Pï mëta yanapaq nuna

Mëtsika millón nunakunam imëka usya tiempo pukutënölla kë Patsachö kawayashqa, y pëkunapaqqa manam pipis yarpannatsu. Tsënö karpis, wakin nunakunaqa yanapakuyashqam kanan tiempo imëkakuna kanampaq y nunakuna hukläyana kawayänampaq.

YARPÄRÏ mëqan hunaqmampis. Tempränolla shärikurirnin, luzta prenderir trabajaq ëwanëkipaq alistakunki. Tsëpita cärrochö ëwar tiempïkita mana oqreta munarna leinëkipaq librïki o revistëki apakunki. Y manaraq yarqurna doctor qoshunqëki hampita upurinki kunkëki nanaqpaq. Tsëllachömi cuentata qokurinki wakin nunakuna tukïta rurar yanapakuyashqa kayaptin kanan witsan kawë hukläyana kanqanta, y tsë nunakuna imakunata rurayanqantam qateqninchö rikärishun.

Michael Faraday. 1791 watachömi Gran Bretaña nacionchö yurikurqan y fïsicatam estudiarqan. Pëmi luz yuritseq motorta rurarnin electricidad kanampaq yanapakurqan.

Ts’ai Lun. China nación gobiernochö precisaq cargoyoqmi pëqa karqan, y pëpaqmi niyan 105 watachö papel rurë más fácil kanampaq yanapakunqanta. Tsëpita witsëpam mëtsika papelta rurar qallayarqan.

Johannes Gutenberg. Kë nunaqa Alemania nacionpitam karqan, y 1450 wata witsëchömi qellqana mäquinata rurar qallarqan. Pëmi yanapakurqan tukï papelta imprimiyänan mana chaniyoq kanampaq. Tsënöpam kananqa nunakuna leir yachakuyänampaq imëka kan.

Alexander Fleming. Kë nunaqa Escocia nacionpitam karqan, y 1928 watachömi estudiar huk hampita tarirqan y penicilina nirmi shutin churarqan. Tsëpita witsëpam microbiokunapita qeshyapaq tukï hampikuna kan.

Rikanqantsiknöpis, wakin nunakuna imëkata rurar yanapakuyashqa kayaptinmi kanan witsanqa alli kawanapaq imëka kan y qeshyakunapaqpis imëka hampikuna kan.

Pero huk nunam, mana científico kashqa këkar, llapampita más nunakunata yanapashqa. Tsë nunaqa manam wakinnö alli estudiashqa ni rïcotsu karqan, y wanunqampitaqa ishkë waranqa watanam pasashqa. Pë ruranqanqa yanapakurqan nunakuna kushishqa y shumaq kawëta tariyänampaqmi. Hinamampis yachatsikunqanqa kashqa hinantin Patsachö nunakunapaqmi, tsëmi pï mëpa kawënin hukläya kanampaq yanapakunqanta niyan.

¿Pitaq tsë nuna karqan? Jesucristum. Qateqninchömi rikäshun imata yachatsikunqanta y kawënintsikchö imanö yanapamanqantsiktapis.