1. ¿Imatataq Jehoväpa juk amïgun rurarirqan?

QALLANANCHÖQA Jehoväpa amïgunmi karqan. Peru Diosta adorayänampa rantin, pëta nunakuna adorayänanta munëman yarparäkurmi, jutsaman ishkirirqan (Santiägu 1:14, 15). Kë angelqa, Jehoväpa contran churakarmi ulikïpa (llullakuypa) teytan tikrarirqan (Juan 8:44). Manam musyantsiktsu puntata jutin ima kanqanta, peru kananqa Satanas nirmi reqintsik.

2, 3. ¿Imanirtaq Jehoväpa chikeqnintaqa, “Satanas”, “Diablu”, “culebra” y “jatun dragon” nir Biblia qayan?

² Satanasqa, Jehoväpa y nunakunapa pasëpa chikeqninmi. Tsëmi Bibliaqa, Satanas nir qayan, tsëqa “chikikoq o contrakoq” ninanmi. Jehoväpa gobiernuntam chikin, y mandakamunanta mana munarmi imëkata ruran.

³ Jehoväpa chikeqnintaqa Apocalipsis 12:9 (NM) textuqa, Diablu nirmi qayan. Tsë jutiqa “tumpakoq” ninanmi,  juk parlakïchöqa jukkunapaq ulikoq. Y Jehovätam ulikoq nir tumpashqa. Jina “punta kaq culebra” nirmi qayan, Ëvata engañanampaq juk culebrata utilizanqampita. “Jatun dragon” nirpis qayanmi, alläpa mantsëpaq, rumi shonqu y asesïnu kaptin. Pëqa manam munantsu Jehovä änikunqanta cumplinanta. Jinamampis Diospa llapan sirweqninkunatam ushakätsita munan.

4. ¿Imatataq kë yachatsikïchö yachakushun?

⁴ Clärum këkan Satanasqa, Jehoväpa contran y chikeqnin kanqanqa. Y Jehoväta sirwïta jaqinatam pasëpa munëkun, tsëmi Bibliaqa kënö consejamantsik: “Mäcoq mäcoq cayë. ¡Paqtaraq, mana alliman ishquiyanquiman! Porqui chiquiyäshoqniquicuna diabloqa, imeca mallaqashqa leonnomi qaparir qayarir, purican qamcunapa marcäquiniquicunata ushacäratsinanpaq” (1 Pëdru 5:8). Tsëmi Satanaspita cuidakunapaq, pë imanö kanqanta kimata rikärishun.

5, 6. (1) Angelkuna alläpa puëdeq kayanqampita willakaramï. (2) ¿Imanirtan Bibliaqa Satanas asesïnu kanqanta nin?

⁵ Angelkunaqa alläpa puëdeqmi kayan (Salmu 103:20). Noqantsikpita mas yachaq y mas sinchim kayan. Alli kaq angelkunaqa kallpankunata utilizäyan alli kaqllata rurayänampaqmi. Tantiyarinapaq, juk angelmi juk paqasllachö 185 mil soldädukunata wanuratsirqan. Tsëtaqa juk nuna manam rurëta puëdintsu, y juk tröpapaqpis alläpa sasachi kanman (2 Rëyes 19:35). Juk kutichönam Jesuspa apostolninkunata carcelpita jorqaramurqan, y täpaqnin soldädukunaqa, manam mäkuyarqantsu punkuta kichaqta ni wichqaqtapis (Hëchus 5:18-23).

⁶ Rikanqantsiknöpis, alli angelkunaqa puëdeq këninkunata alli kaqllata rurayänampaqmi utilizäyan. Peru Satanasqa, mana allikunata ruranampaqmi utilizan. Alläpa puëdeqmi, tsëmi Bibliaqa “mandacoq” y kë mundupa “diosnin” nir qayan (Juan 12:31; 2 Corintius 4:4, NM). Jina ‘wanutsikïta puëdeq’ ninmi (Hebrëus 2:14). Këqa manam kikinmi llapan nunakunata wanutsin ninantsu, sinöqa nunakunatam chikinakatsin y maqakoqta y wanutsikoqta tikratsin ninanmi. Jina culpanrëkurmi Adanwan Ëva jutsaman ishkiyarqan, tsënöpam llapantsik jutsasapa kantsik y wanuntsik (Romänus 5:12). Tsëmi Jesusqa nirqan, Satanasqa asesïnu kanqanta (Juan 8:44). Rikanqantsiknömi, Satanasqa alläpa puëdeq.

7. Demoniukuna alläpa puëdeq kayanqanta Biblia willakunqampita willakaramï.

⁷ Satanaspa contran churakarqa, jina qateqninkunapa contrampis churakantsikmi. Satanaspa qateqninkunachöqa këkäyan demoniukunam, pëkunaqa Jehoväpa contran churakashqa  angelkunam kayan (Apocalipsis 12:3, 4). Bibliaqa parlan kë angelkuna nunakunapita mas puëdeq kayanqanta y sufritsimënintsikta puëdiyanqantam (Mateu 8:28-32; Marcus 5:1-5). Tsëmi, ama qonqashuntsu Satanaswan demoniukuna alläpa puëdeq kayanqanta (Mateu 9:34). Jehovä yanapamashqallam vencita puëdintsik.

8. (1) ¿Pikunatataq Satanasqa ushakätsita munan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.) (2) ¿Imakunataq rikätsishunki kë munduqa Satanasnö alläpa mana alli kanqanta?

⁸ Satanasqa alläpa mana allim. Chusku kaq pärrafuchö rikanqantsiknömi, mallaqashqa leon qaparir purikaqnö Satanasqa këkan. Entëru munduta makinchö këkätsirnimpis mastam munan (1 Juan 5:19). Ciëlupaq akrashqakunata y juk kaq üshakunatapis ushakätsitam munan (Juan 10:16, NM; Apocalipsis 12:17). Tsëmi apostolkuna kawayanqan witsampita kananyaq, cristiänukunata qatikachëkätsin.

9, 10. (1) ¿Imanötaq Satanasqa Israel nacionta ushakätsita munarqan? (2) ¿Imanirtaq Satanasqa Israel naciontaraq ushakätsita munarqan? (3) Jehoväpa juk sirweqnin jutsata rurariptin, ¿Satanas imanö sientikunqantataq pensanki?

⁹ Mallaqashqa leonqa, manam animalta wanutsinqan höra ni wanuratsirpis llakipantsu. Tsënöllam Satanaspis, nunakunata mana alliman ishkitsita llakipantsu. Israel nacionta  ushakätsita munanqanman pensarishun. Zimrïnöllam wakin israelïtakunapis, oqllanakur ruranakï jutsaman ishkiyarqan y wakinnam Guehazïnöpis jukpa cösasninkunata tsarikurkuyarqan. Tsënö këman ishkiyanqampitaqa alläpam sufriyarqan. Satanasqa imaraq kushikïkurqan munanqanta lograrir (Nümerus 25:6-8, 14, 15; 2 Rëyes 5:20-27).

¹⁰ ¿Imanirtaq Israel naciontaraq ushakätsita munarqan? Porqui musyarqanmi tsë nacionpita Mesïas yurinampaq kaqta, y kikin Satanasta ushakäratsir Jehovälla gobernaq kanqanta rikätsikunampaq kaqta (Genesis 3:15). Tsëmi, Jehoväpaq alli kayänanta mana munar israelïtakunata imëkanöpa jutsaman ishkitsita procurarqan. Manam Davidtapis llakiparqantsu jukpa warminwan punukïkunqampita sufriptin. Y Moisestapis manam llakiparqantsu, Dios änikunqan patsaman mana yëkunqampita. Jehoväpa juk sirweqnin jutsata rurariptinqa, Satanasqa alläpam kushikun. Y tsë hörakunachömi Jehoväpita burlakun (Proverbius 27:11).

11. ¿Imanirtaq nintsik Säratapis Satanas jutsaman ishkitsita munanqanta?

¹¹ Satanasqa, masqa chikirqan Mesïas yurinampaq kaq familiakunatam. Yarpärishun juk jatun nacionman tikranampaq Abrahanta Jehovä äniriptin ima pasakunqanta (Genesis 12:1-3). Abrahanwan Sära Egiptuchö këkäyaptinmi, reyqa Särata aparirqan warmimpaq. Peru Jehovämi salvarqan (leyi Genesis 12:14-20 *). Tsënöllam pasakurqan, Guerar markapa reyninwampis (Genesis 20:1-7). ¿Satanastsuraq kë reykunata yanapëkarqan Säraman interesäkuyänampaq? Bibliaqa manam nintsu. Peru yarpashqaqa, Säraqa Ur markachö alli kawakïninta jaqirirmi carpa wayikunachö tärarqan. Itsa Satanasqa, reykunapa imëkankunawan Särata ishkitsir qowanta y Jehoväta traicionatsita munarqan. Satanasqa imaraq kushikunman karqan pëpa kastampita Mesïas yurinampaq kaqta perdiratsirqa. Manam imapis qokurqantsu penqakïchö quedatsita, casädu kawakïninta y Jehoväwan amïgu këninta ushakätsita. ¡Satanasqa pasëpa mana allim!

12, 13. (1) ¿Imatataq Satanas rurarqan Jesus yuririptin? (2) ¿Imanöraq Satanas rikan Jehoväta sirweq jövinkunata?

 ¹² Atska pachak watakuna pasanqanchönam, Jesus yurikurirqan. Abrahanpa kastampitam shamurqan y Mesïasmi kanan karqan. Jina Diablupa llapan rurëninkunatam ushakätsinan karqan. Tsëta musyarmi, kuyanëllapaq llullu këkaptimpis Satanasqa wanutsita munarqan (1 Juan 3:8). ¿Manatsuraq llulluta llakiparqan? Manam. Pëtaqa manam importantsu alli kaq ni mana alli kaqpis. Tsëmi raslla wanuratsita munarqan.

¹³ Judïukunapa reynimpaq kaq yurinqanta musyarirmi, rey Herödisqa piñakur wanutsinampaq decidirirqan (Mateu 2:1-3, 13). Tsëmi, ishkë watayoqpita urëpa llapan ollqu wamrakunata Belenchö y estanciankunachö wanutsiyänampaq mandakurqan (leyi Mateu 2:13-18). Peru Jesusqa salvakurqanmi. Këqa rikätsimantsik, nunakunapa ni llullukunapa kawënintapis Satanas mana respetanqantam. ¡Pëqa, juk mallaqashqa leonnömi! Ama imëpis qonqashuntsu alläpa mana alli kanqanta.

14, 15. ¿Imanötaq nunakunata Satanas engañan?

¹⁴ Jehoväqa alläpa kuyakoq Diosmi (1 Juan 4:8). Tsëmi Satanasqa nunakunata engañarninlla Jehoväpa contran churakätsin ¿Imanötaq engañan? Diospa amïgun këta wanayanqanta cuentata mana qokuyänampaqmi imëkata ruran (Mateu 5:3, NM). Jina Diospita rasumpa kaqta yachakuyänantam imëkanöpa michan (2 Corintius 4:4).

¹⁵ Jehoväqa pëllata adoranatam munan (Exodu 20:5). Tsëta musyarmi Satanasqa, nunakunata engañan mana alli religionkunawan. Alläpam kushikun animalkunata, wanushqakunata o juk cösaskunata nunakuna adorayaptin. Tsëta ruraqkunaqa pensayan, Diosta adorëkäyanqantam. Peru creenciankuna y rurëninkunaqa manam imapaqpis sirwintsu. Tsënömi pensayaq profëta Isaïaspa tiempunchö israelïtakunapis. Tsëmi Jehoväqa entienditsirqan, mana alli religionqa imëka mana alli mikïnö kanqanta. Kënömi nirqan: “¿Imanirtaq alli mikïpaqnöpis pagakur këkäyanki y imanirtaq afanakuyanki pachëkikunatapis mana juntëkätsiptin?”. Jina, “alleq wiyayämë, rasumpa alli kaqta mikuyë” nirqanmi (Isaïas 55:2).

16, 17. (1) ¿Imanirtaq Jesusqa Pëdruta, “¡quepeq yarqï, diablu!” nïkurqan? (2) ¿Imanötaq Satanasqa engañamënintsikta munan?

¹⁶ Satanasqa, Jehoväpa sirweqninkunatapis engañarinmanmi. Wanunampaqna kaqta Jesus niptin Pëdru  ninqanman pensarishun. Pëqa Jesusta kuyarmi, Diospa rurëninchö qepärinampaq nirqan. Peru Jesusqa, “¡Quepeq yarqï, diablu! ¡Ama atajämëtsu!” nirqanmi (Mateu 16:22, 23). ¿Imanirtaq tsënö nïkurqan? Porqui clärum musyarqan, nunakunata salvanampaq y Satanas ulikoq kanqanta rikätsikunampaqqa, wanunan alläpa precisanqanta. Manam pöcu cäsupaq churanan höratsu karqan. Satanasqa imaraq kushikunman karqan, qelanarnin ruranampaq kaqta Jesus raslla mana ruraptin.

¹⁷ Kë munduqa ushakärinampaqnam këkan. Peru Satanasqa munan, pöcu cäsupaq churarnin imëkakunatapis ashirnin kushishqa kawakunatam. Ushakë shamunampaqqa atska tiempuraq pishinqanta, o manana shamunampaq kaqta creinantsiktam munan. Peru tsëqa manam rasumpatsu. Tsëmi, mäkoq mäkoqlla këkänantsik y ushanan witsankunachöna kawëkanqantsiktapis qonqanantsiktsu (Mateu 24:42).

18, 19. (1) ¿Imata creinatataq Satanasqa munan? (2) ¿Imanötaq Jehoväqa yanapamantsik?

¹⁸ Jina Satanasqa, Jehovä mana kuyamanqantsikta y jutsantsikkunata mana perdonamanqantsikta creinatam munan. Peru Bibliaqa clärum kënö nin: “Diosqa alli ruraq karmi imëpis qonqanqatsu alli rurënikikunata y jutinta kuyayanqëkita” (Hebrëus 6:10, NM). Jehoväqa pëpaq llapan ruranqantsiktam valoran (leyi 1 Corintius 15:58). Rasumpaqa, Satanastam kuyantsuqa y manam perdonanqapistsu. ¡Ama permitishuntsu Satanas engañamänata!

¹⁹ Kë yachatsikïchömi rikarquntsik, Satanasqa alläpa puëdeq y alläpa mana alli kanqanta y engañamënintsikta munanqanta, peru Jehoväpa yanapakïninwanqa vencita puëdinantsikpaq kaqta. Bibliam willamantsik trampankuna ima kanqanta (2 Corintius 2:11). Peru musyanqantsikllawanqa manam vencishuntsu, sinöqa allim tsarakunantsik. Bibliam kënö nimantsik: “Diabluta chiquirnin, munanqantaqa ama rurayëtsu. Tseno chiquiyaptiquim diablu euconqa” (Santiägu 4:7, noqakunam yanayätsiyarqö). Qateqnin yachatsikïchömi kima trampankunapita imanö tsarakunapaq kaqta yachakushun.