1970 wata juniu killam karqan. 20 watayoq y soldädum karqä. Pensilvaniachömi (Estädus Unïduschö) fuerti infeccionwan qeshyarnin hospitalchö këkarqä. Juk enfermërum cada media höra presionnïta medinampaq shamoq. Pëqa mayornïmi karqan, y presionnï alläpa bajaptinmi alläpa yarpachakur këkarqan. Tsëmi, “¿manam imëpis juk nunata wanoqta rikarqunkitsu aw?” nir tapurirqä. Tsënam mantsakashqa, “manam imëpis rikarqötsu” nimarqan. Pasëpa grävi këkarpis, manam wanurqätsu. ¿Kawënïpita masllata musyëta munankiku?

1969 wata juliu killachömi Vietnam guërraman ëwarqä. Chäriptïnam, yachakänäpaq juk semäna jamanapaq niyämarqan. Qeshyëkaqkunata y malograkushqakunata yanapëmi alläpa gustëkamaq. Tsëmi operakoq doctor këta munarqä. Qeshyaqkunata operayanqan cuartuchömi yanapakurqä. Tsëchö trabajëkarmi willayanqaqnö, fuerti infeccionwan qeshyarirqä.

Mekong mayu chänanchö këkaq soldädukunapa hospitalninchömi trabajarqä. Tsëmanmi mëtsikaq herïdu soldädukunata helicopterukuna apayämoq. Jina yana bolsakunatapis winakushqatam pasatsiyaq, y tsëpaqqa niyämarqan, bombawan wanushqa soldädukuna kayanqantam. Nacionnïta alläpa kuyarmi marka mayïkunata jampir allipa trabajaq kä. Fiërrupita rurashqa jatusaq cäjakuna rurinllachömi vientupänampaq mäquinata churarkur nunakunata operayaq. Ishkaq doctorkuna y ishkë enfermërukunallam alläpa trabajëkuyaq nunakunata salvayänampaq. Mana creipaqnö kaptimpis, tsëmi guërrakunachöqa pasakun.

Jövinllaraq këkarmi Jehoväpa testïgunkunata reqirirqä, pëkunam mamänïta Bibliapita yachatsiyaq. Mamänïqa manam bautizakurqantsu, peru yachatsiyanqanqa alläpam gustamarqan. Juk kutim Jehoväpa Testïgunkunapa Yachatsikuyänan Wayipa padraströwan pasayarqä y tsë  wayi imapaq kanqantam tapurirqä. Padraströqa, tsë nunakunawan mana parlanapaqmi nimarqan. Y nimanqanta wiyakurmi Testïgukunawanqa imëpis parlarqänatsu.

Vietnamchö pasanqäkunapitam, alläpa llakishqa wayïman kutirqä. Tsëchö pasanqankunataqa nunakuna mana musyayanqantam pensaq kä, porqui Estädus Unïduschöqa reclamakurmi “norteamericänu soldädukunam wamrakunata wanutsiyan” nir nunakuna cällikunapa yarquyaq. Tsëkunata rikarmi Diosta ashita masraq wanarqä.

Diosta ashirmi atska iglesiakunaman ëwarqä. Diosta kuyanqätaqa musyarqämi, peru iglesiakunachö rikanqäkunaqa manam gustamaqtsu. Tiempuwannam, Delray Beach (Florïda) markachö këkaq Jehoväpa Testïgunkuna Yachatsikuyänan Wayiman primëra vez ëwarqä. Tsë junaqqa domingum karqan, 1971 wata febrëru killa.

Chärinäpaqqa, punta kaq reunion usharinampaqnam këkänaq, peru Täpakoq yachatsikïpaqmi quedakurqä. Imata rurayanqanta y ima niyanqantaqa alkäbullam këkarqä. Manam yarpätsu Täpakoq revista imapaq parlanqanta, peru alleqmi yarpä textukunata Bibliankunachö wamrakuna ashiyanqanta. Tsëmi alläpa gustamarqan. Y manaraq ëwakuptïmi 80 watayoqnö Jim Gardner wawqi parlapämarqan. La verdad que lleva a vida eterna nishqan librutam qomarqan y noqaqa kushishqam chaskikurqä y qateqnin semänachö juëvis qoyapa yachatsimänampaqmi änimarqan.

Reunionpitaqa trabäjümanmi ëwakurqä. Boca Raton (Florïda) nishqan markachömi 11 de la nöchipita hasta 7 de la mañänayaq hospitalchö trabajaq kä. Tsë paqasqa nunakuna alläpaqa manam shayämurqantsu atiendikoq, tsëmi apanqa libruta leyir qallëkurqä. Juk enfermëram leyikaqta rikëkamarnï libruta ras tsarirkur, “¿qampis Testïgu këtaku munëkanki?” nir piñapämarqan. Noqaqa libruta ras tsarirkurmi pullantaraq leyikarpis, “Testïgum kashaq” nirirqä. Tsë warmiqa ëwakurqanmi y tsë paqasllam libruta leyir usharqä.

Estudiar qallayanqächömi estudiatsimaq wawqita, “¿imapitataq yachakushunqa?” nir tapurirqä. Pënam, “qonqaq librupitam” nimarqan. Tsënam, “tsë librutaqa llapantanam leyirirqö” nirirqä. Y pënam kuyëllapa kënö nimarqan: “Tsëqa qallanan kaq capïtulullata rikärishun”. Estudiar qallarirnam cuentata qokurirqä ichikllata entiendishqa kanqäta. Bibliachömi textukunata ashitsimaq. ¡Alfin, rasumpa kaq Dios Jehovä yachatsikunqantam yachakïkarqä! Tsë qoyam kima capïtulukunata yachakuyarqä, jina cada juëvismi kima capïtuluta yachakuyaq kayä. Yachakïkanqäqa alläpam gustamaq. Tsë wawqi yachatsimaqnï kanqantaqa alläpam kushikö, porqui ciëlupaq akrashqam karqan y wawqi Russelltapis reqishqam kanaq.

 Juk ishkë semänakuna Bibliapita yachakurirmi yachatsikurna qallëkurqä. Wayin wayin yachatsikïqa manam fäciltsu karqan, peru wawqi Jimmi yanapamarqan alläpa mana mantsapakunäpaq (Hëchus 20:20). Tsënöpam yachatsikï gustamarqan. Diospita yachatsikïqa noqapaqqa alläpa shumaqmi y Diospa minkan këtaqa alläpam kushikö (1 Corintius 3:9).

Kananqa, Jehoväta kuyar qallanqä witsampita parlapäriyashqëki. Kawënïchöqa tsëtam mas kuyä (Apocalipsis 2:4). Tsë kuyakïmi yanapamashqa guërrachö kanqäkunata qonqanäpaq y juk problëmäkunata vencinäpaq (Isaïas 65:17).

1971 watachömi Testïgu tikrariptï padraströ wayipita qarqaramarqan. Ichikllam qellënï karqan y hospitalchö trabajanqäpitaqa ishkë semänataraqmi pagayämaq. Jehoväpita parlëta alläpa precisaqpaq churarmi, shumaq vistishqa yachatsikïta munar, röpata rantir cäsi llapan qellënïta ushashqa karqä. Churakunqä qellëqa karqanmi, peru yurikunqä Michigan markachöran karqan. Tsëmi atska junaqkuna cärröllachö tärarqä. Y gasolïnata rantikuyänan sitiuchö këkaq bäñullachö paqakoq (awikoq) y afeitakoq kä.

Cärröllachöraq tärëkarmi, juk kutiqa trabäjöllapita yachatsikuyänan wayita ëwarqä. Yachatsikoq yarquyänäpaqmi tsëchö juntakäyaq kayä. Peru wawqikuna y panikuna chäyämunampaqqa ishkë höraran pishirqan. Tsëmi, yachatsikuyänan wayipa qepanchö jamëkur shuyararqä, tsëchö këkarmi Vietnamchö pasanqäkunata illaqpita yarpar qallëkurqä. Yawarta rikëkaqnömi karqä, y nunapa rupashqa ëtsan asyaqtam sientir  qallëkurqä. Herïdukunata rikëkaqnö y “yanapëkamë” “kawashaqtsuraq” nikäyämaqtanömi wiyar qallëkurqä. Wanuyänampaq kaqtaqa musyarqämi, peru imëkanöpam yanapëta y animëta procuraq kä. Tsë höraqa, alläpa llakishqam sientikurqä.

Waqarëkarmi Jehoväta mañakurqä (Salmu 56:8). Y Wanushqakuna kawariyämunan änikïmanmi pensar qallëkurqä. Rikëkaptï wanoq jövinkunatam Jehovä kawaritsimunqa y rasumpa kaqpitam pëkunapis yachakïta puëdiyanqa. Y tsë cumplikaptinmi guërrachö llapan pasayanqäkunata qonqariyäshaq (Hëchus 24:15). Tsëta entiendinqämi yanapamarqan, Jehoväta imëpitapis mas kuyanäpaq. Tsënö alläpa shumaq kanqanmanqa manam imëpis yarpachakushqatsu karqä. Tsëmi, tsë junaqqa noqapaqqa alläpa precisan. Ima problëmapapis pasarqä, tsë hörachö Jehoväta mas kuyanqämanmi yarpëta procurä.

Guërraman ëwarqa, nunakunaqa imëka mana allikunatam rurayan. Noqapis rurarqämi. Peru Bibliapa ishkë textun ninqanman yarpachakunqämi alläpa yanapamashqa. Punta kaqqa Apocalipsis 12:10, 11 textum. Tsëchömi nin Jesuspa yawarnin y Diospita yachatsikunqantsik Diabluta vencinqanta. Juk kaq textunam Gälatas 2:20. Tsëchömi yarpätsiman, Jesusqa noqapaqpis wanunqanta. Jesus wanunqanrëkurmi imëkata ruranqäpita Jehovä perdonamashqa. Kananqa concienciächö tranquïlum kä y Jehovä alläpa llakipäkoq kanqampitam nunakunata pasëpa willëta munëkö (Hebrëus 9:14).

Höraqa imëkakunapa pasanqäkunatam yarpä, peru Jehovä alli cuidamanqantapis yarpämi. Këllata willariyashqëki, cärröllachö tärëkanqäta musyarirmi, Bibliapita yachatsimaq wawqi wayinta arrendakoq panita reqitsimarqan. Alleq clärum rikä kë wawqita y tsë panita juk cuartuta qoyämänampaq Jehovä utilizanqanta. Awmi, Jehoväqa alläpa allim, mana jaqipa sirweqninkunataqa imëpis cuidanmi.

1971 watam Florïdapita Michiganta ëwarqä. Viäjichö yachatsikunäpaqmi mëtsika publicacionkunata cärröchö aparqä. Y pullan viäjitapis manaraq ëwaptïmi publicacionnïkunaqa ushakärirqan. Alläpa kushishqam më tsëchö yachatsikurqä, hasta carcelkunachö y jamayanqan sitiuchö këkaq bäñukunachöpis. “¿Tsë nunakunapita mëqanllapis Jehoväta reqiyashqatsuraq?” nirmi tapukïkällaraq (1 Corintius 3:6, 7).

Bibliapita yachakur qallanqä witsankunaqa, yachatsikurnin obliguëpanömi yachatsikoq kä. Masqa familiäkunatam tsënö parlapaq kä. Ron y John jutiyoq wawqikunata kuyarninmi creinqäta creiyänampaq obliguëta tïraq kä. Tiempuwanqa, tsënö parlapanqäpitam perdonta mañakurqä. Kananyaqpis manaran creikuyantsu, peru imë höra karpis creikuyänampaqmi Jehoväta mañakö yanapëkunampaq. Kananqa, Jehovä yanapamashqa kaptinmi yachatsikunqächö kuyakoq kanqäta rikätsikö (Colosensis 4:6).

Noqapaqqa Jehoväwan amïgu kënïmi imëpis mas precisashqa. Peru familiätapis alläpam kuyä, masqa kuyë warmï Susantam. Imëpis munarqä Jehoväta sirwichö yanapamëta puëdeq warmiwan casakïtam. Y Susanqa Jehovätam alläpa kuyan. Noviu kayanqa witsanmi juk kuti ëwarqä teytankunapa wayinman watukaqnin. Täpakoq revistata Biblianwan estudiëkaqtam taririrqä  y alläpam gustëkamarqan reunionchö yachakunapaq yachatsikï mana këkaptimpis, textukunataqa llapanta ashinqan. Tsëchömi rikarqä Jehoväwan amïgu këninqa pëpaq alläpa precisanqanta. 1971 wata diciembri killachömi casakuriyarqä. Alläpam agradecikö alli yanapamaq warmiwan casakunqäpita. Masqa gustaman, noqata kuyamanqampitapis Jehoväta mas kuyanqanmi.

Jehoväqa ishkë shumaq wamrakunawanmi bendiciyämashqa, jutinkunaqa Jesse y Paulmi. Pëkunaqa Jehovätam alläpa kuyayan y ninqannömi kawakuyan (1 Samuel 3:19). Tsëmi, Susantawan noqata alläpa kushitsiyäman. Ishkanmi 20 watapita masna, Jehoväta kuyarnin llapan tiempunkunawan sirwikäyan. Jina alläpam agradecikö pëkunanölla Jehoväta kuyaq y sirweq warmikunawan casakuyanqanta (Efesius 6:6). Kuyë lumtsïnïkunapa jutinkunaqa Stephanie y Racquelmi y pëkunataqa wamräkunatanömi kuyä.

Rhode Island markachömi 16 watapa yanapakurqä y atska amïguyoqmi tikrariyarqä. Y anciänu mayïkunapaqpis yarparëkällam. Congregacionkunata watukaq wawqikunatam alläpa agradecikö tsë watakunachö yanapayämanqampita. Alläpa shumaqmi noqapaqqa kashqa Jehoväta mana jaqeq cristiänukunawan sirwiqa. 1987  watachömi yachatsikur yanapakuyänäpaq Carolina del Norte markaman ëwakuyarqä. Tsëchöpis mëtsikaq amïguyoqmi tikrariyarqä. *

2002 wata agostu killam, Pattersonchö (Estädus Unïdus) këkaq Betelchö trabajayänäpaq Susantawan noqata invitayämarqan. Noqam Diospita Yachatsikïta Rikaqkunachö trabajarqä y Susannam Lavanderïachö trabajarqan. Susantaqa tsë trabäjuqa alläpam gustaq. 2005 wata agostu killanam Jehoväpa Testïgunkunata Pushaqkunanö yanapakunäpaq invitarayämarqan. Tsë trabäjupaqqa manam listutsu këkarqä, y Susanpis alläpa trabäjuyoq kanampa kaqta musyarmi alläpa yarpachakurqan. Y Manam Avionchö viajëtaqa gustaqtsu. Peru kananqa seguïdum avionchö viajayä. Jehoväpa Testïgunkunata Pushaqkunapa warminkuna consejayanqanmi Susantaqa alläpa yanaparqan. Y pëqa yanapamänampaqmi listu këkan, tsëmi alläpa kuyä.

Oficïnächöqa shumaq pasayanqäkunapita mëtsikaq fötukunatam katsï. Y Jehoväqa allipam bendicimashqa, kuyar qallanqä witsan kuyakïnïta mana jaqinqäpita.