Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 5

“Tucuimanta yallica Diostami cazuna canchij”

“Tucuimanta yallica Diostami cazuna canchij”

Apostolcuna shina tucuimanta yallica Diostami cazuna canchij

Hechos 5:12–6:7-manta japishcami can

1-3. a) ¿Imamantataj apostolcunataca mandaj juezcunapajman pushashpa rircacuna? b) ¿Apostolcunaca imatataj decidina carca? c) ¿Imamantataj apostolcuna juezcunapaj ñaupajpi cashpa imata rurashcata yachanaca importante can?

 MANDAJ juezcunaca apostolcunata paicunapaj ñaupajpi cajta ricushpami achcata pꞌiñarircacuna. Chaimi sacerdotecunata jatun mandaj José Caifasca paicunataca: “¿Manachu cancunataca Jesuspaj shutipi ama huillanguichij nishpa mandarcanchij? Shina mandajpipish, ¿imamantataj Jerusalenpica cancunapaj yachachishcacunahuan jundachicunguichij? ¿Imamantataj chai runa huañushcamantaca ñucanchijta juchachishun ninguichij?” nirca. Caifasca apostolcunahuan yallitaj pꞌiñarishcamantami Jesuspaj shutita nombranataca mana munarca (Hech. 5:28). Apostolcunaca predicanata mana saquishpaca paicunata castiganataca allimi yacharcacuna.

2 ¿Juezcuna chashna nijpica apostolcunaca imatataj rurarcacuna? Gentecunaman huillachunca Jesusmi mandashca. Jesusmanca Jehová Diosmi cai autoridadta cushca (Mat. 28:18-20). ¿Juezcunata manchashcamanta apostolcunaca upallachu saquiringacuna o mana manchashpa huillashpachu catingacuna? ¿Paicunaca Diospaj munaita o runacunapaj munaitachu rurangapaj decidingacuna? Pedropish paipaj compañerocunapish ima decidishcatami mana manchashpa huillarcacuna.

3 Ñucanchijpish gentecunamanmi huillana canchij. Shinapish apostolcuna shinami jarcaicunata charinchij. Chaimantami paicunata jarcaicunata churajpi imata rurashcata yachana canchij (Mat. 10:22). Contracunaca ama huillashca catichunca jarcaicunatami churangacuna o huaquinpicarin huillachunca mana saquingacunachu. Chaipica ¿imatataj rurashun? Apostolcunata juezcunapajman imamanta apashpa rishcata, paicuna imata rurashcatami yachana canchij. Chashnami ñucanchijta llaquichijpica ahuantai tucushun. a

‘Jehová Diospaj shuj angelmi cárcel pungucunata pascarca’ (Hechos 5:12-21a)

4, 5. ¿Caifaspish, saduceocunapish imamantataj ‘envidiamanta achcata pꞌiñarircacuna’?

4 Pedrotapish, Juantapish punta cutin ama huillashpa catinguichij nishpa mandajpica paicunaca: “Ñucanchijca imata ricushcata, imata uyashcata huillanataca manataj saqui tucunchijchu” nishpami cutichircacuna (Hech. 4:20). Qꞌuipaca, ¿imataj tucurca? Apostolcunaca inti llujshin ladopi saquirij Salomón nishca corredorpimi huillashpa catircacuna. Chaillapitajmi judiocunaca tandanacujcuna carca. Chaipimi apostolcunaca demoniocunata llujchishpa, ungushcacunatapish jambishpa, jatun mancharina ruraicunatapish rurajcuna carca. Ashtahuanpish huaquincunaca Pedropaj llanduta japishpami alliyajcuna carca. Jambishcacunamantaca, “achca cꞌaricunapish, huarmicunapishmi Amitopi crircacuna. Chashnami Jesusta catijcunaca ashtahuan mirarishpa catircacuna” (Hech. 5:12-15).

5 Caifaspish, saduceocunapish ‘envidiamanta achcata pꞌiñarishpami’ apostolcunata japishpa carcelpi churarcacuna (Hech. 5:17, 18). ¿Apostolcuna huillacujta ricushpaca imamantataj pꞌiñarircacuna? Puntapica paicunaca Jesús cutin causarishcamantami parlajcuna carca. Saduceocuna chaitaca mana crijcunachu carca. Ishquipica apostolcuna quishpiringapaj Jesuspi feta churana cashcata huillacushcamantami saduceocunaca pꞌiñarircacuna. Paicunaca gentecuna Mesiasta catichunca mana munarcacunachu. Gentecuna Jesusta catijpica Roma llajtata mandajcunaca ñucanchijta llaquichingacuna nishpami yuyajcuna carca (Juan 11:48). Chaimantami Jesusta catijcunata upallachisha nircacuna.

6. a) ¿Cunan punllacunapica Jesusta catijcunataca picunataj ashtahuan llaquichincuna? b) ¿Caita ricushpaca ima nishpataj mana mancharina canchij?

6 Cunan punllacunapipish religioncunata pushajcunaca Internetta, televisionta utilizashpami Diosta sirvijcunataca upallachisha nincuna. ¿Ñucanchijta pꞌiñashcamantaca manchanachu canchij? Mana. Alli shunguta charij gentecunaca ñucanchij huillashcata uyashpa, Biblia ima nishcata yachashpaca religioncunata pushajcuna panda yachachicushcatami cuentata cuncuna (Juan 8:32).

7, 8. a) ¿Ángel ima nishcata uyashpaca apostolcunaca imatataj cuentata curcacuna? b) ¿Imatataj tapurina canchij?

7 Carcelpi cashpaca apostolcunaca: ‘¿Ñucanchijta llaquichishpa huañuchingacunachu?’ nishpami tapurishcangacuna (Mat. 24:9). Shinapish chai tutaca ‘Jehová Diospaj shuj angelmi carcelpaj pungucunata pascarca’ (Hech. 5:19). b Chai angelca: ‘Diospaj huasiman richij. Alli huillaicunata gentecunaman huillashpa catichij’ nishpami mandarca (Hech. 5:20). Apostolcunaca ángel nishcata uyashpaca allita ruracushcatami cuentata japircacuna. Chaimantami ima jarcai tiyajpipish ñaupajman catingapaj achcata animarishcangacuna. Chaimi ‘apostolcunaca ña pacarimucujpi Diospaj huasiman yaicushpa yachachi callarircacuna’ (Hech. 5:21).

8 Shinapish “¿chashna jarcaicuna ricurijpica huillashpa catingapaj, ñuca crishcacunata difindishpa catingapajca listochu cani?” nishpami tapurina canchij. Angelcuna ‘Diospaj Gobiernomanta huillangapaj’ ñucanchijta pushashpa ayudacushcata yachashpami achcata animarinchij (Hech. 28:23; Apo. 14:6, 7).

‘Gentecunata cazunapaj randica Diostami cazuna canchij’ (Hechos 5:21b-33)

“Apostolcunata pushamushpaca mandaj juezcunapaj ñaupajpimi churarcacuna” (Hechos 5:27).

9-11. a) ¿Juezcuna ama huillashpa catinguichijchu nijpica apostolcunaca imatataj nircacuna? b) ¿Apostolcunaca Diosta sirvijcunamanca ima ejemplotataj saquircacuna?

9 Caifaspish, shujtaj mandaj juezcunapish apostolcunata juzgangapajca listosmi carcacuna. Juezcunaca carcelpi ima tucushcata mana yachashcamantami apostolcunata carcelmanta pushamugrichun guardiacunata mandarcacuna. ‘Cárcel pungucunata llavehuan’ cashcata, ‘guardiacuna chai pungucunapi shayacushca’ cashcata, prezucuna chaipi ña mana cashcata ricushpaca caishuj guardiacunaca achcatami mancharishcangacuna (Hech. 5:23). Diospaj huasipi cuidajca Jesusmanta cutin huillacushcata ricushpaca caishuj cuidajcunahuanmi apostolcunataca juezcunapajman apashpa rircacuna.

10 Cai yachaipi ricushca shinaca religionta pushajcunaca apostolcuna ama huillashpa catichunmi jarcasha nircacuna. ¿Apostolcunaca imatataj rurarcacuna? Chaimi Pedroca mana manchashpa cashna nirca: “Gentecunata cazunapaj randica tucuimanta yallica Diostami cazuna canchij” (Hech. 5:29). Chashna cutichishpaca Jesusta catijcuna autoridadcunata ima shina ricuna cashcatami ricuchircacuna. Autoridadcuna Dios mandashcata jarcashpa, ama huillachun nijpipish paicunataca mana cazunachu canchij (Rom. 13:1). Chaipaj randica cuidadohuanmi huillashpa catina canchij.

11 Apostolcuna mana manchashpa huillashcata ricushpami juezcunaca yallitaj pꞌiñarishpa paicunataca “huañuchishun nircacuna” (Hech. 5:33). Paicunaca autoridadcunapaj maquimantaca mana quishpiri tucurcacunachu. Shinapish Jehová Diosca shuj ayudajtami curca.

‘Mana chingachi tucungacunachu’ (Hechos 5:34-42)

12, 13. a) ¿Gamalielca mandaj juezcunataca imatataj nirca? b) ¿Juezcunaca imata ruranataj decidircacuna? c) ¿Jehová Diosca paita sirvijcunata ayudangapajca imatataj ruran? d) ¿Llaquita apacushpapish imatataj seguros cai pudinchij?

12 ‘Moisesman cushca leyta yachachij, juezcuna, tucui gentecuna respetashca’ Gamaliel runami shayarirca. c “Paica apostolcunata ashacama canllaman llujshichichunmi” mandarca (Hech. 5:34). Chai qꞌuipami Gamalielca romanocunapaj contra tucujcunata apoyajcunahuan ima tucushcata parlarca. Contracuna huañujpica paicunata apoyajcunaca caita chaita rishpami chingarircacuna. Jesús huañushcamanta ashalla tiempo cashcamantami Gamalielca chai juezcunamanca cashna nirca: “Cai runacunataca cacharichij ama imata ruraichijchu. Paicuna imata ruracushcapish runacunallamanta cashpaca chingaringallami. Shinapish paicuna ruracushca Diosmanta cajpica cancunaca mana chingachi tucunguichijchu. Ashtahuanpish ñataj Dioshuan macanacucunguichijman” (Hech. 5:38, 39). Chashna nishpami Jesusta catijcunahuan ima tucungacama shuyachun animarca. Juezcunaca Gamaliel nishcacunata cazunatami decidircacuna. Pero apostolcunataca ‘azotishpa Jesuspaj shutipi ama huillanguichij’ nishpami cacharcacuna (Hech. 5:40).

13 Huaquinpica Jehová Diosca Gamaliel shina importante runacunata paipaj pueblota ayudachunmi utilizan (Pro. 21:1). Shinallataj paipaj espíritu santota cujpica huaquin politicocuna, juezcuna, leyta catijcunaca Dios munashca shinami rurashcacuna (Neh. 2:4-8). Shinapish Jehová Diosca huaquinpica paita sirvijcuna ‘llaquita apachunmi’ saquin (1 Ped. 3:14). Llaquita apachun saquishpapish paicunamanca ñaupaman catichun fuerzasta cushpami ayudan. Ashtahuanpish Diospaj contracunaca paipaj obrata jarcanataca mana pudingacunachu (Isa. 54:17; 1 Cor. 10:13).

14, 15. a) ¿Apostolcunata azotijpipish imatataj rurarcacuna? b) ¿Imamantataj cushilla sintirircacuna? c) Llaquichijpipish cushilla ahuantashcamanta shuj experienciata parlai.

14 ¿Apostolcunata azotijpipish huillanata saquircacunachu? Mana. ‘Apostolcunaca mandaj juezcunapaj ñaupajmantaca cushicushpami rircacuna’ (Hech. 5:41). ¿Imamantataj cushicushpa rircacuna? Paicunata azotishcamanta catirashpa llaquichishcamantaca mana cushicurcacunachu. Chaipaj randica Jehová Diostapish, Jesustapish tucui shunguhuan cazucushcamantami cushilla rircacuna (Mat. 5:11, 12).

15 Punta siglopi shina alli huillaicunata huillacushcamantami ñucanchijtapish llaquichijpica cushilla sintirinchij (1 Ped. 4:12-14). Ñucanchijta catirashpa llaquichishcamanta, prezupi churashcamantaca mana cushilla sintirinchijchu. Ashtahuanpish Diosta tucuipi cazushcamantami cushilla sintirinchij. Por ejemplo, Henryk Dornik huauquihuan ima tucushcata yachashun. Paitaca achca huatacunatami gobiernocunaca llaquichircacuna. Huata 1944, agosto quillapimi autoridadcunaca cai huauquitaca paipaj huauquindij shuj campo de concentración nishcaman cacharcacuna. Enemigocunaca: “Paicunataca ima laya tucushpapish ñucanchij munashcataca mana rurachi tucunchijchu. Llaquichishca cashcamantami cushilla cajcuna yuyachin” nircacunami. Pero huauqui Dornikca: “Ñucata llaquinaita padicichichunca mana munarcanichu. Pero Jehová Diosta cazushcamantami mana manchashpa chai llaquicunata apacushpaca cushilla sintirircani” nircami (Sant. 1:2-4).

Apostolcuna shinami ñucanchijpish “huasin huasin” rishpa huillanchij.

16. a) ¿Apostolcunaca huillangapaj allichirishca cashcataca ima shinataj ricuchircacuna? b) ¿Apostolcuna shinaca imatataj ruranchij?

16 Apostolcunaca mana shaicushpami huillashpa catircacuna. “Paicunaca tucui punllacunami Diospaj huasipipish, huasin huasin rishpapish Cristo Jesusmanta alli huillaicunata huillashpa, yachachishpa catircacuna” (Hech. 5:42). d Apostolcunaca huasin huasin rishpa huillanatami decidircacuna (Mat. 10:7, 11-14). Chashnami tucui Jerusalenpi Diosmanta yachachircacuna. Cunan punllacunapipish testigo de Jehovacunaca huasin huasin huillacushcamantami rijsishca canchij. Chashnami Diospaj Gobiernomanta tucui gentecuna uyana oportunidadta charincuna. ¿Huillana obrataca Jehová Diosca bendiciarcachu? Ari, bendiciashcami. Cai tucuri punllacunapica achca gentecunami Diospaj Gobiernomanta alli huillaicunata chasquishcacuna. Achcacunami shuj Testigo punta cutin visitajpi alli huillaicunata uyashcacuna.

‘Minishtishca trabajota’ rurangapaj agllashca runacuna (Hechos 6:1-6)

17-19. a) ¿Congregacionpica ima problemataj tiyarca? b) ¿Chai problemata allichingapajca apostolcunaca imatataj rurarcacuna?

17 Chai punllacunapica congregación ucupimi shuj problema tiyarca. Recienlla bautizarishcacunaca chꞌican chꞌican ladocunamanta shamushpa paicuna crishcacunata ashtahuan sinchiyachingapajmi Jerusalenpi saquirircacuna. Chaipi causaj Jesusta catijcunaca paicunaman ima minishtishcata cungapajca contribucioncunatami curcacuna (Hech. 2:44-46; 4:34-37). Shinapish chai tiempopi hebreo shimita parlaj viudacuna ‘punllanta chasquina micunata’ chasquijpipish griego shimita parlaj viudacunaca chai micunataca mana chasquircacunachu. Mana judío huarmicuna cashcamantami paicunataca chashna tratarcacuna (Hech. 6:1). Congregacionpi huauqui panicunata cashna laya tratashpaca Yaya Diosta mana tandalla sirvi tucushunchu.

18 Apostolcunaca congregacionta ñaupajman pushajcunami carca. Paicunaca: “Micunata ñucanchijllataj carangapaj Diospaj shimita yachachinata saquinaca mana allichu” nircacuna (Hech. 6:2). Chaimi apostolcunaca Jesusta catijcunataca: “Huauquicuna, cancunapuramanta alli nishca canchis runacunata agllaichij. Paicunaca Diospaj espirituhuan junda, alli yachajcunami cana can. Cai trabajota paicunaman mingangapaj pushamuichij” nircacuna (Hech. 6:3). Canchis runacunata apostolcunapajman pushamujpimi Diosta mañashca qꞌuipa minishtishca trabajota rurachun paicunata agllarcacuna. e Cai agllashca runacunaca mana micunallatachu repartina carca. Paicunaca cullquitapishmi alli administrana carcacuna. Minishtishca cosascunata maimanta apamuna cashcatapishmi ricuna carcacuna. Canchis agllashca runacunaca griego shutitami charircacuna. Chashnami griego shimita parlaj viudacunaca ayudata chasqui tucurcacuna.

19 Canchis huauquicuna micunata repartina trabajota charishpapish huillashpami catircacuna. Por ejemplo, canchis huauquicunamanta Esteban huauquica Diospaj poderta charishcamanta mana manchashpami alli huillaicunata huillarca. Felipepish ‘alli huillaita huillajmi’ carca (Hech. 6:8-10; 21:8). Cai agllashca canchis huauquicunaca Diospaj Gobiernomanta tucui shunguhuan huillashpami catircacuna.

20. ¿Diospaj puebloca apostolcunata catishpaca imatataj rurancuna?

20 Cunan punllacunapipish Jehová Diosta sirvijcunaca apostolcuna shinami ruranchij. Por ejemplo, huauquicunaca shuj huauquita congregacionpi ashtahuan ayudachun manaraj agllashpaca chai huauqui Biblia nishcacunata pajtachicushcata, Diospaj yuyaita, paipaj espíritu santota charishcatapishmi alli ricuna can. Congregacionpi ancianocunata o siervo ministerialcunata agllachunca Cuerpo Gobernantepi sirvij huauquicunami ricuracuncuna (1 Tim. 3:1-9, 12, 13). f Chaimantami cai huauquicunataca Diospaj espíritu santomanta agllashca cashcata ni tucunchij. Paicunaca congregacionpi minishtishca trabajotami rurancuna. Ancianocunaca congregacionpi tiyaj mayorlla huauqui panicunata ayudangapaj, Tandanacuna huasicunata shayachishpa ayudangapaj, jatun tandanacuicunata organizangapaj, Comités de Enlace con los Hospitales nishcapi ayudangapajmi esforzarincuna (Sant. 1:27). Siervo ministerialcunaca ancianocunaman cushca mana tucui mingashcacunata pajtachina cashpapish shujtaj mingashcacunahuanmi pajtachincuna. Diospaj organizacionpi responsabilidadcunata pajtachina cashpapish Diospaj Gobiernomanta huillanataca mana saquincunachu (1 Cor. 9:16).

‘Diospaj shimitaca shujtaj ladocunapipishmi huillashpa catircacuna’ (Hechos 6:7)

21, 22. ¿Jehová Dios mushuj congregacionta bendiciashcataca ima shinataj yachanchij?

21 Jehová Diospaj ayudahuanmi mushuj congregacionca jarcaicunatapish, congregación ucupi problematapish allichi tucurcacuna. Dios ayudajpimi paipaj “shimitaca shujtaj ladocunapipish huillashpa catircacuna. Jesusta catijcunapish ashtahuan ashtahuanmi Jerusalenpica mirarishpa catircacuna. Shinallataj achca sacerdotecunapishmi Jesusta catijcuna tucurca” (Hech. 6:7). Cai versopi, Hechos libromanta shujtaj versocunapipish Jesusta catijcuna ima shina mirarishcatami parlan (Hech. 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:31). Cunan punllacunapipish Jesusta catijcuna mundo enteropi Diosmanta huillashcata yachashpaca achcatami cushicunchij.

22 ¿Punta siglopica imataj ashtahuan tucurca? Religionta yachachijcunaca Jesusta catijcunata llaquichishpa catinataca mana saquircacunachu. Catij yachaipimi Estebanmanta yachashun. Paipish viudacunaman micunata repartingapaj agllashcami carca. Paita ima shina llaquichishcatami ricushun.

a Mandaj juezcunaca judiocunatami juzgajcuna carca” nishca recuadrota ricui.

b Angelcunamanta parlashpaca ‘yurajlla churanata churarishca runacuna’ nishpami 20 cutincuna Hechos libropica parlan (Hech. 1:10). Pero Hechos 5:19-pimi punta cutin ‘Diospaj ángel’ nin.

c Gamalielca alli nishca yachachijmi carca” nishca recuadrota ricui.

d ‘Huasin huasin’ rishpami huillarcacuna” nishca recuadrota ricui.

e ‘Minishtishca trabajota’ rurangapaj agllashca canchis huauquicunaca ancianocuna shina sirvingapaj cualidadcunatami charishcangacuna. Pero Bibliapica ancianocunata, superintendentecunata ima horasmanta agllai callarishcataca mana huillanchu.

f Punta siglopica alli cualidadcunata charij huauquicunami ancianocunata agllangapaj autoridadta charircacuna (Hech. 14:23; 1 Tim. 5:22; Tito 1:5). Cunan punllacunapica superintendentecunami ancianocunatapish, siervo ministerialcunatapish agllancuna. Paicunata agllachunca Cuerpo Gobernantepi sirvij huauquicunami mingashcacuna.