Cristupa kuyakïninmi yanapamantsik kuyakunapaq

“[Jesusqa] imepis que patsacho peman llapan creyicoqcunata cuyarqam y tsenollam imecamayaqpis cuyanqa.” (JUAN 13:1.)

1, 2. a) ¿Imanirtaq Jesuspa kuyakïnenqa alläpa hatun? b) ¿Imakunachö kuyakïnintsikta rikätsikunapaqtaq kë tëmacho yachakushun?

JESUSNÖQA manam pipis kuyakïta yachatsimarqontsiktsu. Tsëmi ruranqanchö, nenqanchö, yachatsikonqanchö y noqantsikpaqrëkur wanunqanchö rikätsimarqontsik alläpa kuyamanqantsikta. llapan nunakunatam Jesusqa kuyarqan wanonqan kamayaq, y qateqninkunatanäqa masran kuyarqan.

² Llapan cristiänokuna qatinapaqmi Jesus kuyakïta yachatsimarqontsik, y tsëmi yanapamäshun llapan cristiano mayintsikta y wakin nunakunatapis kuyanapaq. Kë tëmachömi yachakushun congregacionta dirigeq cristiänokuna Jesuspa kuyakïninta imanö qatiyänanta, y cristiano mayinkuna alläpa o ichiklla hutsata rurashqa kayaptin Jesusnö rikäyänanta. Hinamampis yachakushunmi, waktsayashqakunata, qeshyëkaqkunata, y imëka desgraciakunapa pasëkaqkunata tukïnöpa yanapanapaq Jesuspa kuyakïnin yanapamanqantsikta.

3. ¿Imanötaq Jesus Pëdruta tratarqan kima kuti neguëkaptimpis?

³ Jesus wanunampaq huk paqas pishikaptinmi, kikin apostolnin Pedru negarqan kiman kuti (Mar. 14:66-72). Jesusqa willakushqam karqan Pedru tsëpita arrepentikurinata, y arrepetikuriptinnam perdonarerqan y tsëpitanam más cargokunataraq qorqan ruranampaq (Luc. 22:32; Hech. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45). ¿Imatataq yachakuntsik pasëpa mana allita rurariyaptin Jesus perdonanqampita?

Jesus rikanqannö rikäshun hutsa ruraqkunata

4. ¿Imakuna pasakuptintaq Jesusnö kuyakïwan imatapis rurashwan o rikashwan?

⁴ Atska cäsokunachömi Jesus rikanqannölla rikänantsik nuna mayintsikkunata, pero alläpa llakinëpaq cäsoqa Diosta shumaq servikar huk kuyë kastantsik o congregacionchö cristiano mayintsik alläpa hutsata rurëkuptinmi. Kë ushanan tiempokunachöqa kë mundopa mana alli munëninkuna y mana alli portakïninkunam cristiänokunata mana allikunaman alläpa ishkikätsin. Cristiänokunaqa jövempis o yashqapis rasllam muyakärita puëdeyan mana alli rurëkunawan, kikinkunapa munëninkunallata rurëwan, rakcha rurëkunawan, y tsëqa ichikllapa ichikllapam Jehoväpa nänimpita rakikäratsinman. Punta cristiänokunapa tiemponchöpis atskaqmi congregacionpita qarqushqa kayarqan y wakinnam llapan creikoqkunapa hananchö piñapashqa kayarqan, wiyaq kaqkuna penqakur mantsakuyänampaq. Kanan tiempopis tsënöllam pasakun (1 Cor. 5:11-13; 1 Tim. 5:20). Pero anciänokuna hutsallakushqakunapa cäsonta kuyakïwan rikarqa shonqunkunamanmi chäriyanqa.

5. ¿Imanötaq anciänokuna Jesusta qatiyanman hutsa ruraqkunapa cäsonta rikar?

⁵ Jesusnöllam anciänokunapis cristiano mayinkuna mana allita rurayaptenqa Jehoväpa leyninta defendirnin juzgayänan. Pero tsëta rurarqa rikätsikuyänan, Jehoväqa manshu, ankupäkoq y alläpa kuyakoq kanqantam. Hutsa ruraq cristiänokuna “shonqunkunachö pasëpa llakishqa” y “hutsa rurayanqampita arrepentikushqa” këkäyaptenqa, anciänokunaqa ‘mana penqapashpam’ yanapëkuyänan (Sal. 34:18; Gál. 6:1). Pero ¿imanöraq kanman tsë hutsa ruraq hutsanta pasëpa tsapaptin y ulikuptin o llullakuptin y rasumpëpa arrepentido këkanqanta mana rikätsikuptin?

6. ¿Imatataq rurayanmantsu anciänokuna hutsa ruraqkunata juzgarnin y imanir?

⁶ Hutsata ruranqampita willapäyaptin mana wiyakuptenqa  o tsë hutsa ruranqampita wakinta tumpaptinqa, itsa congregacionchö këkaqkuna y anciänokunapis piñakuyanman. Tsënö kanqan pasëpa wakintapis llakitsishqa kaptenqa, itsa pasëpa piñapëkïta munayanman. Tsënö kaptimpis, piñakïqa manam imapaqpis yanapakuntsu y “Jesucristupa yarpeninyoq” këtapis rikätsikuntsu (1 Cor. 2:16; lei Santiagu 1:19, 20). Hora höraqa Jesusqa alleq clärom willapaq qateqninkuna mana allikunata rurayaptin, tsënö karpis manam chikirtsu, ni pasëpa llakitsita munartsu tsënöqa piñapaq (1 Ped. 2:23). Tsëpa rantenqa, alleq clärom rikätseq hutsata ruraq nuna arrepentikïta y Jehoväpa perdonninta chaskita puëdenqanta. Hinamampis Jesusqa shamorqan kë patsaman “jutsasapacunata salbananpaq[mi]” (1 Tim. 1:15).

7, 8. ¿Imatataq anciänokuna yarpäyanman hutsa ruraqkunata jusgayanqan hora?

⁷ ¿Jesus ruranqan imanötaq noqantsiktapis yachatsimantsik congregacionchö hutsa ruraqkuna piñapëta chaskiriyaptin imanöpis rikänapaq? Puntataqa yarpänantsik, pipis piñapëta chaskenqanqa Jehoväpa markan limpio kanampaq, y hutsa ruraq arrepentikunampaq kanqantam (2 Cor. 2:6-8). Pero mana arrepentikuyanqanrëkur qarqushqa kayanqan llakinëpaq kaptimpis, kushikïpaqmi wakin Jehoväman kutiyämuptin. Anciänokuna Cristunö kuyakoq kayashqa kayaptenqa, itsa tsë hutsa ruraq tiempo pasaptin tratayanqanman yarpärir kutimonqa congregacionman. Itsa manachi yarpanqatsu anciänokuna Bibliawan llapan consejayanqanta, pero imatam sïqa qonqayanqatsu, kuyëpa y respëtowan tratayanqantam.

⁸ Hutsa ruraq consejayanqanta mana chaskikuptimpis anciänokunaqa rikätsikuyanqa kuyakïninkunwanmi ‘Santu Espirituyoq’ kayanqanta (Gál. 5:22, 23). Manam pitapis hutsata ruranqampita rasllaqa congregacionpita qarquriyanmantsu. Tsëpa rantenqa llapan shonqunkunawanmi rikätsikuyänan hutsa ruraqkuna Jehoväman kutiyämunanta munayanqanta. Tsë hutsa ruraq rasumpa arrepentikurir kutimorqa pasëpam agradecikonqa Jehoväta y congregacionta dirigeq “nunacunata[pis]” kutimunampaq yanapayanqampita (Efe. 4:8, 11, 12).

Ushanan tiempokunachö cristiänokuna kuyanakuyanqan

9. ¿Imanötaq Jesus rikätsikorqan qateqninkunata kuyanqanta? Willakarami.

⁹ Lucas librochömi rikantsik Jesusqa tukïnöpa  kuyakïninta rikätsikonqanta. Pëqa musyarqanmi shamoq tiempochö Römapita tröpakuna Jerusalen markata hiruroq rodearinanta, y tsëchö kaqkuna yarqïta manam puëdeyänanta, tsë pasakunampaq Dios nishqana kaptin. Tsëmi qateqninkunata Jesus kënö nerqan: “Imemi Jerusalen marcata soldaducuna rodearishqa täparaqta ricariyanqui, tsemi musyariyanqui Jerusalenpa ushaquenin junaq chämushqanta”. ¿Imataraq rurayanman karqan tsë tiempo chämuptin? Jesus willakonqanqa alli clärom karqan: “Tseta riquecorqa, Judea marcacunacho täraqcuna qeshpir, ewacuyätsun jircacunapa. Quiquin Jerusalencho yachaqcunapis tsepeq safacuyätsun, y chacracunapa yarqushqa caqcunaqa ama cutiyätsuntsu. porqui Diospa palabran escribirëcanqan cumplicänanpaqmi, tse junaqcuna allapa castigu canqa” (Luc. 21:20-22). Römapa tröpankunaqa rodearerqanmi Jerusalenta 66 watachö, y tsëpitam witikuriyarqan, tsëyaqmi Jesus nenqanta wiyakoq kaqkunaqa Jerusalenpita ëwakuyarqan.

10, 11. ¿Imanötaq yanapamantsik Jerusalenpita cristiänokuna “qeshpis” ëwakuyanqan, noqantsikpis alistakunapaq ‘allapa jipaqui’ hunaqkuna chämuptin?

¹⁰ Jerusalenpita “qeshpir” yarquyanqanchöqa cristiänokuna Cristu pëkunata kuyanqannöllam kuyakuyänan karqan, y imëka apayanqantapis rakipänakuyänanmi karqan. Pero Jesus willakonqanqa más hatumparan cumplikänan karqan shamoq tiempochö. Pëmi kënö nerqan: “Allapa jipaquimi canqa. Tseno jipaqueqa manam imepis cashqaraqtsu que patsa camacashqanpita; y mananam yapepis canqanatsu” (Mat. 24:17, 18, 21). Manaraq ‘allapa jipaqui’ kaptin o chämushqanchönapis noqantsikpis imëka hipakïkunaparaq pasashun, imëkallantsikpis manachi kapamäshunnatsu. Cristupa yarpëninyoq kanqantsikmi yanapamäshun tsë mana alli tiempokunachö.

¹¹ Tsë tiempochöqa Jesus ruranqantam qatinantsik y cristiano mayintsik alli kanantam rikänantsik. Pablum kënö willapäkorqan, “Antis noqantsicqa imecatapis alli caqta rurashun nuna mayintsicwan cushishqa cawacunantsicpaq, y mas marcäcoq ticranantsicpaq. Porqui Jesucristupis manam quiquin cushicunanpaqtsu imatapis rurarqan [...]. Imecatapis pasensiacunapaq yanapamaqnintsic y shoqamaqnintsic Dios yanapecuyäshï. Jesucristu yachatsicushqannolla jucniqui jucniquicunapis juc yarpellana cawacuyë” (Rom. 15:2, 3, 5).

12. ¿Imanö kuyanakïtataq rikätsikunantsik, y imanir?

¹² Jesuspa kuyakïninta chaskishqa apóstol Pëdrupis cristiänokunata nerqan “Diosman marcäcoq mayintsiccunata cuya[yë]” y rurayë ‘Rasonpa  caq alli willaquininta cäsucurnin’. Awmi, “llapan shonquntsicwan y callpantsicwanmi” huknintsik huknintsik kuyanakunantsik (1 Ped. 1:22). Kananmi imëpitapis más tsënö kuyanakïtaqa wanantsik ¿imanir?, porque Jehová Diospa markanqa mana allikunapa pasarnam qallëkushqa. Tsëmi markäkunantsiktsu o yärakunantsiktsu ushakanëkaq ulikoq Satanaspa mundonman y tsëtaqa cläronam rikëkantsik kanan tiempo qellëpita pishipakushqa kawarnin (lei 1 Juan 2:15-17). Ushanan tiempokunaqa këllachönam, tsëmi Jehoväman más witinantsik. Hina cristiano mayintsikkunawanpis más alli kawakïtam tïranantsik, tsënöpa kuyanakïnintsik más sinchi kanampaq. Pablum kënö nerqan: “Jucniquipis jucniquipis juc castanolla cayanqequirecur, shumaq cuyanacuyë, y respetanacuyë, y waquincunatapis mas presisaqpaq churayë” (Rom. 12:10). Pëdrupis clärom kënö willakorqan: “Llapanpita mas alleqa jucniqui jucniquicuna ancupänacur cuyanacuyänequim. Tseno cuyanacurmi, jutsequicunapitaqa perdonanacuyanqui” (1 Ped. 4:8).

13-15. ¿Imanötaq cristiänokuna kuyakïninkunata rikätsikuyashqa imëka mana allikuna pasakïkaptimpis?

¹³ Hinantin Patsapam Jehoväpa testïgonkunataqa reqiyan rurëninkunawan kuyakïninkunata rikätsikuyanqampita. Y tsëtaqa rikantsik 2005 watachö atskaq testïgokuna, Estados Unidos nacionchö sur kaq lädompa shukukï viento pasar imëkatapis ushakäratsiptin yanapakuyanqanchömi. Jesuspa kuyakïninta qatirmi Jehoväpa testïgonkuna ishkë chunka waranqapitapis (20.000) más ëwayarqan cristiano mayinkunata yanapaq. Atskaqmi wayinkunata y trabäjonkunata haqirïkur cristiano mayinkunata yanapaq ëwayarqan.

¹⁴ Costa lädopa huk markachömi, shukukï viento lamar yakutapis limpu sharkatserqan hasta chunka (10) metroyaq, y yaku yarqamurnam charqan puwaq chunka (80) kilömetrosyaq, chacrakunatapis y wayikunatapis limpu yaku qochakar tsapärerqan. Tsëchö këkaq wayikunam shukukï pasanqampa casi pullan pasëpa ushakashqa quedayarqan. Atska markapitam cristiänokuna shayämorqan herramientankunawan y wayikunata sharitsiyänampaq wanayanqan materialkunata apakurkur yanapakuyänampaq. Viudayashqa ishkë nanakunam maletinninkunata alistarkur viajayarqan camionëtawan 3.000 kilömetrosta ushakashqa markaman. Huknin kaq cristianaqa tsëchömi quedakorqan precursorano y hawkaran yanapakïkan cristiano mayinkunapa ushakashqa wayikunata shärikatsiyaq grüpowan.

¹⁵ Kananyaqqa altsayashqa o rurayashqa pitsqa waranqa hoqta pachakpitapis (5.600) mastanam wayikunata, cristiano mayinkunapaq y wakin nunakunapatapis. ¿Imanötaq sientekuyan cristiänokuna tsë llapan yanapakïta chaskiyanqampita? Huk cristianam wayin ushakashqa kaptin, täkoq ewkorqan puritsina wayirikoq cärroman, pero uchkupüro karmi tamyaptin pasëpa shutoq y cocinampis manam funcionaqtsu. Cristiano mayinkuna huk shumaq wayita rurarirnin entreguëkuyaptinmi, kushikïpita waqarerqan. ¡Alläpam agradecikorqan Jehoväta y cristiano mayinkunata mushoq wayita rurëkapuyanqampita! Atskaq testïgokunam mushoq wayinkuna rurashqana këkaptimpis karpakunallachöraq takuyarqan  huk watapitapis más. ¿Imanirtaq tsë mushoq wayiman ewëkur täkuyarqantsu? Huk markakunapita cristiano mayinkuna yanapakoq ëwaqkuna tsëchö quedakuyänampaqmi, hasta wakimpa wayinkunata altsar o rurar ushariyanqanyaq. Këchömi rikantsik kë llapan cristiänokuna Jesusnö huk yarpëlla kayänanta.

Qeshyaqkunata Jesus rikanqannölla rikäshun

16, 17. ¿Imanötaq qeshyaqkunata Jesus tratanqannölla noqantsikpis tratashwan?

¹⁶ Manam llapantsiktsu pasashqantsik tukï desgraciakunapa, pero llapantsikmi sufrintsik qeshyakunawan o kastantsikkuna qeshyayaptimpis. Jesus qeshyaqkunata imanöpis rikanqanmi noqantsiktapis alläpa yanapamantsik. Jesusqa qeshyaqkunata apapuyaptinmi kuyakoq karnin llakipärerqan, y ‘llapan qeshyaquicaqcunata cachacätserqan’ (Mat. 8:16; 14:14).

¹⁷ Kanan tiempontsikchöqa manam Jesusnöqa qeshyaqkunata kachakätsita puëdentsiktsu, pero Jesusnö llakipäkoq këtaqa puëdentsikmi. Këman yarpärishun, anciänokunaqa Mateo 25:39, 40 (lei) * nishqanta wiyakurmi, Jesus ruranqanta qatirnin qeshyaqkunata tukïnöpa yanapayänampaq patsätsiyan progrämakunata.

18. ¿Imanötaq ishkë cristianakuna rikätsikuyarqan kuyakïninkunata y tsë rurayanqan imachötaq yanapakorqan?

¹⁸ Pero, manam ancianoraqtsu kanantsik wakinkunata yanapanapaqqa. Rikärishun Charlene 44 watayoq cancer qeshyayoq cristianapa cäsonta, pëtaqa chunka (10) hunaqllana kawanantam niyarqan doctorkuna. Tsëmi qowan cuidanampaq alläpa sasa o aja kaptin Sharonwan Nicolette nishqan cristianakuna hunaqpapis paqaspapis hasta wanukonqanyaq cuidëchö yanapayänampaq churapakäyarqan. Pero tsë chunka hunaqqa tikrarerqan hoqta semänakunam. Tsënö kaptimpis hasta ultimo hunaqyaqmi tsë ishkan cristianakuna rikätsiyarqan kuyakoq këninkunata. Sharonmi kënö nin: “Manana kachakänanta musyëqa alläpa llakikïpaqmi karqan, pero Jehovämi yanapayämarqan sinchi kayänäpaq. Y tsënö rurayanqäqa yanapayämarqan Jehoväta más kuyayänäpaqmi y ishkä cristiänapura kuyanakuyanäpaqpis”. Charlenepa nunanmi kënö nin: “Manam imëpis qonqashaqtsu kë ishkë cristianakuna yanapayämanqanta. Imëkankunatapis haqirirnin shumaq atendïyanqanmi yanaparqan alläpa mana hipanampaq, tsëmi noqatapis yanapëkamarqan alläpa mana yarpachakunäpaq y sinchi kanapaq. Këtaqa manam imëpis qonqashaqtsu. Tsënö yanapayämanqanmi yanapamashqa Jehoväta y cristiano mayïkunata más kuyanapaq”.

19, 20. a) ¿Kë kiman tëmakunachö Jesus imanö kanqantataq yachakorqontsik? b) ¿Imata ruranëkipaqtaq listo këkanki?

¹⁹ Kë kiman tëmakunachömi pitsqata rikarqontsik Jesus imanö kanqantapis, hina tsë yarpëninta y ruranqanta imanö qatinapaqpis yachakorqontsikmi. Pënölla “qollmi shonqu [...] y umildi” kashun (Mat. 11:29). Mana allikunata rurayaptimpis llapanta llakipëpa tratashun. Mëläya mana allikunapa pasëkarnimpis valorwan wiyakushun Jehová nimanqantsikta.

²⁰ Hinamampis, Jesus kuyanqannölla “imecamayaqpis” kuyashun cristiano mayintsikkunata. Tsëmi rikätsikonqa rasumpa cristiano kanqantsikta (Juan 13:1, 34, 35). Awmi, kuyanakïnintsikqa ama imëpis ushakätsuntsu (Heb. 13:1). Shonqumpita patsë rurashun. Kawënintsik katsun Diosnintsikta alabanapaq y wakinta yanapanapaqwan. Llapan ruranqantsikpitam Jehová bendecimäshun.

[Päginapa ura kuchunchö willakï]

¿Willakami?

• ¿Imanötaq anciänokuna rikätsikuyan Jesuspa yarpëninyoq kayanqanta hutsa ruraq cristiänokunata yanaparnin?

• ¿Imanirtaq alläpa precisan Jesuspa kuyakïninta qatinan ushanan tiempokunachö?

• ¿Imanötaq noqantsikpis Jesuspa kuyakïninta qatishwan qeshyaqkunata rikarnin?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[20 kaq päginachö dibüju]

Hutsata ruraqkuna Jehová Diosman kutiyämunantam anciänokunaqa munayan

[21 kaq päginachö dibüju]

¿Jerusalenpita qeshpir ëwakoq cristiänokuna, imanötaq rikätsikuyarqan Jesucristupa yarpëninta katsiyanqanta?

[22 kaq päginachö fötu]

Jehoväpa testïgonkunaqa reqishqa kayan kuyakïninkunata rurëninkunwan rikätsikuyanqampitam