TIMOTEUQA decidïdu ruranampaq kaqman pensarmi, wayimpita ëwakïkan. Reqinqan nänipam yanaqinkunapa qepanta ëwëkan. Jatun pampapa chöpin jirkachö këkaq Listra markaqa, qepanchönam quedarin. Mamanwan awilan waqanëkachar pëpita despidikuyanqanta yarparmi, Timoteuqa asinärin. ¿Tumëkur juk kutillapis yapë rikärinqatsuraq?

Apostol Pabluqa yanapananrëkurmi höra höraqa asinar rikärin. Musyanmi Timoteuqa mantsallïshu kanqanta, peru rikanmi kë jövinqa kushishqa këkanqanta. Timoteuqa itsa 20 watayoqllaraq karqan y Pablutaqa alläpam respetan y kuyan. Kananqa kë mana jaqikoq y kushishqa nunatam yanaqarnin karuta ëwëkan. Chakipa y barcuwanmi viajayanqa, y tsë nänichöqa tukï peligrukunapam pasayanqa. Timoteuqa manam musyantsu imë familianta yapë rikänampaq kaqtaqa.

¿Imanirtaq kë jövinqa tsëta decidirqan? ¿Llapan puëdinqanmannö ruranqan allipaqku karqan? ¿Imatataq yachakuntsik Timoteupa markäkïnimpita (yärakuynimpita)?

Ishkë watanöna Listra markampita yarqunqanman yapë yarpärishun, juk pampachö takshalla markam karqan. Itsa tsëchö nunakunaqa entiendiyaq griëguta, peru parlayaqqa licaönicu idiömatam. Juk kutim tsë tranquïlu sitiuchö büllakurkuyarqan: Cristupita yachatsikoq Pabluwan Bernabë misionërukunam, Iconiu markapita tsëllaraq chäriyashqa kayarqan. Diospita yachatsikïkarmi Pabluqa juk cöju nunata creikoqtanö rikarnin, juk milagruta rurar kachakäratsirqan (Hëchus 14:5-10).

Listra markachö täraq mëtsika nunakunam creiyaq unë tiempuchö dioskuna, nunanö tikrarir tsë sitiukunapa puriyanqan willakïkunaman. Tsëmi, Pabluta dios Hermis nir y Bernabëtana dios Zeusmi nir pantayarqan. Tsë ishkaq humildi cristiänukunaqa pëkunata adorarnin sacrificiuta rurapuyänantaqa manam munayarqantsu (Hëchus 14:11-18).

Tsënö kaptimpis, wakin Listrachö täraqkunaqa manam creiyarqantsu cuentukunachö ishkë dioskuna kayanqanta, sinöqa alläpa kushikïpaq willakïwan ishkë nunalla kayanqantam. Tantiyarinapaq, griëgu nunawan casakushqa Eunici judïa warmi, y maman Loidaqa kushishqam wiyayarqan Pablutawan Bernabëta. Judïukuna wiyëta munayanqan willakïtam alfin wiyariyarqan. Mesïasqa chämushqanam kanaq y pëpaq mëtsika willakïkunatam cumplishqa kanaq.

¿Imanötaq Timoteupa kawëninta cambiarirqan Pablu chäriptin? Timoteutaqa, hebrëuchö qellqarëkaq Diospa Palabranta kuyanampaq ‘wamra canqampitam’ yachatsiyarqan (2 Timoteu 3:15). Mamanwan awilannöllam pëpis cuentata qokurirqan rasumpa kaqta Pabluwan Bernabë Mesïaspita yachatsikuyanqanta. Kananqa pensari cöju nunata Pablu kachakätsinqanman. Timoteuqa wamra kanqampitachi tsë nunata mëtsika kuti Listra markachö rikarqan. ¡Kananqa purikaqtanam rikan!  Tsëchi maman, awilan y pëpis creikuyarqan. Kanan tiempu teytakuna y awilu kaqkunaqa mëtsikatam yachakuyanman Eunicipita y Loidapita. Qamkunapis jövinkunata yanapëta puëdiyankim.

Listrachö cristiänuman llapan tikraqkunaqa, kushishqachi kayarqan mushoq shuyäkïpaq yachakuyanqanwan. Peru, cuentatam qokuriyarqan cristiänu këqa fäcil mana kanqanta. Iconiu y Antioquïa markapitam chikikoq judïukuna Listraman chäriyarqan, Pablupa y Bernabëpa contranmi nunakunata churariyarqan. Tsënam, tsë piñashqa nunakunaqa Pabluta pasëpa tsampikïkuyarqan, y patsaman ishkiriptinnam wanushqana kanqanta pensarnin, qaracharkur tsë markapa jaqninman jitariyarqan (Hëchus 14:19).

Listrachö creikoqkunam Pabluman ëwar ëllukäriyarqan. ¡Imanöraq kushikïkuyarqan Pablu sharkurir yapë tsë markaman yëkuriptin! Waräninnam Bernabëwan Derbi markata ëwakuyarqan yachatsikur sïguiyänampaq. Tsëchöpis, Cristupa qateqnin kayänampaq yanapakurirnam, peligruchö këkarpis valorta tsarirkur Listraman kutiyarqan. ¿Imapaqtaq kutiyarqan? “Creyicoqcunatam mas balorta qor marcäquinincunacho allipa tsaracuyänanpaq” yanapaqmi. Pensari, jövin Timoteu Pabluta y Bernabëta alläpa kushishqa wiyëkaqman. Pëkunaqa cristiänukunatam nikäyarqan, shamoq tiempupaq shumaq shuyakïninkunawanqa, kanan sufrimientukuna mana kaqnölla kanqanta. Kënömi niyarqan: “Diospa mandaquinincho canantsicpaqqa presisanmi tuqui sufrimientucunata pasanantsic” (Hëchus 14:20-22).

Timoteuqa Pabluta rikarqan yachatsikunqannö kawëninchö rurar, chikikäyaptimpis nunakunata alli willakïkunata yachëkätseqtam. Timoteuqa musyarqanmi Pablupa rurëninta qatiptinqa vecïnunkuna chikiyänampaq kaqta. Itsa teytampis michanman karqan. Peru, Diosta sirwinantaqa mana ni pipis o imapis michänantaqa jaqinmantsu karqan. Kanampis Timoteunö jövinkunaqa atskaqmi kayan. Yanapayänampaq sinchi markäkïyoq amïgukunata ashirninmi, yachëyoq kayanqanta rikätsikuyan. Pëkunapis rasumpa kaq Diosta sirwiyänanta, chikikïkuna michänantaqa manam jaqiyantsu.

Ishkë o kima wata pasariptinnam, kë yachatsikïpa qallananchö parlanqantsiknö, Pabluqa yapë  kutirqan Listraman. Itsa Timoteupa wayinchöqa alläpa kushishqa këkäyarqan Pabluta yapë rikärir, kananqa Silasnam yanaqëkan. Pablupis kushishqachi këkan kutinqanta. Kananqa kikinnam rikëta puëdin, muruta muroq cuenta Diospa yachatsikïninta yachatsikunqan imanö winashqa kanqanta. Tsëchömi tarirqan Loidata y wamran Eunicita. Pëkunataqa Pabluqa respetaq shonqupita patsë markäkïyoq kayanqampitam (2 Timoteu 1:5). Y ¿imataq pasarqan Timoteuwanqa?

Punta watukanqampita kananyaqqa, Timoteu poqushqana kanqantam Pabluqa musyarin. Listrachö y 32 kilömetru karuchönö këkaq Iconiuchöpis, wawqikunaqa “pëqa allapa alli ruraq nunam niyarqan[mi]” (Hëchus 16:2). ¿Imanötaq alli rikashqa këman charqan?

“Diospa palabranta” mamäninwan awilan ‘wamra canqanpita patsa’ Timoteuta yachatsiyanqanchöqa, jövinkunapaq alli consëjukunam këkarqan (2 Timoteu 3:15). Juk kaqqa, “kanan jövin kënikichö yarpë Kamashoqnikipaq” ninqanmi karqan (Eclesiastes 12:1). Timoteu cristiänu këman chäriptinqa kë textu ninqanqa alläpam yanaparqan. Cuentatam qokurirqan Kamaqnimpita mas alli yarpëqa karqan, Tsurin Jesucristupita alli willakïta yachatsikï kanqantam. Ichikllapa ichikllapam mantsallïshu këninta jaqirirqan, tsëmi alli willakïta mana mantsakushpana willakurqan.

Congregacionta rikaq wawqikunaqa rikäyarqanmi Timoteu Diospa kaqchö poqoqta. Wakinkunata yanapaqta rikarqa imanöraq kushikuyarqan. Y mas precïsuqa karqan poqunqanta Jehovä rikanqanmi. Pëmi qellqatsirqan shamoq tiempuchö Timoteu imanö congregacionchö yanapakunampaq kaq, willakïkunata. Pablu Listraman watukakoq ëwarqa, cuentatam qokurirqan Diospita yachatsikur viajanqanchö alli yanapaqnin kanampaq kaqta. Tsë jövinta reqeq wawqikunapis tsënöllam pensayarqan. Tsëmi, bendicirnin makinkunata Timoteupa peqanman churayarqan. Tsëwanqa rikätsikïkäyarqan Diospaq trabajanampaq, akrashqa kanqantam (1 Timoteu 1:18; 4:14).

Itsa Timoteuqa tsëtaqa shuyararqantsu y espantakurqanchï wawqikuna tsënö pëman markäkuyaptin. Peru, Pabluwan ëwanampaqqa listum këkarqan. * ¿Imataraq nirqan Timoteupa mana creikoq teytanqa, tsurin tsë rurëninkunata cumplinanrëkur viajanampaq kaqta musyarir? Itsa tsëtaqa shuyararqantsu. Y ¿imataraq pensayarqan Timoteupa mamanwan awilïtanqa? Pëpita alläpachi kushikuyarqan, peru viäjichö imanö kanampaq kaqta pensar yarpachakuyanqantachi pakëta tïrayarqan.

Kë yachatsikïpa qallananchöqa parlarquntsik, Pabluwan juntuna më tsëpa viajayaptin Timoteupa kawënin jukläyana kanampaq kaqtam. Listrapita ëwar cada rumita y qorakunata jalunqanmi, rikätsin mana reqinqan sitiukunaman ëwëkanqanta. Më karuta purirnam Pablu, Silas y Timoteuqa, Iconiu markaman tardiyëkaptinna chäriyan. Pabluwan Silas Jerusalenchö këkaq anciänukuna y apostolkuna imata decidiyanqanta willakuyanqanta y tsërëkur tsë markächö creikoqkuna Jesusman mas markäkïyoq tikrayanqantam, Timoteuqa rikan (Hëchus 16:4, 5). Peru tsëqa qallananllam.

Galaciachö congregacionkunata watukarirnam, romänukunapa carretërankunapita yarqurir, Frigia markapa costa pampankunapa ëwayan atska kilömetrukunata, puntataqa norti kaq lädupa y tsëpitanam inti jeqanan kaq lädupa. Diospa santu espïritun pushaptinmi Troas markaman chäriyan y tsëpitam barcuwan ëwayan Macedoniata (Hëchus 16:6-12). Pabluqa cuentata qokurishqanam Timoteuqa alli yanapaqnin kanqanta, tsëmi Sïlastawan Berëa markachö jaqirqan (Hëchus 17:14). Hasta Tesalönicata japallan ëwanantapis jaqirqanmi. Timoteuqa, Pabluta rikanqannöllam pëpis rurarqan y cristiänukunatam, markäkïninkunachö yanaparqan (1 Tesalonicensis 3:1-3).

 Pabluqa Timoteupaqmi kënö qellqarqan: “Porqui manam ni pipis cantsu penoqa. Pellam noqano qamcunapaq yarpacachar quecan” (Filipensis 2:20). Timoteuqa manam llutallatsu tsënö rikashqa karqan, sinöqa alli trabajaq, humildi y pruëbakunata pasar alli tsarakunqanrëkurmi. ¡Kanan tiempu jövinkunapaqqa imanö alli ejemplum! Jövin karqa yarpë, kanan imata ruranqëkipitam reqishqa kanki. Kawënikichö Jehoväpa kaqta puntaman churar, wakinkunawan alli y respetakoq kanqëkipita reqishqa kanëkiqa, makikichömi këkan.

Amïgun apostol Pablupa lädunchömi, Timoteuqa 14 watakunapana trabajarnin kashqa. Pëwanmi pasayarqan mëtsika kushikïkunata y tukï peligrukunatapis (2 Corintius 11:24-27). Juk kutichönäqa, yachatsikunqanrëkurmi carcelchö llawirarqan (Hebrëus 13:23). Pablunömi Timoteupis wawqikunata y panikunata alläpa kuyarqan y pëkunapaqmi yarpachakurqan. Tsëmi Pablu kënö qellqarqan: “Yarpämi imano weqiquita ramanqequita” (2 Timoteu 1:4). Timoteuqa wakinkuna imanö sientikuyanqanman churakarmi waqaqkunawan waqarqan, animarqan y shoqarqan (Romänus 12:15). Llapantsikmi tsënö rurëtaqa yachakïta puëdintsik.

Tsënö kanqanrëkurmi Diospa alli sirweqnin këman Timoteuqa charqan. Tsëmi, Pabluqa carguta qorqan congregacionkunata watukarnin yanapanampaq, y anciänunö o siervu ministerialnö yanapakuyänampaq poqu cristiänukunata akranampaq (1 Timoteu 5:22).

Pabluqa Timoteuta alläpam kuyarqan, juk alli teytanömi pusharqan y consejarqan. Kutin kutinmi yarpätsirqan Dioswan amïgu këninta cuidanampaq y Diospa kaqchö mas poqurnin sïguinampaq (1 Timoteu 4:15, 16). Alli kaqta ruranampaq precisaptinqa, jövin kënin ni jutsayoq kënin michänanta, mana jaqinampaqmi änimarqan (1 Timoteu 1:3; 4:6, 7, 11, 12). Jina Pabluqa consejarqanmi pacha nanëllachö kanqanrëkur imanö jampikunampaq kaqtapis (1 Timoteu 5:23).

Tiempuwanqa Pablu cuentata qokurirqanmi wanutsiyänampaqna kaqta, tsëmi Timoteuman juk mas cartata qellqar kënö nishpa rogakurqan: “Imecanopapis ajalla shamïquï watucaramänequipaq” (2 Timoteu 4:9). Pabluqa Timoteuta alläpa kuyarmi, “pëqa tsurï cuentam y allapam cuyä Diosman marcäcoq captin” nirqan (1 Corintius 4:17). Tsëmi manaraq wanurnin rikëtaraq munarqan. Y noqantsikqa, ¿shoqakoq karku yanapakuntsik? ¿Mana allipa pasëkaqkuna ashimantsikku noqantsikwan kariyänampaq?

¿Timoteuqa, Pabluta manaraq wanutsiyaptin rikëta puëdirqantsuraq? Manam musyantsiktsu. Peru Pabluta y mëtsika cristiänukunata llapan puëdinqanmannö yanapanqantaqa, segürum këkantsik. Rasumpëpam, Timoteuqa jutin “Diosta alläpa respetaq” ninqannö kawarqan. Markäkïchöqa juk alläpa alli ejemplutam jaqishqa jövinkunapaq y mayorkunapaqpis.