Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Valorashun Mayor kaq David y Mayor kaq Salomón, Jesus, ruranqanta

Valorashun Mayor kaq David y Mayor kaq Salomón, Jesus, ruranqanta

Valorashun Mayor kaq David y Mayor kaq Salomón, Jesus, ruranqanta

“Salomonpitaqa canan qamcunawan quecho quecaqmi mas poderyoq.” (MAT. 12:42.)

1, 2. Nunapa rikënimpaqqa, ¿imanirtaq creipaqnötsu karqan David rey kanampaq akrashqa kanqan?

PROFETA Samuelpa nöpanchömi këkarqan huk pishilla mitsikoq wambra. ¿Imanötaq kë pishilla wambraqa rey kanman karqan? Y täranqan Belen markapis manam reqishqa markatsu karqan. Biblia nenqannöpis, Judächö markakunapita más takshan kaq markallam karqan (Miq. 5:2). Tsënö kaptimpis tsë pishilla wambrataqa rey kanampaq profeta Samuel akrarinannam karqan.

2 Samuelqa Jesëpa wayinta ëwashqa karqan rey Saulpa rantin huk reyta akranampaqmi. Kë fiel israelïtapa puwaq (8) wambrankunapitam hukta akranan karqan, pero manam kë profëtaqa ichikllapis yarpäkorqantsu más pishin kaqta akrarinantaqa, hinapis manam tsëchötsu këkarqan akranqan hora. Tsënö kaptimpis Jehoväqa Davidtam rey kanampaq akrashqana karqan (1 Sam. 16:1-10).

3. a) ¿Imapaqpis huk nunata akrarnin imatataq Jehová rikan? b) ¿Imataq pasarqan Samuel Davidpa peqanman aceiteta hicharapuptin?

3 Jehoväqa Samuel mana rikanqantam rikaq, shonquntam rikaq, Davidpa shonqun imanöpis kanqanta rikarmi kuyaq. Pëpaqqa más precïsoqa manam hanampa rikënintsu, sinöqa shonqunchö kaqmi (lei 1 Samuel 16:7). Tsëmi Samuel Jesëpa wayinchö këkaq wambrankunata Jehová mana akranqanta tantearerqa, mandarqan teytampa üshanta mitsikaq más pishi kaq wambrata apayämunampaq. Bibliam kënö willamantsik: “Tsënam mandarqan apayämunampaq, y chäratsiyämorqanmi. Tsë wambraqa karqan shumaq puka aqtsayoq, shumaq buen mozo, y shumaq nawiyoqmi. Tsënam Samuelta Jehová kënö nerqan: ‘¡Pëmi!, peqanman aceiteta hichë’. Tsënam Samuelqa waqrata tsarirkur Davidpa peqanman aceiteta hicharerqan, tsënömi wawqinkuna rikëkaptin akrarerqan. Tsë hunaqpita patsëmi Jehoväpa espïritun Davidta yanapar qallëkorqan” (1 Sam. 16:12, 13).

Davidqa rikätsikorqan Cristu imanöpis kanantam

4, 5. a) Willakarami imakunachöpis Davidwan Jesus igualayanqanta. b) ¿Imanirtaq Jesuspaq Mayor kaq Davidmi nintsik?

4 Jesusqa yurerqan David yurikonqan Belen markachömi, waranqa pachak (1100) watakuna David yurenqampita pasakushqanchö. Pëpapis rikëninqa manam rey kanampaqnötsu karqan, ni judiokuna shuyarëkäyanqan reypaqnötsu. Tsënö kaptimpis Jehoväqa Davidta akranqannömi Jesustapis akrarerqan y llapan shonqunwanmi kuyarqan (Luc. 3:22). * Hina Jehoväpa espïritunqa pëtapis yanaparmi qallëkorqan akrarenqan hörapita.

5 Pero maskunachöpis igualäyanraqmi. Yarpärinapaq, Davidtam traicionarqan willapaqnin o anyaqnin amïgon Ahitofel, y Jesustanam traicionarqan huk apostolnin, Judas Iscariote shutiyoq (Sal. 41:9; Juan 13:18). Davidpis y Jesuspis Jehoväta adorana wayitaqa alläpam kuyayaq (Sal. 27:4; 69:9; Juan 2:17). Hinamampis kënö igualäyanqampitaqa Jesusmi karqa Davidpita herenciata chaskeq. Awmi, Jesus manaraq yuriptinmi huk ángel Marïata kënö nerqan: “Davidta mandacoq cananpaq churashqannollam, Jesusta Dios churanqa mandacunanpaq” (Luc. 1:32; Mat. 1:1). Pero Davidpa herencianta chaskirnimpis, Jesusqa Davidpa mayorninmi, Pëchömi Mesiaspaq qellqarëkaq profecïakuna cumplikan. Tsëmi Mayor kaq David nintsik. Pëmi llapan nunakuna shuyaräyanqan Akrashqa Rey (Juan 7:42).

Mitsimaqnintsik y Reynintsik Jesusta qatishun

6. ¿Imanötaq David rikätsikorqan alli mitsikoq kanqanta?

6 Imanömi Davidpis huk mitsikoq karqan, tsënöllam Jesuspis huk mitsikoq. Pero huk alli mitsikoq kanapaqqa, ¿imatataq ruranantsik? Üshakunatam shumaq cuidanantsik, mana haqishpam mitseq horqanantsik, y peligrokunapitam tsapänantsik (Sal. 23:2-4). David joven karqa teytampa üshankunatam shumaq cuidarqan y peligrokunapitam salvarqan. Yarpashqaqa, kawënintapis peligroman churarmi ösopita y leonpita üshankunata salvarqan (1 Sam. 17:34, 35).

7. a) ¿Imataq Davidta yanaparqan Israel markapa reynin karnin shumaq diriginampaq? b) ¿Imanötaq Jesus rikätsikorqa más Alli kaq Mitsikoq kanqanta?

7 Atska wata teytampa üshankunata mitsir kanqanwanmi yachakorqan, Israel markapa mitseqnin këman charnin shumaq cuidanampaq y diriginampaq (Sal. 78:70, 71). * Jesuspis tsënöllam rikätsimarqontsik alli mitsikoq kanqanta. Pëqa “wallcalla” üshankunata y “mas” atska kaq üshankunatapis mitsinmi, Jehová Dios kallpanta qoptin y dirigiptin (Luc. 12:32; Juan 10:16). Awmi, pëmi Alli kaq Mitsikoqqa. Üshankunata alleqmi reqin y shutimpam qayan. Hinamampis alläpam kuyan, tsëmi kë Patsachö këkar imëkatapis rurarqan pëkunarëkur (Juan 10:3, 11, 14, 15). Pero Jesusqa, David rurëta mana puëdenampaq kaqtam rurarqan. Kawënintam qorqan, punkunta kichareq cuenta llapan nunakunata wanïpita salvanampaq. Manam imapis tsapanqatsu kë “wallcalla” üshankunata ciëloyaq chätsinanta, tsëchö mana imawampis ushakäkoqna kawëta chaskiyänampaq, ni manam imapis tsapanqatsu “mas” atska kaq üshankunatapis huk mushoq alli Patsaman chätsinanta, tsëchö mana wanushpa ni imatapis mana mantsashpa kawakuyänampaq (lei Juan 10:27-29).

Imëpis venceq reynintsikta qatishun

8. ¿Imanirtaq poderoso reymi Davidqa karqan nintsik?

8 Rey Davidqa valiente nunam karqan, y mana mantsakushpam Jehoväpa markanta imëkapitapis tsaparqan, tsënöpam “Jehoväqa David mëta tsëta ëwaptimpis salvaqlla”. David gobernaptenqa Israel markapa lindëronqa karqan Egipto mayupita hasta Éufrates nishqan mayuyaqmi (2 Sam. 8:1-14). Jehová Dios yanapaptinmi pëqa huk poderoso gobernante karqan (1 Cró. 14:17). Bibliam kënö nin: “Tsëmi Davidqa alli reqishqa karqan llapan nacionkunachö, Teyta Diosmi llapan tsë nación nunakunaman mantsakïta churarqan Davidta respetayänampaq” (1 Cró. 14:17).

9. Willakarami imakunachö Jesus vencenqantapis.

9 Jesusqa Davidnö kaqmi, mana mantsakoq karqan. Rey kanampaq Jehová akrariptinmi autoridadyoq kanqanta rikätsikurnin nunakunapita demoniokunata qarqorqan (Mar. 5:2, 6-13; Luc. 4:36). Ni demoniokunapa mandaqnin Satanaspa podernimpis manam Jesuspawanqa igualaqtsu. Jehoväpa yanapëninwanmi Jesusqa, Diablupa makinchö këkaq mundotapis vencerqan (Juan 14:30; 16:33; 1 Juan 5:19).

10, 11. ¿Imatataq Jesus ciëlochö rurashqa, y imatataq shamoq tiempochö ruramonqa?

10 Jesus kë Patsachö këkaptin wanuratsiyanqampita kawarkamur ciëlota kutikonqampita hoqta chunka (60) watakunanö pasaqanchönam, Juan huk visionchö rikarqan, Jesus huk venceq y poderoso Guerrero Rey ciëlochö këkaqta. Kënömi Jesuspaq qellqarqan: “Riquecorqä juc yulaq cawallu yarqaramoqta. Tse cawalluta montaraqqa tsararëcarqan flechacunan arcutam. Bensicoq queninpitam coronata chasquirerqan, y listum quecarqan yapepis contrancunata bensirinanpaq” (Apo. 6:2). “Tse cawalluta montaraqqa” Jesusmi. Y corönataqa chaskerqan 1914 watachömi, ciëlochö Rey kanampaq Teytan churariptin, tsëchömi huk guerrata ganarqan. Rikanqantsiknöpis Jesusqa Davidnö chikeqninkunata venceq reymi. Ciëlochö Rey tikrarirninmi Diabluwan pelearqan, vencirirmi demonionkunatawan weqaparkamorqan kë Patsaman (Apo. 12:7-9). Jesusqa yulaq caballon montashqam siguenqa, hasta Satanaspa mana alli mundonta chipyëpa ushakätsenqanyaq (lei Apocalipsis 19:11, 19-21).

11 Hina Jesusqa Davidnö kuyapäkoq reymi. Tsëmi atskaq kë Patsachö kawaqpaq fiel nunakunata, Diosnintsikpa Piñakïnin hunaqpita tsapanqa (Apo. 7:9, 14). Hinamampis Jesuswan 144.000 yanapaqninkuna gobernayämuptinmi, alli ruraq y mana alli ruraq nunakunapis kawariyämonqa (Hech. 24:15). Kawarimoqkunaqa mana wanushpa kawakïtam chaskita puëdeyanqa. ¡Imanö shumaq kawakïraq këqa kanqa! Tsënö kaptinmi imëpis “alli kaqllatana” rurëkänantsik. Tsënöpam, kë Patsachö llapampis allillana kanqanta y llapan kawaqkunapis kushishqa kawakoqta rikäshun, Mayor kaq David gobernamuptin (Sal. 37:27-29).

Salomón mañakonqantam Jehová Dios contestan

12. ¿Imatataq Salomón mañarqan Jehoväta?

12 Davidpa wambran Salomompis, Jesus imanö kanampaq kaqtam rikätsikorqan. * Gobernar qallëkuptinmi, Jehová huk sueñochö yuriporqan y llapan mañanqanta qonampaqmi änerqan. Kë reyqa itsa mañakurinman karqan imëka riquëzakunata, poderyoq këta, y más watakuna kawanampaqchi. Pero llapan nunakunapa biennimpaq yarparninmi nerqa Jehoväta: “Qoykalläme musyaq këta y yachaq këta, kë markëkita shumaq diriginäpaq, ¿pitaq këtsikan markëkita gobernëta puëdenman?” (2 Cró. 1:7-10). Y mañanqantam Jehová Diosqa qorqan (lei 2 Crónicas 1:11, 12).

13. a) ¿Alläpa yachaqtsuraq karqan Salomón? b) ¿Imanöpataq alläpa yachaq karqan Salomón?

13 Salomón Jehoväman fiel kanqanyaqqa manam pipis pënö yachaqqa karqantsu. Salomonqa “kima waranqa proverbiokunatam” qellqarqan (1 Rey. 4:30, 32, 34). Casi llapantam Diosnintsik Salomón parlanqan proverbiokunata qellqatserqan, y kananyaqpis yachëta kuyaq kaqkunataqa shumaqmi yanapamantsik. Seba markapita reynapis ëwarqan 2.400 kilómetros karutam, Salomonpa yachëninta, atska sasa o aja tapukïkunawan probanampaq, y rey llapan tapukïninta contestariptenqa alläpa mantsakashqam quedarerqan, hina mantsakäkorqanmi markanchö llapan nunakuna pë gobernaptin shumaq kawakoqta rikarpis (1 Rey. 10:1-9). Salomón imanöpa tsënö yachaq kanqantapis Bibliaqa willamantsikmi, kënömi nin: “Llapan markapita nunakunam shayämorqan Salomonta rikëta munar, y pëpa shonqunman Diosnintsik yachëta churanqanta wiyëta munar” (1 Rey. 10:24).

Más yachaq reyta qatishun

14. ¿Imanöpataq Jesusqa Salomonpita “mas poderyoq”?

14 Huk nunallam Salomonpitapis más yachaqqa kashqa, y tsë nunaqa Jesusmi. Kikinmi kënö nerqan: “Salomonpitaqa canan qamcunawan quecho quecaqmi mas poderyoq” (Mat. 12:42). Jesusqa parlarqan ‘wiñe cawaquipaqmi’ (Juan 6:68). Tantearkunapaq, Jesus hirkapita patsë yachatsikonqanchömi, Salomón parlanqankunapita maslla parlarqan. Salomonqa Jehová Diosta sirveqkuna kushikuyänampaq atska yachatsikïkunatam parlarqan (Pro. 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20). Y Jesusnam parlarqan rasumpëpa kushikïta tarinapaqqa, Jehová Dios nimanqantsikta wiyakurnin y munanqannö rurarlla kushikïta tarina kanqanta. Kënömi nerqan: “Kushishqam kayan Diosta wanaqkunaqa, porque pëkunapaqmi Diospa mandakïninqa këkan” (Mat. 5:3, NM). Jesus llapan yachatsikonqanta wiyakur rurarnenqa, witikan kawë qomaqnintsik Jehovämanmi (Sal. 36:9; Pro. 22:11; Mat. 5:8). ‘Jesucristullachomi Diospa yacheninqa’ këkan (1 Cor. 1:24, 30). Y Jehová Akrashqan Rey karmi pëqa alläpa “yachëyoq” (Isa. 11:2).

15. ¿Imanötaq Jehová Diospa yachëninta tarishwan?

15 ¿Imanötaq Mayor kaq Salomonta qateq kaqkuna Diospa yachëninta tarishwan? Diospa yachëninqa Palabran Bibliachömi këkan, tsëmi alleq leinantsik y leinqantsikman alleq yarpakachänantsik, y Jesus yachatsikonqankunata leirpis alleqmi yarpakachänantsik (Pro. 2:1-5). Hinamampis Jehová Diosmanmi alleq mañakunantsik yachëninta qoykamänapaq. Bibliaqa nimantsik shonqupita patsë mañakushqaqa contestamänatam, y oro cuenta yachëninta tarinapaq santo espïritunta qoykamänatapis (Sant. 1:5). Tsëmi yanapamäshun imëka problëmakunatapis altsanapaq y imatapis alli pensëkur ruranapaq (Luc. 11:13). Hina Salomontaqa Bibliachö qayan “congregador” nishpam, tsënöqa qayaq Diosta adorayänampaq nunakunata juntanqampitam, y ‘rasumpa kaqta nunakunata yachatsenqampitam’ (Ecl. 12:9, 10). Jesuspis tsënöllam Jehová Diospa markanta dirigeq, y qateqninkunatam invitan Diosta adorayänampaq (Juan 10:16; Col. 1:18). Tsëmi reunionkunamanqa mana faltashpa ëwanantsik tsëchömi imëpis yachatsimäshun rasumpa kaqta.

16. ¿Imachötaq igualäyan Salomonwan Jesus?

16 Rey Salomonqa alli yachaq maestrom karqan. Llapan markakunachömi ruratserqan palaciokunata, hatusaq nänikunata, yakuta apanampaq canalkunata, y cärronkuna churaränampaq y caballonkuna qeykuränampaq hatusaq sitiokunata, y tsë llapanqa karqan llapan nunakuna alli kawakuyänampaqmi (1 Rey. 9:17-19). Jesuspis yachaq maestrom, congregacionnintam patsätserqan alli sinchi kanampaq qaqa hananchö wayita shäritseq cuenta (Mat. 16:18). Y mushoq patsachö imëka trabajo rurakänantapis pëmi dirigenqa (Isa. 65:21, 22).

Alli pasakïta apamoq Reyta qatishun

17. a) ¿Imanirtaq alläpa kushikïpaq karqan Salomón gobernanqan witsë? b) ¿Imatataq rurëta puëderqantsu Salomón?

17 Salomón shutiqa hebreu idiömachö “alli pasakï” ninanmi. Rey Salomonqa Jerusalen markapita patsëmi gobernarqan, y Jerusalenqa “alli pasakïpa, alli pasakïpa markan” ninanmi y chusku chunka (40) watakuna gobernanqanyaqqa pasëpa alli pasakïchömi kawakuyarqan hinantin Israel markachö nunakuna. Tsënö kawakuyan witsampaq parlarninmi Biblia kënö nimantsik: “Judawan Israelmi imapitapis mana mantsapakushpa alli pasakïcho kawakuyarqan, uvas huertankuna y higos huertankuna hawanchö, Danpita hasta Beer-sebayaq, Salomón gobernanqan witsë” (1 Rey. 4:25). Tsënö shumaq yachëwan gobernëkarpis manam nunakunata hutsapita, ni qeshyapita, ni wanïpita salvëta puëderqantsu. Pero Mayor kaq Salomón, Jesusqa, llapan nunakunatam libranqa imëka sufrimientokunapita (lei Romanos 8:19-21).

18. ¿Imanötaq kawëkantsik Diospa markanchö?

18 Diospa markanchöqa alläpa kushishqanam kawakuntsik. Awmi, huk shumaq espiritual kaq Paraïsochömi kawëkantsik. Alli pasakïchömi Diosnintsikwan y nuna mayintsikwampis kawakuntsik. Profeta Isaiasmi kanan tiempochö imanöpis kawakunapaq kaqta qellqarqan: “Espädankunatam yapyakunapa puntanman tikratsiyanqa, y lanzankunatanam planta rutukuna tigëraman tikratsiyanqa. Nacionpura mananam peleayanqanatsu, ni wanutsinakïta mananam yachakuyanqanatsu” (Isa. 2:3, 4). Jehová Dios munanqannö kawarnenqa, kë espiritual kaq paraïsochö kawakïnintsikta masmi shumaqyätsintsik.

19, 20. ¿Imanirtaq pasëpa kushikushwan?

19 Pero shamoq tiempoqa más allim kanqa. Jesus gobernanqanchöqa llapan wiyakoq nunakunam kushishqa alli pasakïcho kawakuyanqa. Ichikllapayanmi hutsapa esclavon këpita librakäyanqa, chipyëpa hutsannaq tikrayanqanyaq (Rom. 8:21). Waranqa (1000) wata Jesus gobernar ushariptinmi llapan nunakuna huk pruëbapa pasayanqa, y tsë pruëbata pasaq “manshukunaqa Patsatam chaskiyanqa y tsëchömi alli pasakïcho kushishqa imëyaqpis kawakuyanqa” (Sal. 37:11; Apo. 20:7-10). Awmi, Jesus gobernanqanqa, Salomón gobernanqampitapis más allim kanqa y manam yarpënintsikpis ruramunampaq kaqmanqa tinkuntsu.

20 Cristu gobernamuptenqa alläpa kushishqam kawakushun, Moises, David y Salomón Israel markata dirigiptin kushishqa kawakuyanqanno (1 Rey. 8:66). Alläpam Jehová Diosta agradecikuntsik hapallan tsurinta patsaman kachamonqampita. Awmi, pëqa Mayor kaq Moises, Mayor kaq David y Mayor kaq Salomonmi.

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 4 David shutiqa “kuyashqa” ninanmi. Yarpashqaqa, Jesustapis ishkë kutim Jehová ciëlopita qayamorqan “cuyë Tsurï” nishpa (Mat. 3:17; 17:5).

^ par. 7 Israel markapa mitseqnin karnimpis, Davidqa, kikimpis huk manshu üshanömi portakorqan, tsëmi más Alli kaq y Hatun Mitsikoq Jehová Diosta asherqan tsapänampaq y yanapanampaq. Tsëmi kënö nerqan: “Jehovämi mitsimaqnï. Manam imapis pishimanqatsu” (Sal. 23:1.) Y Jesustanam Juan Bautista kënö qayarqan: “¡Ricayë, taqemi Diospa achcasnin!” (Juan 1:29).

^ par. 12 Salomonpa huk kaq shutinqa Jedidiasmi karqan, y tsë shutiqa “Jahpa kuyashqan” ninanmi (2 Sam. 12:24, 25).

¿Kë tapukïkunata willakarami?

• ¿Imanöpataq Jesusqa Mayor kaq David?

• ¿Imanöpataq Jesusqa Mayor kaq Salomón?

• ¿Kë Mayor kaq David y Mayor kaq Salomón imanö kanqantataq más valoranki?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[31 kaq päginachö dibüju]

Diosnintsik Salomonta yachënin qonqanqa rikätsikorqan Mayor kaq Salomonpa yachënintam

[32 kaq päginachö dibüju]

Jesus gobernanqanqa David y Salomón gobernanqampitapis más allim kanqa y manam yarpënintsikpis ruramunampaq kaqmanqa tinkuntsu