Jesucristu Tapukïkuna y respuestankuna
Jesucristu Tapukïkuna y respuestankuna
“¿Pi canqätataq nunacuna niyan[?]” (LUCAS 9:18.)
JESUSQA qateqninkunata tsënö tapurqan nunakuna pëpaq tukïta pensayaptinmi. ¿Rasumpatsuraq reqiyarqantsu? Pëqa manam imatapis pakëllapaqa rurarqantsu. Tsëpa rantinqa, llapan nunakunawanmi kawarqan. Reqiyänanta munarmi markankunaman ëwëkur llapan nunakunata yachatsirqan (Lucas 8:1).
Musyanqantsiknöpis, Jesustaqa alleq reqishun ruranqankunapita y parlanqankunapita yachakurmi. Tsëpaqmi yanapamantsik Mateo, Marcos, Lucas y Juan librokuna. Y kë kawënimpaq parlaq librokunallachömi Jesuspita rasun kaqta yachakushun (Juan 17:17). *
TAPUKÏ: ¿Imataq rikätsikun Jesus rasumpa kawanqanta?
RESPUESTAN: Punta siglochö kawaq Josefo, Tácito y wakin estudioso nunakunam, Jesus rasumpa kawanqanta parlayarqan. Pero más cläroqa rikätsikuyan Mateo, Marcos, Lucas y Juan librokunam, y manam lluta cuentotanöllatsu willakuyan. Tantearinapaq, Lucasmi willakun Jesus yachatsikur qallanqan witsankunachö qanchis gobernaqkuna y precisaq nunakuna kayanqanta. Y tsë nunakuna rasumpa kawayanqantaqa estudiösokunapis rikätsikuyashqam (Lucas 3:1, 2, 23).
Tsëkuna y maskunam claro rikätsikun Jesus rasumpa kawanqanta. Evidence for the Historical Jesus (Jesus rasumpa kanqampaq willakïkuna) librom kënö nin: “Estudioso nunakunaqa llapannömi niyan Nazaretpita Jesus nir reqiyanqan nunaqa punta siglochö rasumpa kawanqanta”.
TAPUKÏ: ¿Jesuswan Diosqa jukllëllatsuraq kayan?
RESPUESTAN: Manam. Jesusqa manam imëpis Dios kanqanta nirqantsu. Antis Teytan Jehoväpa mandädonchö kanqantam imëpis rikätsikurqan. * Tsëmi, ‘Diosnï’ y “Qamllam Dios canqui” nirqan Teytan Jehoväta (Juan 20:17; 17:3, noqakunam kinkishätsiyarqö). Pipis jukpa mandädonchö karnin “patronnï” o “llapanta rikaq” neq cuentam tsëtaqa nikarqan.
Kikin Jesuspis Diospita jukläya kanqantam rikätsikurqan. Juk kutim pï kanqantapis chikeqninkunata rikätsir Jesus kënö nirqan: “Leyniquicunachomi queno escribirëcan: ‘Ishcaq testigucuna jucllellata parlayaptenqa, tse parlayashqancuna rasonpa caqmi’ nir. Noqaqa pi canqätapis rason caqllatam willayaq; y cachamaqnï Papänïpis pi canqätam rason caqllata musyatsiyäshunqui” (Juan 8:17, 18). Awmi, Jesusqa Jehoväpita jukläyam. Mana tsënö karqa, ¿imanöraq ishkaq testïgonö kayanman karqan? *
TAPUKÏ: ¿Alli nunallaku Jesusqa karqan?
RESPUESTAN: Manam alli nunallatsu karqan. Jesusqa musyarqanmi Diospa munënin rurakänampaq imëka precisaqkunata ruranampaq kaqta. Rikärishun wakinllata.
● “Diospa jucllella tsurin.” (Juan 3:18.) Jesusqa musyarqanmi mëpita shamunqanta. Patsachö manaraq yurirnin ciëlochö kawanqanta musyarqanmi. Tsëmi, “patsaman shamushqa cä” nirqan (Juan 6:38). Dios punta kamashqanmi karqan Jesusqa, tsëmi Teytan imëkata kamaptin yanaparqan. Diospa punta kamashqan kaptinmi “Diospa jucllella tsurin” nintsik (Juan 1:3, 14; Colosenses 1:15, 16).
● ‘Diospita Shamushqa Nuna.’ (Mateo 8:20.) Jesusqa atska kutim ‘Diospita Shamushqa Nuna’ nirqan kikimpaq. Tsë palabrakunaqa 80 kutim yurin Jesuspa kawënimpaq parlaq librokunachö. Kë palabrakunam rikätsikun nuna kanqanta, y manam nunaman tikrashqa Dios kanqantatsu. Pero ¿imanötaq Diospa japallan Tsurinqa nunanö yurirqan? Jehovämi santo espïritunwan Tsurimpa kawëninta Mariapa pachanman churarqan. Tsënöpam Jesusqa jutsannaq yurikurqan (Mateo 1:18; Lucas 1:35; Juan 8:46).
● ‘Mayestru.’ (Juan 13:13.) Jesusqa clärom rikätsikurqan “Diospa Munenincho ca[yänanpaq] alli willaquicunata” yachatsikunampaq Teytan kachamunqanta (Mateo 4:23; Lucas 4:43). Nunakuna musyayänampaqnöllam claro yachatsikurqan Diospa Gobiernon ima kanqanta y tsë Gobierno Diospa munëninta imanö ruramunampaq kaqta (Mateo 6:9, 10).
● ‘Willacamoq.’ (Juan 1:1.) Jesusqa Diospa willakoqninmi karqan, pëwanmi Diosqa nunakunata munëninta musyatsirqan y yachatsirqampis (Juan 7:16, 17).
TAPUKÏ: ¿Dios awnikunqan Mesïasku Jesus karqan?
RESPUESTAN: Awmi. Puntallapitanam Bibliaqa willakurqan Diospa munënin cumplikänampaq juk nuna chämunan alläpa precisanqanta. Tsëqa Mesias o Cristum kanan karqan, y “Akrashqa” ninanmi. Juk kutim, Samaritana warmi Jesusta kënö nirqan: “Musyämi que patsaman Mesias shamunanta (Pëqa Dios Acrashqanmi)”. ¿Ima nirqantaq Jesus? “Noqam cä, canan qamwan parlecaq” nirqanmi (Juan 4:25, 26).
Pero ¿imallapis rikätsikunku Jesus Mesias kanqanta? Pipis dëdompa huëllanta churëkur pë kanqanta rikätsikoqnömi, kima yanapakïkunata rikätsikun Jesus Mesias kanqanta.
● Ima kastapita kanqan. Abrahanpa kastampita shamoq Davidpa kastankunapita Mesias yurinampaq kaqtam Bibliaqa puntallapitana willakurqan (Génesis 22:18; Salmos 132:11, 12). Jesusqa tsë ishkan kastapitam shamurqan (Mateo 1:1-16; Lucas 3:23-38).
● Profecïakuna pëchö cumplikanqan. Bibliaqa unëpitanam willakurqan Patsaman chäramur Mesias imanö kawanampaq kaqta, jina imanö yurinampaq kaqta y imanö wanunampaq kaqtapis. Llapan profecïakunam Jesuschö cumplikarqan. Wakinkunaqa yurinampaq y wanunampaq kaqtam willakuyarqan. Tantearinapaq, Belenchömi yurinan karqan (Miqueas 5:2; Lucas 2:4-11), Egiptopitam Dios kutitsimunan karqan (Oseas 11:1; Mateo 2:15) y wanutsirpis manam tullunta jukllëllatapis pakiyänantsu karqan (Salmo 34:20; Juan 19:33, 36). Jesusqa manachi Mesias kananrëkurqa kikinllapita tsë profecïakunata cumplinmantsu karqan. *
● Dios musyatsikunqan. Jesus yuririptinmi, Mesias yurishqana kanqanta Diosqa angelkunatawan mitsikoqkunata willatsirqan (Lucas 2:10-14). Atska kutim Jehoväqa, Jesus tsurin kanqanta ciëlopita nimurqan (Mateo 3:16, 17; 17:1-5). Jina atska milagrokunata ruranampaq Jehová yanapanqanmi, Jesus Mesias kanqanta rikätsikurqan (Hechos 10:38).
TAPUKÏ: ¿Imanirtaq jipanan [ñakanan] y wanunan karqan?
RESPUESTAN: Jutsannaq yurishqa karmi Jesusqa tukï mana allipaqa pasanantsu karqan. Jina manam culpayoqtsu karqan imëka suwakoqkunatanö qeruchö wanutsiyänan. Pëqa musyarqanmi tukïta pasanampaq kaqta, tsënö këkarpis wanunampaq listom këkarqan (Mateo 20:17-19; 1 Pedru 2:21-23).
Biblia willakunqannömi nunakunapa jutsankunarëkur Mesïasqa wanunan karqan (Isaías 53:5; Daniel 9:24, 26). Kikin Jesusmi nirqan ‘yawarninwan nunacunata rescatananpaq’ shamunqanta (Mateo 20:28). Tsënöpam, Jesusman markäkoqkuna o yärakogkuna y wanïnin salvakunqanman creeqkunaqa, jutsapita, wanïpitam librashqa këta y shumaq huertaman tikrashqa Patsachö kawëtam puëdeyan (Juan 3:16; 1 Juan 4:9, 10). *
TAPUKÏ: ¿Imakunataq rikätsikun Jesus kawarimunqanta creinapaq?
RESPUESTAN: Jesusqa alleqmi musyarqan kawarimunampaq kaqta (Mateo 16:21). Pero Biblia qellqaqkuna ni Jesuspis manam niyarqantsu kikinllapita kawarimunampaq kaqtaqa. Antis Bibliaqa nin: “Wanonqanpita libramurmi, Diosnintsic cawariratsimorqan” (Hechos 2:24). Diosnintsik rasumpa kanqanta y llapanta kamanqanta creirqa, ¿imanir-raq creishwantsu Tsurinta kawaritsimunqanta? (Hebreus 3:4).
¿Imallapis rikätsikunku Jesus rasumpa kawarimunqanta? Wakin kaqta rikärishun.
● Rikaqkuna parlayanqan. Jesus wanunqampita 22 watanö pasariptinmi apóstol Pablu willakurqan, kawariramur 500 nunakunatapis masta yuripunqanta, y tsëta rikaqkunapita wakin kaqkunaqa kawëkäyanqanta (1 Corintios 15:6). Juk o ishkaq rikaqkuna parlayanqantaqa itsachi creishwantsu, pero ¿piraq mana creinmantsu 500 nunakuna rikashqa karnin parlayanqantaqa?
● Rasun kaqta willakoqkuna. Jesuspa punta qateqninkunaqa, pipitapis masmi kawarimunqanta musyayarqan. ¿Imatataq rurayarqan? Kawarimunqantam pï mëtapis willakuyarqan (Hechos 2:29-32; 3:13-15). Pëkunapaqqa Jesus kawarimunqanman crei alläpam precisarqan (1 Corintios 15:12-19). Wanutsita munayaptimpis, Jesusman creita manam jaqiyarqantsu (Hechos 7:51-60; 12:1, 2). ¿Manatsuraq rasumpa kaqpitaqa wanutsiyäshunëki kaptimpis tsarakunkiman? Awmi. Tsënöllam pëkunapis rurayarqan.
Biblia kënö yachatsikunqanta rikärirmi musyarirquntsik Jesus pï kanqanta. Pero ¿precisanku rasun kaqta musyanantsik? Juk parlakïchöqa, ¿precisanku pï kanqanta creinantsik?
[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]
^ par. 4 Jesuspita Biblia yachatsikunqanta y juk librokuna mana rasun kaqta yachatsikuyanqantaqa tarinki 18-19 päginakunachömi. Tïtulonqa “Jesuspaq parlaq apócrifo librokuna: ¿Jesuspaq rasun kaq willakïkunaku pakaran?” ninmi.
^ par. 9 Bibliaqa yachatsikun Diospa jutin Jehová kanqantam.
^ par. 10 Más yachatsikïtaqa tarinki 20-22 päginakunachömi, tïtulonqa “Jehoväpa testïgonwan parlëkan: ¿Jesusqa Diosku?” ninmi.
^ par. 21 Jesuschö profecïakuna cumplikanqanta más yachakunëkipaqqa, Rasumpëpaqa, ¿imatataq Biblia yachatsikun?, libropa 200 kaq päginanta ashiri.
^ par. 25 Jesus wanïninwan salvamanqantsikpita masta yachakunëkipaqqa, Rasumpëpaqa, ¿imatataq Biblia yachatsikun? libropa 5 kaq capïtulonta ashiri.