Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Satanaspa gobiernonqa ushakanqam

Satanaspa gobiernonqa ushakanqam

Satanaspa gobiernonqa ushakanqam

“Mana alli ruraqqa, manam imëpis allitsu kanqa.” (ECL. 8:13.)

1. ¿Imanirtaq kushikïpaq mana alli ruraqkuna Diosta cuentata qoyänanta musyë?

IMË hora karpis, hutsata ruraqkunaqa Diostam cuentata qoyanqa mana alli rurëninkunapita (Pro. 5:22; Ecl. 8:12, 13). ¡Këqa alläpa kushikïpaqmi mana allikunata pasashqa kaqkunapaq y alli kaqta kuyaq kaqkunapaqpis! Satanasqa pasëpa mana alli ruraqmi y mana alli ruraqkunapa teytanmi, tsëmi Diosta cuentata qonqa (Juan 8:44).

2. Edén huertachö rurayanqan altsakänampaq, ¿imanirtaq atska tiemporaq pasanan karqan?

2 Adanwan Eva Edén huertachö këkäyaptinmi, Diabluqa mandakoq këta munarnin Diospa Gobiernompa contran churakäyänampaq uliparqan o llullaparqan. Jehová mandakoq kënimpa contran Satanás churakaptinmi, pëta wiyakurnin hutsaman ishkiyarqan (Rom. 5:12-14). Mana respetakur kikinkunapa munëninkunata rurayanqampita ima pasananta musyëkarnimpis, Diosqa wakin kaq nunakuna y angelkuna mana alli kanqanta rikäyanampaqmi haqirirqan. Tsëmi atska tiempo pasananta haqirqan rasumpa kaq y hutsa rurë mana alliman apakonqanta musyakänampaq.

3. ¿Imanötaq rikantsik kë patsachö autoridadkunata?

3 Jehoväpa autoridadnimpa contran nunakuna churakarmi, kikinkuna tukïläya gobiernokunata churayarqan. Roma cristiänokunaman Pablu qellqanqanchömi autoridadkunapaq kënö nin: ‘Mandamaqnintsic autoridacuna’. Këchöqa Pablu parlëkarqan Römachö mandakoqkunapaqmi, y 54 hasta 68 wata witsankunachöqa Cesar Neronmi gobernarqan. Gobiernokunapaq parlarmi Pablu kënö nin: “Tse autoridacunaqa [...] Dios churashqa captinmi” kayan (lei Romanos 13:1, 2). ‘Mandamaqnintsic autoridacuna’ nirqa, manam Diospita más mandakoqmi kayan nikarqantsu. Kënö nirqa, rikätsikïkarqan autoridadkuna kanampaq Dios haqishqa kanqantam, y pëkunataqa cristiänokuna respetanantsikmi.

Mana allillam kayanqa

4. ¿Imanirtaq gobiernokunaqa mana allillam kayanqa nintsik?

4 Satanás dirigenqan gobiernokunaqa mana allillam gobernayanqa. ¿Imanir? Pëkunaqa manam munayantsu Jehová yachatsinanta o diriginanta. Jehovällam musyan pipa gobiernon más alli kanqantapis (Jer. 8:9; Rom. 16:27). Nunaqa imatapis yachakun imëka mana allikunaman ishkirninran, pero Diosqa musyëkanmi imanö ruranampaq kaqtapis. Tsëmi Dios ninqankunata mana wiyakoq gobiernokunaqa, imëpis mana allilla kayanqa. Hinamampis, Satanasqa mana alliman ishkitsikïta munarllam imatapis ruran. Tsëmi alli claro rikantsik Diablu dirigenqan nunapa gobiernon qallanqampita patsë mana allilla kayänampaq kaqta.

5, 6. Këchö rikanqantsiknö, ¿imanirtaq Jehoväpa contran Diablu churakarqan?

5 Alli pensëyoq nunaqa manam trabajaq yëkukïkunqatsu ushakäkïkaq emprësaman. Pero musyëkarnimpis trabajaq yëkurqa, cuentata qokurenqam mana alli ruranqanta. Llapan pasakonqankunam rikätsimantsik, Diospa contran churakë mana alliman apakonqanta (lei Proverbios 21:30). Tsënö kanampaq kaqta musyëkarnimpis Satanasqa tsëtam rurarqan. Mandakoq këta munëninwanmi Diospa contran churakarqan, tsënöpam ushakëman apakoq nänita akrarqan.

6 Atska pachak watakuna pasariptinnam Bibliachö qellqakarqan Babilonia markapa reynimpaq. Kë reypis Satanasnö masta munëninwanmi, këta nirqan: “Ciëlomanmi lloqashaq. Diospa qoyllurninkunapa hananchömi gobernamunäpaq täkunä churashaq, y norte lädopa más karun kaq ëllukänan hirkachömi täkushaq. Pukutëkuna hanampam lloqashaq; Diosnömi kashaq” (Isa. 14:13-15). Pero parlanqanqa manam rurakarqantsu y penqakïpaqmi ushakarqan. Tsënöllam, Satanaspa y mana alli nunakunapa ushakënin chämunampaqpis ichikllana pishin.

¿Imanirtaq Satanás gobernananta Dios haqishqa?

7, 8. Mana alli rurëkunata Jehová ichik tiempolla haqirinqan, ¿imakunachötaq yanapakushqa?

7 Wakinkunaqa, ¿imanirtaq nunakuna Satanaspa lädonman y kikinkunalla mana alli gobiernota akrayänanta Jehová micharqantsu? nishpam tapukuyan. Jehová kallpayoq këninwanqa, michëta munarqa michanmanmi karqan (Éxo. 6:3). Tsënö karnimpis munëninkunata rurakuyänantaqa haqirirqanmi, tiempowan Pëlla rasumpa gobernaq kanqan rikakänampaq. Hina Jehová alli ruraq y kuyakoq Rey kanqanmi musyakärinan karqan, y sirveqninkunapaq alli kanqampis.

8 ¡Adanwan Eva Satanaspa lädonman mana churakäyaptinqa, manam tukï sufrimientokunata hipashwantsu karqan! Pero nunapura gobernanakuyänampaq Jehová haqinqanqa, noqantsikta yanapamarquntsikmi. Y alli shonquyoq nunakunapis rikäyashqam Jehoväta wiyakï, y pëman markäkï alläpa alli kanqanta. Unëpitanam nunakuna tukïläya gobiernokunata akrayashqa, pero manam mëqampis alliqa kayashqatsu. Këta rikarmi Diosta sirveqkuna cuentata qokuyashqa Jehoväpa gobiernonlla llapan gobiernokunapitapis más alli kanqanta. Rasumpam, Satanás gobernamunanta haqinqanqa alläpa hipakïta apamushqa nunakunapaq y Diosta sirveqkunapaqpis. Tsënö kaptimpis Diosta sirveq warmikuna y ollqukunaqa atska bendicionkunatam chaskiyashqa.

Satanás munëninta ruranqanmi Dios alabashqa kanampaq yanapakushqa

9, 10. ¿Imanötaq mana munëkarpis Satanaspa gobiernon yanapakushqa Dios alabashqa kanampaq?

9 Nunakuna Satanaspa mandädonchö kakuyänanta y kikinkunapura gobernanakuyänanta Jehová haqinqanqa, manam mandakoq kënintatsu haqitsishqa. Tsëpa rantinqa Jeremias ninqannöpis, rikätsikushqa nunakuna kikinlla gobernakïta mana puëdenqantam (lei Jeremías 10:23). Hinamampis Diospa contran Satanás churakanqanqa, yanapakushqam Jehová imanö kanqantapis rikätsikunampaq. ¿Imanö?

10 Satanás gobernanqan alläpa mana alli kaptinmi, Jehovälla alli kanqan claro rikakushqa. Hina alläpa hatun kënimpis llapan kuyaqninkunapaqmi rikakurin. Y mana creipaqnö kaptimpis, Diablupa gobiernonqa Dioslla alabashqa kanampaqmi yanapakushqa. Hina Pëlla gobernakoq kanqampa contran churakashqa kayaptimpis, yachëwan altsaq kanqantam rikätsikun. Satanaspa mana alli gobiernonchöpis, Jehová imanö kanqanta y tukïnöpa rikätsikunqanta maslla yachakurishun.

11. ¿Imanötaq Jehová rikätsikushqa kuyakoq kanqanta?

11 Kuyakï. Biblia ninqannöpis “Diosqa allapa cuyacoqmi” (1 Juan 4:8). Nunakunata kamanqanmi alli claro rikätsimantsik kuyakoq kanqanta. Hina tsëtam rikätsikun shumaq cuerponkuna qonqan, shumaq huertaman churanqan y kushishqa kawayänampaq imëkankuna qonqampis (Gén. 1:29-31; 2:8, 9; Sal. 139:14-16). Pero mana alli rurë kë mundochö qallëkuptinnam, Jehová huknöpana kuyakïninta rikätsikurqan. ¿Imanö? Apóstol Juanmi huk kaqta rikätsimantsik Jesus nenqanta qellqarnin: “Que patsacho nunacunata allapa cuyarninmi, Dios jucllella tsurinta cachamorqan, peman marcäcoqcuna mana condenashqa cayänanpaq sinoqa wiñepa cawayänanpaq” (Juan 3:16). Alläpa kuyakoq kanqantam rikätsikurqan hutsapita nunakunata salvananrëkur Tsurinta kachamurnin (Juan 15:13.) ¡Tsënö kuyakïtaqa manam pipis yachatsimantsiktsu! Noqantsikpis Jesusnö kaqmi llapan hunaq kuyakoq kanantsik (Juan 17:25, 26).

12. ¿Imachötaq rikantsik Diosnintsikpa kallpanta?

12 Kallpan. Llapan ‘Puedeq Diosllam’ kawë qokoqqa (Apo. 11:17; Sal. 36:9). Tsëqa, ¿imataq pasamantsik wanukushqa? Imanö nuna kanqantsiktapis rikätsikushqa kantsik, yurinqantsikpita patsë imata ruranapaq akranqantsikwan, tukïta ruranqantsikwan y imëkatapis kawanqantsikwanmi, pero ¿imataq kë llapanwan y yarpënintsikwan pasakun? Wanurishqaqa, Jehovämi yarpëninman churan imanöpis kanqantsikta tsëtanölla kawarkatsimänapaq (Juan 5:28, 29). Diospa munënin wanï mana kashqa kaptimpis, wanushqakunata kawaritsimurninmi rikätsikunqa alläpa kallpayoq kanqanta. Awmi, ¡pëllam llapan puëdeq Diosqa!

13. ¿Imanötaq Jehová alli ruraq kanqanta rikätsimantsik Jesus wanunqan?

13 Allillata ruraq. Jehoväqa manam imëpis ulikuntsu ni ima mana allitapis rurantsu (Deu. 32:4; Titu 1:2). Pëqa hipanan kaptimpis leyninkunatam cumplin y allillatam ruran (Rom. 8:32). Wanutsikoq y Diospa contran churakashqa nunatanö Tsurinta qeruchö wanutsiyaqta rikar, ¡imaraq llakirqan! Pero alläpa llakikunan këkaptinqa, ¿imanirtaq Tsurinta wanutsiyänanta haqirqan? Tsëtaqa manam nunakunata kuyarninllatsu haqirqan, sinöqa, alli rurëpaq parlaq leyninkunata cumplinampaqmi (lei Romanos 5:18-21). Mana alli nunakuna kayanqanmi, rikätsikushqa Jehovälla alli kaqta ruraq Dios kanqanta.

14, 15. ¿Imanötaq rikätsikushqa Jehová yachëninta y raslla mana piñakoq kanqanta?

14 Yachë. Adanwan Eva hutsaman ishkiriyaptinllam, Jehová willakurqan imanö altsanantapis (Gén. 3:15). Altsanampaq raslla churapukanqan y ichikllapa ichikllapa serviqninkunata musyatsinqanmi, rikätsimantsik alläpa yachaq kanqanta (Rom. 11:33). Pëqa imëka mana allikuna pasakuptimpis altsëta yachanmi. Y guërrakuna kanqan, rakchakunata rurayanqan, munëninkunata rurayanqan, mana ankupäkuyanqan, kuyayanqanllata yanapayanqan y hanan shonqu kayanqanmi atska kuti rikätsikushqa alli kaq yachë imanö kanqantapis. Discípulo Santiägum rikätsikun Diospa yachënin imanir hukläya kanqanta: “Peru Diospita shamoq alli yacheqa quenomi: tsuya yacuno limpiu quemi, nuna mayintsicwan mana liryaquimi, qollmi shonqu quemi, wiyacoq quemi, ancupäcoq quemi, allicunata ruremi, llapanpaqpis iwal quemi y rasonpa caqllata parlaquimi” (Sant. 3:17).

15 Mana ras piñakoq. Nunakuna hutsaman ishkiyanqampita patsëmi Jehoväqa paciencianta mas rikätsikushqa. Y këtaqa rurëkashqa atska waranqa watapanam, tsëchömi musyakan mana raslla piñakoq kanqan. Tsëmi cristiänokuna alläpa agradecikunantsik, y apóstol Pedru ninqannöpis, “Señornintsikpa pasensyanqa salbasyonpaqmi” (2 Ped. 3:9, 15, QKW).

16. ¿Imanirtaq alläpa kushitsimantsik Jehoväpa llakipäkuynin?

16 Llakipäkoq. Llapantsikmi hutsa ruraq kantsik y kutin kutinmi imëkachöpis pantantsik (Sant. 3:2; 1 Juan 1:8, 9). ¡Y alläpam agradecikuntsik alli shonqu këninwan Jehová ‘perdonakoq’ kanqampita! (Isa. 55:7.) Hutsayoqllana yurinqantsik llakitsimashqapis kaptimpis, kushishqa kanapaqqa yanapamantsik hutsantsikpita perdonashqa kanqantsikta musyëmi (Sal. 51:5, 9, 17). Hinamampis, kawënintsikchö Jehová llakipämanqantsik o ankupämanqantsikmi yanapamantsik pënölla nuna mayintsikta rikänapaq (lei Colosenses 3:13).

¿Imanirtaq kë Patsa qeshyëkan?

17, 18. ¿Imakunachötaq Satanaspa gobiernon mana alli kashqa?

17 Watakuna pasanqanmannömi Satanaspa mundonqa imëka mana allikunaman ishkishqa. 1991 watachömi huk periodista kënö nishpa qellqarqan: “¿Kë Patsa qeshyëkanku? Awmi, pero manam Diostsu culpayoq, sinöqa kikin nunakunam” (The European). ¡Këqa rasun kaqllam! Diablu yanapaptinmi, punta teytantsikkunaqa Diospa gobiernonta haqirïkur kikinkuna gobernakïta munayarqan. Tsënöpam qallarqan tukïläya mana alli gobiernokuna. Nunakuna hipayanqan y pasëpa mana alli kawayanqanmi rikätsimantsik, gobiernokunapa ushanan tiempon chëkämunqantana.

18 Satanaspa gobiernonqa nunakunata yachatsin wakinkuna hipayänan kaptimpis, kikinkunapa munëninkunallata rurakuyänampaqmi. Pero tsënö mana alli këqa, manam kuyakïta vencenqatsu, tsëpa rantinqa kuyakïmi miranqa Jehová Diospa gobiernompa karnin. Satanasqa manam kushikïta, ni alli kawakïta qoshqatsu nunankunata. ¡Tsëmi Jehoväpa Gobiernonlla alli gobierno kanqanta musyantsik! ¿Tsënö kanqampita imatataq kanan rikëkantsik? Qateqnin kaq tëmachömi tsëta rikäshun.

¿Imatataq nunapa gobiernompita kë textokuna yachatsimantsik?

Romanos 13:1, 2

Proverbios 21:30

Jeremías 10:23

Colosenses 3:13

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[25 kaq päginachö dibüjukuna]

Satanaspa gobiernonqa manam nunakunata ima allitapis qoshqatsu

[Pikunapa kanqan]

U.S. Army foto

Foto de la OMS, de P. Almasy

[26 kaq päginachö dibüju]

Jehoväqa kallpantam rikätsikunqa wanushqakunata kawaritsimurnin

[27  kaq päginachö dibüju]

Jehoväqa kuyakoq y alli ruraq kanqantam rikätsikurqan wambran wanunampaq kachamurnin