Problëmakunapa pasëkarnimpis kushishqa kashun

“Qamman llapan amparakamoq kaqmi kushikuyanqa, y imëyaqpis kushishqa cantayanqa.” (SAL. 5:11.)

1, 2. a) ¿Ima problëmakunataq llapan nunakunata hipatsimantsik? b) ¿Imakunatataq aguantanantsik cristiänokunaqa?

JEHOVÄPA TESTÏGONKUNAQA manam libretsu kantsik ima desgraciakunapis pasamänapita. Wakin nunakunanömi hipantsik mana allikunata nunakuna rurayaptin, guërrakuna kaptin, mana alli autoridadkuna kaptin, desgraciakuna pasakuptin, waktsayë kaptin, qeshyë y wanï kaptimpis. Apóstol Pablunömi, musyantsik “unepita asta canancamayaq Dios llapan camashqancuna imeca juc qeshyaq warmi qeshpicur nanatsiconqanno jipaquicayanqanta” (Rom. 8:22). Hinamampis mana alli rurëkunata mana ruranapaqmi sinchikuntsik, tsëkunapa pasarnin itsa rey Davidnö kënö nishwan: “Mana alli rurënïkunaqa peqä [umä] hanantapis pasashqanam, imëka lasaq qepinömi pasëpa nitiraman” (Sal. 38:4).

 ² Hina imëka sufrimientokunata aguantanqantsikpitapis, rasumpëpa cristiänokunaqa alläpa lasaq qeruta apëkaq cuentam kawënintsikchö pasantsik (Luc. 14:27, NM). Awmi, yachatsimaqnintsik Jesustanömi chikimantsik y qatikachämantsik (Mat. 10:22, 23; Juan 15:20; 16:2). Tsëmi, mushoq patsata y bendicionkunata shuyanqantsikyaq Jesus ruranqanta qatita munarnenqa, alleq sinchikunantsik y rikätsikunantsik imëkapa pasëkarnimpis aguantëkanqantsikta (Mat. 7:13, 14; Luc. 13:24).

3. ¿Imanötaq musyantsik llakishqa kawakunata Diosnintsik mana munanqanta?

³ Tsëpenqa ¿llakikur y hipakurllanam kawakunantsik ninantsuraq? Manam. Awnimanqantsik cumplikänanyaq y ushakë chämunanyaq shuyanqantsikyaqqa kushishqa kawakunatam Jehoväqa munan. Atska kutim Bibliaqa willakun sirveqninkuna kushishqa kawakuyanqanta (lei Isaías 65:13, 14). Tantearinapaq, Salmo 5:11 textom kënö nimantsik: “Qamman llapan amparakamoq kaqmi kushikuyanqa, y imëyaqpis kushishqa cantayanqa”. Clärom këkan ima problëmapa pasëkarnimpis alli kaqta rurëkarnenqa kushikïta y tranquilo kawakïta tarishunmi. Mä rikärishun imanötaq Biblia yanapamantsik imëka problëmakunapa pasarnin aguantanapaq y kushishqalla kanapaq.

Jehoväqa ‘kushishqa Diosmi’

4. ¿Imanötaq Diosnintsik tikrarirqan contran churakäyaptin?

⁴ Rikärishun Jehoväta pasanqanta. Pëqa llapan puëdeqmi, llapampis makinchömi këkan y manam ni imata ni pitapis wanantsu. Tsënö karnimpis alläpachi llakikorqan huk angelnin contran tikrakurirnin Satanás tikrariptin y tsëpita wakin angelkunapis qatir qallëkuyaptin. Hina alläpachi llakikorqan shumaq kamanqan Adanwan Eva contran churakäriyaptin, y tsëpita llapan nunakuna contran churakäyänanta musyarpis (Rom. 3:23).

5. ¿Ima pasakonqankunataq Jehoväta llakitsin?

⁵ Kananqa Satanás imëpitapis masmi Diospa contran tikrakïkan. Hoqta waranqa watapanam Jehová rikashqa nunakuna huk dioskunata adorakuyanqanta, maqanakïkunata, wanutsinakïkunata, y ollqupis warmipis hukwan hukwan pununakur lluta kawakoqkunata (Gén. 6:5, 6, 11, 12). Hinamampis imëka tumpayanqankunata y contran parlayanqankunatam aguantashqa. Höraqa hasta kikimpa sirveqninkunallam llakitsiyashqa, Biblia nenqannö: ‘Israelïtakunaqa imë hörapis tsutsin hirkachö këkar manam Pëta wiyakuyaqtsu, y alläpam shonqunta nanatsiyarqan tsutsin hirkachö. Y kutin kutinmi Dios mana munanqanta rurayaq. Y pasëpam llakitsiyarqan Israelpa Santo Diosninta’ (Sal. 78:40, 41). Rikanqantsiknömi, Jehoväqa alläpa llakikun markan contran churakäriptenqa (Jer. 3:1-10). Pero  sirveqninkuna mana allipa pasayaptimpis pasëpam llakikun (lei Isaías 63:9, 10).

6. ¿Imanirtaq Diosnintsikqa imëkapa pasëkarnimpis llakishqallaqa kakuntsu?

⁶ Pero Jehoväqa manam permitintsu llakikïnin ruranampaq kaqta tsapänanta. Alläpana problëmakuna kaptenqa rasmi imata karpis rurashqa manana alläpa kanampaq. Hinamampis alleqmi patsätsishqa llapantapis shamoq tiempochö munanqannö cumplimunampaq. Kë llapanta rurashqa karninmi, llakishqallatsu kakun, sinöqa pacienciawan shuyaran Pëlla gobernamaqnintsik kanqan musyakänampaq tiempo chämunanta y llapan sirveqninkuna shumaq bendicionninkunata chaskiyänanta (Sal. 104:31). Tsënö tukïta pasëkarnimpis pëqa “kushishqa Diosmi” (1 Tim. 1:11, NM; Sal. 16:11).

7, 8. ¿Imanötaq Jehoväta qatishwan imapis munanqantsiknö mana rurakäriptenqa?

⁷ Noqantsikpaqa manam Jehoväpanötsu podernintsik kan problëmakunata altsanapaq, pero problëmakunata imanö rikanqantaqa qatita puëdentsikmi. Hora höraqa pasëpam qelanärishwan o llakinärishwan imapis munanqantsiknö mana rurakäriptenqa, pero manam tsërëkorqa pasëpa llakishqallaqa kawakushwantsu. Diosnintsik kikin rikoqta ruramashqantsik kaptinmi, imatapis ruranapaqqa alliraq yarpakachantsik, alli yachëwan imatapis rurantsik. Awmi, imakuna alläpa yarparätsimanqantsiktam alleq rikänantsik y imëkanöpapis vencitam tïranantsik.

⁸ Ima desgraciakunapis pasaptin alläpa mana llakikunapaqqa, yanapamäshun wakin problëmakunata altsëta mana puëdenqantsikta musyëmi. Tsë problëmakunallaman imëpis yarparäkurnenqa, pasëpa llakikushqallam kawakushun, y Jehoväta servirpis manam kushikïta tarishuntsu. Huk problëmata imanöpis altsanapaq kamakäratsirnenqa, más alliqa kanman tsëkunaman manana yarparëmi, más bien yanapamanqantsik rurëkunata rurarmi qallëkunantsik. Rikärishun tsënö rurayanqampita Bibliachö willakïkunata.

Jehoväpa makinchömi haqirinantsik

9. ¿Imatataq rurarqan Ana Diosman mañakurirnin?

⁹ Yarpärishun Samuelpa mamänin Änaman. Atska watakunanam pasashqa karqan y manam wawayoq këta puëderqantsu, tsëmi pasëpa llakishqa kakoq, y wakinkunapis pëpita burlakuyaq. Hora höraqa alläpa llakishqa karmi llapan hunaq waqarlla kakoq y mikïtapis munaqtsu (1 Sam. 1:2-7). “Pasëpa shonqunchö llakishqa” karmi, huk kuti temploman ëwarnin “Jehoväman mañakur qallëkorqan y pasëpa waqarqan” (1 Sam. 1:10). Diosman mañakur ushariptinmi, sacerdotekunapa mandaqnin Elïwan parlarqan, y pëmi kënö nirerqan: “Kushishqa ëwakï y Israelpa Diosnin mañakonqëkita qoykushï” (1 Sam. 1:17). Änaqa musyarqanmi llapan puëdenqanta ruranqanta. Mana wawayoq kënintaqa manam kikin altsëta puëderqantsu, tsëmi Diosman mañakurenqampitaqa “ëwakorqan nänimpa y mikur qallëkorqan, y manana más llakikorqannatsu” (1 Sam. 1:18).

10. ¿Imatataq rurarqan apóstol Pablu qeshyampita mana kachakänanta musyarnin?

¹⁰ Apóstol Pablupis tsënöllam rurarqan alläpa hipakïpa pasarnin. “Imeca etsächo casha” tukseqnö nanatsikoq qeshyayoqmi karqan, (ima kanqantapis manam musyantsiktsu) tsëmi pasëpa hipatseq y llakitseq (2 Cor. 12:7). Pabluqa tukïtam rurarqan ushakätsinampaq. Hasta Jehovätapis rogarqanmi yanapëkunampaq. ¿Ëka kutitaq rogakorqan? Kima kutim. Kima kaq mañakonqanchömi Diosnintsikqa, manam milagrowantsu ushakäratsimushaq ‘imeca cashanö’ qeshyëkitaqa nerqan. Pabluqa wiyakorqanmi, y mana yarpararqannatsu, Jehoväta servinanllapaqmi churapukarqan (lei 2 Corintios 12:8-10 *).

11. ¿Imanötaq yanapamantsik Diosnintsikman mañakonqantsik problëmakunapa pasar aguantanapaq?

¹¹ ¿Kë rikanqantsikkunaqa yarparënintsikunata y hipakïnintsikkunata Diosta mana willanapaqku nikämantsik? Manam tsënötsu (Sal. 86:7). Bibliam kënö willamantsik: “Ama imapaqpis yarpacachäyëtsu, antis imano ecano carpis,  Diosnintsicman ‘Grasias’ nicur mañaquicuyë”. ¿Y tsënö mañakonqantsikpita imatataq chaskishun? Kënömi nimantsik: “Tseno mañacuyaptiquim, Jesucristurecur Teyta Diosqa allapa espantepaq juclaya shonquta, y yarpeta qoyashunqui shumaq cawacuyänequipaq” (Fili. 4:6, 7). Rikanqantsiknömi problëmantsikunata mana ushakätsimurpis, Jehoväqa mañakïnintsikta contestamun alläpa mana yarparänapaq yanapamarnintsik. Tsëmi llapan llakikïnintsikta willarirqa alliyärintsik y mäkurintsik alläpa tsëkunaman yarparë ni imapaqpis mana yanapamanqantsikta, sinöqa llakikïllaman apamanqantsikta.

Dios munanqanta rurar kushikushun

12. ¿Imanirtaq allitsu imëpis llakishqalla kawakïqa?

¹² Bibliam kënö nimantsik: “¿Mana allikunapa pasar alläpaku llakikurqonki? Tsëqa kallpëki pishinqam” (Pro. 24:10). Hinamampis “shonqu nanatsikushqa kaptenqa kallpapis ushakanmi” (Pro. 15:13). Awmi, wakin cristiänokunataqa pasëpam llakikïninkuna qelanäratsin, y Diospa Palabrantapis manam leiyannatsu y yachakuyanqanmampis mananam yarpakachäyannatsu. Hinamampis manam shonqunkunapita patsënatsu Diosman mañakuyan y karupäkuriyanmi cristiano mayinkunapitapis. Pero manam allitsu unëpa llakishqalla kakïqa (Pro. 18:1, 14).

13. ¿Ima rurëkunataq animamantsik y kushishqa kawakunapaq yanapamantsik?

¹³ Huk lädopaqa problëmantsikkunaman alläpa mana yarpakachanqantsikmi yanapamäshun hukkunata rurarnin kushishqa kawakunapaq. Rey Davidmi kënö qellqarqan: “Teyta Diosllä, munanqëkita rurarmi alläpa kushikorqö” (Sal. 40:8). Imëkapa pasarnimpis Diospa kaqtaqa manam imëpis haqinantsiktsu, tsëmi yanapamäshun llakikïnintsikta vencinapaq. Kikin Jehovämi yachatsimantsik Palabranta mana haqishpa estudiarnenqa kushishqa kawakunata (Sal. 1:1, 2; Sant. 1:25). Diosnintsikpa Palabranta leirnin y reunionkunaman ëwarninmi “shumaq palabrakunata” yachakuntsik, tsëkunam kushitsimantsik y animamantsik (Pro. 12:25; 16:24).

14. ¿Jehová imata awnimanqantsiktaq alläpa kushitsimantsik?

¹⁴ Diosnintsikqa tukïnöpam yanapamantsik kushishqa kawakunapaq. Y más precïsoqa salvamänantsikpaq awnimanqantsikmi (Sal. 13:5). Alleqmi musyantsik, kanan tiempo imëka pasamashqapis llapan shonquntsikwan ashishqaqa atska bendicionta qomänata (lei Eclesiastés 8:12).  Kë rasumpa kanqanta musyarmi profeta Habacucpis kënö nirqan: “Manana higos wëtaptimpis, y manana uvas wayuptimpis, y aceituna cosecha manana kaptimpis, chakrakuna manana wayuptimpis, kanchakunachö üshakuna manana kaptimpis, y corralkunachö wäkakuna manana kaptimpis; [...] noqaqa Jehovällawanmi kushishqa kashaq. Y salvamaqnï Diosllawanmi alläpa kushishqa kashaq” (Hab. 3:17, 18).

“Nunakuna kushikuyanmi, Jehová Diosninkuna kaptenqa”

15, 16. Bendicionkunata shuyaranqantsikyaq, ¿imakunata Diosnintsik qomanqantsikwantaq kushishqa këkashwan? Willakarami.

¹⁵ Jehoväqa munan awnimanqantsikkunata cumplimonqanyaq shuyëkarnin, llapan qomanqantsikwan kushishqa kawakunatam. Tsënö kanqantam nirqan Bibliata qellqaq huk nuna: “Alleqmi musyarqö manam imapis alliqa kantsu, [...] kushikïpita y kawëninkunachö alli kaqta rurëpitaqa; y llapan nuna mikutsun, uputsun y alli trabajanqampita kushikutsun. Tsëqa Diospa qarëninmi” (Ecl. 3:12, 13). Awmi ‘alli kaqta rurë’ nirnenqa rikätsikun wakinta yanapanatawanmi. Y Jesus ninqannömi, wakinta yanaparnenqa chaskinqantsikpitapis más kushikuntsik (Hech. 20:35). Tsëmi rasumpëpa cristiänoqa Jehovällawantsu alli pasakïchö kanan, sinöqa pasëpam kushikun majanta, wambranta, teytankunata, wakin familiankunatapis shumaq respëtowan tratarnin (Pro. 3:27). Y tsënöllam kushikun shumaq tratakoq, alli posadatsikoq, y perdonakoq cristiano mayinkunawan karnin y imëpis Jehoväpita yachatsikoq yarqurnimpis (Gal. 6:10; Col. 3:12-14; 1 Ped. 4:8, 9).

¹⁶ Qepa kaq pärrafochö Eclesiastés libropita leinqantsikmi, rikätsimantsik mikunqantsik o upunqantsik hörapis kushikïta tarinqantsikta. Këchömi yachakuntsik mana allikunapa pasëkarpis, imëka cösaskunata Diosnintsik qomanqantsikwan kushishqa kanantsikta. Hinamampis mana gastashpam alläpa shumaq llapan kamanqankunata rikëta puëdentsik, Inti o Rupay ullureqta, hirkakuna shumaq verderaqta, hasta chushchukuna shumaq pukllaqta rikarpis imanömi kushikïkuntsik. Kë llapanta rikanqantsikman yarpakachanqantsikmi, yanapamantsik kamakoq Diosnintsikta pasëpa kuyanapaq.

17. a) ¿Imanötaq rikashwan altsakashqatana problëmantsikkunata? b) ¿Imataq yanapamäshun kanan tiempo kushishqa kawakunapaq?

¹⁷ Diosnintsikta kuyarnenqa, llapan mandamanqantsiktam wiyakushun y noqantsikrëkur Jesus wanunqanmam markäkur o yärakurnenqa, ichik tiempollachönam rikärishun llapan problëmantsikkuna ushakaqta y imëyaqpis pasëpa kushishqam kawakushun (1 Juan 5:3). Tsë hunaq chämonqanyaqqa, kushishqa këkäshun Diosnintsik imakunapa pasëkanqantsikta musyanqanman markäkur. Tsënömi Davidpis rikarqan, tsëmi nirqan: “Kushishqa kashaq y kuyakoq kanqëkirëkur kushikushaq, llakikïnïtam rikarqonki y musyarqonkim imanir llakishqa këkanqätapis” (Sal. 31:7). Awmi, rasumpam Jehoväqa kuyamantsik, tsëmi mana allikunapita salvamäshun (Sal. 34:19).

18. Imëka problëmakunapa pasëkarnimpis, ¿imanirtaq Diospa markan kushishqa kanman?

¹⁸ Diosnintsik kushishqa kanqannöllam noqantsikpis këkäshun, shamoq tiempopaq awnimanqantsik cumplikanqanta shuyaranqantsikyaq. Ama haqishuntsu mana alli yarparëkuna Diospa kaqpita rakiramänata. Ima problëmakunapa pasarnimpis alli yarpakachar y imatapis alli rurar kushishqa kawakushun. Jehovämi yanapamäshun llakikïnintsikkunata vencinapaq y imata ruranapaqpis. Kushikushun imëka cösaskunata y Diospa kaqchö llapan qomanqantsikpitapis. Imëpis Pëpa lädonchö këkarnenqa, atska kushikïtam tarishun, Salmo 144:15 texto ninqannöpis: “¡Nunakuna kushikuyanmi, Jehová Diosninkuna kaptenqa!”.

[Päginapa ura kuchunchö willakï]

Yarpärishun yachakonqantsikta

• ¿Imanötaq Jehoväta qatishwan problëmakunapa pasarnin?

• ¿Imanirtaq Jehoväpa makinchö haqirishwan altsëta mana puëdenqantsikkunata?

• ¿Imanirtaq Jehová munanqanta rurar kushishqa kashwan problëmakunapa pasëkarnimpis?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[15 kaq päginachö dibüjukuna]

Kë mundochö imëka mana allikunata rikarmi Jehová llakikun

[Pikunapa kanqan]

© G.M.B. Akash/Panos Pictures

[17 kaq päginachö dibüjukuna]

Tukïtam Jehoväqa qomantsik kushishqalla kanapaq