1. Romänus 8:22 textu ninqannö ¿Imanötaq nunakunapa kawakïnin?

JEHOVÄQA manam imëpis munashqatsu edäyar sufrinantsikta. Tsëpa rantinqa, llapan nunakuna alli saludyoq y jutsannaq juk Paraïsuchö kawayänantam munarqan. Rasumpa kaqchöqa, ‘Dios llapan camashqancunam imeca juc qeshyaq warmi qeshpicur nanatsiconqanno jipaquicayan’ (Rom. 8:22). ¿Imanöraq Dios sientikun jutsarëkur imëka sufrimientukunaman nunakuna chäyanqanta rikar? Y mas llakikïpaqqa, edäyashqakuna yanapakïta mas wanëkäyaptin kastankuna jaqiriyanqanmi (Sal. 39:5; 2 Tim. 3:3).

2. ¿Imanirtaq edäna cristiänukuna congregacionkunachö kanqanta agradecikuntsik?

² Jehoväta sirweqkunaqa, congregacionchö mëtsikaq edäyashqa ollqukuna y warmikuna kayanqantam agradecikuntsik. Pasayanqankuna y Jehoväman markäkuyanqanmi yanapamantsik. Kë cristiänukunaqa höraqa kastantsikkunam kayan. Kastankuna kar o mana karpis, pëkunarëkurqa yarpachakuntsikmi (Gäl. 6:10; 1 Pëd. 1:22). Tsëmi, edäyashqa cristiänukunapaq Dios imata pensanqanta musyë yanapamäshun. Jina yachakushunmi pëkunata yanapayänampaq kastankuna y congregacionkuna imakunata rurayänampaq kaqtapis.

3, 4. a) Salmu librupa 71 kaq capïtulunta qellqaq, ¿ima precisaq mañakïtataq Jehoväta mañakurqan? b) ¿Imatataq Jehoväta mañakïta puëdiyan congregacionchö edäyashqakuna?

³ Salmu 71:9 textum nin: “Ama qonqaramëtsu awkinyënïchö; y kallpannaqna këkaptï ama jaqiramëtsu”. Salmu librupa 70 kaq capïtulunta qellqaqqa Davidmi karqan, y itsachi qateqnin kaq 71 capïtulutapis Diosman rogakur pëlla qellqarqan. Pëqa jövin kënimpita hasta edäyanqanyaqmi Diosta sirwirqan, tsënöpam jatun rurëkunata ruranampaq Jehoväqa utilisarqan (1 Sam. 17:33-37, 50; 1 Rëy. 2:1-3, 10). Tsënö karpis, alleqmi musyarqan Jehoväpa bendicionninta y yanapakïninta wananqanta, tsëmi pëman mañakurqan (leyi Salmu 71:17, 18 *).

⁴ Congregacionkunachöqa Davidnö mëtsikaq cristiänukunam kan. Y edäyëninkunarëkur “mana alli tiempukuna[pa]” pasarnimpis, llapan puëdiyanqanmannömi Diosta alabayan (Ecl. 12:1-7). Mëtsikaq edäyashqakunaqa manam unënötsu kawëninkunachö y Diospa kaqchö rurëta puëdiyan. Tsënö karpis, Davidnömi markäkïwan Jehoväman mañakuyan bendicïkunampaq y cuidëkunampaq, jina imëka yarpachakïninkunatapis mañakuyanmi.

5. ¿Imanötaq Jehovä rikan pëta sirweq edäyashqa cristiänukunata?

⁵ Bibliaqa clärum rikätsikun edäyashqa cristiänukunata Jehovä precisaqpaq churanqanta, y sirweqninkunapis pëkunata respetanatam munan (Sal. 22:24-26; Prov. 16:31; 20:29). Levïticu 19:32 textum kënö nin: “Soquyashqakunapa puntanchöqa sharkunëkim, y edäyashqa nunataqa respetakunëkim, tsënö rurarqa noqatam respetëkämanki. Noqaqa Jehovämi kä”. Kë textu qellqakanqan witsanqa congregacionchö edäyashqa cristiänukunata respetëqa alläpam precisarqan, y kanan witsampis tsënöllam. Tsënö kaptinqa, ¿pikunataq edäyashqakunata atiendiyanman y wanayanqankunawan yanapayanman?

6. ¿Imanötaq Jesus rikätsikurqan teytantsikkunata cuidë precisanqanta?

⁶ Diospa palabranmi kënö nimantsik: “Teytëkita y mamëkita respetar alli rikanki” (Ex. 20:12; Efes. 6:2). Fariseukuna y escrïbakuna teytankunata mantenita mana munayaptinmi, Jesus tsë mandamientuta yarpätsikurqan (Mar. 7:5, 10-13). Jesusmi kë asuntuchö juk alli ejemplu karqan. Qeruchö wanunampaq këkarmi, mamanta cuidëkunampaq kuyashqa discïpulun Juanta encargarqan (Juan 19:26, 27).

7. a) ¿Imatataq apostul Pablu consejakurqan edäyashqa teytakunapa familiankunata? b) ¿Pikunapaqtaq Pablu tsë witsan parlëkarqan?

⁷ Familiankunata cristiänukuna manteniyänampaqmi apostul Pablutawan Jehovä qellqatsirqan (leyi 1 Timoteu 5:4, 8, 16). Këpita maslla yachakurishun. Pabluqa pikuna congregacionpa yanapakïninta chaskita o mana chaskïta puëdiyanqantam Timoteuta yachëkätsirqan. Clärum nirqan wamrankuna, willkankuna y wakin cristiänu familiankuna, edäyashqa viudakunata cuidayänampaq kaqta. Tsënöpa, congregacionchö kaqkuna mana alläpa rurëyoq kayänampaq. Tsënöllam kanan witsan cristiänukunapis familiankuna wanayanqankunachö yanapayan.

8. ¿Imanirtaq Bibliaqa edäyashqa teytantsikkunata imanö cuidanapaq nimantsiktsu?

⁸ Juk parlakïchöqa, cristiänukunaqa teytankuna wanayanqantam qoyanman. Edäyashqa cristiänu teytakunapaq apostul  Pablu parlashqa kaptimpis, cristiänukunaqa, mana cristiänu kaq teytankunatapis tsënöllam atiendiyänan, y tsë rurëtaqa tukïnöpam rurëta puëdiyan. Wanayanqankuna, imanö nuna kayanqan y saludninkunaqa manam llapampatsu igual-lla. Wakin edäyashqa teytakunaqa atska wamrayoqmi kayan y wakinkunapanam jukllëlla. Y wakinkunataqa gobiernum yanapan. Jina imanö cuidayänampaq kaqtaqa cada ünum puëdinqanmannö patsätsiyan, tsëmi imanö patsätsiyanqantaqa jusgashwantsu. Palabran ninqannö imatapis decidishqaqa Jehoväqa bendicimäshunmi, tsënöllam rurarqan Moises kawanqan witsampis (Nüm. 11:23).

9-11. a) ¿Ima sasakunapataq wakin cristiänukuna pasayan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.) b) ¿Imanirtaq edäyashqa teytankunarëkur wamrakuna llapan tiempunkunawan yanapakïkäyanqanta rasllaqa jaqiriyanmantsu? Willakaramï.

⁹ Wamrankuna karuchö täräyaptinmi, teytankunata wanayanqankunawan yanapëqa sasaraq kanqa. Höraqa ishkirirnin, pakikurirnin, moqakurirnin o imallapis pasaptinmi edäyashqakunaqa mas antsäriyanman, tsëqa raslla watukariyänanta, y wallka o atska tiempupa cuidayänanta itsa wanayanqa. *

¹⁰ Teytankunapita karuchö täraq llapan tiempunkunawan Jehoväta sirweqkunapaqqa itsa sasaraq kanqa imata decidiyänampis. Jehoväpa bendicionnin kaptinmi, betelïtakuna, misionërukuna y watukakur pureq anciänukuna rurëninkunata kuyayan. Peru teytankuna qeshyakurkuyaptinqa, itsa raslla kënö pensayanman: “Mananam yanapakïta puëdishuntsu teytantsikkunata cuidaqmi wayiman kutinantsik” nir. Imatapis manaraq decidirmi, alliraq yarpachakuyänan y Jehovä Diosta mañakuyänan, y teytankuna wanayanqantam alleqraq rikäyänan. Manam rasllaqa llapan tiempunkunawan yanapakïkäyanqanta jaqiriyanmantsu, porqui höraqa manam tsëta rurayänan precisanqatsu. Itsa höraqa teytankuna wallka tiempullapa qeshyariyanqa o congregacionchö cristiänukuna cuidar yanapëta puëdiyanqa (Prov. 21:5).

¹¹ Këta mas tantiyarinapaq karu nacionkunachö ishkë wawqikuna yanapakuyanqampaq parlarishun. Juk kaqqa misionërunömi Paraguay nacionchö yanapakurqan, y juk kaqnam Estädus Unïdus Betelchö yanapakurqan. Teytankuna yanapakïta wanayanqanta musyarirmi, ishkan wawqi warminkunawan Japon nacionman watukaq y imata rurayänampaq kaqta rikäyänampaq viajayarqan. Paraguaychö yanapakoq parëjaqa, misionëru këta jaqirirmi wayinkunaman kutikïta pensëkäyarqan. Tsënö këkäyaptinmi, teytankunapa congregacionnimpita juk anciänu telëfonupa qayarirqan, teytankunata yanapayänampaq kaqta anciänukuna decidiyanqanta willarnin. Alläpam kushikuyaq tsë parëja misionërunö yanapakuyanqanta, y tsëmi imëkanöpa teytankunata cuidar yanapëta munayarqan. Llapan familiam tsënö rurayanqanta alläpa agradecikurqan.

12. ¿Imatataq cristiänukuna cuentaman churayänan teytankunata cuidayänampaq imatapis decidir?

¹² Llapan cristiänu familiakunam edäyashqa teytankunata cuidayänampaq shumaq patsätsiyänan, tsënöpa Diospa jutin alabashqa kanampaq. Jesus kawanqan witsan pushakoq religiösukunanöqa manam kashwantsu (Mat. 15:3-6). Llapan decidinqantsikkuna, Diosta alabananta y markanta allichö quedatsitam munantsik (2 Cor. 6:3).

13, 14. ¿Imanötaq Biblia rikätsikun congregacionkuna edäyashqakunata cuidayänampaq?

¹³ Manam llapantsiktsu tsë experiencia willakunqannö llapan tiempunkunawan Diosta sirweqkunata yanapëta puëdishun. Tsënö kaptimpis, apostulkuna kawayanqan witsan congregacionchö pasakunqanmi, rikätsimantsik edäyashqa cristiänukunata yanapanapaq. Bibliaqa willakun Jerusalen congregacionchö ‘meqanpis pishipäcoq mana canqantam’. Tsëqa pasakoq manam kapoqyoq kayanqampitatsu. Wakinkunaqa waktsam kayarqan, peru ‘qelletam raquipuyaq’ segun wanayanqanmannö (Hëch. 4:34, 35). Tiempuwannam juk problëma qallëkurqan. Wakin viudakunata ‘cada junaq mikïta raquinaquicho iwal mana atiendiyanqantam’ musyariyarqan. Tsëmi, apostulkuna yachaq nunakunata akrayarqan viudakunata igualpa atiendiyänampaq (Hëch. 6:1-5). Kënö rurayanqan juk tiempullapa kashqa kaptimpis, 33 wata Pentecostes fiestachö cristiänuman tikraqkunatam yanaparqan, tsëmi Jerusalenchö juk tiempupa quedakuyarqan markäkïninkunata sinchiyätsiyänampaq. Apostulkuna tsënö rurayanqanqa rikätsikun, wanaqkunata congregacionchö kaqkunapis yanapëta puëdiyanqantam.

¹⁴ Näqa ninqantsiknöpis, Timoteutam Pablu willarqan ima cäsukunachö juk viudata congregacion yanapëta puëdinqanta (1 Tim. 5:3-16). Jina apostul Santiagupis, waktsakunata, viudakunata y juk problëmayoqkunata, cristiänukuna yanapayänan precisanqantam nirqan (Sant. 1:27; 2:15-17). Y apostul Juannam kënö nirqan: “Sitsun meqan nunapis capoqyoq quecar, nuna mayinta wactsata riquecar, imallawanpis ancupar yanapeconqatsu; ¿imanopataq tse nunapa shonquncho Diosnintsicpa cuyaquinin canqa!” (1 Juan 3:17). Awmi, cada cristiänum kë mandäduta cumplinan, tsënö këkaptinqa, ¿manatsuraq congregacionkunapis tsënölla rurayanman?

15. ¿Imakunatataq rurayanman wamrankuna y anciänukuna edäyashqa cristiänukunata shumaq yanapayänampaq?

¹⁵ Wakin nacionkunachöqa gobiernukunam waktsa kaqkunata yanapan tukïläya ayüdakunawan (Rom. 13:6). Wakinkunachöqa manam tsë yanapakï kantsu. Tsëmi, familiankuna o congregacionkuna edäna cristiänukunata cuidayanqanqa cada sitiuchö jukläya. Mëtsikaq cristiänukunam teytankunapita karuchö täräyan, tsëmi llapantaqa rurëta puëdiyantsu. Tsë  cäsu kaptinqa, mas alliqa kanqa teytankunapa congregacionninchö anciänukunawan edäyashqakunapa wamrankuna parlayanqanmi, tsënöpa imëkapita anciänukuna altantulla këkäyänampaq. Markankunachö edäyashqakunata ima ayüdallatapis Gobiernu qoyaptinqa, itsa tsëkunata chaskiyänampaq anciänukuna yanapayanman. Jina saludninkunachö o jukkunachö teytankuna imanö këkäyanqantapis wamrankunata willayanmanmi. Anciänuwan edäyashqakunapa wamrankuna imëpis parlayanqanmi problëmakunata altsayänampaq yanapakunqa. Teytankunata cuidar y yanapar pillapis kaptin, y imanö këkäyanqanta willariyaptinqa wamrankunaqa alläpam kushikuyanqa.

16. ¿Imatataq congregacionchö wakin cristiänukuna rurayan edäna kaqkunata yanapayänampaq?

¹⁶ Wakin cristiänukunaqa edäyashqakunata alläpa kuyarnin, wanayanqankunachö yanapayan. Itsa congregacionpita wakin kaqkunawan trokanakur cuidayanman. Llapan tiempunkunawan Diosta mana sirwita puëdirnimpis, kushikuyanmi, edäyashqakunapa wamrankuna llapan tiempunkunawan Diosta sirwir sïguiyänanrëkur teytankunata cuidar yanapakurnin. ¡Alläpa shumaqmi tsënö rurayanqanqa! Tsënö kaptimpis, llapan puëdiyanqanmannömi wamrankunapis teytankunata yanapayanman.

17, 18. ¿Imanirtaq precisan edäna kaqkuna y cuidar yanapaqkuna kushi kushilla imëpis kayänan?

¹⁷ Edäna kaq y cuidar yanapaqkunapis, kushi kushilla këtam procurayänan imatapis rurar alli pasayänampaq. Porqui höra höraqa awkinyë y chakwanyëqa kallpannaq këta y llakikïtam apamun. Tsëmi, pëkunawan parlarninqa itsa procurankiman respëtuwan y shumaq palabrakunawan parlapëta. Edäna cristiänukuna Diosta mana jaqita sirwiyanqanqa alläpa alabëpaqmi. Jehoväqa manam qonqantsu pëta sirwiyanqanchö imëkata rurayanqanta, y noqantsikpis manam qonqantsiktsu (leyi Malaquïas 3:16 * y Hebrëus 6:10).

¹⁸ Problëmantsikkunaqa mas ankashmi kanqa kushi kushilla imatapis rurashqaqa (Ecl. 3:1, 4). Mëtsikaq edäyashqakunaqa manam imatapis alläpaqa mañakuyantsu. Porqui alleqmi musyayan, watukëta munayanqan y imanö atiendiyanqan, alli chaskikunqampitaraq kanqanta. Edäna kaqkunata watukaq ëwaqkunatam kënö niyaqta höraqa wiyantsik: “Animëta munarmi ewarqä, peru pëmi mas animaramashqa” (Prov. 15:13; 17:22).

19. ¿Imaraq yanapanqa jövinkuna y mayorkuna sasa tiempukunachö alli tsarakuyänampaq?

¹⁹ Imëka sufrimientukuna y jutsarëkur imëka llakikïkuna imëllapis ushakärinantam munantsik. Tsë chämunqanyaqqa, shamoq tiempuchö Diospa Gobiernunmanmi llapantsik yarparänantsik. Musyantsikmi Diospa awnikïninkunaman markäkunqantsikqa, sasa tiempukunachö tsarämänapaq kaqta. Tsëta musyarmi, apostul Pablupis kënö nirqan: “Tsemi auquinye shamuptinpis, qelanäyätsu; porqui Teyta Dios yanapayämaptinmi waran waran tullücuna mas ancash ancash quecan” (2 Cor. 4:16-18; Heb. 6:18, 19). Diospa awnikïninkunaman markäkurnimpis, ¿imaraq yanapamäshun edäna kaqkunata shumaq cuidanapaq? Qateqnin kaq yachatsikïchömi alli musyatsikïkunata rikärishun.