Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

¿Imanirtaq warmi qowampa mandädonchö kanman?

¿Imanirtaq warmi qowampa mandädonchö kanman?

¿Imanirtaq warmi qowampa mandädonchö kanman?

“Ollqu caqcunapa mandaduncunacho[mi] warmicuna cayänan.” (1 COR. 11:3.)

1, 2. a) ¿Imatataq qellqarqan Pablu mandakïpaq Jehová patsätsinqanta? b) ¿Ima tapukïkunapa respuestantataq yachakushun kë artïculochö?

APÓSTOL Pablum willakurqan mandakïpaq Jehová patsätsinqanta: “Diospa mandadunchomi Jesucristu quecan. [...] Jesucristupa mandadunchonam llapan ollqu caqcuna quecayan” (1 Cor. 11:3). Qepa kaq artïculochömi yachakurqontsik Jesusqa Teytampa mandädonchö kar kushishqa kanqanta. Hina rikarquntsikmi ollqupis Jesuspa mandädonchö kananta. Y yachakurqantsikmi, Jesus kuyakïpa, llakipëpa, yachanëpaq y shumaq nunakunata tratanqanta, y tsënölla huk cristiänopis cristiano mayinta tratananta, y warmintanäqa masraq.

2 Pero ¿warmiqa pipa mandädunchötaq kanan? Pablum kënö qellqarqan: “Ollqu caqcunapa mandaduncunachonam warmicuna cayänan”. ¿Imanötaq huk cristiana rikanman kë consëjota? ¿Kë consëjoqa qowan Jehoväta mana sirveq cristiänapaqwantsuraq? ¿Warmiqa manam ichikllapis parlakunantsu ninantsuraq? ¿Imatataq warmi ruranman qowan respetanampaq?

“Yanapanampaq huk yanaqin rurapushaq”

3, 4. ¿Imanirtaq alläpa preciso casädokunapaq Jehová patsätsinqan consëjota wiyakïqa?

3 Diosnintsikmi warmiqa qowampa mandädonchö kanampaq patsätsirqan. Adanta rurarirninmi Jehová kënö nirqan: “Manam allitsu ollqu hapallanlla kanqan. Yanapanampaqmi huk yanaqin rurapushaq”. Tsënam Ëvata rurar qallëkurqan. Adanqa alläpa kushishqam tikrarirqan yanaqin y yanapaqnin Jehová qoykuptin, tsëmi kënö nirqan: “Këmi sïqa tullüpa tullun y ëtsäpa ëtsan” (Gén. 2:18-24). Ishkampa wambrankunam hinantin Patsaman huntayänan karqan y mana wanushpam kushishqa kawakuyänan karqan.

4 Tsënö këkaptimpis Diospa contranmi churakäriyarqan, tsënöpam oqrariyarqan Edén huertachö shumaq kawakuyänampaq kaqta (lei Romanos 5:12). Tsënö kaptimpis, mandakïpaq Diosnintsik patsätsinqan consëjoqa kananyaqpis tsarakïkanllam, y wiyakoq kaqkunaqa yamë y kushishqa kawakïtam tariyan. Imanömi Jesus patsata manaraq shamurnin Teytampa “lädonchö kushishqa karqan”, tsënö kushikïtam tariyan Jehoväpa consëjonta wiyakurninqa (Pro. 8:30). Awmi, hutsayoq karninmi ni ollqupis warminta pasëpa allillaqa dirigentsu, ni warmipis pasëpa alliqa wiyakuntsu. Pero ishkan Jehoväpa consëjonta wiyakuyänampaq sinchikurninqa, pasëpa kushikïtam tariyan casado kawakïninkunacho.

5. ¿Imanirtaq Romanos 12:10 texto ninqanta casädokuna wiyakuyänan alläpa precisan?

5 Casädokuna kushishqa kawakuyänampaqqa, alläpa precïsom wiyakuyänan y rurayänan Biblia cristiänokunata kënö consejanqanta: “Jucniquipis jucniquipis juc castanolla cayanqequirecur, shumaq cuyanacuyë, y respetanacuyë, y waquincunatapis mas presisaqpaq churayë” (Rom. 12:10). Hinamampis alläpa precïsom ishkankuna kë consëjota wiyakuyänan: “Juc[niki] juc[niki] cuya[naku]yë, ancupä[naku]yë; y Jesucristurecur Teyta Dios jutsantsiccunata perdonamashqantsicnolla qamcunapis jucniqui jucniquicuna perdonanaquicuyë” (Efe. 4:32).

Majan Jehoväman mana creikoq kaptin

6, 7. ¿Imataq pasanman qowan mana creikoq këkaptimpis warmi qowampa mandädonchö kawakuptin?

6 Wakin familiachöqa qowaqa manam Jehoväta sirventsu. ¿Kënö kaptinqa imatataq ruranman huk cristiana? Bibliam kënö nin: “Casadu warmicuna, Diosnintsicpa alli willaquininman qowequicuna mana creyiyaptinpis, pecunapa mandaduncho cawacuyë. Tsemi respetosa y alli cawacuyanqequita ricarnin, qowequicunapis Diosnintsicmanna paqwepa creyicuyanqa, Diosnintsicpaq mana parlapëcaptiquipis” (1 Ped. 3:1, 2).

7 Këchö rikanqantsiknömi Bibliaqa animan cristiänakunata qowankuna mana creikoq kayaptimpis respetayänampaq y pëkunapa mandädonchö kawakuyänampaq. ¿Imatataq tsënö kanqanwan huk cristiana tarinman? Itsa qowanqa yarpakachanman imanir warmin tsënö tratanqanta, y tsënöpa Diosnintsikman paqwëpa creikurinman.

8, 9. ¿Imatataq ruranman huk cristiana alli tratëkaptimpis qowan mana allipa trataptin?

8 Pero ¿imataq pasanman tsënö tratëkaptimpis qowan mana allipa trataptin? Diospa Palabranqa consejan cristiänakunata sasa kaptimpis kuyakoq këninta rikätsikuyänampaqmi. 1 Corintios 13:4 (QKW) textom nimantsik “kuyakiyqa jipeymi”, tsëqa wakin mana allipa tratamashqapis aguantakï ninanmi. Tsëmi casada cristiänaqa, Biblia kënö consejakunqanta qatinan: “Rogayaqmi qollmi shonqiquicunawan shumaq cawacuyanequipaq. Tsenolla jucniqui jucniquipis pasensianacur mana chiquinacushpa cawacuyänequipaq” (Efe. 4:2). Santo espíritu yanapaptinmi mana allipa tratëkaptimpis qowanta respëtowan Diospa sirveqninnö tratanqa.

9 Kënömi apóstol Pablu qellqarqan: “Imëpis yanapamaqnï yanapamaptinmi imëkapaqpis kallpä kan” (Fili. 4:13, NM). Tsënömi, Diospa espïritun yanapaqtin, huk cristiänaqa kikinllapitaqa mana puëdenqanta ruranqa, qowanta shumaq respëtowan tratarnin. Tantearinapaq, qowan mana allipa trataptinqa itsa munarinman tsënölla pëpis tratëta. Pero Bibliam llapantsikta kënö nimantsik: “Pipis mana allicunata rurayäshuptiqui, ama qamqa pepaq mana allitaqa ruranquitsu. [...] Diospa palabranmi queno escribirëcan: ‘Noqam rurenincunamanno nunacunata jusgar castigashaq’” (Rom. 12:17-19). Hinamampis kënömi nimantsik: “Paqtaraq meqequipis, pipis mana allita rurayäshuptiqui, mana allipa cutitsiyanquiman, antis allita rurar jucniqui jucniquipis cayanqui. Tsenolla llapan nunacunapaqpis cayanqui” (1 Tes. 5:15). Santo espïritum yanapamantsik kikintsikllapita rurëta mana puëdenqantsikta ruranantsikpaq. Tsëmi alläpa preciso Diosnintsikta mañakunantsik espirïtunta qoyqamänantsikpaq.

10. ¿Imanötaq Jesus tratarqan nunakuna mana allipa tratëkäyaptin y ashëkäyaptimpis?

10 Jesus ruranqanmi yanapamantsik. Rikärishun pasëpa mana allipa tratayaptin y llutampa parlapäyaptin imanö tratanqantapis. 1 Pedru 2:23 textochömi këta leintsik: “Nunacuna ashayaptinpis, pëqa manam asharqantsu. Maqayaptinpis, manam mana allipaqa contistacorqantsu. Sinoqa Diosnintsicmanmi marcäcorqan meresiyashqanmanno jusgananpaq”. Bibliam animamantsik llapan cristiänokunata Jesus ruranqanta qatinapaq, tsënöpa mana allita rurëkämashqapis mana piñakunapaq. Kënömi nimantsik: “Ancupänacur y umildi nunacuna cayë”, y “pipis mana allita rurayäshuptiqui, qamcunaqa ama cutitsiyanquitsu mana allipaqa. Ni ashayäshuptiquipis, ama ashayanquitsu” (1 Ped. 3:8, 9).

¿Manatsuraq warmiqa ichikllapis parlakurinman?

11. ¿Ima precisaq cargomantaq churashqa Jehová atskaq warmikunata?

11 Mandakïpaq texto parlanqanqa, ¿warmiqa manam ichikllapis parlakunmantsu ninantsuraq? Manam tsënötsu. Jehoväqa atska cargotam qoshqa ollqutapis y warmitapis. Yarpärishun, ciëlota ëwayänampaq 144.000 akrashqakunachö warmikunapis këkäyanqanta y pëkunaqa reynö y sacerdötenömi kë patsaman Jesuswan junto gobernayämunqa (Gal. 3:26-29). Alli clärom këkan, Jehoväqa warmikunata churashqa alläpa precisaq cargomanmi.

12, 13. Willakarami huk ejemplowan unë tiempochö, warmikuna imapis pasakunampaq kaqta willakuyanqanta.

12 Yarpärishun, unë tiempochöqa karqanmi warmikuna Dios yanapaptin imapis pasakunampaq kaqkunata willakoqkuna. Joel 2:28, 29 textom Jehová kënö ninqanta nimantsik: “Tukï rikoq nunakunatam qoshaq espïritüta, tsëmi ollqu wambrankuna y warmi wambrankuna imapis pasakunampaq kaqta willakuyanqa. [...] Hina ollqu sirvemaqnïkunata y warmi sirvemaqnïkunatapis qoshaqmi espïritüta”.

13 33 wata Pentecostés nishqan fiestachömi pachak ishkë chunka Jesuspa qateqninkuna ëllukäyarqan o qorikäyarqan Jerusalenchö huk wayipa altusninchö. Y tsëchöqa ollqupis warmipis këkäyarqanmi, y tsëchö këkaqtaqa Jehová llapantam santo espirïtunta qoykorqan. Tsëmi Pëdruqa tsëchö llapan ëllurëkaqta kënö nirqan: “Diospa une profetan Joel[mi] [...] queno escriberqan: ‘Ninmi Dios: Ultimu tiempucunachomi queno pasaconqa: Santu Espiritutam noqa cachashaq llapan nunacunaman. Y qamcunapa tsuriquicunam, warmipis ollqupis, willacuyanqa noqapaq. [...] Jina warmiman ollqumanpis sirwimaqnïcunamanqa, Santu Espirituta cachashaqmi noqa nishqäta willacuyänanpaq” (Hech. 2:16-18).

14. ¿Imanötaq yanapakuyarqan apostolkunapa tiemponchö cristiänakuna?

14 Apostolkuna kawayanqan witsanchöpis allipam cristiänakunaqa yanapakuyarqan Teyta Diospa alli willakïnin hinantinman chänampaq. Teyta Diospa Gobiernompitam willakuyarqan, y huk rurëkunachöpis yanapakuyarqanmi (Luc. 8:1-3). Tantearinapaq, Römachö cristiänokunapaq qellqarninmi Pablu parlarqan Febe shutiyoq cristiänapaq, kënömi nirqan: “Cencreas marcacho creyicoq mayintsiccunacho yanapacoq warmi” nishpa. Hinamampis salüdota apatsirmi kënö qellqarqan: “Tsenolla saludacuyë panintsiccuna Trifenata y Trifosata. Pecunaqa Diosnintsicta sirwirninmi uryayan”. Hina kënöpis nirqanmi: “Tsenolla saludacuyë allapa cuyë panintsic Percidetapis. Pepis Teyta Jesucristuta sirwirninmi allapa uryashqa” (Rom. 16:1, 12).

15. ¿Imanötaq kanan tiempoqa yanapakuyan cristiänakuna alli willakïkuna hinantin patsaman chänampaq?

15 Hinantin Patsachö qanchis millonpitapis masnam Jehoväpa testïgonkuna kantsik, y tsëchöqa atskaqmi kayan tukï edäyoq warmikuna (Mat. 24:14). Atskaqmi Jehoväta serviyan precursöranö, misionëranö y betelïtanö. Rey Davidmi kënö qellqarqan: “Kikin Jehovämi nin: alli noticiakunata willakoq warmikunaqa mëtsika tropam kayan” (Sal. 68:11). Rikanqantsiknömi Diosqa alläpa kushikun warmikuna Gobiernompita willakuyanqampita y munënin rurakänampaq yanapakuyanqampita. Tsëmi qowankunapa mandädonchö kayänampaq nirninqa, manam rikätsikïkan warmikunaqa ichikllapis mana parlakuyänantatsu.

Ishkaq warmikunam niyarqan imata pensayanqantapis

16, 17. ¿Imanötaq rikätsikun Sara ruranqan casada warmikunaqa imatapis pensayanqanta qowankunata nita puëdeyanqanta?

16 Jehoväqa alläpam valoran warmikunata, ¿tsëponqa manatsuraq ollquqa warmintaraq tapurinman imatapis decidenampaqqa? Awmi tsëtam ruranman. Bibliaqa parlan atska warmikunapaqmi, qowankunata imatapis pensayanqanta niyanqampaq o qowanta mana tapur imatapis rurayanqampaq. Rikärishun ishkë ejemplota.

17 Saram nirqan qowan Abrahanta, sirvientantawan wawanta wayipita qarqunampaq, pasëpa mana respetakoq kayaptin. Tsë ninqanqa manam allitsu karqan Abrahanpaq, pero Diosqa hukläyam pensarqan, tsëmi kënö nirqan: “Sirvientëkïpaq y wawampaq Sara ninqanqa ama piñatsishïtsu. Ninqanta wiyë” (Gén. 21:8-12). Abrahanqa Jehovätam wiyakurqan y Sara ninqantam rurarqan.

18. ¿Imatataq Abigaíl rurarqan qowanta mana musyatsishpa?

18 Kananqa kapoqyoq Nabal nunapa warmin Abigailpaq parlarishun. Davidwan tröpankunam chiki rey Saulpita safëkarnin, campamentonkuna patsätsiyarqan Nabalpa üshankuna llawiranqan lädonmampa, y pëkunaqa täpayarqanmi manam hukllëllatapis kikinkunapaq mañayarqantsu. Pero tsë nunaqa pasëpa mana alli nunam karqan, tsëmi David soldädonkunata ima mikïllatapis qarëkuyänampaq kachaptin, pasëpa munarqantsu ichikllatapis qoykïta, “qayaparëkarninmi” wajamurqan. Nabalqa pasëpa imapaqpis mana sirveq nunam karqan, imatapis mana pensarninmi ruraq. ¿Imatataq rurarqan Abigaíl qowan ruranqanta musyarirnin? Qowanta imatapis mana nirninmi “raslla ishkë pachak tantata, ishkë jarra vïnota, pitsqa kankashqa üshata, pitsqa putu ankashqa trigota, pachak uvaspita päsaswan rurashqa tortata, y lapishqa hïgospita rurashqata ishkë pachak tortata” Davidta y soldädonkunata qorqan. ¿Allitatsuraq rurëkarqan Abigaíl? Tsëpita pasakunqanmi rikätsimantsik allita ruranqanta. Bibliam kënö nimantsik: “Jehová castigaptinmi Nabal wanurirqan”. Tsëpitanam Abigailqa Davidwan casakurirqan (1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42).

Respetatsikoq warmi

19, 20. ¿Imanö kartaq huk warmiqa valoryoq y respetëpaq?

19 Bibliam willamantsik Jehová pëpita shuyaranqanta ruraq warmiqa alläpa valoryoq y respetashqa kanqanta. Proverbios librom “yachaq warmipaq” kënö nin: “Lamar rurinchö perlapitapis más valoryoqmi. Pëmanmi shonqupita patsë qowan markäkun, manam imëkampis pishinqatsu. Pëqa allillatam qon qowanta llapan kawëninchö y mana allitaqa manam. Parlan yachëwan y kuyakïwanmi. Shumaqmi rikan familian imanö kawanqantapis, y manam mikuntsu mana trabäjompa chanin mikïtaqa. Tsënö kanqampitam, wambrankunapis mamampita allillata parlayan, y qowampis pasëpam valoran y respetan” (Pro. 31:10-12, 26-28).

20 ¿Imataq yanapan huk warmita qowan alläpa valoranampaq? Proverbios 31:30 textom contestamantsik kënö: “Warmipa buena moza këninqa manam tsarakuntsu, y shumaq kënimpis ushakärinllam. Pero Jehoväta respetaq warmiqa alläpa valoryoqmi”. Jehoväta respetaq cristiänaqa, “ollqu caqcunapa mandaduncunachonam warmicuna cayänan” nishqan consëjötam wiyakun, tsënöllam hina wiyakun “Jesucristupa mandadunchonam llapan ollqu caqcuna quecayan” y “Diospa mandadunchomi Jesucristu quecan” nishqan consëjotapis (1 Cor. 11:3).

Alläpa agradecikushun Diosnintsik qomanqantsik qarëta

21, 22. a) ¿Imanirtaq casädokuna agradecikuyanman Jehoväta? b) ¿Imanirtaq imëpis wiyakushwan mandakïpaq Jehová patsätsenqan consëjota? (Rikäri 17 päginachö recuadrota.)

21 Casado cristiänokunaqa alläpam agradecikuyanman Jehová qarayanqan casado kawakïpita. Huk bendicionqa ishkan junto kushishqa kawëninkunachö puriyanqanmi. Y más precïsoqa ishkan kushishqa Jehoväta serviyanqanmi (Rut 1:9; Miq. 6:8). Casado kawakïta patsätseqqa allim musyan casädokuna kushishqa kawakuyänampaq imata wanayanqantapis, tsëmi alläpa preciso Jehová munanqannö kawayänan. Awmi, “Jehoväpa kushikïninqa tsapämaqnintsik wayinömi” kanqa kë mundochö imëka problëmakuna këkaptimpis (Neh. 8:10).

22 Alli qowaqa kikimpa cuerpontanömi warminta kuyan y mandakoq kënintapis shumaq kuyakïwan y yachëpam ruran. Y cristiana warmiqa respetanmi y yanapanmi qowanta, tsënöpam qowampaq más kuyë tikran. Pero llapampita más precïsoqa casado kawëninkunachö allita rurar Jehoväta respetayanqanta rikätsikuyanqanmi.

¿Yarpankiku?

• ¿Imanötaq Jehová mandakïpaq patsätsinqan consëjoqa?

• ¿Imanirtaq huknimpis huknimpis respetanakuyanman casädokuna?

• ¿Imanötaq tratanman huk cristiana mana creikoq qowanta?

• ¿Imanirtaq qowaqa tapunman warminta imatapis manaraq decidirnin?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[21 kaq päginachö recuadru]

¿Imanirtaq alläpa preciso mandamaqnintsikkunata respetë?

Jehová Diosqa angelkunapaq y nunakunapaqpis hukpa mandädonchö kayänampaqmi patsätsishqa. Dios kënö patsätsinqanta wiyakïta akrayanqanmi yanapan Diosta respetayänampaq y huknölla serviyänampaq (Sal. 133:1).

Ciëlopaq akrashqa cristiänokunaqa alleqmi musyayan Jesucristupa mandädonchö kayänanta (Efe. 1:22, 23). Y Jesuspis allipam respetan teytampa autoridadninta, tsëmi waranqa wata gobernëta usharirpis “Diospa mandadunman churacärenqa. Tsenam Diosllana llapanpa mandacoqnin canqa” (1 Cor. 15:27, 28). Tsëmi Diospa sirveqninkunaqa llapankuna sinchikuyänan mandakïpaq Dios patsätsinqan consëjota wiyakuyänampaq, congregacionchö y familiächöpis (1 Cor. 11:3; Heb. 13:17). Tsëta ruraq kaqkunaqa Jehoväwan alli pasakïchömi kawayan y bendicionnintapis chaskiyanmi (Isa. 48:17).

[17 kaq päginachö dibüju]

Diosman mañakunqanmi cristiänataqa yanapan alli warmi kanampaq

[19 kaq päginachö dibüjukuna]

Jehoväqa kushikunmi alli willakïta willakurnin y huk rurëkunachöpis yanapakoq warmikunapita