1. ¿Imanirtaq Jehoväpa testïgunkunapaqqa fäciltsu yachatsikuyänampaq kashqa?

JEHOVÄPA testïgunkunaqa 130 watapitapis masnam yachatsikïkäyan. * Peru manam fäciltsu kashqa, porqui punta cristiänukunanöpis wallkaqlla kayaptin, nunakuna mana gustayanqanta yachatsikuyaptin y alläpa mana estudiashqa kayanqanta nunakuna pensayaptin. Jina Satanasta ciëlupita Jesus qarparamuptinqa qatikachashqam kayashqa (Apocalipsis 12:12). Tsëpita patsëmi, “alläpa sasa” kawakï ‘ushanan junaqkunachö’ yachatsikïkäyashqa (2 Timoteu 3:1, NM).

2. ¿Imanötaq Jehoväqa yachatsikunqantsikchö yanapëkämarquntsik?

² Jehoväqa entëru Patsapa yachatsikunantsiktam munan y pipis michämänata manam permitinqatsu. Tsëmi  yachatsikunqantsikchö yanapëkämarquntsik. ¿Imanö? Unë israelïtakunata Babiloniapita libranqannöllam, mana alli religionpita jorqamarquntsik (Apocalipsis 18:1-4). Jinamampis alli kawakunapaq y nunakunata imanö yachatsinapaqmi yachatsimarquntsik (leyi Isaïas 48:16-18 *). Peru tsë ninanqa, ¿yachatsikïchö yanapamänantsikrëkurku kë munduchö imëkatapis patsëkätsin? Manam, höraqa kë munduchö pasakunqankunaqa yanapamarquntsik yachatsikunapaqmi, peru tsënö karpis Satanaspa mundunllachöran kawëkantsik, tsëmi qatikachashqa kantsik y juk problëmakunapapis pasantsik. Tsënö kaptimpis, problëmakunachö alli tsarakunapaq y yachatsikur sïguinapaqmi Jehoväqa yanapëkämantsik (Isaïas 41:13; 1 Juan 5:19).

3. ¿Imanötaq Daniel 12:4 textu ninqan cumplikashqa?

³ Profëta Danielmi willakurqan ‘ushanan tiempukunachö’, Biblia ninqanta mëtsikaq nunakuna entiendiyänampaq kaqta (leyi Daniel 12:4 *). ¿Imanötaq cumplikashqa? Ushanan tiempukuna manaraq qallaptinmi, Jehoväqa sirweqninkunata yanaparqan Bibliapa precisaq yachatsikïninkunata entiendiyänampaq y mana alli yachatsikïkunata jaqiyänampaq. Kanampis, sirweqninkunaqa entëru Patsapam yachatsikïkäyan. Cäsi 8 millonnönam yachakuyashqa y mastapis yachëkätsiyanran. ¿Peru imakunataq yanapamarquntsik entëru Patsapa yachatsikunapaq? Wakinllata rikärishun.

4. ¿Ëka idiömachötaq Bibliata tarita puëdiyaq 1900 watapaq?

⁴ Mëtsika watakunapam pushakoq religiösukuna, Bibliata leyiyänanta michäkur leyeqkunata qatikachäyarqan y juk idiömanman tikratseqkunata wakintaqa wanutsiyarqan. Peru 200 watanam pasarishqa, Bibliata 400 idiömaman tikratsiyanqan o imprimiyanqan. 1900 watapaqqa, më tsëchömi atska idiömachö tarita puëdiyaq. Tsëqa kushikïpaqmi karqan, peru leyirninqa mëtsikaqmi entiendiyaqtsu.

5. ¿Imatataq rurayashqa Jehoväpa testïgunkuna Biblia yachatsikunqanta mëtsikaq nunakuna entiendiyänampaq?

⁵ Jehoväpa sirweqninkunaqa, Bibliapita nunakunata yachatsiyänan precisanqanta musyarmi yachatsiyarqan. Qallananchöqa, juk Bibliakunawanmi yachatsikuyaq, peru 1950 watapaqqa, Traducción del Nuevo Mundo Bibliatam jorqayämurqan. Peru kananqa, llapan kar o Escritüras Griëgaslla karpis, 120 idiömachönam yarqamushqa. Y 2013 watachönam, ingles idiömachö revisashqa yarqamushqa. Tsë Bibliaqa fäcil entiendinalla y juk idiömaman tikratsinampis fäcil-llam. ¡Tsë Bibliawan yachatsikïqa alläpa shumaqmi!

6, 7. (1) ¿Ima guërrakunataq kashqa pasaq pachak watakunachö? (2) ¿Imanötaq provecharquntsik mëtsika nacionkunachö yamë kawakï witsankunata?

⁶ Pasaq pachak watachöqa mëtsikam guërrakuna kashqa, hasta ishkë jatusaq guërrakunapis, y millonyëpayanmi nunakuna wanuyashqa. Tsëqa, ¿imanirtaq yamë kawakï kanqan witsanmi yachatsikunapaq yanapamarquntsik nintsik? Rikärishun. 1942 wata Ishkë kaq Jatun Guërra witsanmi, wawqi Nathan Knorr juk asamblëachö, “Yamë kawakï... ¿imëyaqpis këkanqallatsuraq?” neq discursuta rurarqan. Tsëchömi Apocalipsis librupa 17 kaq capïtulumpita entienditsikurnin nirqan, tsë witsanchö Armagedon mana shamunampaq kaqta, sinöqa guërra ushariptin juk tiempupa yamë kawakï kanampaq kaqta (Apocalipsis 17:3, 11).

⁷ Apocalipsis librupa 17 kaq capïtulunchö ninqannömi yamë kawakï kashqa, peru manam chipyëpatsu. Ishkë kaq Jatun Guërra pasariptimpis, ichisaq guërrakunaqa kashqallam y millonyëpayanmi wanuyashqa. Peru mëtsika nacionkunachömi yamë kawakï witsan kashqa, y noqantsikqa mas yachatsikunantsikpaqmi provecharquntsik. ¿Alliku yarqushqa? Awmi. Ishkë kaq Jatun Guërra witsampaqqa, 110 mil-llam karqantsik, peru kananqa cäsi 8 millonnam kantsik (leyi Isaïas 60:22 *). ¡Yamë kawakï witsankunaqa masmi yachatsikurquntsik!

8, 9. (1) ¿Imanirtaq kanan witsan viajëqa fäcil-lla? (2) ¿Imakunatataq rurëta puëdintsik kanan witsankuna fäcil-lla viajanapaq imëka yanapamashqa?

⁸ Jehoväpa sirweqninkuna yachatsikur qallayan witsankunaqa, manam viajanan fäciltsu karqan. Tantiyarinallapaq, 1900 watapaqqa, Estädus Unïduschöqa 8 mil-llam cärrukuna karqan y alli carretërakunaqa manam kaqllatsu. Peru kanan witsanqa, entëru munduchö 1.500 millonpitapis masmi cärrukuna kan y wakin sitiukunachöqa alläpa allim carretërankunapis. Tsërëkurmi karu sitiukunapapis yachatsikunapaq viajëta puëdintsik. Peru cärru mana chaptimpis, nunakuna kayanqanmanqa yachatsikïta apëkantsikllam (Mateu 28:19, 20).

⁹ Jina yachatsikunapaqqa yanapëkämantsik, camionkuna, barcukuna y trenkunam. Porqui tsëkunawanmi Bibliata y wakin publicacionkunata karu markachö këkaq cristiänu mayintsikkunaman aparatsita puëdintsik. Jina avionkuna kaptinmi, atskaq  wawqikuna viajarnin asamblëakunachö y congregacionkunachö yachatsikurnin cristiänu mayinkunata animayan. Kë viajaqkunaqa, congregacionkunata watukaqkuna, sucursalta rikaqkuna y misionërukunam wakinkunaqa kayan. Jina Jehoväpa Testïgunkunata Pushaqkunapis, më tsë nacionkunapam avionwan viajëta puëdiyan cristiänu mayinkunata animayänampaq y yachatsiyänampaq. Kë llapanmi yanapakun Diospa markan juknölla kanampaq (Salmu 133:1-3).

10. ¿Ima idiömatataq kanan witsanqa mas parlayan?

¹⁰ Röma mandakunqan witsanqa, griëgu idiömatam mas parlayaq. Jina tsënöllam kanampis, ingles idiömata mas parlayan. Juk librum willakun, cada chusku nunapita jukqa inglesta parlanqanta o entiendinqanta. Mëtsikaq nunakunam tsë idiömata yachakuyan negociurëkur, polïticarëkur y mushoq mäquinakunata utilisäyänanrëkur.

11. ¿Imanötaq Jehoväpa testïgunkuna ingles idiömata utilisarquntsik?

¹¹ Jehoväpa testïgunkunaqa ingles idiömata allipam utilisarquntsik yachatsikunapaq. Atska watakunapam publicacionnintsikkunaqa inglesllachöraq yarqamurqan, y më nacionchöpis inglesta parlëta, yacharmi leyita puëdiyaq. Jinamampis Jehoväpa testïgunkunapa principal oficïnankunachöqa inglestam masqa parlayan. Jina Galaad escuëlaman më nacionpita ëwaq cristiänukunapis, tsë idiömatam parlayan.

12. (1) ¿Ëka idiömakunamantaq publicacionnintsikkunata tikrëkätsintsik? (2) ¿Imapaqtaq computadörachö progrämakuna yanapëkämantsik?

¹² Inglesta mas utilisashqa karpis, musyantsikmi tukï idiömachö nunakunata yachatsinapaq kaqta. Tsërëkurmi computadörakunawan y progräma MEPS nishqanwan 700 idiömapitapis masman publicacionnintsikkunata tikrëkätsintsik. Tsërëkurmi, jinantin Patsachö Testïgukunaqa juknölla kantsik  y Biblia yachatsikunqanta entiendintsik (leyi Sofonïas 3:9 *).

13, 14. ¿Imanötaq yanapamarquntsik leykuna y juezkuna decidiyanqan?

¹³ Römapa leyninmi, cristiänukunataqa yachatsikuyänampaq yanaparqan. Tsënöllam kanampis nacionkunapa leyninkunaqa yanapamantsik. Tantiyarinapaq, Estädus Unïduspa leyninqa permitin nunakuna religionyoq kayänanta, creiyanqanta parlayänanta y reunionninkuna rurayänantam. Tsëmi noqantsiktapis yanapamantsik, y tsëchömi principal oficïnantsikpis. Tsënö kaptimpis, höraqa jatusaq juezkunamanmi charquntsik defendikunapaq (Filipensis 1:7, NM). Y tsëchöpis mana respetatsimashqanam, mas precisaq juezkunamanna ëwarquntsik y pëkunanam atska kutichö ganatsimarquntsik.

¹⁴ Jina wakin nacionkunachöpis, Jehoväta sirwinata jaqimänapaqmi jatusaq juezkunaman ëwarquntsik. Y pëkunapis prohibimashqanam, Tribunal Europeu de Derëchus Humänus nishqanmanna ëwarquntsik, tsëchöqa llapan nacionkunapa problëmankunata rikaq mas precisaq juezkunam këkäyan. 2014 wata juniu killapaqqa, 57 kutinam tsë juezkunaqa ganatsimashqantsik. Y Euröpapa cäsi llapan nacionninkunam tsëta respetayänan. Llapan nacionkunachö chikimashqapis, leyninkunam yanapamantsik Jehoväta libri sirwinapaq (Mateu 24:9).

15. (1) ¿Imanötaq impriminapaq mäquinakuna mas alliyashqa? (2) ¿Imanötaq yanapamarquntsik kë mushoq mäquinakuna?

¹⁵ 500 watakunapita mas unëna impriminapaq yarqamoq mäquinatam mëtsika watakunapa utilisäyashqa. Peru qepa watakunachöqa mas alli kaqnam yarqamushqa. Tsëmi yanapakushqa  librukunata, revistakunata mas raslla y mas shumaqta rurayämunampaq. Këllaman yarpärishun, 1879 watachömi Täpakoq revistaqa yarqamurqan; inglesllachö y dibüjunnaqmi karqan y 6 mil-llam imprimikarqan. Peru kanan witsanqa, 200 idiömapitapis maschönam shumaq fötukunayoq yarqamun, y cada revistam 50 millonpitapis maschö imprimikämun.

16. ¿Imakuna yarqamunqantaq yanapamarquntsik entëru Patsachö yachatsikunapaq? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.)

¹⁶ Kë qepa watakunachö imëka yarqamoqkunam yanapamarquntsik entëru patsachö yachatsikunapaq. Trenkuna, cärrukuna, avionkuna, biciclëtakuna, qellqanapaq mäquinakuna, wiskukuna leyiyänampaq imprimeq mäquinakuna, telëfunukuna, fötu tomakuna, grabanapaq mäquinakuna, radiukuna, televisionkuna, pelïculakuna, computadörakuna y Internetpis yanapamantsikmi. Këkunataqa manam Testïgukunatsu rurarquntsik, peru Bibliata y publicacionkunata juk idiömaman tikratsinapaq y yachatsikunapaqmi utilisantsik. Tsënöpam cumplikashqa Isaïas 60:16 * (leyiri) textuchö “nacionkunapa lichintam” upunki nir, markanta Jehovä ninqan.

17. (1) ¿Imataq cläru rikakun yachatsikunqantsikchö? (2) ¿Imanirtaq Jehoväqa pëwan trabajanata munan?

¹⁷ Clärum këkan, yachatsikunqantsikchö Jehovä yanapëkämanqantsikqa. Kuyamarnintsik y pëwan trabajanata munarninmi kë carguta qomarquntsik. Tsënöpam pëta y nuna mayintsikta kuyanqantsikta rikätsintsik (Marcus 12:28-31; 1 Corintius 3:9). Alläpam agradecikuntsik entëru Patsachö yachatsikunapaq Diosnintsik yanapamanqantsikpita. ¡Mëchö këkarpis Jehoväpita y Gobiernumpita yachatsikïta procurëkäshun!