Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Jesucristu yachatsikonqannö huk yarpëyoqlla kawakushun

Jesucristu yachatsikonqannö huk yarpëyoqlla kawakushun

Jesucristu yachatsikonqannö huk yarpëyoqlla kawakushun

“Jesucristu yachatsicushqannolla jucniqui jucniquicunapis juc yarpellana cawacuyë.” (ROM. 15:5.)

1. ¿Imanirtaq noqantsikpis Jesusnö alli shonquwan nuna mayintsikta rikashwan?

“NOQAMAN shayämï” nerqanmi Jesus. Tsëpitanam kënö yaparerqan: “Noqam qollmi shonqu car y umildi car, llapan nacaquiniquicunapita jamaratsiyashqequi” (Mat. 11:28, 29). Jesus kënö nenqanqa rikätsimantsik nunakunata alli shonquwan rikanqantam. Manam Jesusnöqa pipis yachatsimashwantsu karqan. Diospa Tsurin y poderyoq këkarnimpis pëqa ankupäkoq, llakipäkoq, kuyakoqmi karqan, y hipëkaqkunatanäqa masran llakiparqan.

2. ¿Jesus imanö kanqantaraq yachakushun kë kiman tëmakunachö?

2 Kë tëmacho y qateqnin ishkë kaq tëmachömi yachakushun “Jesucristupa yarpeninyoq car” nishpa Biblia nenqan nuna mayintsikta shumaq rikänapaq imanö yanapamänatapis (1 Cor. 2:16). Këchömi pitsqata Jesus imanö kanqantapis yachakushun: Manshu y qollmi shonqu kanqanta, llakipäkoq o ankupäkoq kanqanta, wiyakoq kanqanta, valoryoq kanqanta, y kuyakoq kanqanta.

Yachakushun Jesus manshu kanqampita

3. a) ¿Imanötaq humilde kayänampaq yachatserqan Jesus qateqninkunata? b) ¿Qateqninkuna rurëta mana puëdeyaptin piñakorqanku Jesus?

3 Jesusqa Diospa wambran y perfecto këkarnimpis listom këkarqan shamurnin hutsasapa nunakunawan kë Patsachö täränampaq, wakin nunakuna wanutsiyänan këkaptimpis. Pero pëqa manam imëpis piñakorqantsu ni mana allikunata rurarqantsu (1 Ped. 2:21-23). Noqantsikpis Jesus ruranqanta qatirnenqa, manam nuna mayintsikpa hutsankunata rikaräkïkäshuntsu juzganarëkorqa (Heb. 12:2). Jesusmi qateqninkunata kënö nerqan: “Imeca yugucho noqalla arsuta apaq cuentam qamcunawan purishun”, tsëpitanam noqapita yachakuyë nerqan (Mat. 11:29). Qateqninkunaqa maestronta rikar yachakïta puëdeyarqanmi manshu kanqanta, y imata pantariyaptimpis alläpa pacienciayoq kanqanta. Wanunampaq huk paqas pishikaptinmi humilde këta yachatserqan qateqninkunata chakinkunata paqarnin. ¡Tsëtaqa manachi imëpis qonqayarqantsu! (Lei Juan 13:14-17.) Tsëpita Pedru, Santiagu y Juanta riyakuyanki o rikchakuyanki nikaptin punukäriyaptimpis Jesusqa manam piñakorqantsu. “Simon, ¡punuquicanquitsun!” nerqanmi. Tsëpitanam kimanta kënö nerqan: “Riyacur Diosman mañacuyë, diablu tenteta munayäshuptiqui, jutsaman mana ishquiyänequipaq”. Hutsasapa kayanqan rëkur tsë pasëkanqanta musyarmi kënö nerqan: “Boluntaniquicuna alli captinpis, sasam rurarcuyänequipaq” (Mar. 14:32-38).

4, 5. ¿Imanötaq Jesus ruranqan yanapamantsik cristiano mayintsik imatapis pantariptin imanöpis rikänapaq?

4 ¿Imanötaq rikantsik noqantsikqa cristiano mayintsikkunata imachöpis puntachö këta munayaptin, raslla piñakuyaptin, o anciänokunapa y mäkoq ‘mäcoq, mäcoq, cumplidu sirveqpa’ consëjonkunata raslla mana wiyakuyaptin? (Mat. 24:45-47.) Kë mundochö nunakunapa mana alli portakïninkunata rikarqa perdonëkuntsikmi, pero itsa cristiano mayintsikkunapa mana alli portakïninkunata rikarqa perdonëkita puëdentsiktsu. Tsëmi rurayanqankuna piñatsimanqantsikta tantearnenqa, kënö tapukushwan: “¿Imatataq ruräman noqapis Cristu ruranqannölla ruranäpaq?”. Apostolninkuna imatapis mana allita rurariyaptenqa Jesusqa manam rasllatsu piñakureq.

5 Apóstol Pëdruta pasanqanta rikärishun. Jesus yaku hanampa purikaptinmi, Pëdrupis pënö yaku hanampa purita munar “permitiquï noqapis yacu jananpa qam caqman shamunäpaq” nerqan, tsënam Jesusqa “‘¡shamï, ari!’ nerqan. Tsenam Pedroqa lanchapita yarpurir, Jesus caqman yacu jananpa ewar qallecorqan”. Pero pasëpa vientowan yaku kuyukoqta rikarmi, Pëdruqa mantsanärerqan, y yakuman undikar qallëkorqan. ¿Jesus piñakorqanku Pëdruwan? ¡Allichö!, ¡yachakunëkipaq! ¿nerqanku? Manam tsënötsu tratarqan, Bibliam kënö nimantsik: “Jesusqa Pedruta maquinpita tsarircamorqan queno nishpa: —Pedru, ‘¿Imanirtaq noqaman ichiclla marcäcunqui! ¿Imanirtaq, “Mä rasonpacush”’ nir, yarpacacharqonqui!” (Mat. 14:28-31). Huk cristiano mayintsikta qelanëkaqta y Jehoväman markäkïnin pishipaqta rikarqa yanapëkushun. Tsënöpam rikätsikushun Jesus Pëdruta kuyëwan yanapanqanta qatikanqantsikta.

6. ¿Imatataq Jesus yachatserqan qateqninkunata más precisaq kë munëpita?

6 Hinamampis Pëdruqa atska kutim pleitorqan apóstol mayinkunawan, más yachaq o precisaq këta qechunakurnin. Y huk kutinam Santiaguwan Juan Jesuspa itsoqninman y derëchanman Reinonchö täkuyänampaq Jesusta mañakuyarqan, tsëta wiyarirninmi Pedru y wakin kaq apostolkuna alläpa piñakuyarqan. Itsa precisaq këta munëtaqa yachakuyarqan täräyanqan sitiochö nunakunapita, y tsëtaqa Jesus musyarqanmi. Tsëmi llapanta qayëkur kënö nerqan: “Musyayanqequinomi Diosman mana marcäcoq mandacoqcunaqa nunacunata allqutsayan, y puedeq quenincunaman atenicurmi, nunacunata munashqanta rurayan. Peru qamcunachoqa manam tsenotsu canqa. Meqequipis mandacoq queta munarqa, llapantam sirwiyänequi. Meqequipis mayor queta munarqa, esclabu cuentam cayänequi”. Tsëpitanam kikin ruranqampita kënö nerqan: “Tsenollam Diospita Shamushqa Nunapis que patsaman shamushqa nunacunata sirwinanpaq, y manam nunacuna sirwiyänanpaqtsu, sinoqa yawarninwan nunacunata rescatananpaqmi” (Mat. 20:20-28).

7. ¿Imanötaq llapantsik yanapanakushwan congregacionchö mana chikinakushpa huk yarpëlla kanapaq?

7 Jesus humilde kanqanta qatirnenqa “mas qollmi shonqu” o humildem kashun congregacionchö (Luc. 9:46-48). Y tsënö kanqantsikmi yanapamäshun cristiano mayintsikkunawan junto Jehoväta servinapaq. Kuyakoq teytakunanö kaqmi Jehoväpis munan llapan wambrankuna mana piñatsinakushpa shumaq “junto kawakuyänanta” (Sal. 133:1). Tsëmi Jesus Teytanta mañakorqan llapan qateqninkuna shumaq huk yarpëlla kawakuyänampaq. ¿Imanirtaq tsënöqa mañakorqan? Kikinmi nerqan: “Tseno cayanqanta nunacuna ricarmi, musyariyanqa noqata cachamashqequita y noqata cuyamanqequinolla pecunatapis cuyanqequita” (Juan 17:23). Awmi, huk shonqunölla kayanqanmi rikätsikun rasumpa cristiano kayanqanta. Hutsasapa qateqninkunata Jesus imanöpis rikanqanmi, noqantsiktapis yanapamäshun huk shonqulla kanantsikpaq. Pëqa perdonakoqmi karqan, y noqantsikpis nuna mayintsikta perdonashqaraq Jehová perdonamänantsiktam nerqan (lei Mateo 6:14, 15).

8. ¿Imatataq yachakushwan mayor cristiänokunapita?

8 Hina atska tiempopana Jesus ruranqanta qatikaq mayor cristiänokunapitam atskata yachakushwan. Pëkunaqa Jesus ruranqannömi rurëkäyan y sinchikuyanmi nuna mayinkunapa hutsankunata mana jusgayänampaq. Pëkunaqa alleqmi musyayan llakipäkoq këqa markäkïninkunacho o yarakuyninkunacho pishipëkaqkunallata mana yanapanqanta, sinöqa huknölla mana piñatsinakushpa kawakuyänampaq y congregacionchöpis Jesuspanölla llapampa yarpëninkuna kanampaqpis yanapakonqantam musyayan. Pëkunaqa munayan Pablu Roma markachö cristiano mayinkunapaq munanqannöllam, kënömi nerqan: “Imecatapis pasensiacunapaq yanapamaqnintsic y shoqamaqnintsic Dios yanapecuyäshï. Jesucristu yachatsicushqannolla jucniqui jucniquicunapis juc yarpellana cawacuyë, tsenopa llapequicuna juc shonqunolla Teyta Jesucristupa Papänin Diosta alabayänequipaq” (Rom. 15:1, 5, 6). Tsënömi, cristiano mayintsikwan junto Teyta Diosnintsikta adoranqantsikqa alläpa kushikïpaqmi.

9. ¿Imanirtaq wanantsik Diospa santo espïritunta Jesus ruranqanta qatinapaqqa?

9 Jesusqa ‘humilde’ y “alli shonquyoqmi” kä nerqanmi, y alli shonquyoq këtaqa puëdeyan Jehoväpa santo espïritunyoq nunakunallam. Tsëmi Jesus ruranqanta qatinapaqqa yachakïllatatsu wanantsik, sinöqa wanantsik santo espíritu yanapamänatam. Tsëmi mañakunantsik Teyta Diosta santo espirïtunta qomänantsikpaq, porque “Santu Espirituyoqcunaqa cuyanacuyanmi. Cushi cushim cawacuyan. Alli pasaquichomi cawayan. Allapa pasensiacoqmi cayan. Alli shonquyoqmi cayan. Juclaya nunam cayan, änicushqantapis cumpliyanmi y umildim cayan, y peqancunatapis alli tsaräcoqmi cayan” (Gál. 5:22, 23). Jesus humilde kanqanta y alli shonquyoq kanqanta qatirnenqa, Teyta Diospa bendicionnintam chaskishun.

Jesusqa llakipäkoq karmi nunakunata shumaq tratarqan

10. ¿Imanötaq Jesus rikätsikorqan llakipäkoq kanqanta?

10 Hina santo espïrituyoqkunaqa alli shonquyoqmi kayan. Jesusqa nunakunata llakipaqmi. Tsëmi kuyëpa chaskerqan llapan pëman witeqkunata (lei Lucas 9:11). ¡Atskatam Jesus ruranqampita yachakïta puëdentsik! Alli shonquyoq nunaqa kuyakoq, llakipäkoq, yanapakoq y yachanëpaqmi. Tsënö nunam karqan Jesusqa. Pëqa alläpam llakiparqan nunakunata “porqui mitseqninnnaq üsha cuentam pantacashqa puriquicayarqan” (Mat. 9:35, 36).

11, 12. a) Jesus llakipäkoq karnin imata ruranqantapis willakaramï. b) ¿Imatataq yachakuntsik Jesuspita kë pärrafokunachö?

11 Jesusqa manam nunakunata llakiparqanllatsu, sinöqa imata wanayanqanchöpis yanaparqanmi. Más tantearinapaq rikärishun huk pasakonqanta, huk warmim chunka ishkë (12) watana yawar ëwëwan qeshyakorqan. Y kë warmiqa musyarqanmi Jehová Moisesta Leyninkuna qonqanchöqa tsënö qeshyayoq warmitaqa rakcha warmitano rikäyanqanta y yatëkoqninkunatapis tsënölla rikäyanqanta (Lev. 15:25-27). Pero Jesuspita y nunakunata imanö tratanqantapis musyarirchi pëqa kachakäratsimanqam nishpa pensarerqan. Kënömi shonqunchö nerqan: “Mantunta yatecurllam que qeshyapita cachacärishaq”. Tsëmi valorta tsarirkur Jesus lädonman witïkur yatëkorqan mantonta, y tsë höram mäkurerqan kachakärishqana kanqanta.

12 Jesusqa mäkurerqanmi yatëkonqanta, tsëmi tumëkamur llapan lädopa rikachakorqan pï yatanqantapis musyëta munar. Itsa warmiqa mantsakorqan Jesusqa piñapëkamanqam leyta mana wiyakur yatëkonqäpita nishpa, tsëmi “Jesuspa nopanman allapa mantsacashqa qonquriquicur, llapanta willarqan”. ¿Piñapëkorqantsuraq Jesus? Manam, tsëpa rantenqa kënömi nerqan: “Hija, noqaman marcäcurmi cachacärerqonqui. Canan cushishqana euquï. Mananam mas jipanquinatsu” (Mar. 5:25-34). ¡Imaraq shonqunchö kë warmiqa kushikïkorqan Jesus shumaq parlapëkuptin!

13. a) ¿Imachötaq Jesusqa karqan farisëokunapitaqa hukläya? b) ¿Imanötaq Jesusqa tratarqan wambrakunata?

13 Jesusqa manam rumi shonqu fariseokunanötsu karqan, tsëmi cumplïta mana puëdeyanqan rurëkunata rurayänampaq nunakunata mandarqantsu (Mat. 23:4). Tsëpa rantenqa shumaq pacienciakurmi Jehoväpa leyninkunata yachatserqan nunakunata. Qateqninkunaqa alläpa alli yanaqi y kuyakoq amigo kanqantam rikäyaq (Pro. 17:17; Juan 15:11-15). Hasta wambrakunapis pëmanqa witiyaqmi yachanëpaq kaptin, y pëpis wambrakunataqa kuyaqmi. Manam pasëpa ocupädotsu kaq wambrakunawan parlanampaq, tiempota rakeqmi. Huk kutim Jesus bendecinampaq teytakuna wambrankunata apamïta munayaptin apostolninkuna más precisaqtukurnin pushaq religiösokuna cuenta michäyarqan. Pero tsëqa Jesusta manam gustarqantsu, tsëmi kënö nerqan: “¡Noqaman wamracuna shayämutsun! ¡Ama michäyëtsu! Que wamracunano caqcunapaqmi Diospa mandaquinenqa”. Tsëmi wambrakuna imanö kayanqampitapis qateqninkuna yachakuyänampaq kënö nerqan: “Rasontam niyaq: Sitsun Diospa mandaquininta que wamracunano mana chasquiyanqui, manam tse mandaquiman yecuyanquitsu” (Mar. 10:13-15).

14. ¿Imanötaq yanapan wambrakunata congregacionchö cristiänokuna imanöpis tratayanqan?

14 Ima kushishqaraq yarpäyarqan kë wambrakuna yashqayärir Jesus mellqarkur bendicenqanta (Mar. 10:16). Kanan tiempo wambrakunatapis Diospa markanchöqa cuidayan anciänokuna y wakin cristiänokunam, y poqurqa kushishqam yarpäyanqa imanö kuyëpa cuidayanqanta y rikäyanqanta. Hina más precïsoqa wambra këninkunapitam musyayan Jehová Diospa santo espïritun markanwan këkanqanta.

Kuyakoq kashun kë mana alli mundochö

15. ¿Imanirtaq kanan tiempo nunakunaqa nuna mayinkunata kuyayannatsu?

15 Kanan tiempo nunakunaqa wakinkunata shumaq tratayänampaq alläpa ocupado këkäyanqantam pensayan, tsëqa rikätsikun kikinkunallaman yarparäyanqantam, tsëmi llapantsikpis peligrochö kantsik cada hunaq, escuëlachö, trabäjochö, cällechö y yachatsikoq ëwarnimpis. Pero tsënö portakuyanqan noqantsikpaq mana alli kaptimpis, manam espantakushwantsu o mantsakashwantsu. Apóstol Pablum willakorqan kë ushanan tiempokunachö cristiänokunaqa, “kikinkunalla kuyakoqkuna”, y ‘mana ankupäkoq’ nunakuna rurinchö kawayänanta (2 Tim. 3:1-3, QKW).

16. ¿Imanötaq congregacionchö rikätsikushun llakipäkoq y yanapakoq kanqantsikta?

16 ¡Jehová Diospa markanchöqa alläpa hukläyam kawakuntsik! Jesusta qateq kaqqa llapantsikmi yanapakuntsik congregacionchö imëpis alli kawakunapaq. ¿Imanötaq yanapakuntsik? Ima qeshyawampis hipaq y problëmakunapa pasaq cristiano mayintsikta animarninmi. Kë ushanan tiempokunachöqa masmi problëmakuna kan, pero manam kananllatsu tsënö sasa o aja tiempokunapaqa pasëkantsik. Unë tiempochönam cristiänokunaqa imëka mana allikunapa pasayarqan. Tsëmi alläpa preciso karqa llakipäkoq këqa. Más tantearinapaq, apóstol Pablum kënö willaparqan cristiano mayinkunata: “Wauqicuna panicuna, jina roguecuyashqequi [...] creyiquinincunapita desanimecaqcunata, y qepaman cuticaqcunata callpata qor yanapecuyänequipaq, y llapan nunacunatapis shumaq pasensiequicunawan ricayänequipaq” (1 Tes. 5:14). Kanampis alläpa precïsom rurënintsikwan rikätsikunantsik alli yanapakoq kanqantsikta.

17, 18. ¿Imanötaq qatishwan Jesuspa kuyakoq y llakipäkoq këninta?

17 Imanömi Jesuspis pëman witeqkunataqa kushishqa chaskerqan, tsënöllam noqantsikpis kuyanantsik y shumaq rikänantsik cristiano mayintsikta. Jesus kanan tiempo këchö këkar imanömi tratanman karqan tsënömi tratanantsik. Y llapantam igualpa rikänantsik unëpitana reqenqantsikta y tsëraq reqenqantsikkunatapis (3 Juan 5-8). Jesusqa kikinmi witerqan nunakunaman, manam witiyänantaraqtsu shuyararqan, y kuyëwanmi llakiparnin yanaparqan. Jesus ruranqannölla noqantsikpis rurashun, kuyakoq kënintsikwan wakinkunatapis yanapashun (Isa. 32:2; Mat. 11:28-30).

18 Alli shonquyoq kanqantsiktaqa rikätsikuntsik wakinkunapaq allikunata rurarmi. Pero manam yanapëllatatsu munanantsik, sinöqa tukïnöpam yanapëta qallanantsikta. Apóstol Pablum kënö nerqan: “Jucniquipis jucniquipis juc castanolla cayanqequirecur, shumaq cuyanacuyë, y respetanacuyë, y waquincunatapis mas presisaqpaq churayë” (Rom. 12:10). ¿Imanötaq tsëtaqa rurashwan? Tsëtaqa rurashun Jesus ruranqanta qatirnin, wakinkunata shumaq rikarnin, y shonqupita patsë kuyarninmi (2 Cor. 6:6). Apóstol Pablum qellqarqan tsënö kuyakïpaq kënö: “Nuna mayinta cuyaqqa imata rurayaptinpis, awantanqam, ancupanqam, manam chiquenqatsu, ni nicachaq usharishqa purenqatsu, ni nuna tucoq canqatsu” (1 Cor. 13:4). Cristiano mayintsikta chikipänantsikpa ratenqa wiyakunantsik kë consëjotam: “Juctapis juctapis cuyayë, ancupäyë; y Jesucristurecur Teyta Dios jutsantsiccunata perdonamashqantsicnolla qamcunapis jucniqui jucniquicuna perdonanaquicuyë” (Efe. 4:32).

19. ¿Ima bendicionkunatataq chaskishun llakipäkoq karnenqa?

19 Imë hörapis alli shonquyoq, kuyakoq y llakipäkoq karnenqa, atska bendicionkunatam chaskishun. Diospa santo espïritumpis congregacionchö yanapakonqam alli kaqllatana ruranantsikpaq. Jesus ruranqannö rurar cristiano mayintsikkunata llakiparnin yanapashqaqa Diospa markanchöqa kushishqa y huk yarpëllam kawakushun y tsënö ruranqantsikqa Jehovätapis alläpam kushiratsenqam. Tsëmi imëpis haqishwantsu Jesusnö alli shonquyoq, kuyakoq y llakipäkoq këta.

¿Yarpankiku respuestanta?

• ¿Imanötaq Jesus rikätsikorqan “qollmi shonqu” y ‘humilde’ kanqanta?

• ¿Imanötaq Jesus rikätsikorqan alli shonquyoq kanqanta?

• ¿Imanötaq rikätsikushwan manshu y alli shonquyoq kanqantsikta kë mana alli mundochö tärëkarnimpis?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[11 kaq päginachö dibüju]

Huk cristiano mayintsik markäkïninchö Pedrunöpis pishipäriptenqa, ¿yanapëkushuntsuraq?

[13 kaq päginachö dibüju]

¿Imatataq rurankiman congregacionchö kuyanakï y llakipänakï kanampaq?