Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 10

“Diospaj shimitaca shujtaj ladocunapipishmi huillashpa catircacuna”

“Diospaj shimitaca shujtaj ladocunapipishmi huillashpa catircacuna”

Pedroca carcelmantami llujchishca carca. Jesusta catijcunata catirashpa llaquichijpipish huillanataca mana saquircacunachu

Hechos 12:1-manta 25-cama japishcami can

1-4. a) ¿Pedroca ima llaquicunatataj chꞌimbapurana carca? b) ¿Canpish carcelpi cashpaca imatataj ruranguiman?

 ISHQUI romano soldadocuna cárcel ucuman Pedrota pushagrijpimi carcelpaj jatun fierro pungucunaca sinchita huichcashcata uyarirca. Cárcel ucupi jatun pircacunata, cadenacunata, cuidaj soldadocunata ricushpaca mashna punllacunata pasana cashcata, paihuan ima tucunata mana yachashcamantami Pedroca achcata preocuparishca cashcanga.

2 Pedroca rey Herodes paita huañuchisha nishcatami yachaj chayarca. a Chai reyca gentecuna munashcata rurangapajmi Pascua punllapi Pedrotaca huañuchisha nirca. Herodesca Jesusta catij Santiagotaca ñami huañuchishca carca. Chaimantami Pedroca paitapish huañuchi tucushcataca alli yacharca.

3 Cayandij punlla paita huañuchinata yachashpaca, ¿Pedroca imapitaj yuyashcanga? Asha huatacuna huashamanmi Jesusca Pedrotaca: ‘Cantaca huatashpa huañuchingapaj apangacunami’ nirca. Pedroca chai shimicuna chai rato pajtaricushcatami yuyashcanga (Juan 21:18, 19).

4 ¿Carcelpi cashpaca ima shinataj sintirinchijman? Achcacunaca yallitaj sustarishpa, achcata desanimarishpami esperanza illaj saquirinman. Shinapish Jesusta catijcunaca llaquicunata charishpapish mana yallitaj sustarinchijchu. ¿Imamanta? Pedro carcelpi cashpa imata rurashcata, Jesusta catijcunata catirashpa llaquichijpi ima shina paicuna chꞌimbapurashcata ricushun.

‘Huauqui panicunaca tucui shunguhuanmi Diosta mañacurcacuna’ (Hechos 12:1-5)

5, 6. a) ¿Rey Herodesca imamantataj huauqui panicunata llaquichi callarirca? b) ¿Paicunataca ima shinataj llaquichirca? c) ¿Santiago huañujpica imamantataj huauqui panicunaca achcata llaquirircacuna?

5 Yachai 9-pi ricushca shinaca Corneliopish, paipaj familiapish Jesusta catijmi tucurcacuna. Chaica congregacionpajca importantemi carca. Mana judiocuna Jehová Diosta adorashcata ricushpaca, Jesusta mana catij judiocunaca sorprendidosmi saquirircacuna.

6 Rey Herodesca judiocunahuan alli apanacungapaj nishcamantami Jesusta catijcunata llaquichi callarirca. “Paica Juanpaj huauqui Santiagotami espadahuan huañuchirca”. Jesusta alli catij cashcata yachashcamantami chaita rurarca (Hech. 12:2). Santiagota huañuchishcamantaca congregacionpi huauqui panicunaca achcatami llaquirircacuna. Jesús shujtaj laya tucushpa paipaj ñahui, paipaj jahua churanapish luz shina achij nicujpica Pedropish Santiagopish, paipaj huauqui Juanpishmi chai milagrota ricurcacuna (Mat. 17:1, 2; Mar. 5:37-42). Santiagopish, Juanpish mingashcacunata cushicuihuan pajtachijcuna cashcamantami Jesusca: “Truenopaj churicunami canguichij” nirca (Mar. 3:17). Santiago huañujpica huauqui panicunaca tucuipi cazuj, cꞌuyashca apostoltami pirdircacuna.

7, 8. ¿Pedro carcelpi cajpica huauqui panicunaca imatataj rurarcacuna?

7 Herodes Santiagota huañuchishcamantami judiocunaca cushilla saquirircacuna. Chai qꞌuipaca Herodesca Pedrotapish carcelpi churachun mandarca. Yachai 5-pi ricushca shinaca apostolcunata carcelpi churajpipish huillanata saquichun mana jarcai tucurcacunachu. Chaimantami Herodesca Pedrota ishqui soldadocunapaj chaupipi cadenacunahuan huatachun mandarca. Tutapish punllapish Pedrota turnashpa cuidachunca 16 soldadocunatami churarca. Herodesca soldadocunataca Pedrota richun saquijpica paita shinallatajmi cancunatapish llaquichisha nircami. Pedro carcelpi cashcata yachashpaca, ¿Jesusta catijcunaca imatataj rurarcacuna?

8 Pedro carcelpi cajpica huauqui panicunaca tucui shunguhuanmi Diosta mañacurcacuna (Hech. 12:5). Santiagota huañuchijpipish Diospi crinataca mana saquircacunachu. Paicuna mañashcacunata seguro Dios uyashcatami crircacuna. Jehová Dios ñucanchij mañashcacunata uyacushcataca mana cungarinachu canchij. Pero pai ñucanchij mañashcacunata uyachunca pai munashca shinami mañana canchij (Heb. 13:18, 19; Sant. 5:16).

9. ¿Jesusta punta catijcuna Pedrota ayudachun Diosta mañashcamantaca imatataj yachanchij?

9 Huauqui panicunataca catirashpa llaquichicushcamanta, huillanamanta jarcaicunata churashcamanta, acapanacuna, terremotocuna, sinchi tamya tiyashcamantami sufricuncuna. Paicunamantami Diosta mañana canchij. Shinallataj familia ucupi llaquicunata charijcunamanta, desanimarishcacunamanta, shujtaj problemacunata chꞌimbapuracuj huauqui panicunamantapishmi mañana canchij. Bibliapica: ‘Jehová Diosca mañashcacunata uyajmi can’ ninmi. Chaimantami pi ayudata minishtishcata yachashpaca paimanta mañanataca mana saquinachu canchij (Sal. 65:2). ¿Ñucanchij llaquicunahuan cajpica shujtajcuna ñucanchijmanta mañachun manachu munanchijman?

Carcelpi caj huauquicunapaj fe sinchiyachunca Jehová Diostami mañana canchij.

“Ñucata cati” (Hechos 12:6-11)

10, 11. ¿Diospaj angelca Pedrota carcelmanta llujshichingapajca imatataj rurarca?

10 ¿Pedroca Herodes paita llaquichisha nishcamantaca manchaihuanchu carca? Mana yachanchijchu. Paica último tutami carcelpi pasacurca. Ishqui soldadocunapaj chaupipi cashpapish tranquilo dormishcatami yachanchij. Pero Jehová Dios paita cuidacushcata yachashcamantami seguro sintirirca (Rom. 14:7, 8). Pedroca imalla tucugrishcataca mana yacharcachu. Carcelpica Diospaj angelmi ricurirca. Pedro maipi cashca ucutapish shuj luzmi achijyachirca. Chai angelca Pedrotami rijchachirca, paipaj maquicunamantapishmi cadenacunata urmachirca. Shinapish Pedrota cuidaj soldadocunaca mana ima sintircacunachu.

‘Llajtaman apaj fierro pungumanmi chayarcacuna. Chai punguca paicashcami pascarirca’ (Hechos 12:10).

11 Diospaj angelca Pedrotaca, “¡Utca jatari!”, “allichirishpa cambaj pargateta churari”. “Cambaj jahua churanata churarishpa ñucata cati” nircami. Chashna nijpimi Pedroca angelta catishpa llujshirca. Carcelta cuidaj tucui soldadocunatapish pasashpaca canllaman apaj fierro pungumanmi chayarcacuna. Chai pungupish paillataj pascarijpimi paicunaca llujshishpa shuj ñanta catishpa rircacuna. Chashna ricushpami angelca Pedrota “ñapish chaipi saquishpa chingarircalla”. Chaimi Pedroca shuj muscui mana cashcata intindirca. Yayitu Dios carcelmanta llujchishcatapishmi cuentata curca (Hech. 12:7-11).

12. ¿Jehová Dios Pedrota carcelmanta llujchishcamantaca imatataj yachanchij?

12 Herodes jatun mandaj cashpapish Pedro carcelmanta llujshichunca mana jarcai tucurcachu. Paica soldadocunapaj ñaupajpimi carcelmanta llujshirca. Jehová Dios Pedrota carcelmanta ima shina llujshichishcata yachashpaca paipaj poderhuan paita sirvijcunatapish ayudai tucushcatami yachanchij. Shinapish Jehová Diosca mana tucui paita sirvijcunataca shuj milagromanta quishpichircachu. Por ejemplo, Santiagota huañuchichun, Pedro ima shina huañuna cashcata, Jesús ima nishcata pajtarichunpish mana jarcarcachu. Cunan punllacunapica Diosta sirvijcunaca shuj milagromanta ñucanchijta quishpichichunca mana shuyanchijchu. Ñucanchijta quishpichij Yaya Diosca mana cambiashcachu (Mal 3:6). Paica paipaj churimanta achca gentecunata ñallami huañuimanta quishpichinga (Juan 5:28, 29). Caita yachashpaca problemacunata chꞌimbapurangapajmi fuerzasta charinchij.

“Pedrota ricushpaca mancharishcami saquirircacuna” (Hechos 12:12-17)

13-15. a) ¿Mariapaj huasiman Pedro chayashcata ricushpaca Jesusta catijcunaca ima shinataj sintirircacuna? b) ¿Hechos libroca imacunamantataj ashtahuan parlan? c) ¿Bibliapi Pedro maiman rishcata mana huillajpipish paica imatataj rurashpa catirca?

13 Pedro carcelmanta llujshishpaca Juan Marcospaj mama Mariapaj huasiman rinatami decidirca. Mariaca viudami cashcanga. Paica shuj jatun huasita charishcamantami Jesusta catijcunaca chaipi tandanacujcuna carca. Pedroca Mariapaj churi Juan Marcosta paipaj churi shinami cꞌuyarca. Chai punllamanta Juan Marcospaj shutita Hechos libropimi punta cutin ricurin (1 Ped. 5:13). Tuta cajpipish Mariapaj huasipimi Jesusta catijcunaca Pedrota carcelmanta quishpichichun Yaya Diosta mañacurcacuna. Pero Jehová Dios paipaj mañashcacunata ima shina cutichinataca mana yacharcacunachu.

14 Pedro punguta huajtai callarica. Chaimi Rode shuti sirvij huambraca pi cashcata ricunaman llujshirca (griego shimipi Rode shutica españolpica “Rosa” nisha ninmi). Chai huambraca Pedropaj rimashcata uyashpami achcata cushicurca. Chaimi punguta pascanapaj randica huasi ucuman callpashpa rishpaca Pedro canlla pungupi cashcata huillarca. Chashna nijpimi paicunaca: “Locamari tucucungui” nircacuna. Shinapish paica cutin cutinmi mana llullacunichu, Pedromi shamushca nirca. Chaimi paicunaca shinashpaca Pedropaj randimi shuj angel shamushcanga nircacuna (Hech. 12:12-15). Chaicamaca Pedroca punguta huajtashpami canllapi shayacurca.

15 Punguta pascashpa, “Pedrota ricushpaca mancharishcami saquirircacuna” (Hech. 12:16). Paicunata upallachishpami Jehová Dios carcelmanta ima shina llujshichishcata huillarca. Chai qꞌuipaca Santiagomanpish, caishuj huauquicunamanpish huillanguichij nircami. Chaita nishpaca chaimanta llujshishpami Herodespaj soldadocuna cutin carcelpi ama churachun shujtaj ladoman rirca. Chaipimi Diosta sirvishpa catirca. Chai punllacunamanta Hechos capítulo 15-pica circuncisionmanta problemacuna tiyajpimi Pedromantaca cutin parlan. Chaimanta ñaupamanca huillangapaj Pablo rurashca viajecunamantami parlan. Chaipica Pedro judiocuna circuncisionta rurana cashcata o mana rurana cashcata shuj decisionta agllachunmi ayudarca. Maiman rishcata mana yachashpapish shujtaj Jesusta catijcunata sinchiyachishcataca segurosmi cai tucunchij.

16. ¿Shamuj punllacunapi sumaj causaita charinataca imamantataj crinchij?

16 Huaquinpica Diosta sirvijcunaca paicunapaj mañashcacunata yalli chasquishcamantami achcata cushicuncuna. Pedro carcelmanta llujshijpica Jesusta catijcunaca chashnallatajmi sintirircacuna. Ñucanchijpish ñucanchij yuyashcata yalli Diospaj bendicioncunata chasquishpaca achcatami cushicunchij (Prov. 10:22). Ashtahuanpish shamuj punllacunapi Jehová Dios pai cusha nishcacunata muyundij allpapi ima shina pajtachina cashcatami ricushun. Chaipimi ñucanchij mañashcacunata yalli chasquishun. Jehová Diosta tucuipi cazushpaca cushillami causashun.

‘Jehová Diospaj angelca Herodesmanca shuj unguitami cacharca’ (Hechos 12:18-25)

17, 18. ¿Achca gentecunaca imamantataj Herodesta jatunyachircacuna?

17 Pedro carcelmanta llujshishcata yachaj chayashpaca Herodes Agripaca achcatami pꞌiñarirca. Chaimantami carcelta cuidaj soldadocunata castigachun mandarca. Tal vez paicunata huañuchichunmi cachashcanga (Hech. 12:19). Mandaj Herodesca cꞌuyaj, llaquij runaca mana carcachu. ¿Shinapish cai mandaj millai cashcamantaca castigashcachu carca?

18 Mandaj Herodesca Pedrota mana huañuchi tucushcamantaca pingaipimi saquirirca. Shinapish Herodespaj contracuna paihuan alli tucushun nishpa paipajman rijpica Herodesca paita jatunyachichun munashpami achca gentecunapaj ñaupajpi rimai callarirca. Lucasca chai punlla Herodes “mandangapaj shuj sumaj churanata churarishcatami” nirca. Josefoca Herodespaj churanaca platahuan rurashca cashcata, intihuan achijyachij cashcatami nirca. Chai jatun tucushca mandaj rimai callarijpica gentecunaca: “¡Caica dios rimashcamari, mana runa rimashcachu!” nishpami caparircacuna (Hech. 12:20-22).

19, 20. a) ¿Jehová Diosca imamantataj Herodesta castigarca? b) ¿Herodesta unguchishcamantaca imatataj yachanchij?

19 Yaya Diosta jatunyachinapaj randica gentecunaca Herodestami jatunyachircacuna. Shinapish chaitaca Yaya Diosmi ricucurca. Gentecuna paita jatunyachichun jarcai tucushpapish Herodesca chaita mana rurarcachu. ‘Chai ratomi Jehová Diospaj angelca Herodesmanca shuj unguita cacharca. Chaimi paica cꞌurucuna micushca huañurca’ (Hech. 12:23). Proverbios 16:18-pi nishca shinaca Herodesca ‘manaraj llaqui tucushpaca jatun tucushcami carca’. Josefoca Herodestaca mana yuyashcapi shuj millai unguita ricurishcata, Herodesllataj Yaya Diosca ñucata castigacun nishpa reconocishcatami huillarca. Shinallataj Herodes manaraj huañushpaca pichca punllacunata sufrishcatami huillarca. b

20 Cunan punllacunapi millai gentecunaca ima mana allita rurashpapish mana shuj castigota chasquij shinami ricurincuna. Chaita ricushpachari maipica preocuparinchij. “Shinapish tucui cai pacha gentecunaca Diablopaj maquipimi can” (1 Juan 5:19). Herodeshuan ima tucushcata yachashpaca Jehová Dios millaicunata llaquichij cashcatami yachanchij. Paica cashcata rurajmi can (Sal. 33:5). Paica justo cashcamantami siempre allita ruranga.

21. a) ¿Hechos capítulo 12-mantaca imatataj yachanchij? b) ¿Cai capitulota liyishpaca imamantataj cushilla sintirinchij?

21 Cai capitulopica “Jehová Diospaj shimitaca shujtaj ladocunapipishmi huillashpa catircacuna” nishpami tucuchin (Hech. 12:24). Ñaupa punllacuna shinallatajmi, cunan punllacunapish Jehová Dios bendiciajpimi alli huillaicunata muyundij allpapi huillashpa catinchij. Hechos capítulo 12-pica mana shuj apóstol huañushcallamanta o shujtaj apóstol prezu llujshishcallamantachu huillan. Ashtahuanpish Diablo congregacionta ama tucuchichun, Diosmanta huillanata ama jarcachun Jehová Diosllataj ayudacushcatami huillan. Diabloca mana mishangachu (Is. 54:17). Ñucanchijca Diostapish, Jesustapish tucuipi cazushpami ‘Jehová Diospaj shimita’ shujtajcunaman huillanataca mana nunca saquishun. Caita ruranaca shuj sumaj privilegiomi can.

a Herodes Agripa I” nishca recuadrota ricui.

b Josefo y Lucas Herodes ima shina huañushcata escribishcata liyishpaca shuj doctorca, Herodes jiru unguihuan huañushcatami intindirca. Paica, cai unguita charijcunaca huijsapi cuicacuna jundashpa, hasta cuicacunata vomitashpami huañuncunalla nishpami quillcarca. Shujtaj libropica: “Lucasca doctor cashcamantami Herodes llaquinaita huañushcata alli yacharca” ninmi.