Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Jehovä kuyashunqëkita ama qonqëtsu

Jehovä kuyashunqëkita ama qonqëtsu

“Llapan ruranqëkikunamanmi yarparäshaq.” (SALMU 77:12)

CANTICUKUNA: 18 Y 61

1, 2. (1) ¿Imanirtaq alleq musyanki sirweqninkunata Jehovä kuyanqanta? (2) ¿Ima munëyoqtataq Jehovä kamamarquntsik?

¿ALLEQKU creinki sirweqninkunata Jehovä kuyanqanta? Këkunallaman pensari. Tayleni jutiyoq panim, imatapis pasëpa allillata rurëta munar kikinta alläpa obligakoq, tsëmi alläpa llakitseq. Peru atska watakunapam cristiänu mayinkunaqa kuyëpa yanapayarqan kikinta shumaq tratakunampaq. Tsëmi pëqa nin: “Jehoväqa kuyamarninmi shumaq animamashqa y alli consëjukunata qomashqa”. Brigitti jutiyoq paninam ishkë wamrayoq këkar viuda quedarirqan. Pëqa nin, kë mana alli tiempukunachö wamrata wätëqa alläpa sasa (aja) kanqantam, y masqa japallankunalla wätaqkunapaq. Peru alleqmi musyan Jehovä kuyanqanta, porqui alläpa llakikunqan hörakunam yanapashqa y aguantëta mana puëdinqanyaq sufrinantaqa manam permitishqatsu (1 Corintius 10:13). Sandra jutiyoq paninam, kachakätsita mana puëdina qeshyawan qeshyarirqan. Y juk asamblëachömi mana reqinqan pani saludarirqan y shumaq parlapärirqan. Tsëmi, Sandrapa qowan willakun tsë parlapärinqan alläpa yanapanqanta y cristiänu mayinkuna imallatapis rurayanqanchö Jehoväpa kuyakïninta warmin rikanqanta.

2 Nunaqa, kuyashqa këta y pitapis kuyëtam wanantsik, porqui tsënötam Jehovä kamamashqantsik. Peru qeshyarnin, qellëpita pishipakurnin o Diospita yachatsikushqa shumaq mana wiyamashqaqa rasllam qelanäkurishwan y Jehovä manana kuyamanqantsiktam pensashwan. Tsëkuna pasamashqaqa yarpänantsikmi, Jehovä kuyamanqantsikta y yanapamënintsikta munanqanta. Pëllapaq imëpis këkashqaqa, manam qonqamäshuntsu (Isaïas 41:13; 49:15).

3. ¿Imaraq yanapamäshun Jehovä kuyamanqantsikpita següru kanapaq?

3 Kë parlanqantsik cristiänu mayintsikkunaqa alleqmi musyayan, mana alli tiempukunachö Jehovä yanapanqanta. Noqantsikpis tsënöllam següru kashwan Jehovä yanapamënintsikta munanqanta (Salmu 118:6, 7). Imëka allikunata qomanqantsikman yarpararqa, segürum kashun kuyamanqantsikta (leyi Salmu 77:11, 12 *). Kë yachatsikïchömi qomanqantsik qarëkunapita chuskuta rikärishun y imanö agradecikunapaq kaqta: imëka kamanqankunata, Bibliata, mañakïta y jutsapita libramänapaq pagakunqanta (rikäri “Maslla entiendinapaq” neq recuadruta).

KAMANQANKUNA

4. ¿Imatataq cuentata qokuntsik Jehovä kamanqankunata rikarnin?

4 Llapan kamanqankunata rikarninmi cuentata qokuntsik, Jehovä alläpa kuyamanqantsikta (Romänus 1:20). Tantiyarinapaq, kë Patsatam kushishqa kawakunapaq imëkayoqta qomarquntsik. Jina mikurnin kushikunapaqmi tukïläya mikïkunata kamashqa (Eclesiastes 9:7). Canadäpita Catherini jutiyoq panim nin, tamya tiempu pasariptin tukï plantakuna wëtaqta rikar, alläpa alalë kaptin ëwakushqa pishqukunata kutimoqta rikar y cocïnampa ventänanchö jaqipunqan mikïta winchus shamurnin mikoqta rikar alläpa kushikunqanta. Y ninmi alläpa kuyamarnintsik imëkata Jehovä qomanqantsikta. Jehoväqa llapan kamanqankunata rikarninmi alläpa kushikun, y noqantsikpis tsënö kushikunatam munan (Hëchus 14:16, 17).

Llapan kamanqankunata rikarninmi cuentata qokuntsik, Jehovä alläpa kuyamanqantsikta

5. ¿Ima mastaq rikätsimantsik Jehovä kuyamanqantsikta?

5 Jina imëka trabäju rurë yachaqta kamamanqantsikmi rikätsimantsik Jehovä kuyamanqantsikta, porqui tsëkunata rurarmi kushikuntsik y ütil sientikuntsik (Eclesiastes 2:24). Jehoväqa kë Patsata qomarquntsik, tinkunqanyaq miranapaq, murupakunapaq, animalkunata y wakin kawaqkunata cuidanapaqmi (Genesis 1:26-28). Jina kamamarquntsik, pëpa imanö këninta yachakïta puëdeqtam (Efesius 5:1).

BIBLIA

6. ¿Imanirtaq agradecikushwan Bibliata katsinqantsikpita?

6 Jehoväqa kuyamarnintsikmi Palabranta qomarquntsik. Tsëpitaqa alläpam agradecikunantsik, porqui tsëwanmi musyantsik Dios imanö kanqanta y nunakunapaq imata sientinqanta. Tantiyarinapaq, Bibliam willakun kutin kutin piñëkätsiyaptimpis, israelïtakunapaq Jehovä imata sientinqanta. Salmu 78:38 textum kënö nin: “Pëqa llakipäkoqmi karqan, perdonarninmi ushakätseqnatsu. Y mëtsika kutim piñakïninta jaqireq y castigaqnatsu”. Kë versïculuman yarparanqantsikmi yanapamantsik, imëkachö pantëkashqapis Jehovä kuyamanqantsikman y imë hörapis yarparëkämanqantsikman markäkunapaq (leyi 1 Pëdru 5:6, 7).

Bibliawanmi musyantsik Dios imanö kanqanta y nunakunapaq imata sientinqanta

7. ¿Imanirtaq noqantsikpaqqa Bibliaqa imëkapitapis mas precisaq?

7 Noqantsikpaqqa, Bibliaqa imëkapitapis mas precisaqmi. Porqui tsëwanmi Jehovä parlapämantsik. Juk teyta wamranwan seguïdu parlapänakurqa, masmi kuyanakuyan y amïgu tikrayan. Tsënöllam Jehoväpis kuyakoq Teytantsik kar, mana rikashqa y mana wiyashqapis Bibliawan parlapämantsik. Tsëmi leyirninqa, imata nikämanqantsikta alleq entiendinantsik (Isaïas 30:20, 21). Tsënöpam musyashun Jehovä pushamënintsikta y tsapämënintsikta munanqanta, y tsëqa masmi reqishun y markäkushun (leyi Salmu 19:7-11 * y Proverbius 1:33 *).

Jehüqa Jehosafattam piñaparqan, peru Jehovä alli kaqta pëchö tarinqantam nirqan (Rikäri 8 y 9 kaq pärrafukunata)

8, 9. (1) ¿Imata musyanantsiktataq Jehoväqa munan? (2) Willakaramï mana allita ruranqantsikkunaman Jehovä mana yarparäkunqanta.

8 Jehoväqa, mana allikunata ruranqantsikkunamanqa manam yarparäkuntsu, sinöqa allikunata ruranqantsikmanmi yarparan. Tsëta musyanantsiktam munan (2 Crönicas 16:9). Pensarishun Judäpa reynin Jehosafatman. Pëqa siriukunawan pelyanampaqmi juntakärirqan Israelpa reynin Acabwan. 400 mana alli profëtakunam niyarqan gananampaq kaqta. Peru rasumpa kaq profëta Micäyaqa Jehosafattawan Acabta willarqan perdiyänampaq kaqtam, y ninqannömi perdiyarqan. Acabqa tsë guërrachömi wanurqan, y Jehosafatqa ichikllapam wanurqantsu. Tsëmi Jehoväqa Jehüta kacharqan mana allita decidinqampita Jehosafatta piñapänampaq, jina këtapis ninampaq: “Qamchöqa alli rurëkunatapis tarirqömi” (2 Crönicas 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3).

9 ¿Ima allikunatataq rurashqa karqan Jehosafat? Unënam principikunata, levïtakunata y sacerdötikunata kachashqa karqan entëru Judäpa ëwar Jehoväpa leyninta nunakunata yachatsiyänampaq. Alläpa allim yarqushqa karqan, porqui juk nacion nunakunapis Jehoväpita yachakuyarqanmi (2 Crönicas 17:3-10). Tsëpita tiempuwan Jehosafat mana allita decidishqa kaptimpis, Jehoväqa manam qonqashqatsu karqan alli rurëninkunata. Kë willakïqa rikätsimantsik jutsaman ishkirishqapis, sirwirnin sïguikashqallaqa, allikunata ruranqantsikpita Jehovä mana qonqanampaq kaqta y kuyëkämänallapaq kaqtam.

MAÑAKÏ

10, 11. (1) ¿Imanirtaq mañakïqa Jehoväpa shumaq qarënin? (2) ¿Imanötaq mañakïnintsikkunata Dios contestamïta puëdin? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta.)

10 ¿Imatataq juk alli teyta ruran wamran pëwan parlëta munaptin? Wamran pasëkanqanman yarpachakurmi tiempunta rakin shumaq wiyanampaq y imanö sientikunqanta musyanampaq. Tsënöllam Jehoväpis alli Teyta kar noqantsikman yarparan. Tsëmi mañakushqa, shumaq wiyamantsik. Awmi, Jehoväwan parlëqa alläpa shumaqmi noqantsikpaq.

Pipis wiyamënintsikta y entiendimënintsikta mana munaptimpis, Jehoväqa wiyamantsik y entiendimantsikmi

11 Mañakïqa Jehoväpa qarëninmi. Porqui tsëmi permitimantsik imë hörapis pëwan parlanapaq, y amïguntsik karmi wiyamänapaq listu këkan. Qallananchö parlanqantsik Taylenim nin Jehovätaqa, imëkata willëta puëdinqantsikta. Imanö sientikunqantsikta Jehoväta willarishqaqa, itsa Bibliapa juk versïculunwan, juk publicacionwan o juk cristiänupa yanapakïninwan contestaramashwan. Pipis wiyamënintsikta y entiendimënintsikta mana puëdiptimpis, Jehoväqa wiyamantsik y entiendimantsikmi. Mañakïnintsikta contestamunqanmi rikätsimantsik kuyamanqantsikta.

12. ¿Imanirtaq alli kanman Bibliachö leyinqantsik mañakïkunapita yachakunqantsik? ¿Mëqankunataq tsë mañakïkuna wakinqa kayan?

12 Bibliachö leyinqantsik mañakïkunapitaqa atskatam yachakïta puëdintsik. Tsëkunapita Familiachö Diosta Adorana Hörachö, höra höra yachakunqantsikqa alli kanman. Tantiyarinapaq, pescädupa rurinchö këkar humildäwan Jonas mañakunqampita (Jonas 1:17–2:10), templuta inaugurarnin Salomon shonqumpita patsë mañakunqampita (1 Rëyes 8:22-53), y Jesus yachatsikunqan mañakïpitam yachakushwan (Mateu 6:9-13). Tsënö mañakïkunaman pensanapaq tiemputa jorqashqaqa, mas allim mañakïnintsik kanqa. Jina manam qonqanantsiktsu seguïdu mañakunantsik precisanqanta. Tsëmi, ‘teyta Diosqa allapa espantepaq juclaya shonquta, y yarpeta qomäshun shumaq cawacunapaq’ (Filipensis 4:6, 7).

JUTSAPITA LIBRAMAQNINTSIK PÄGU

13. ¿Imapaqtaq Jesus wanunqan yanapamantsik?

13 Jina Jehoväqa kuyamanqantsikta rikätsimarquntsik jutsantsikpita libramänapaq pagakurmi. Pëmi tsë qarëta qomarquntsik ‘alli cawëta’ chaskinapaq (1 Juan 4:9). Apostol Pablum kënö nirqan: “Alli kaqta ruraq nunapaqqa, manam pipis wanurinmantsu; peru alli nunapaqqa, itsa pillapis wanurinman”. Y nirqanmi, “jutsa rurëllachö kakïkashqa” alläpa kuyamarnintsik tsurinta noqantsikrëkur wanunampaq kachamunqanta (Romänus 5:6-8, NM). Tsëmi yanapamantsik Dioswan amïgu kanapaq y tsëqa mas jatun kaq kuyakïninmi.

14, 15. (1) ¿Imanötaq ciëlupaq akrashqakunata Jehovä pagakunqan yanapan? (2) ¿Imanötaq Patsapaq kaqkunata Jehovä pagakunqan yanapan?

14 ¿Imanötaq ciëlupaq akrashqakunata yanapan jutsantsikpita libramänapaq pägu? Ciëlupaq kaq cristiänukunaqa juknöpanam Jehoväpa kuyakïninta sientiyan (Juan 1:12, 13; 3:5-7). Santu espïritunwanmi Diosqa akrashqa, tsëmi pëkunaqa wamrankunanöna kayan (Romänus 8:15, 16). Pablum nirqan llapankuna Jesucristuwan juntu ciëluchö këkäyanqanta (Efesius 2:6). Peru ciëlupaq akrashqakuna wakin patsallachöraq këkäyaptinqa, ¿imapaqtaq Pablu parlëkarqan? Imëyaqpis ciëluchö kawakuyänampaq shuyäkïninkuna Jehovä qonqampaqmi (Efesius 1:13, 14; Colosensis 1:5).

Jehovä jutsapita libramänapaq pagakunqanqa rikätsikun llapan nunakunata kuyanqantam

15 ¿Imanötaq jutsapita libramänapaq Jehovä pagakunqan Patsapaq kaqkunata yanapan? Tsëman markäkurqa, Diospa amïgun këtam puëdiyan. Y shamoq tiempuchöqa pëkunapis Diospa wamrankunam kayanqa y kë Patsachömi imëyaqpis kawakuyanqa. Rikanqantsiknömi, jutsapita libramänapaq pagakunqanqa rikätsikun llapan nunakunata Jehovä kuyanqanta (Juan 3:16). Mana jaqipa Diosta sirwirqa Patsa juk shumaq huertaman tikraptin alli kawëta chaskishun, tsëta musyëqa alläpam kushitsimantsik. Awmi, jutsapita libramänapaq pagakunqanmi Jehoväpa mas jatun kaq kuyakïninqa, tsëmi shonqupita patsë imëpis agradecikunantsik.

JEHOVÄTA KUYANQËKITA RIKÄTSI

16. ¿Imapaqtaq yanapamantsik Jehovä kuyakïninta rikätsimanqantsikman pensëqa?

16 Jehoväqa kuyakïninta tukïnöpam rikätsimantsik. Rey Davidmi kënö nirqan: “Diosllä, yarpënikikunaqa alläpa shumaqmi noqapaqa kallan, yupëtapis mana puëdipaqmi y yupaptïqa aqushapitapis masmi tikrarin” (Salmu 139:17, 18). Jehovä kuyakïninta tukïnöpa rikätsimanqantsikman pensarqa, masmi kuyashun y llapan puëdinqantsikmannömi pëta sirwishun.

17, 18. ¿Imanötaq kuyanqantsikta Jehoväta rikätsishwan?

17 ¿Imanötaq kuyanqantsikta Jehoväta rikätsishwan? Juknöpaqa Diospa gobiernumpita kushishqa yachatsikurnin (Mateu 24:14; 28:19, 20), y imëka problëmakunapa pasanqantsik markäkïnintsikta pruëbaman churaptin Diosta mana jaqipa sirwirninmi (leyi Salmu 84:11 * y Santiägu 1:2-5). Problëmantsikkuna alläpa sasa kaptimpis, Jehoväqa musyanmi tsëkunapa pasëkanqantsikta y alläpa kuyamarnintsikmi yanapamäshun (Salmu 56:8).

18 Kë yachatsikïchömi rikarquntsik Jehoväta kuyanqantsikta tukïnöpa rikätsinapaq kaqta: kamanqankuna alläpa shumaq kanqanman pensar, Bibliata alleq estudiarnin, Jehoväwan amïgu kënintsik mas sinchi kanampaq imëpis mañakurnin y jutsapita libramänapaq päguman pensarnin (1 Juan 2:1, 2). Tsëkunata rurarqa, segürum këkäshun Jehovä kuyamanqantsikta y cada junaqmi mas kuyashun.

^ par. 3 Salmu 77:11, 12: “Jah ruranqankunapitam yarpärishaq, rasumpam, unë witsankunachö shumaqkunata ruranqëkikunata yarpärishaq. Y llapan ruranqëkikunamanmi yarparäshaq, y tukï ruranqëkikunatam imëpis musyëta munashaq”.

^ par. 7 Salmu 19:7-11: “Jehoväpa leyninqa chipyëpa allim, kawëtam kutikätsin. Jehoväpa yarpätsikïninqa markäkïpaqmi, mana yachaqtapis yachaqtam tikraratsin. Jehovä mandakunqankunaqa allim, shonqutam kushitsin; Jehovä mandakunqankunaqa limpium, nawitam kushitsin. Jehoväta mantsëqa limpium y manam ushakantsu. Jehovä juzganqankunaqa rasun kaqllam. Örupitapis masmi munashwan, alli kaq örupitapis mas; mielpitapis masmi mishkin, panalpita yarqëkämoq mielpita mas. Jina leynikikunaqa sirwishoqnikikunata consejashqam, y wiyakïchöqa alli pägum kan”.

^ par. 7 Proverbius 1:33: “Wiyamaq kaqqa yamëmi kawakunqa, y manam ima desgracia pasanantapis mantsanqatsu”.

^ par. 17 Salmu 84:11: “Jehovä Diosmi inti y tsapäkoq; favorninta y gloriantam pëqa qokun. Pëllata sirweq kaqkunataqa allikunatam qonqa”.