1, 2. ¿Imanirtaq warmipa mirënin tsapashqa këta wanarqan?

JEHOVÄPA munënin rurakänampaqqa, Bibliachö punta kaq profecïam alläpa precisan. Eden huertachömi Dios kënö änikurqan: “Warmitawan qamtam [Satanasta] chikinatsikushqëki, qampa mirënikita pëpa mirënintawan”. Jehovämi nirqan warmipa mirënin, Satanasta ‘peqanchö’ jalunampaq kaqta, y pëna warmipa mirëninta ‘atakanchö’ kaninampaq kaqta (Gen. 3:15). Chipyëpam chikinakuyänan karqan, tsëmi Satanasqa warmipa mirëninta ushakätsita munanan karqan.

² Salmistam Diosta nirqan: ‘¡Rikë!, chikishoqnikikunam büllata rurar këkäyan y peqankunatam pallariyashqa. Markëkipa contranmi willanakur këkäyan; pakanqëkikunapaqmi jurëkäyan. Kënömi niyashqa: “Shayämï juk nacion mana tikrayänampaq ushakäratsishun”’ (Sal. 83:2-4). Satanasqa munarqan tsë mirëpa kastan kaqkunata rakchatëta y ushakätsitam. Tsë mirëta tsapänanrëkur y Gobiernun ruranampaq kaqta cumplinanrëkurmi,  Jehoväqa patsätsirqan mas conträtukunata.

3, 4. a) ¿Imëtaq rurakarqan conträtu Ley? b) ¿Imatataq änikurqan Israel nacion? c) ¿Imatataq michänan karqan conträtu Ley?

³ Abrahanpa Isaacpa y Jacobpa kastankuna mirariyaptinmi Jehoväqa juk nacionman tikraratsirqan, unë kaq Israel nacionman. Pëkunawanmi juk conträtu rurarqan; conträtu Leyta. Diosmi Leyta qorqan, y pëkunaqa cäsukuyänampaqmi änikuyarqan, Bibliam kënö nin: “Moisesmi [...] conträtu libruta tsarirkur leyipurqan. Tsënam niyarqan: ‘Jehovä llapan parlamunqanta wiyakuyänäpaqmi listu këkäyä’. Tsënam Moisesqa törupa yawarninta tsarirkur llapan nunakunaman tsaqtsur kënö nirqan: ‘Këmi conträtu yawar, qamkunawan Jehovä conträtuta ruranqampita, llapan niyäshunqëkita cumpliyänëkipaq’” (Ex. 24:3-8).

⁴ Conträtu Leyqa rurakarqan Sinaï jirkachömi, 1513 (J.m.sh.) watachö. Tsëwanmi Diosqa nacionnin kanampaq Israelta akrarirqan. Y Jueznin, Ley Churaqnin, y Mandakoqninmi tikrarirqan (Is. 33:22). Israelta pasanqanmi rikätsikun, wiyakoq kë y mana wiyakoq kë imaman chätsikunqanta. Leyqa michäkoq mana Israel kaqkunawan casakïta y juk dioskunata adorëtam, tsënöpa Abrahanpa mirënin mana rakchatakänampaq (Ex. 20:4-6; 34:12-16).

5. a) ¿Ima kayänampaqtaq conträtu Ley israelïtakunata yanaparqan? b) ¿Imanirtaq israelïtakunata Dios despreciarirqan?

⁵ Jina conträtu Leyqa patsätsirqan sacerdötitam, y tsëqa rikätsikurqan shamoq tiempuchö mas alli kaq sacerdöti kanampaq kaqtam (Heb. 7:11; 10:1). Leyta wiyakurqa “gobernaq sacerdötikunam” tikrayänan karqan (leyi Exodu 19:5, 6 *). Peru israelïtakunaqa manam wiyakuyarqantsu, y Mesïastam despreciayarqan. Tsënöpam Diospis pëkunata despreciarirqan.

6. ¿Imatataq Ley cumplirqan?

⁶ Jehoväta negarirmi israelïtakunaqa mandakoq sacerdötikunata llapantaqa qoyta puëdiyarqantsu. Tsëqa, ¿manatsuraq Leyqa sirwirqan? Sirwirqanmi. Porqui Leyqa patsätsikarqan Mesïasta tsapänampaq y reqiyänampaq yanapakunampaqmi, y tsëqa cumplikärirqan Cristu chäramuptin y reqiriyaptinmi. Tsëmi Pablupis, ‘tsay leycunataga cumplinantsic cashga Jesucristo chämunganyagllam’ nirqan (Rom. 10:4, MTCS). Tsëqa, ¿pikunaraq kayanman karqan  mandakoq sacerdötikuna? Jehovämi juk conträtu masta patsäratsirqan mushoq nacionta ruranampaq.

7. ¿Imatataq Jehovä willatsikurqan Jeremïaswan?

⁷ Conträtu Ley manaraq ushakaptinmi, Jehoväqa willakurqan Israel nacionwan juk “mushoq conträtuta” ruranampaq kaqta (leyi Jeremïas 31:31-33 *). Këqa conträtu Leypita jukläyam karqan, porqui animalkunata mana kayëllapam nunakuna perdonta chaskiyänan karqan. ¿Imanötaq kanan karqan?

8, 9. a) ¿Imakunachötaq Jesuspa yawarnin yanapakun? b) Tsë yawar-rëkur, ¿imatataq chaskiyanqa mushoq conträtuchö kaqkuna? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.)

⁸ Pachak watakuna pasariptinmi, 33 wata 14 de nisanchö Señorpa Cënanta Jesus patsäratsirqan. Vïnupaq parlarmi Jesus kënö nirqan: “Kë cöpaqa, juk mushoq conträtutam rikätsikun, qamkunapaqrëkur yawarnïta ramariptïmi qallarinqa” (Lüc. 22:20, NM). Y Mateupis kënömi nirqan: “Porqui këmi conträtu yawarnï cuenta kanqanta rikätsikun, jutsankunapita mëtsikaq perdonashqa kayänampaqmi ramashqa kanqa” (Mat. 26:27, 28, NM).

⁹ Jesuspa yawarninmi tsë mushoq conträtuta valoryoqta tikratsin. Jina yanapakunmi nunakuna imëyaqpis perdonashqa kayänampaq. Jesusqa jutsannaq karmi tsë conträtuman yëkuntsu, porqui manam perdonta wanantsu. Tsë yawarqa Adanpa kastankunatam yanapan, santu espïrituwan akrashqa kayänampaq y Diospa wamrankuna tikrayänampaq (leyi Romänus 8:14-17). Diospa rikënimpaq, Jesusnö limpiuna karmi, Israel oqranqanta chaskiyanqa; Cristuwan Gobernëta y mandakoq sacerdöti këta. Pëkunatam Pëdru nirqan: “[Qamkunaqa] juc santa naciun marcachö imayca mandacug sacerdötinö Dios Yayapa car[mi]  imaypis serviycäyanqui. Tsaypagmi [...] actsiman jipiyäshushcanqui. Tsaymi gamcunaga Dios Yaya alläpa poderöso canganta willacurnin alabayanqui” (1 Pëd. 2:9, NTCN). Mushoq conträturëkurmi Cristupa wakin qateqninkunapis Abrahanpa mirëninnö yupashqa kayänan karqan.

10. a) ¿Imëtaq mushoq conträtu qallarqan? b) ¿Imanirtaq mas puntataqa qallanmantsu karqan?

¹⁰ ¿Imëtaq mushoq conträtu qallarqan? Manam Señorpa Cënanta patsätsinqan paqaschötsu. Qallanampaqqa, Jesuspa yawarninran ramakänan karqan y valurninmi Jehoväman chänan karqan. Jinamampis, Cristuwan gobernaqkunam santu espïrituwan akrashqa kayänan karqan. Mushoq conträtuqa qallarqan Jesuspa qateqninkuna santu espïrituwan 33 wata Pentecosteschö akrashqa tikrariyaptinmi.

11. a) ¿Imanötaq mushoq conträtu yanaparqan judïu y mana judïu kaqkunata? b) ¿Ëkaqtaq mushoq conträtuchö kayan?

¹¹ Israelwan mushoq conträtuta ruranampaq Jehovä musyatsikuriptinqa, Ley conträtuqa valurninnaqnömi tikrarirqan, peru mushoq conträtu qallanqanyaqraqmi sïguirqan (Heb. 8:13). Qallariptinqa, Diosqa igualpam chaskirqan judïuta y mana judïukunatapis, porqui señalakïqa ‘shonqunchonam’ karqan y ‘manam ley nenqanmannonatsu’ (Rom. 2:29). Tsë mushoq conträturëkurmi Jehoväqa leyninkunata  ‘peqancunaman’ y ‘shonquncunaman’ churarqan (Heb. 8:10). Tsë conträtumanqa 144.000 nunakunam yëkuyan, pëkunam juk mushoq nacion o ciëlupaq kaq ‘Diospa rasonpa israel nunancuna’ kayan (Gal. 6:16; Apoc. 14:1, 4).

12. ¿Imachötaq igualan conträtu Leywan mushoq conträtu?

¹² ¿Imachötaq igualan conträtu Leywan mushoq conträtu? Conträtu Leytaqa rurayarqan Jehoväwan unë kaq Israelmi, y mushoq conträtutanam Jehoväwan ciëlupaq akrashqakuna. Ishkanchöpis yanapakoqkunam kayarqan: punta kaqchöqa Moisesmi karqan, y mushoq kaqchönam Jesus. Ishkantapis yawarmi valuryoqta rurarqan: punta kaqchöqa animalpa yawarnin, y mushoq kaqchönam Jesuspa yawarnin. Punta kaqchöqa Moisesmi Israelpa mandaqnin karqan, y mushoq kaqchönam Jesus (Efes. 1:22).

13, 14. a) ¿Imanötaq Diospa Gobiernunta mushoq conträtu yanapan? b) ¿Imaraqtaq pishirqan ciëlupaq akrashqakuna Jesuswan juntakäyänampaq?

¹³ ¿Imachötaq Diospa Gobiernunta yanapan mushoq conträtu? Diospa Gobiernunchö reynö y sacerdötinö kayänampaq nunakunata alistarninmi. Pëkunam Abrahanpa wakin kaq mirënin kayan (Gal. 3:29). Tsëmi mushoq conträtuqa, Abrahanwan rurakanqan conträtuta mas segurarin.

¹⁴ Rikanqantsiknöpis mushoq conträtuqa, ciëlupaq akrashqakunatam alistan y Cristuwan Gobernayämunampaqmi alleq patsätsin. Peru Diospa Gobiernunchö reynö y sacerdötinö Cristuwan juntakäyänampaqqa juk conträtu masraqmi pishirqan.

15. ¿Ima conträtutataq Jesus rurarqan apostulninkunawan?

¹⁵ Señorpa Cënanta patsäratsirmi, Jesus 11 apostulninkunawan Gobiernupaq conträtuta rurarqan (leyi Lücas 22:28-30). Wakin conträtukunataqa Jehovämi rurarqan, peru këkaq conträtutaqa Jesusmi ruran ciëlupaq kaq qateqninkunawan. “Papänï noqata mandacunäpaq churamanqannolla” nirqa, itsa parlëkarqan ‘Melquisedec saserdotino’ kanampaq teytanwan conträtuta rurayanqampaq (Heb. 5:5, 6).

16. ¿Imanötaq yanapan Gobiernupaq conträtu ciëlupaq akrashqa cristiänukunata?

¹⁶ Imëka pruëbakunapa pasarpis 11 apostulninkunaqa manam Jesusta jaqiyarqantsu. Gobiernupaq conträtuqa alleqmi segurarqan, Jesuswan juntu mandakayämunampaq y sacerdöti kayänampaq. Peru manam pëkunallatsu tsënö kayänan karqan. Jesusmi nirqan: “Marcäcur imeca mana allita benseq captïmi, mandacuyänäpaq Papänï nopanman tärätsimarqan. Tsenomi [...] benseq caqtaqa, mandacuyänanpaq nopäman täratsishaq” (Apoc. 3:21). Këmi rikätsikun, tsë conträtuchöqa 144.000 akrashqakuna kayanqanta (Apoc. 5:9, 10; 7:4). Kë conträtum permitin Jesuswan juntakar ciëluchö  Gobernayämunampaq kaqta. Këqa imëka juk novia, juk reywan casakurir ishkan mandakoqnömi. Bibliaqa ciëlupaq akrashqakunatam Cristupa ‘nobian’ nin, y virgintanömi rikätsikun (Apoc. 19:7, 8; 21:9; 2 Cor. 11:2, NM).

17, 18. a) Raslla willakaramï Diospa Gobiernunta yanapaq joqta conträtukunapita. b) ¿Imanirtaq alläpa markäkuntsik Diospa Gobiernunman?

¹⁷ Yachakunqantsik conträtukunaqa Diospa Gobiernuntam yanapan (rikäri 9 kaq päginachö “¿Imanötaq Dios munëninta cumplitsinqa?” neq recuadruta). Këkunam rikätsimantsik Diospa Gobiernunqa conträtukunawan alli patsätsishqa këkanqanta. Tsëmi Diospa Gobiernunman chipyëpa markäkuntsik (yärakuntsik). Tsëtam Dios utilisan Patsapaq y nunakunapaq munëninta cumplinampaq (Apoc. 11:15).

¹⁸ Diospa Gobiernunqa bendicionkunata apamunampaq kaqta y nunakunapa problëmankunata ushakätsinampaq kaqtaqa segürum këkantsik. ¡Kë willakïta kushishqa yachatsikushun! (Mat. 24:14.)