Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 16

Huañushcacunamanta verdadta parlashunchij

Huañushcacunamanta verdadta parlashunchij

‘Umaj espiritucunata, supaicunapaj yachachishcacunata uyashpaca, taucacunami crishcataca yangallami cashca nishpa saquingacuna’ (1 TIMOTEO 4:1).

CANTO 73 Ama manchangapaj ayudahuai

CAITAMI YACHASHUN *

Shuj familia llaquita charijpica mana alli costumbrecunapi participanapaj randica paicunatami animana canchij. (Párrafos 1 y 2-ta ricui). *

1, 2. a) ¿Diabloca ima shinataj gentecunataca pandachishca? b) ¿Cai yachaipica imatataj ricushun?

DIABLOCA llullapaj yayami can. Gentecunataca callari punllamantami llullacunata nishpa pandachishca (Juan 8:44). Paica, gentecuna huañujpica almaca causashpami catin ninmi. Cai llullata crishpami gentecunaca panda costumbrecunata rurancuna. Shuj familia o amigo huañujpi ñucanchijpish chai panda costumbrecunapi ama participangapajmi cuidarina canchij (Judas 3).

2 Huañushcacunamanta Bibliapi imata nishcataca allimi yachanchij. Pero Dios mana munashca costumbrecunapi participachun nijpica ¿imatataj rurana canchij? (Efesios 6:11). Shuj huauqui o pani llaquicunata chꞌimbapuracujpica ¿ima shinataj paicunataca ayudai tucunchij? Cai yachaipimi Jehová ima shina ayudasha nishcata yachashun. Puntaca huañushcacunamanta Bibliapi imata yachachishcatami ricushun.

¿HUAÑUSHPACA IMATAJ TUCUNCHIJ?

3. ¿Diablo llullashcamantaca gentecunaca imataj tucurca?

3 Diosca gentecuna huañuchunca mana munarcachu. Ashtahuanpish para siempre causachunmi munarca. Huiñaita causangapajca Adán Evaca Diostami cazuna carca. Diosca: “Huerta chaupipi tiyaj yuraca allita mana allita yachaj chayachijmi. Chai yuramantaca ama micungui. Chai yuramanta micushpaca, chai punllallatajmi huañungui” nircami (Génesis 2:16, 17). Diabloca shuj culebrata parlachishpami Evataca mana huañunguichu nirca. Chai llullata crishpami Evaca chai yuramanta micurca. Qꞌuipaca paipaj cusapish chashnallatajmi rurarca (Génesis 3:4, 6). Paicuna chaita rurashcamantami tucui gentecunaca juchayuj tucushpa huañuna carca (Romanos 5:12).

4, 5. ¿Diabloca gentecunataca ima shinataj pandachicun?

4 Yaya Dios nishca shinami Adán Evaca huañurca. Diabloca llullanataca manataj saquishcachu. Paica, gentecuna huañujpica almaca causashpami catin ninmi. Chashna llullacunata nishpami Diabloca cunan punllacunacama pandachicun (1 Timoteo 4:1).

5 Ñucanchijpajca huañuica shuj enemigo shinami can (1 Corintios 15:26). Diosca gentecunataca para siempre causachunmi rurarca. Chaimantami mana huañunata munanchij (Eclesiastés 3:11, NM). Chaita yachashpami Diabloca achca llullacunata nishpa gentecunata pandachicun.

6, 7. a) ¿Achca gentecunaca Bibliapica imatataj yachacuncuna? b) ¿Huañushcacuna mana llaquita apacushcata yachashpaca ima shinataj sintirinchij?

6 Gentecuna huañushca qꞌuipa ima tucunamanta Diablo achca llullacunata nijpipish mana tucuicunachu crishca. Achca gentecunaca Bibliapimi huañushca qꞌuipa ima tucunamanta, huañushcacuna causarinamantapish yachacuncuna (Eclesiastés 9:5, 10; Hechos 24:15). Bibliapica, huañushcacunaca huañujta dormicuj shinallami siricuncuna ninmi. Paicunaca mana llaquita apacuncunachu. Ñucanchijtapish mana llaquichi tucunchu. Caita yachashpami tranquilo sintirinchij (Juan 11:11-14). Huañushcacunaca mashna tiempota huañushca cashcataca mana yuyarincunachu. Chaimantami achca huatacuna huashaman huañushca cashpapish paicuna causarishpaca dormimanta jatarij layalla canga.

7 Diabloca achca llullacunata nishpami gentecunata pandachishca. Pero Bibliapica huañushcacuna mana imata ruracushcataca achijtami yachachin. Gentecunata pandachishca jahuapish Diabloca Yaya Diostami yangamanta juchachin. Cunanca cai tapuicunatami yachashun: ¿Diabloca ima shinataj Diospaj shutitaca yangapi churashca? ¿Jesús ñucanchijta quishpichishcata ama crichunca Diabloca imatataj rurashca? ¿Diablopaj culpamantaca ima shinataj causacunchij?

DIABLOPAJ LLULLACUNACA GENTECUNATAMI LLAQUICHISHCA

8. ¿Jeremías 19:5-pica Yaya Diosmantaca imatataj yachachin?

8 Diabloca llullacunata nishpami Jehová Diospaj shutita yangapi churan. Paica Yaya Dios millai cashcata yuyachunmi munan. Chaimantami Diabloca, Diosca huañushcacunataca ucu pachapimi llaquichicun nishpa llullan. Pero Diosca cꞌuyajmi can (1 Juan 4:8). Paica tucui mana alli ruraicunatami pꞌiñan (Jeremías 19:5-ta liyipai). Diosmanta achca llullacunata Diablo nijpica ¿ima shinataj sintirinchij? Jehová Dioscarin ¿ima shinashi sintiringa?

9. a) ¿Juan 3:16 y Juan 15:13-pica imatataj yachachin? b) ¿Diabloca imatataj crichun munan?

9 Jesús ñucanchijmanta degana huañushcata crichunmi Diabloca munan (Mateo 20:28). Jesusca paipaj causaita cushpami ñucanchijtaca achcata cꞌuyashcata ricuchirca (Juan 3:16; 15:13-ta liyipai). Shinapish Diabloca, gentecuna huañujpica almaca causashpami catin ninmi. Chai cierto cajpica ñami huiñai causaita charinchijman. Jesús ñucanchijmanta huañuchunpish mana minishtinchijmanchu. Jesuspaj causaita Diablo mana valichishcata ricushpaca Diosca achcatami llaquirin. Jesuspish chashnallatajmi llaquilla sintirin.

10. ¿Diablopaj llullacunata crishpaca gentecunaca ima shinataj causancuna?

10 Diablopaj llullacunata crishpami achca gentecunaca llaquilla, manchaihuan causancuna. Maijancunaca shuj huahua huañujpica: “Jahua cielopi shuj angelito faltashcamantami Yayitu Diosca apan” nincunami. Caita uyashpami yaya mamacunaca ashtahuan llaquilla sintirincuna. Ñaupa punllacunapica huaquin catolicocunami paicunapaj crishcacunahuan mana de acuerdo cajpica llaquichijcuna, rupachijcuna carca. Paicunaca: “Ucu pachapi ima shina rupachishca canata ricuchingapajmi chashna ruranchij. Chaimi paicunaca tal vez arrepintiringacuna” nijcunami carca. Cutin shujtaj gentecunaca huañushcacunatami adorancuna o bendicionta cuchunpish mañancuna. Shujtajcunacarin almacuna ama llaquichichun nishpami imatapish rurancuna.

ÑUCANCHIJ CRISHCACUNAMANTACA ¿IMA SHINATAJ PARLANA CANCHIJ?

11. ¿Shuj familia huañujpica maijancunaca imatataj rurachun munangacuna?

11 Shuj familia huañujpica huaquin familiacuna, amigocunaca panda costumbrecunapi participachunmi munangacuna. Tal vez paicunaca: “Almitata mana respetashcamantami mana participasha ningui. Cambaj culpamantami ñucanchijta llaquichinga” ningacunami. Paicuna chashna nijpipish ñucanchijca Jehová Diostami cazuna canchij. Paillatajmi ñucanchij crishcacunamanta mana manchashpa parlangapaj ayudanga. Cunanca Bibliapi huaquin yuyaicunata ricushun.

12. ¿Huaquin gentecunaca ima panda costumbrecunatataj rurancuna?

12 Panda costumbrecunamanta caruyashunchij (2 Corintios 6:17). Shuj llajtapica achca gentecunaca: “Pita causaipi mana alli tratajpica huañushpaca paipaj almami ñucanchijta llaquichinga” nishpami yuyancuna. Chai panda crishcacunamantami shuj libropica: “Huañushcapaj almaca tucui comunidadtami llaquichi tucun” nin. Cutin, Africapica pi huañujpica paillataj ama ricurichun nishpami maijancunaca huasipi espejocunata tapancuna. Paipaj fotocunatapish pata ladoman tigrachishpami churancuna. Pero Diosta sirvijcunaca cai costumbrecunapica mana chagrurinachu canchij (1 Corintios 10:21, 22).

Bibliata alli estudiashunchij. Ñucanchij crishcacunatapish mana Testigo familiacunahuan alli parlanacunata yachashunchij. (Párrafos 13 y 14-ta ricui). *

13. ¿Shuj costumbre alli cashcata o mana alli cashcata yachangapajca imatataj rurana canchij?

13 Shuj costumbre alli cashcata o mana alli cashcata yachangapajca Jehová Diostami yachaita cuchun mañana canchij (Santiago 1:5-ta liyipai). Ashtahuan yachangapajpish ñucanchij publicacioncunatami alli estudiana canchij. Shinallataj huauqui ancianocunahuanmi parlai tucunchij. Paicunaca imata ruranataca mana ningacunachu. Pero Bibliapi huaquin yuyaicunata ricuchishpami ñucanchijtaca ayudangacuna. Chashnami ñucanchijllataj “ima alli cashcata, ima mana alli cashcatapish” agllai tucushun (Hebreos 5:14).

14. Ñucanchij culpamanta shujtajcuna Diosmanta ama caruyachunca ¿imatataj rurana canchij?

14 Imata rurashpapish Diosta jatunyachingapajmi rurana canchij. Shinallataj mana ñucanchijllapi yuyanachu canchij (1 Corintios 10:31, 32). Shuj costumbrepi participanata o mana participanata agllacushpaca shujtajcunapimi yuyana canchij. Ashtahuancarin ñucanchij huauqui panicunapimi yuyana canchij. Ñucanchij culpamanta Diosmanta caruyachunca mana munanchijchu (Marcos 9:42). Diosta mana rijsijcunapaj costumbrecunatapish respetanami canchij. Paicunapaj crishcacunamantapish mana burlarinachu canchij. Respetohuan parlajpica ñucanchijtapish respetohuanmi tratangacuna. Chashnami Diospaj shutita jatunyachishun.

15, 16. a) ¿Ñucanchij crishcacunataca imamantataj shujtajcunamanca parlana canchij? Shuj ejemplomanta parlai. b) ¿Romanos 1:16-pi nishca shimicunaca imatataj yachachin?

15 Ñucanchij familiacunaman, vecinocunaman testigos de Jehová cashcata huillashunchij (Isaías 43:10). Manaraj jatun llaqui tiyajpimi ñucanchij crishcacunataca familiacunaman parlana canchij. Chashnami huañui tiyajpica panda costumbrecunapi participachunca mana obligangacuna. África llajtapi causaj huauqui Franciscomanta, paipaj huarmi Carolinamanta parlashun. Huauqui Franciscoca: “Ñuca huarmihuan Jehová Diosmanta yachashpaca, ‘huañushcacunamanta yanga costumbrecunapi ña mana participashunchu’ nishpami ñucanchij familiacunaman huillarcanchij. Ñucanchij causan llajtapica huañushcacunataca yacuhuanmi armachincuna. Maipimi huañushcata armachishpa yacuta shitan, chai pushtupimi shuj familiaca quimsa tutata dormina can. Chaita rurajpica huañushcaca allimi sintiringa nincunami. Chaimi Carolinapaj ñaña huañujpica paipaj familiaca, ‘cambaj ñañata armachishca yacuta maipi shitashcapimi dormina cangui’ nircacuna” ninmi.

16 ¿Huauqui Francisco paipaj huarmipish imatataj rurarcacuna? Huauqui Franciscoca: “Jehová Diosta cꞌuyashcamantami chai panda costumbrepica mana participarcanchij. Chaimi familiacunaca achcata colerarca. Paicunaca, ‘huañushcataca mana respetanguichijchu. Cancunataca ña mana ashtahuan visitashunchu, imapipish manataj ayudashunchu’ nircacunami. Ñucanchij crishcacunamantaca ñami puntaman parlashca carcanchij. Chaimantami paicuna colera cajpica imata mana nircanchij. Huaquin familiacunacarin, ‘paicunaca cai costumbrepi imamanta mana participanataca ñami intidichircacuna’ nishpami difindircacuna. Familiacunaca mana tucui vidachu pꞌiñarircacuna. Cunanca paicunahuanca allimi causanchij. Maijancunacarin publicacioncunata mañanamanmi shamushcacuna” ninmi. Cai experienciapi ricushca shinaca ñucanchij crishcacunamantaca mana manchashpami parlanalla canchij (Romanos 1:16-ta liyipai).

LLAQUILLA CAJCUNATA AYUDASHUNCHIJ

Llaquilla cajcunata ayudashunchij. (Párrafos 17 al 19-ta ricui). *

17. ¿Shuj huauquipaj o panipaj familia huañujpica imatataj rurana canchij?

17 Shuj huauquipaj o panipaj familia huañujpica maijancunaca panda costumbrecunapi participachunmi obligasha ningacuna. Chaimantami cꞌuyaihuan paicunataca animachina canchij (Proverbios 17:17). Paicunata ayudangapajca ¿imallatataj rurana canchij? Bibliapi ishqui yuyaicunata yachashun.

18. a) ¿Jesusca imamantataj huacarca? b) ¿Jesusmantaca imatataj yachanchij?

18 Romanos 12:15-pica: “Huacajcunahuanca huacaichij” ninmi. Shuj huauqui o pani llaquilla cajta ricushpaca ima shina cushichinataca tal vez mana yachashunchu. Shinapish ñucanchij huacashcata ricushpami paicunamanta preocuparishcata ricungacuna. Lázaro huañujpica Marta, María, shujtaj gentecunapishmi paipaj cꞌuyashca amigomanta huacarcacuna. Lázaro huañushca chuscu punlla qꞌuipami Jesusca paipaj huasiman chayarca. Paica Lázaro causarinata yachashpapish achcata llaquirishpami huacarca (Juan 11:17, 33-35). Lázaro huañushcamanta ima shinami Jesús llaquilla sintirirca, chashnallatajmi pi huañujpica Diospish llaquilla sintirin. Shinallataj Jesús huacashcata ricushpami Martapish, Mariapish paicunata cꞌuyashcata ricurcacuna. Ñucanchij huauqui panicunamanta llaqui horaspi cꞌuyashcata ricuchijpica mana paicunalla cashcatachu sintingacuna.

19. ¿Eclesiastés 3:7-pica imatataj yachachin?

19 Eclesiastés 3:7-pica: ‘Upalla cangapajpish, rimanacungapajpish punllami tiyan’ ninmi. Shuj huauqui o shuj pani paipaj familia huañushcamanta llaquilla cajpica alli uyanatami yachana canchij. Paicuna imata nijpipish mana pꞌiñarishpami uyanalla canchij (Job 6:2, 3). Tal vez paicunapaj familiacuna mana Testigo cashcamantami chꞌican chꞌican jarcaicunata chꞌimbapuracuncuna. Chai llaquicunata ahuantashpa catichunca paicunahuanmi Jehová Diosta mañana canchij (Salmo 65:2). Tiempo tiyajpica paicunahuanmi Bibliata liyina canchij. Mana cashpaca publicacioncunapimi shujtaj Testigocuna llaquicunata ima shina ahuantashcata liyi tucunchij.

20. ¿Catij yachaipica imatataj ricushun?

20 Huañushcacuna mana imata ruracushcata yachashpa, paicuna causarinata yachashpaca cushillami sintirinchij (Hechos 24:15). Ñucanchij crishcacunataca maipi cashpapish, ima hora cashpapish mana manchashpami huillana canchij. Gentecuna Diosmanta caruyachunmi Diabloca tucuita ruracun. Paica demoniocunapaj ruraicunapi chagrurichunmi munan. ¿Chai ruraicunapica imamantataj mana chagrurina canchij? Catij temapimi caimanta ashtahuan yachashun.

CANTO 24 Jehová Diospaj urcuman huichiyashunchij

^ par. 5 Diablopish demoniocunapish gentecuna huañushca qꞌuipa ima tucunamantami llullacunata nishpa pandachisha nin. Cai llullacunata crishpami achca gentecunaca panda costumbrecunata rurancuna. Tal vez paicunaca chai costumbrecunapi participachunmi ñucanchijtapish obligasha ningacuna. Pero cai yachaita estudiashpami Jehová Diosta tucuipi cazunata yachashun.

^ par. 55 FOTOCUNAMANTA. Shuj huarmica paipaj familia huañushcamantami huacacun. Chaimi shuj huauqui paipaj huarmindij paita animacuncuna.

^ par. 57 FOTOCUNAMANTA. Huañui tiyajpi shuj costumbrepi participanata o mana participanata agllangapajca shuj Testigoca publicacioncunatami estudiacun. Qꞌuipaca paipaj crishcacunatami paipaj familiacunaman parlacun.

^ par. 59 FOTOCUNAMANTA. Shuj huauquipaj familia huañujpimi ishqui ancianocunaca animacuncuna.