Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Bibliata estudianqantsikqa yanapamantsik mañakïnintsikkuna más shumaq kanampaqmi

Bibliata estudianqantsikqa yanapamantsik mañakïnintsikkuna más shumaq kanampaqmi

Bibliata estudianqantsikqa yanapamantsik mañakïnintsikkuna más shumaq kanampaqmi

“Teytallä Jehová, sirveqnikipa mañakïninta shumaq wiyëkullë.” (NEH. 1:11.)

1, 2. ¿Imanirtaq alläpa preciso kanqa Bibliachö qellqarëkaq wakin mañakïkunapita yachakunantsik?

DIOSMAN mañakonqantsik y Bibliata estudianqantsikqa alläpa precïsom Jehová Diosta adoranqantsikchö (1 Tes. 5:17; 2 Tim. 3:16, 17). Bibliaqa manam reso librotsu, tsënö mana karpis atska rogakïkunam kan yachakunapaq, tsëtam tarintsik Salmos librochö.

2 Bibliata leir o estudiarqa itsa mana allikunapa pasëkanqantsikpaqnö mañakïkunata taririshun. Leikar tarinqantsikkunatanö mañakïnintsikchö Jehoväta nishqaqa alläpa shumaqmi kanqa mañakïnintsikpis. ¿Imatataq yachakushwan Jehová Diosta unë tiempochö sirveqninkuna mañakïninkunachö rogakuyanqampita?

Diospa yanapakïninta ashishun y nenqannö rurashun

3, 4. ¿Imapaqtaq Abrahan mandarqan sirveqninta, y imatataq yachakuntsik mañakïninta Jehová contestanqampita?

3 Bibliata estudianqantsikmi yachatsimantsik Diospa yanapakïninta mañakunantsik alläpa preciso kanqanta. Yarpärishun Abrahanpa edäyashqa sirveqnimpaq, itsa Eliezerchi karqan. Kë nunaqa patronnin mandaptinmi ëwarqan Mesopotamia markayaq, Jehoväta sirveq warmita Isaacpaq ashipunampaq. Huk shipash pozopita yakuta horqëkaqta rikarmi, Jehoväman kënö mañakurerqan: “Mëqan shipashtatsun noqa nishaq: ‘Mana piñakushllapa, yaku apakunëkita churëkami yakuta upurkunäpaq’, y pëna nimanqa: ‘Upurki teytë, y Camëllollëkikunatapis yakurkatsimushaq’. Tsënö contestamaq shipash katsun servishoqniki Isaacpaq akrashqëki warmi. Tsënö rurar musyatsimë patronïpaq alli kaqta munanqëkita” (Gén. 24:12-14).

4 Abrahanpa sirveqnimpa mañakïninta Jehová contestanqanqa musyakärerqan, Rebeca shutiyoq shipash camëllonkunata yaküratsiptinmi. Tsëpitanam Rebecaqa pëwan ëwakorqan Canaanta y tsënöpam Isaacpa kuyashqa warmin tikrarerqan. Pero kananqa manam shuyarantsiktsu tsënö señalwan Jehová dirigimänata. Tsënö karnimpis alli nänipam pushamäshun mañakushqaqa y espïritunwan pushamänata haqishqaqa (Gál. 5:18).

Diosman mañakonqantsikqa yarparënintsikkunatam ushakätsenqa

5, 6. ¿Imatataq yachatsimantsik Jacob manaraq wawqin Esaüwan tinkurnin Jehoväta mañakonqan?

5 Diosman mañakonqantsikqa yarparënintsikkunata pasëpam ushakäratsenqa. Wawqin Esaú imanöpis tratananman yarpakachanqanchömi Diosman Jacob kënö mañakorqan: “Teyta Jehová [...] bendicionniki y qampa kushikïniki chaskitaqa manam merecïtsu. Rogakullaqmi, wawqï Esaüpa makimpita librëkallämë, pëpitaqa mantsapakullämi, shamïkurchi wambrakunata mamantawan yëkaparamanqa. Y qammi, qammi nerqonki: ‘Noqam rikashqëki alli kanëkipaq, y kastëkiqa kanqa lamar kuchuncho aqunömi mana yupëtapis puëdepaq’” (Gén. 32:9-12).

6 Jacob llapanta yachëllapa rurëkaptimpis, wawqinwanqa maman kikinllapitatsu amishtarqan, tsëtaqa lograrqan Jehová mañakïninta contestanqampitam (Gén. 33:1-4). Leenqantsikta alleq tanteashqaqa Jacobqa manam yanapananllapaqtsu Diosman mañakorqan. Sinöqa markäkorqanmi o yärakurqanmi huk salvakoq shamunampaq Diosnintsik awnikonqanman y Diospa alli këninman agradecido kanqantapis rikätsikorqanmi. ¿Y qamtaqa imallapis mantsatsishunkiku? (2 Cor. 7:5.) Tsënö kaptenqa, Jacob Diosnintsikman mañakonqanmi yanapashunki, tsëchömi rikätsimantsik Diosnintsikman mañakushqaqa yarpakachënintsikpis ushakärinanta. Hina yachatsimantsikmi Diosnintsikman mañakorqa yanapamänallapaq mana mañakunapaq, sinöqa pëman markäkonqantsikta o yärakunqantsiktapis willanantsikpaq.

Yachënintsik qomänapaq mañakushun

7. ¿Imanirtaq Moises Jehoväman mañakorqan näninta alleq reqitsinampaq?

7 Jehová Diospa shonqunta kushitsita munanqantsikmi yanapamantsik yachënintsik qomänantsikpaq mañakunapaq. Moisespis Jehovätam mañarqan näninta reqiratsinampaq. Kënömi nerqan: “Rikë, qammi nikämanki: ‘Kë markata [Egiptopita] horqami’, [...] y kananqa, nawikipaq alli kaqta rurashqa kaptïqa, nänikita reqïkatsillämë [...] nawikipaq alli kaqta ruranapaq” (Éxo. 33:12, 13). Moisesqa alleqmi Jehová munanqanta musyanan karqan, Israel markata shumaq diriginampaq, y mañakonqantaqa Dios qorqanmi.

8. ¿Imanötaq yanapamantsik 1 Reyes 3:7-14 textoman yarpakachanqantsik?

8 Davidpis tsënöllam Jehoväman mañakorqan: “Nänikikunata reqïkatsillämë” nishpa (Sal. 25:4). Y Davidpa wambran Salomonnam Diosta mañakorqan yachënin qoykunampaq, tsënöpa rey këninchö Israel markata shumaq rikänampaq. Salomón mañakonqanqa Jehoväta alläpam gustëkorqan, tsëmi mañanqanllatatsu qorqan, sinöqa imëka riquëzata y reqishqa këtapis qorqanmi (lei 1 Reyes 3:7-14). Ima cargoyoq kanqantsikpita utishqa këkar y alläpa sasatanö o ajatano rikarqa, Diosnintsikta mañakushun yachënintsik qomänantsikpaq y humilde kashun. Pëmi yachëta qomarnintsik yanapamäshun cargo chaskinqantsikta alli ruranapaq.

Shonqupita patsë Diosman mañakushun

9, 10. ¿Salomón Jerusalen templota inaugurärnin mañakonqanchö, shonqupaq imakunata parlanqantataq tarintsik?

9 Mañakïkanqantsikta Diosnintsik wiyanapaqqa, shonqupita patsëmi mañakunantsik. Primero de los Reyes librochömi puwaq (8) capïtulonchö tarintsik Jerusalen templota inauguräyanqanchö 1026 wata manaraq Jesus shamuptin Salomón shonqumpita patsë Diosman mañakonqanta. Atskaq nunakuna nöpanchömi Salomonqa alabarqan Jehoväta, arca del pactota Santísimo nishqanman churariyaptin y Jehoväpa pukutëninmi huntarerqan temploman.

10 Salomón Diosta rogakonqanchömi tarintsik atska kuti shonqupaq parlanqanta. Más tantearkunapaq, kë reyqa, alleqmi musyarqan Jehovälla nunapa shonqunta reqinqanta (1 Rey. 8:38, 39). Hinamampis musyatsikorqanmi, hutsa ruraqkuna “llapan shonqunwan” arrepentikuyaptenqa Jehová perdonanqanta. Y israelïtakunata chikeqninkuna ushakätsita munayaptenqa, pasëpam markäkuyaq o yärakuyaq mañakïninkunata Dios wiyananta, shonqunkuna “pëllapaq” kaptenqa (1 Rey. 8:48, 58, 61). Alleq clärom këkan, Diosnintsikman mañakonqantsikqa shonquntsikpita patsëmi yarqunan.

¿Imanötaq Salmokuna yanapamashwan Diosnintsikman mañakonqantsik más shumaq kanampaq?

11, 12. ¿Imatataq karu markachö këkaq levita rurarqan Jehoväpa templonman ëwëta mana puëder y imatataq tsëpita yachakuntsik?

11 Salmos librochö qellqarëkaqkunaqa yanapamäshun Diosnintsikman mañakonqantsik más shumaq kanampaq y mañakonqantsikta pacienciawan shuyänantsikpaqmi. Yarpärishun karu markachö këkaq levïtaman. Pëqa pasëpam munaq Jehoväpa templonman ëwëta, pero huk tiempopaqa manam ëwëtaqa puëdeqtsu. Tsëmi kënö cantarqan: “¿Almallä imanirtaq alläpa yarpakachanki y imanirtaq shuyëta puëdenkitsu? Shuyë Diosta, salvamaqnï y Diosnï kanqampita alabashaqraqmi” (Sal. 42:5, 11; 43:5).

12 ¿Imatataq yachakuntsik kë levïtapita? Imëllapis Diosnintsikpita yachatsikonqantsikrëkur carcelman llawimashqa y cristiano mayintsikwan ëllukëta o qorikëta mana puëderqa, pacienciawanmi shuyänantsik Diosnintsik llapanta shumaq kamakätsimonqayaq (Sal. 37:5). Diosnintsik markanwan yapë ëllukänantsikta o qorikänantsikta permitimonqanyaqqa, yarpakachäshun alli y kushishqa sirvenqantsik tiempokunaman y mañakushun imëpis shonqupita patsë pëta kuyëkänapaq.

Diosman confiakur mañakushun

13. Santiagu 1:5-8 texto nenqannö, ¿imanirtaq shonqupita patsë markäkurnin o yärakurnin mañakunantsik?

13 Allipa o mana allipa pasëkarpis shonqupita patsë markäkurnin o yärakurnin Jehoväman mañakï. Jehoväta sirvenqëki pruëbaman churakaptenqa discípulo Santiagu consejakonqannö, Jehoväta mañakï yachëniki qoshunëkipaq tsënöpa alleq tsarakunëkipaq (lei Santiagu 1:5-8). Diosqa alleqmi musyan ima problëmakuna yarpakachätsimanqantsikta, y puëdenmi santo espïritunwan yanapamënintsikta y shoqamënintsikta. Shonqïkichö llapan kaqta willë, Pë ‘rasonpa rurananman marcäcushpa’ mañakï, y Palabran Bibliapa consëjonkunata wiyë y santu espïritunwan yanapashunëkita haqi.

14, 15. ¿Imanötaq musyantsik Ana markäkur o yärakur mañakonqanta y imatataq rurarqan?

14 Levita kastapita Elqaná nishqan nunapa warmin Anam shonqupita patsë markäkurnin Diosman mañakorqan. Anaqa manam wambrayoq këta puëderqantsu, tsë rëkurninmi Elcanäpa huknin kaq warmin Peniná imë hörapis pëpita burlakoq, Peninäpaqa atskam wambrakuna karqan. Huk kutim templochö këkar Anaqa wambran këkunampaq Jehoväta mañakorqan y permitïkuptenqa pëta qoykunampaqmi awnerqan. Y mañakonqan höraqa pasëpam shimin kuyorqan, y tsëta rikarmi sacerdotekunapa mandaqnin Elí pensarerqan machashqa këkanqanta. Tsënö mana kanqanta musyarirnam, kënö nerqan: “Israelpa Diosnin mañakonqëkita qoykushï”. Pëqa imanö tsë llapan pasakunanta mana musyëkarpis, pasëpam markäkorqan mañakïninta Dios qonanta, tsëmi “manana más llakikorqannatsu” (1 Sam. 1:9-18).

15 Anapaqa huk wambranmi yurirerqan, y shutinmi churarqan Samuel. Wasqinampaq tiempo chäramuptinmi, aparqan temploman Jehová Diosta tsëchö servinampaq (1 Sam. 1:19-28). Kë warmi mañakonqanman yarpakachanqantsikmi yanapamäshun mañakïnintsikta más shumaqyätsinapaq, y kikintsikmi musyashun llakinashqa këkashqapis Diosnintsikman shumaq mañakushqaqa llakikïnintsikpis ushakärenqanta, y mañakonqantsikta Diosnintsik contestamunantapis (1 Sam. 2:1-10).

16, 17. ¿Imatataq chaskerqan Nehemías Jehoväman mañakonqampita y mañakonqanman markäkonqampita o yärakungampita?

16 Unë tiempochö Diosta sirveq Nehemías shutiyoq nunapis mañakorqanmi y mañakonqanmannömi rurarqan. Pëmi Jehoväman kënö mañakorqan: “Rogallaqmi, kë sirvientikipa mañakïninta wiyëkullë, y respetar shutikita alabaq sirveqnikikunapa mañakïnintapis wiyëkullë. Y kanan hunaq imata ruranqäpis alli yarqunampaq yanapëkamë, tsënö këkullätsun, kë nuna llakipëkämanampaq permitïkullë”. ¿Pï nunapaqtaq parlëkarqan? Persa markachö rey Artajerjes nishqan nunapaqmi, tsëchömi Nehemiasqa vino servipaqnin karqan (Neh. 1:11).

17 Nehemiasqa atska hunaqnam mana utishpa mañakïkarqan, musyarishqam karqan judïokuna Babiloniachö esclavo kayanqampita librakarir markankunata kutirir alläpa mana allichö këkäyanqanta y penqakïpaq pasëkäyanqanta, hina Jerusalenpa perqankunapis huchushqa këkanqanta (Neh. 1:3, 4). Shonqumpita patsë mañakonqampitaqa yarpanqampitapis mastam chaskerqan, rey Artajerjesmi permiterqan huchushqa perqankunata Jerusalenta ëwar shäritsinampaq (Neh. 2:1-8). Y ichik tiempollachömi perqar ushariyarqan. Kë fiel nunaqa mañakonqanta chaskerqan, Diosnintsik cumplimunanman markäkur o yärakur mañakonqampitam y mañakïninchö Jehoväpa alabanzan más precisaq kanqanta rikätsikonqampitam. ¿Noqantsikpis tsënöku rurëkantsik?

Ama qonqashuntsu Jehoväta alabëta ni gracias nita

18, 19. ¿Imakunapitataq Jehoväta alabashwan y agradecikushwan?

18 Mañakurnenqa yarpäshun Jehová Diosnintsikta alabëta y agradecikïta. Noqantsikqa tukïpitam Jehoväta agradecikïta puëdentsik. Këman yarpärishun, Jehová alli gobernaq kanqanman yarpanqanmi Davidta yanaparqan shonqumpita pëllata alabëta munanampaq (lei Salmo 145:10-13). ¿Y noqantsikqa tsënöku rurantsik? ¿Diospa Gobiernompita willakonqantsik alläpa valoryoq kanqantaku mañakonqantsik rikätsikun? Salmos librochö qellqarëkaqqa hina yanapamäshunmi reunionkunapita y asambleakunapita Diosnintsikta pasëpa agradecikunantsikpaq (Sal. 27:4; 122:1).

19 Diosnintsikpa rikënimpaq shumaq kawakonqantsikmi yanapamäshun mañakïnintsikchö imanö sientikonqantsiktapis willanapaq y salmista nenqannö ninapaq: “Oh Jehová, nacionkuna rurinchömi cancionwan alabashqëki. Alto ciëlokunayaqmi chan llakipäkoq këniki, y rasumpa kaqta kuyanqëkipis ciëlochö pukutëyaqmi. Ciëlokunayaq alabashqa kë y alli këniki llapan patsapa reqishqa katsun” (Sal. 57:9-11). ¡Imanö shumaqtam nikorqan! Tsënömi, Salmos librochö qellqarëkaq mañakïkunaqa yanapamäshun noqantsikpapis mañakïnintsik alläpa shumaq kanampaq.

Mañakushun pasëpa respëtowan

20. ¿Imanötaq Maria rikätsikorqan Diosta alläpa respetanqanta?

20 Imëpis alläpa respëtowanmi Diosmanqa mañakunantsik. Mesiaspa maman këman chänanta musyarirmi Maria kënö nerqan: “Diostam noqa alläpa alabecü. Salbamaqnï: Diospaqmi shonqullä allapa cushicun” (Luc. 1:46, 47). Ana wambran Samuelta temploman servinampaq aparnin nenqannöllam Marïapis Diosnintsikta nerqan, këmi rikätsimantsik Marïaqa alläpa respetakoq kanqanta. ¡Tsëchi Jesuspa maman kanampaqpis akrashqa karqan! ¿Qampis mañakurnin Marïanö respetakoq kanqëkitaku rikätsikunki?

21. ¿Imanötaq Jesus mañakïninchö rikätsikorqan markäkïninta y respetakoq kanqanta?

21 Jesuspis mañakorqan markäkurnin y pasëpa respëtowanmi. Más tantearinapaq, Läzaruta manaraq kawaritsimurmi kënö mañakorqan: “Papällä, mañaconqaqta wiyamashqa captiquim allapa agradesicoq. Musyämi qam imepis wiyamanqequita” (Juan 11:41, 42). ¿Tsënö Diosman markäkur o yärakurku qampis mañakunki? Jesus yachatsikonqan mañakïta shumaq tanteaptikiqa, Jesusqa puntaman churarqan Teytampa shutin limpioyashqa kananta, y gobiernon shamunanta y llapan munënin rurakänantam (Mat. 6:9, 10). Kananqa yarpäri kikikipa mañakïnikiman. ¿Diospa shutin santoyashqa kanampaq, Gobiernompaq y llapan munanqan rurakänampaqku mañakunki?

22. ¿Imanirtaq markäkuntsik o yärakuntsik valorwan willapäkunapaq Jehová yanapamänaman?

22 Jehová Diosta sirveqkunaqa chikeqninkuna qatikachäyaptin o imëka pruëbakunapa pasarnimpis yanapëkunampaqmi mañakuyan. Apostolkunapa tiemponchömi, Sanedríncho kekaq autoridadkuna Pëdrutawan Juanta michäyarqan, “¡amana ni imata Jesuspaq yachatsicuyanquinatsu, ni willapäcuyanquinatsu!” nirnin, pero pëkunaqa valorwanmi siguiyarqan willakurnin (Hech. 4:18-20). Libre haqiriyaptinnam ima pasëkanqantapis cristiano mayinkunata willariyarqan. Tsënam Diosman llapan mañakuyarqan valorwan willapäkur siguiyänampaq. Diosqa tsë höram contestarerqan mañakïninkunata, “tsenam llapancuna Santu Espiritupa poderninwan quedariyarqan. Y mana mantsacushpanam Diospa willaquininta willacuyarqan”. ¡Imaraq llapampis kushikïkuyarqan! (Lei Hechos 4:24-31.) Tsënö willapäkuyanqampitam atskaq nunakuna Jesuspa qateqnin tikrariyarqan. Tsënöllam noqantsiktapis mañakonqantsik yanapamäshun Diospita valorwan yachatsikunapaq.

Diosnintsikman mañakonqantsik más shumaq kanampaq sinchikushun

23, 24. a) ¿Ima ejemplokunataq rikätsimantsik Bibliata estudianqantsikqa mañakïnintsikta más shumaqyatsinqanta? b) ¿Ima rurëtataq yarpëkanki mañakïniki más shumaq kanampaq?

23 Atska ejemplokunam kan, Bibliata alleq yachakushqaqa Diosman mañakonqantsik más shumaq kanampaq yanapamänapaq. Jonasnömi noqantsikpis musyanantsik ‘salvacionqa Jehoväpita shamonqanta’ (Jon. 2:1-10). Y hutsa rurashqa kar anciänokuna yanapëkamänapaq mañakushqana karqa, David arrepentikurnin Diosnintsikman mañakonqan palabrakunam yanapamäshun noqantsikpis Diosnintsikta llapanta willar arrepentikunapaq (Sal. 51:1-12). Hina Jeremiasnöpis mañakïnintsikchö Diosnintsikta alabanantsikmi (Jer. 32:16-19). Y casakunëkipaq pitapis ashïkarqa, Esdras isqon (9) capïtulonchö qellqarëkaq mañakïman alleq yarpë, y willë Diosnintsikta imanö sentikonqëkitapis. Tsëmi yanapashunki, “casacutsun Jesucristuman creyicoq nunallawan” nishpa Biblia nenqanta wiyakunëkipaq (1 Cor. 7:39; Esd. 9:6, 10-15).

24 Biblia estudiëtaqa ama imëpis haqitsu. Bibliachö yachakonqëkipita akrë Diosman mañakonqëki höra tsënölla qampis mañakunëkipaq, yanapashunëkipaq rogakunqëki hora, alabanqëki y agradecikonqëki hörapis shumaq palabrakunawan kushitsinëkipaq. Mañakïniki más shumaq kanampaq sinchikurnenqa, cada hunaqmi más kushishqa kanki y Jehoväpa lädonchömi sientikunki.

¿Musyankiku respuestanta?

• ¿Imanirtaq ashishwan y qatishwan Diosnintsik nimanqantsikta?

• ¿Imataq yanapamäshun yachënintsik qomänantsikpaq Diosta mañakunapaq?

• ¿Imanötaq yanapamäshun Salmos libro mañakïnintsik más shumaq kanampaq?

• ¿Imanirtaq alleq markäkurnin y respëtowan mañakushwan?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[15 kaq päginachö dibüju]

Abrahanpa sirveqninqa mañakorqan Diostam yanapanampaq, ¿qampis tsënöku ruranki?

[17 kaq päginachö dibüju]

Familiawan Bibliapita yachakïmi yanapashunki mañakïnikinikuna más shumaq kanampaq