Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

¿Imataq Diospa hamakïnin hunaqqa?

¿Imataq Diospa hamakïnin hunaqqa?

¿Imataq Diospa hamakïnin hunaqqa?

“Diospa wamrancunapaqqa quecanra[n] rasonpa caq jamaqui.” (HEB. 4:9.)

1, 2. Génesis 2:3 textota alli leirqa, ¿imatataq yachakuntsik y ima tapukïkunatataq rurakuntsik?

GÉNESIS librochömi willamantsik nunata ruranampaq Jehová hoqta hunaqkunapa o atska watakunapa Patsata shumaq altsarnin këkanqanta. Jehová cada hunaq trabäjota ushariptinmi, Bibliachöqa kënö nin: “Tardeyärirqanmi y warärirqanmi” (Gén. 1:5, 8, 13, 19, 23, 31). Pero manam tsënöllatsu qanchis hunaqpaqqa nin. Tsë hunaqpaqqa kënönam nin: “Diosmi qanchis kaq hunaqta bendecirqan y sagrado kanampaq churarqan, porque tsë hunaqchömi Dios llapan ruranqampita hamëkashqa” (Gén. 2:3, 4).

2 Këtaqa Moisesmi qellqarqan 1513 wata Jesus kë Patsaman manaraq shamuptin. Tsëmi “hamëkashqa” nirqa, tsë witsankunapaq tsë qanchis hunaq manaraq ushanqanta musyatsimantsik. Y kananqa, ¿tsë qanchis hunaqllachöku kawëkantsik? ¿Diospa hamakïninchö këta puëdentsikku? Kë tapukïkunapita musyanantsikqa precisanmi.

¿Kanampis Jehová hamëkanllaku?

3. ¿Imanötaq Juan 5:16, 17 texto rikätsimantsik Jesus kawanqan witsan nunakuna qanchis hunaqchö kawëkäyanqanta?

3 Ishkë yachatsikïkunam kan punta cristiänokuna kawayanqan witsan qanchis hunaq manaraq ushakanqanta musyanapaq. Huk kaqqa rikakan sábado hunaqta mana respetanqanta tumpayaptin Jesus ninqanchömi. Leyqa michäkoqmi sábado hunaqchö trabajëta, tsëmi Jesus milagrokunata ruranqantaqa trabajëkaqtanö rikäyaq. Jesus imanö contestanqanta rikärishun: “Teytäqa kananyaqmi uryan, i noqapis ur[yëkämi]” (Juan 5:16, 17, QKW). “Teytäqa kananyaqmi uryan” nirqa, tumpayanqampitam defendikïkarqan. Kënö neq cuentam nikarqan: “Teytäwan noqaqa tsë trabäjollatam rurëkäyä. Pëqa sábado hunaqninchömi trabajëkan, tsë hunaqqa atska waranqa watakunam, tsëmi noqapitaqa sábado hunaqchö trabajanqäqa allilla”. Tsënö ninqanwanmi Jesusqa rikätsikurqan tsë witsankunapaq Diospa sábado hamakï hunaqninchöraq Patsa këkanqanta. *

4. ¿Imanötaq apóstol Pablu rikätsikurqan qanchis hunaqllachöraq kawëkäyanqanta?

4 Ishkë kaq yachatsikïtaqa tarintsik Pablu ninqanta leirmi. Diospa hamakïnin hunaqpaq parlar y Génesis 2:2 textopita manaraq parlarmi, këta nirqan: “Tse jamaquitaqa tarishun creyicoq caqcunallam(Heb. 4:3, 4, 6, 9). Tsënö qellqanqanmi rikätsimantsik tsë witsankunapaq qanchis hunaq manaraq ushanqanta. Pero ¿imëyaqraq tsë hamakï hunaq kanman karqan?

5. ¿Imapaqtaq qanchis hunaqta Dios patsätsirqan, y imëtaq Diospa munënin cumplikanqa?

5 Qanchis hunaq imë ushananta musyanapaqqa, alleqmi musyanantsik imarëkur Dios churanqanta. Génesis 2:3 textom musyatsimantsik Dios ‘qanchis kaq hunaqta bendecinqanta y sagrado kanampaq churanqanta’. Jehoväqa tsë hunaqta santoyätsirqan Patsachö munënin rurakänampaqmi. Y, ¿imataq tsë munëninqa karqan? Kë Patsachö wiyakoq nunakunalla hunta kayänampaq kaqmi y animalkunata shumaq cuidayänampaq kaqmi (Gén. 1:28). Tsërëkurmi Jehoväwan Jesucristu ‘kananyaq uryëkäyan’, tsëmi Bibliaqa Jesucristupaq “jamakiy junaqpa Señorninmi” nin (Mat. 12:8, QKW). Tsëmi Diospa hatun hamakïnin hunaqqa, kë Patsapaq llapan munanqan cumplikaptinraq ushanqa. ¿Imëraq tsëqa kanqa? Tsëqa kanqa, Cristu Waranqa Wata Gobernar ushaptinraqmi.

Ama ‘mana cäsucoq nunacunanoqa’ kashuntsu

6. ¿Pikuna rurayanqantataq qatishwantsu, y imanirtaq këkunaqa alli yachatsikï noqantsikpaq?

6 Adantawan Ëvataqa alleqmi Jehová willarqan munënin ima kanqantapis, pero pëkunaqa manam yanapakïta munayarqantsu. Kanankamayaqpis atska millón nunakunam tsënölla rurayashqa. Hina Israel nación Diospa akrashqa markan këkarpis, manam yanapakurqantsu. Punta cristiänokunatapis tsënö rurëman mana ishkiyänampaqmi Pabluqa alleq willarqan. Këtam qellqarqan: “Imecanopapis tïrashun tse jamaquita tarita. Paqtam tse mana cäsucoq israel nunacunano mana alliman jeqecashwan” (Heb. 4:11). Këchö qellqanqanwanmi Pablu rikätsikurqan Diospa hamakïninchö kanapaq wiyakoq kë alläpa precisanqanta. Këchö ninqanqa noqantsiktapis alleqmi yachatsimantsik. ¿Imaraq pasakunman Diospa munënimpa contran imatapis rurashqaqa? ¿Jehoväpa hamakïnin hunaqman yëkushwantsuraq? Tsëmi alläpa precisan kë tapukïkunapita alleq yachakunantsik. Qateqnin kaq pärrafokunachömi këpita más yachakushun. Kananqa rikärishun israelïtakuna mana allikunata rurayanqampita, y imanir Diospa hamakïninman mana yëkuyanqanta.

‘Jamaquinïman manam chäyanqatsu’

7. ¿Imapaqtaq Jehová israelïtakunata Egiptopita librarqan, y imata rurayänampaqtaq nirqan?

7 Jesus manaraq shamuptin 1513 watachömi Jehoväqa Moisesta nirqan Egiptochö esclävonö täraq israelïtakunawan ima rurëta munanqanta: “Egipciokunapa makinkunapita libranäpaqmi urëkämö, y tsë patsapitam witsätsiyashqëki hatun y shumaq patsaman, lëcheyoq y mielyoq patsaman” (Éxo. 3:8). ¿Imapaqtaq librarqan? Abrahanta awninqannö markan kayänampaqmi (Gén. 22:17). Hinamampis, pëwan yamë kawakïchö kayänampaqmi atska leykunata qorqan (Isa. 48:17, 18). Pero puntataqa këtaraqmi nirqan: “Si qamkunakush llapan ninqäta mana pantashpa wiyakuyanki y awninakunqantsikta respetayanki, tsëqa, llapan markakunapitapis, noqallapanam kuyanqä marka kayanki, porque hinantin Patsapis noqallapam” (Éxo. 19:5, 6). Rikanqantsiknömi, israelïtakuna wiyakoq karninqa Diospa markan imëyaqpis kayanman karqan.

8. ¿Imanö kawayänampaqtaq Dios awnirqan israelïtakuna wiyakuyaptinqa?

8 ¡Imanö shumaq kawakïtam Jehoväqa awnikïkarqan! Wiyakuyaptinqa chakrankunata, üvasninkunata y animalninkunatam bendecinman karqan. Hina yamë y kushishqa kawakuyänampaq y chikeqninkuna mana ushakätsiyänampaqmi yanapanman karqan (lei 1 Reyes 10:23-27 *). Manam hinantin Patsata dominaq nacionpis dominëta puëdenmantsu karqan. Y Mesias chänampaqpis manam Roma nacionpa mandädonchötsu kanman karqan. Wakin nacionkunapis tsënö këta munapäyanmanmi karqan, tsëmi rikätsikunman karqan rasumpa kaq Dios imëkakunachö bendicenqanta.

9, 10. a) ¿Imanirtaq pasëpa mana alli rurëta munayarqan Israelïtakuna Egiptoman kutikïta munarnin? b) ¿Diosta adorëkäyanmanllatsuraq karqan Egiptota kutikurninqa?

9 Dios munanqannö kawëqa, atska bendicionkunatam israelïtakunapaq apamunman karqan, y tiempowanqa llapan nacionkunapaqmi (Gén. 22:18). Pero llakikïpaqqa, Dios gobernananta y alli markanö reqishqa kayänanta llapannö despreciayanqanmi. ¡Egiptoman kutikïtam munayarqan! (Lei Números 14:2-4 *.) Pero ¿imapaqraq kutiyanman karqan? ¿Yanapanmantsuraq karqan Jehoväpa munëninta más alli rurayänampaq? Manam. Tsëpa rantinqa, Diosta mana adoraq nunakunapa esclävonmi yapë tikrayanman karqan, hina Jehová Moisesta qonqan Leyta manam wiyakuyanmantsu karqan, ni hutsankunapita perdonashqatsu kayanman karqan. Imëkanöpapis Egiptoman kutita munayanqanqa rikätsikurqan, wisku y imatapis kikinkunallapaq munayanqantam. Rasuntachi pëkunapaq Jehová këta nirqan: “Tseno piñatsiyämaptinmi nerqä: ‘Que nunacunaqa oqracashqa cuentam shonquncunacho mana alli yarpenincunawan puriquicayan. Tseno cacurmi, mana qatiräyämantsu.’ Tsemi piñaquinïcho shonqüta alli tapïcur nerqä: ‘Pecunaqa änenqä jamaqui marcäman manam chäyanqatsu nir’” (Heb. 3:10, 11; Sal. 95:10, 11).

10 Upanö portakïninkunawanmi rikätsikuyarqan Diospa kaqta ichikllapaq churayanqanta. Pëkunaqa egipciokunapa ceböllankunaman, pöronkunaman y äjosninkunallamanmi yarparäkuyaq (Núm. 11:5). Esaünömi munënin ruraq kayarqan, pëqa Jehoväpa kaqchö herenciantam pachanrëkur huk mati lentejas mikïllawan trokëkurqan (Gén. 25:30-32; Heb. 12:16).

11. ¿Moises kawanqan witsan israelïtakuna mana markäkuyanqanrëkurtsuraq Diospa munënin rurakarqannatsu?

11 Egiptopita yarqoqkuna Jehoväman mana markäkuyaptin o yärakuyaptimpis, ‘kananyaqpis uryëkaq’ Diosqa munënin rurakänampaqqa trabajëkarqanllam. Tsëpaqqa qepa yureq israelïtakunatam yanaparqan, pëkunam punta kaq israelïtakunapita más wiyakoq kayarqan. Awninqan Patsaman yëkuyänampaq Jehová mandaptinmi pëkunaqa ninqannölla rurayarqan. Wiyakoq kayanqantaqa Josué 24:31 textochömi willakun: “Israelïtakunaqa Jehovätam servikäyarqan Josuëpa llapan kawëninchö, y Josué wanuriptimpis Israelpaq Jehová llapan ruranqanta rikaq anciänokuna kawayanqan witsanyaqpis”.

12. ¿Imanöpataq musyantsik Diospa hamakïninman yëkïta puëdenqantsikta?

12 Wiyakoq israelïtakuna wanur ushakäriyaptinnam, “Jehoväta mana reqeq, ni markan Israelpaq tukï ruranqanta mana musyaq” israelïtakuna yuriyarqan. ¿Imanötaq kë israelïtakuna portakuyarqan? “Mana allikunatam Jehoväpa rikënimpaq rurar qallakïkuyarqan y Baalkunatam serviyarqan” (Jue. 2:10, 11). Mana wiyakoq kayanqanchömi Dioswan alli këtaqa tariyarqantsu, ni churanqan Patsachöpis ‘jamaquïta’ tariyarqantsu. Pëkunapaq parlarmi Pablu këta nirqan: “Manam une tiempu Josue ‘Caanan’ nishqan Marcaman israel nunacunata yecatsir jamatsenqanpaqtsu Dios tseno nerqan, sinoqa que tiempu caq jamaquipaqmi. Tsemi Diospa wamrancunapaqqa quecanraq rasonpa caq jamaqui” (Heb. 4:8, 9). Kë versïculokunachö, ¿pikunapaqtaq ‘Diospa wamrancuna’ nin? Judío y mana judío kaq cristiänokunapaqmi. Këqa, ¿llapan cristiänokunam Diospa hamakïninman yëkïta puëdeyan ninantsuraq? Awmi.

Wakin cristiänokunaqa manam Diospa hamakïninman yëkuyarqantsu

13, 14. ¿Imatataq rurayänan karqan Diospa hamakïninman yëkuyänampaq a) Moises kawanqan witsan? b) unë cristiänokuna?

13 Hebreukunaman Pablu cartakunqanchömi wakin cristiänokunapaq llakiparnin parlarqan, pëkunaqa Dios munanqanta rurayänampa rantinmi munëninkunallata rurakïkäyarqan (lei Hebreus 4:1). ¿Imanöpataq tsënöqa këkäyarqan? Pëkunaqa Moisesta Dios qonqan Leytam hinallaraq cumplïta munëkäyarqan. Rasunmi, unë israelïtakunaqa Diospa munëninchö yanapakïta munarninqa tsë Leyta cumpliyänan karqan. Pero Jesus wanuriptinqa mananam tsë Leyta cumpliyänan precisarqannatsu. Tsënö kanantam wakin cristiänokunaqa alleqllaqa musyayarqantsu, tsëmi punta Leyllawan kawakïta munayaq. *

14 ¿Imatataq apóstol Pablu nirqan unë Leyta qatita munaqkunata? Pëkunataqa nirqan, nuna ruranqan unë templopa rantin Dios ruranqan templonkuna kayäpunqanta, y unë conträtopa rantin mushoq conträtonkuna kayäpunqanta, y Israelchö sacerdötekunapa mandaqnimpa rantin Jesucristuna sacerdötekunapa mandaqninkuna kanqantam (Heb. 7:26-28; 8:7-10; 9:11, 12). Hina, itsa sábado hunaq leypaq yarpëkarchi, Jehoväpa hamakïninman cristiänokuna yëkuyänampaq kaqta parlarnin këta nirqan: “Tsemi Diospa wamrancunapaqqa quecanraq rasonpa caq jamaqui. Dios que patsata camar usharir, jamanqannomi noqantsicpis que nacaquicunapita pasarir alli cawecho jamacurishun” (Heb. 4:8-10). Tsënö ninqanchöqa huk claro yachatsikïmi rikakarqan: mananam Diospa kuyakïninchöqa këta puëdeyanmantsu karqan unë Leyta wiyakurqa. 33 wata Pentecostés fiestapita patsëqa, Diospa kuyakïninmanqa yëkïta puëdeyaq Jesucristuman markäkurllam.

15. ¿Ima pasakunqantaq rikätsimantsik mana wiyakoqkuna Diospa hamakïninman mana yëkuyanqanta?

15 Moises kawanqan witsan israelïtakuna, ¿imanirtaq Dios Awnikunqan Patsaman yëkïta puëdeyarqantsu? Mana wiyakoq kayanqanrëkurmi. Y, ¿imanirtaq Pablu kawanqan witsan wakin cristiänokuna Diospa hamakïninman yëkïta puëdeyarqantsu? Mana wiyakuyanqanrëkurmi. Manam wiyakïta munayarqantsu unë Ley pasashqana kanqanta y Jehová huknöpana markanta pushëkanqanta.

Imanötaq Diospa hamakïninman yëkushwan

16, 17. a) ¿Imanötaq Diospa hamakïninman kanan yëkïta puëdeshwan? b) ¿Imatataq qateqnin kaq yachatsikïchö rikäshun?

16 Kanan witsankunaqa manachi salvakunapaqqa unë Leyta wiyakï precisanqanta nishwantsu. Pablum Ëfesochö cristiänokunaman cartakurnin këpaq alli claro parlarqan: “Tsemi qamcunatapis alli queninwan Teyta Diosnintsic marcäcuriyaptiquilla salbecuyäshorqonqui, y manam cuestayäshorqonquitsu, Diosnintsicpa qareninlla car. Y manam imatapis allita rurashqantsicrecurtsu salbacorqontsic. Tsemi pipis alli rureninpita alabaquita puedintsu” (Efe. 2:8, 9). Tsëqa, ¿imataraq rurashwan Diospa hamakïninchö këta munarqa? Yarpäshun, Jehoväqa qanchis kaq hamakunan hunaqtam rakirqan munënin rurakänampaq. Tsëmi Jehoväpa hamakïninman yëkïta munarqa, pëta wiyakunantsik y pëpa munënin rurakänampaq markan yachatsimanqantsiknö rurëkänantsik.

17 Manam imëpis mäkoq mäkoq cumplido sirveqpa consëjonkunata mana kaqpaq churashwantsu ni kikintsikpa pensënintsikkunamanqa markäkushwantsu. Tsënö rurarqa, Jehoväpa munënimpa contranmi churakärishwan y pëwan amïgo këtapis oqrarishwanmi. Tsënö kaptinqa, ¿ima rurëkunataq wiyakoq kënintsikta ushakäratsinman? Qateqnin kaq yachatsikïchömi këpita yachakurishun, y imatapis ruranapaq churapakanqantsikmi rikätsikunqa Diospa hamakïninman yëkushqana kanqantsikta o manapis.

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 3 Sacerdötekunawan levïtakuna sábado hunaq trabajayanqan mana hutsa kanqantam Jesus rikätsikurqan. Tsëmi Diospa templonchö Sacerdötekunapa Mandaqnin Jesus karnin, sábado hunaqchö trabajarnin ni ima hutsatapis rurëkarqantsu Teytan tsënö mandashqa kaptin (Mat. 12:5, 6).

^ par. 8 1 Reyes 10:23-27: “Tsënömi rey Salomonqa hinantin patsapita reykunapitapis más yachëyoq y imëkayoq karqan. Y llapan markapita nunakunam shayämurqan Salomonta rikëta munar, y pëpa shonqunman Diosnintsik yachëta churanqanta wiyëta munar. Y llapanmi qarëninkuna apayaq, qellëpita y öropita rurashqa cösaskunata y röpakunata y armakunata y bálsamo aceiteta, bestiakunata y mulakunata, wata watam tsëtaqa apayaq. Y Salomonqa más atskatam ëllurqan [gorirqan] guërrapaq cärrokunata y bestiakunata, y waranqa chusku pachakmanmi (1.400) cärronkuna charqan, y chunka ishkë waranqamannam (12.000) bestiankuna charqan, y këkunaqa këkäyarqan cärrokuna churaränan markakunachö y Jerusalenchö reypa lädonchömi. Y reypa qellëninnam Jerusalenchö imëka lluta rumikunanö atska karqan, y cedro qerunam Sefelá uranchö sicómoro qerukunanö atska karqan.”

^ par. 9 Números 14:2-4: “Y llapan Israelpa tsurinkunam Moisespaq y Aaronpaq wasankuna rimar qallëkuyarqan, y llapan tsëchö ëllurëkaqkunam pëkunapa contran kënö niyarqan: ‘¡Egipto markachö o kë desiertochö wanukushwan karqan! ¿Imanirtaq Jehoväqa kë markaman apëkämantsik espädawan wanutsimänapaq? Warmintsikkunata y wambrantsikkunatapis apakuyanqachi. ¿Manaku más alli kanman Egiptota kutikunantsik?’ Hasta kikinkunapuram kënö ninakuyarqan: ‘¡Pushamaqnintsik hukta akrarir Egiptota kutikushun!’”.

^ par. 13 Manam allillaqa musyantsiktsu 33 wata Pentecostés pasarinqanchö wakin judïokuna Hutsapita Pagakuyänan Hunaqchö animalkunata pishtëkur sacrificiokunata rurayanqanta. Tsëta rurarqa, Jesuspa wanïninta mana respetayanqantachi rikätsikuyanman karqan. Tsëta mana rurarpis wakinkunaqa punta Ley ninqannöllam kawakïta munayaq (Gal. 4:9-11).

Yarpärinapaq

• ¿Imanirtaq hamakï hunaqta Jehová patsätsirqan?

• ¿Imanöpataq qanchis hunaq manaraq ushanqanta musyantsik?

• ¿Imanirtaq Diospa hamakïninman yëkuyarqantsu Moises kawanqan witsan israelïtakuna y unë cristiänokuna?

• ¿Imatataq Diospa hamakïninchö këta munarqa ruranantsik?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[27 kaq päginachö ninqan]

Jehoväpa hamakïninman yëkïta munarqa, pëtam wiyakunantsik y pëpa munënin rurakänampaq markan yachatsimanqantsiknömi rurëkänantsik

[26 y 27 kaq päginakunachö dibüjukuna]

¿Imatataq rurëkänantsik Diospa hamakïninchö këta munarqa?