1, 2. (1) ¿Imanirtaq 24.000 israelïtakuna Jehovä äninqan herenciata oqrariyarqan? (2) ¿Imatataq tsëpita yachakuntsik?

DIOS Änikunqan Patsaman yëkuyänampaqna këkarmi, mëtsikaq israelïtakuna Moab warmikunawan punukïkuyarqan. Tsënöpam, Jehoväpa piñakïninwan 24.000 israelïtakuna wanuriyarqan. ¡Llakikïpaqmi karqan! Atska watapam tsë herencia chaskita shuyaräyarqan, peru chaskiyänampaqna këkarmi oqrariyarqan. ¡Jutsankunapitaqa kawëninkunawanmi pagakuyarqan! (Nüm. 25:1-5, 9.)

² Kë pasakunqanqa qellqarëkan, “canan tiempu nunacuna Diosnintsicta cäsucurna cawacunantsicpaq[mi]” (1 Cor. 10:6-11). Noqantsikpis, ‘ushanan junaqkunachöna’ kawarmi, mushoq Patsaman yëkïkantsikna (2 Tim. 3:1, NM; 2 Pëd. 3:13). Peru wakin cristiänukunaqa, alleq mana cuidakuyanqanrëkurmi, mana majanwan punukï jutsaman ishkiyashqa. Tsënöpam sufrikäyan, y mana arrepentikurninqa manam Jehovä änikunqantapis chaskiyanqatsu.

3. ¿Imanirtaq casädukunaqa Jehovä pushananta y tsapänanta wanayan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.)

 ³ Kë munduqa, mana majanwan punukï jutsatam pasëpa munapätsikun, tsëmi casädukunaqa Jehovä pushananta y cuidananta wanayan (leyi Salmu 127:1 *). Tsëta lograyänampaqqa këkunam yanapanqa: 1) shonqunkunata cuidayanqan, 2) Diosman mas witiyanqan, 3) jukläya nunana kayanqan, 4) shumaq parlapänakuyanqan y 5) sentimientunkunata y oqllanakur ruranakï munëninkunata atiendinakuyanqan.

4. ¿Imanirtaq wakin cristiänukunaqa mana majanwan punukïkuyashqa?

⁴ ¿Imanirtaq wakin cristiänukunaqa mana majanwan punukïkuyashqa? Mana allikunata rikaräyanqanrëkurmi. Jesusmi nirqan: “Pipis juc warmita riquecur munapäreq caqqa, jucwan punanacureqnonam carishqa” (Mat. 5:27, 28; 2 Pëd. 2:14). Mana majanwan punukï jutsaman ishkeq cristiänukunaqa, puntallapitanam ichikllapa ichikllapa mana allita rurar qallayashqa. Wakinmi, pornografïata rikäyashqa, mana alli rurëkunata munapätsikoq librukunata leyiyashqa o Internetchö rikäyashqa. Wakinkunanam, pelïculakunata o oqllanakur ruranakïta munapätsikoq rurëta televisionpa rikäyashqa. Y wakinkunanäqa, hasta ëwayashqa paqaspa qalapächulla tushuyanqan sitiukunaman o lluta yatapar masäjita rurayanqan sitiukunamanmi.

5. ¿Imanirtaq shonquta alleq cuidanantsik?

⁵ Jina wakin cristiänukunaqa, ishkiyashqa mana majanchö yanapakïta ashiyanqampitam. Kë munduchöqa, piwampis oqllanakur ruranakïtaqa allitanöllam rikäyan, tsëmi traicionëru shonqupis mana majanta kuyar qallëkunman (leyi Jeremïas 17:9, 10 *). Tsëmi Jesusqa consejakurqan, shonqupitam yarqamun wanutsinakïkuna, casädu këkar o mana casädu këkarpis, jukwan jukwan oqllanakur ruranakï munëkuna nir (Mat. 15:19).

6, 7. (1) ¿Imataq pasakunman mana alli munënintsikta shonquntsik mas munapaptin? (2) ¿Imatataq rurashwan jukwan mana punukïkunapaq?

⁶ Piwampis shonqunkunachö kuyanakur qallëkurqa, itsa majankunallawan parlakuyänampaq kaqkunata parlar qallëkuyanqa. Tsëpitanam, imanöllapapis rikänakuyanqa y juntu këta procurayanqa. Itsa pensayanqa, amïgulla kayanqanta o casual-lla tarinakïkäyanqanta. Peru ichikllapa ichikllapam mas kuyanakur qallëkuyanqa y rurëkäyanqan mana alli kanqanta musyëkarpis, hasta jutsa rurëmampis ishkiriyanmanmi (Prov. 7:21, 22).

⁷ Parlapänakurlla qallayanqanqa, masmanmi chanqa; makipita tsarinakïman, yatapänakïman, mutsanakïman, waqunakïman (makallanakuyman)  y pasëpa munanakïwanmi yatanakuyanqa. Diospa kaqta musyayanqanqa manam tsapanqanatsu y casädukunalla rurayanqantam rurariyanqa. Ishkankunapis ‘mana alli munenintam’ maslla munapäyanqa, tsënam ‘juclla jutsaman jeqarcuyanqa’ o punukïkuyanqa (Sant. 1:14, 15). ¡Imachömi ushariyan aw! Casädu kawakïninkunata Jehovä tsapänanta permitirqa, manam tsënö ishkiyanmantsu karqan. Jehoväqa yachatsimantsik, casädu kawakïta respetanapaq y sagrädutanö rikänapaqmi. Peru ¿imanötaq respetëta yachakushwan?

8. ¿Imanötaq Jehoväwan amïgu kënintsik jutsapita tsapämantsik?

⁸ (Leyi Salmu 97:10 *.) Dioswan amïgu kënintsikmi, tsapämantsik jukwan punukï jutsapita. Jehoväta mas reqirmi, ‘peno queta tïrashun’ y kuyakoq kashun, y tsëqa mas fäcilmi kanqa, ‘jucwan jucwan pununaquicunapita, y melanepaq mana alli rurecunapita’ witikurinapaq (Efes. 5:1-4). ‘Mana majäcushpa jucwan jucwan cacoqta, y casadu quecar majanta racchataqta Teyta Dios cuentata mañananta’ musyarmi, casädukunaqa sinchikuyänan majankunallapaq këta (Heb. 13:4).

9. (1) ¿Imanirtaq Josëqa jutsaman ishkirqantsu? (2) ¿Imatataq Josëpita yachakuntsik?

⁹ Wakin cristiänukunaqa trabäju ushariptin yanaqinkunawan quedakurmi, Dios mandakunqanta ichikllapa ichikllapa mana precisaqpaq churayashqa. Wakinkunanam, Josënöpis, trabäjuchö tentashqa kayashqa. Josë trabäjunchö këkaptinmi, patronnimpa warmin kuyakurkurqan, y cada junaqmi punukïkuyänampaq nirqan. Y mana munaptinnam, “röpampita tsarikurkur, kënö nirqan: ‘¡Punukïkushun!’”. Peru Josëqa rasmi qeshpir ëwakurqan. ¿Imanirtaq tsë jutsaman ishkirqantsu? Porqui Jehoväwan amïgu kënintam imapis ushakätsinanta munarqantsu. Trabäjumpita qarqushqa kayaptin y carcelman apayashqa kayaptimpis, Jehoväqa bendicirqanmi (Gen. 39:1-12; 41:38-43). Trabäjuchö kar y mëchö këkarpis, juk cristiänuqa alleqmi cuidakunan majanta mana traicionanampaq.

10. ¿Imanötaq tsapämantsik jukläya nunana kanqantsik?

¹⁰ Jukläya nunana këqa o Dios munanqannö këqa, alläpam precisan casädu kawakïnintsikta cuidanapaq (Efes. 4:24). Jukläya nuna këta procuraqkunaqa, “mana alli” munëninkunatam dominayan, ‘jucwan jucwan pununaquita, lluta puriquita, shonquncunapa mana alli muneninkunata’ (leyi Colosensis 3:5, 6). “Qonqëcuyena” neq consëjuta cumplinapaqqa, piwampis oqllanakur ruranakï munënintsiktam dominanantsik. Tsë ninanqa mana majantsiktaqa manam kuyëpa tratar qallashwantsu, mana munapänapaq (Job 31:1). Jehovä consejamanqantsikta wiyakurqa, mana  alli kaqtam chikishun y alli kaqtam kuyashun (Rom. 12:2, 9).

11. ¿Imanötaq jukläya nunana këqa casädu kawakïta sinchiyätsin?

¹¹ Jukläya nunana këqa, Jehovä imanö kanqantam rikätsikun (Col. 3:10). Casädukuna ankupäkoq, humildi y pacienciayoq këta yachakurqa, casädu kawakïninkunatam sinchiyätsiyanqa y Jehoväqa bendicinqam (Col. 3:12). Jina ‘Jesucristopa cuyacuy alli päsacuyninta’ katsirqa, ishkankunam juknölla tikrayanqa (Col. 3:15, NTCN). Jina, ‘shumaq cuyanacuyanqanmi’ yanapakunqa ‘respetanacuyanampaq’ (Rom. 12:10).

12. Qampaqqa, ¿imanö këtaq mas precisan casädu kawakï alli kanampaq?

¹² “¿Imanö kayanqëkitaq yanapayäshurqunki casädu kawakïninkunachö?” nir juk parëjata tapuyaptinmi, Sid jutiyoq qowa kënö contestarqan: “Imëpis kuyakoq këtam sinchikuyä. Jina alläpam precisan manshu nuna këpis”. Sonja jutiyoq warminnam kënö nin: “Alli tratakoq këqa alläpam precisan. Jina mana fäcil kaptimpis humildi këtam procurayä”.

13. (1) ¿Imataq alläpa precisan casädu kawakï sinchi kanampaq? (2) ¿Imanirtaq alläpa precisan?

¹³ Casädu kawakï sinchi kanampaqqa, alläpam precisan casädukuna kuyëpa parlapänakuyänan. Peru llakikïpaqqa, wakinkuna majankunata mana shumaq parlapäyanqanmi, tsëpa rantinqa, mana reqiyanqan nunakunatam respëtuwan shumaq parlapäyan. ¡Y wakinkunaqa hasta animalninkunatam mas shumaq tratayan! Piñakïpa, qayapänakïpa y lluta tratanakïpa parlapänakurqa, Dios mandakunqantam mana precisaqpaq churëkäyan (Efes. 4:31). Casädu kawakïninkunata despreciayänampa rantinmi, sinchikuyänan mana llakitsinakïpa y kuyëpa parlapänakuyänampaq (Efes. 4:32).

14. ¿Imanö portakïtataq evitashwan?

¹⁴ Shumaq parlapänakïqa, casädu kawakïchö alläpam precisan. ‘Upälla kanapaq’ tiempu kanqanta Biblia niptimpis, manam pasëpa upälla kakuyänampaqtsu nikan (Ecl. 3:7). Alemaniapita juk panim kënö nin: “Pasëpa mana parlapänakïqa majantsiktam llakitsin”. Jina ninmi: “Alläpa yarpachakïyoq këkanqantsik höra, upälla kë mana fäcil kaptimpis, manam lluta parlakachärishwantsu. Porqui mana cuentata qokushpam majantsikta llakiratsishwan”. Qayapänakuyanqanwan o mana parlapänakuyanqanwanqa, manam casädukuna problëmankunata altsayanqatsu. Peru imëpis plëtukurlla kakuyanqanta jaqita procurarqa, casädu kawakïninkunata sinchiyätsiyanqam.

15. ¿Imanötaq casädu kawakïta shumaq parlapänakï mas sinchiyätsin?

 ¹⁵ Casädu kawakïqa mas sinchiyan, imata sentiyanqampita y pensayanqampita parlakuriyänampaq tiemputa jorqayaptinmi. Tsënö kaptimpis yarpänantsikmi, imata ninqantsik y imanö ninqantsikpis alläpa precisanqanta. Tsëmi pacienciannaq këkarnimpis, shumaq palabrakunawan kuyëpa parlapänantsik, tsëqa shumaqmi wiyaramäshun (leyi Colosensis 4:6). Imëpis parlashun ‘combieneqllata, tsenopam yachacushun alli cawaquita’ majantsikwan (Efes. 4:29).

16, 17. ¿Imanirtaq alläpa precisan majan imanö sientikunqanta y oqllanakur ruranakï munëninta casädukuna alkäbulla këkäyänan?

¹⁶ Casädukunaqa kawakïninkunata sinchiyätsiyanqa, majankuna wanayanqankunata mas precisaqpaq churarninmi (Filip. 2:3, 4). Tsëmi casädukunaqa, majan imanö sientikunqanta y oqllanakur ruranakï munëninta alkäbulla këkäyänan (leyi 1 Corintius 7:3, 4).

¹⁷ Peru llakikïpaqqa, wakin majakunaqa manam oqllanakur ruranakuyanqan höra kuyanakuyanqanta rikätsinakuyantsu. Wakin ollqukunaqa pensayan, warminkunata kuyëpa tratarqa, warmi mandanan tikrariyänampaq kaqtam. Peru Bibliaqa kënömi nin: ‘Casadu nunacuna, shumaq tratayë warmiquicunata’ (1 Pëd. 3:7). Ollquqa alleqmi yarpänan, warmimpa sentimientunta y oqllanakur ruranakï munëninta atiendiqa, warmiwan ruranakïlla mana kanqanta. Juk hörakunachöpis kuyëpa trataptinmi, oqllanakur ruranakuyanqan höra warmi kaq mas kushishqa sientikunqa. Casädukuna majampaq mas yarpararnin kuyakïwan tratanakuyaptinqa, mas fäcilmi kanqa  wanayanqanchö shumaq willanakur atiendinakuyänampaq.

18. ¿Imanötaq casädukuna kawakïninkunata sinchiyätsiyanman?

¹⁸ Shumaq mana kuyanakurqa, jukkunachömi tsë kuyakïta ashir qallëkuyanqa (Prov. 5:18; Ecl. 9:9). Tsëmi Bibliaqa consejakun: “Ama michänacuyëtsu cuerpiquicuna qonaquita. Sitsun majequicunawan shumaq parlarir, [...] mana juntutsu punuyanqui; tseno carqa allim, peru ama allapa unepaqa jaqiriyëtsu juntu punita, paqtam diablu engañecuyäshuptiqui muneniquicunata mana awantar mana alliman ishquicurcuyanquiman” (1 Cor. 7:5). Alläpa llakikïpaqmi kanman, munëninkunata mana aguantayanqanrëkur mana majanwan oqllanakur ruranakï jutsaman Satanas ishkiratsiptinqa. Munëninkunallata ashiyänampa rantinmi, casädukunaqa, majampa sentimientunta y oqllanakur ruranakï munëninta kuyakïwan atiendinan, y manam cumplinan kaptinllatsu ruranan. Tsënöpam casädu kawakïninkuna sinchiyanqa (1 Cor. 10:24).

19. (1) ¿Imata ruranantsiktaq alläpa precisan? (2) ¿Imanirtaq tsëqa alläpa precisan?

¹⁹ Mushoq Patsa këllachöna këkaptinqa, manam 24.000 israelïtakunanö jutsaman ishkita munantsiktsu. Tsëmi Bibliaqa kë consëjuta qomantsik: “Paqtam ‘Noqaqa manam jutsallacushaqtsu’ nicayanquiman. Tseno nicar paqtam quiquiquicuna ishquiriyanquiman” (1 Cor. 10:12). Tsëmi alläpa precisan casädu kawakïnintsikta cuidanantsik y majantsikllapaq y Jehovällapaq kanantsik (Mat. 19:5, 6). Kanan witsanqa masraqmi precisëkun, ‘llutacunata mana rurashpana jutsannaqna cawacunantsic, alli cawaquicho quecaqta Diosnintsic tarimänapaq’ (2 Pëd. 3:13, 14).