Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

Mana pꞌiñarishpa shuyashunchij

Mana pꞌiñarishpa shuyashunchij

“Mana pꞌiñarishpa chai yuyailla shuyaichijlla” (SANTIAGO 5:8).

CANTOCUNA: 114, 79

1, 2. a) ¿Diostaca imamantataj ‘¿maicamataj chashna cangari?’ nishpa tapui tucunchij? b) ¿Ñaupa tiempopi Diosta sirvijcunamantaca imatataj yachai tucunchij?

PROFETA Isaiasca, ‘Jatun Dios ¿maicamataj chashna cangari?’ nircami. Profeta Habacucpish “Mandaj Dioslla, ¿maicamataj mañacushallari?” nishpami tapurca (Isaías 6:11; Habacuc 1:2). Rey Davidpish 5 cutinmi chashnallataj tapurca. Chaitaca Salmo 13-pimi ricui tucunchij (Salmo 13:1, 2). Jesuspish mana crij gentecunata ricushpaca chashna laya tapuillatatajmi rurarca (Mateo 17:17). Shinaca, chashna tapuicunata charishpaca mana preocuparinachu canchij.

2 ¿Diostaca imamantataj ‘¿maicamataj chashna cangari?’ nishpa tapui tucunchij? Tal vez maijancunaca ñucanchijta llaquichircachari, mana cashpaca ungushcamanta o ña yuyaj cashcamantachari llaquita apacunchij. Chashnallataj tucuri punllacunapi causacushcamanta problemacunatachari charinchij (2 Timoteo 3:1). Shinallataj gentecuna mana allita rurajta ricushpachari llaquirinchij. Chashna llaquicunahuan cashpaca ama desanimarichu. Ñaupa punllacunapi Diosta sirvijcunapish can laya sintirishpami Jehová Diosta tapurcacuna. Paicuna chashna tapujpica Diosca mana pꞌiñarircachu.

3. ¿Llaquicunata charishpaca imatataj rurai tucunchij?

3 ¿Chashna llaquicunata charishpaca imatataj rurai tucunchij? Dios yuyaita cujpimi Santiagoca: “Chaimanta huauquicuna, Mandaj Jesús shamungacama ama pꞌiñarishpalla shuyaichij” nirca (Santiago 5:7). Santiago nishca shinaca tucuicunami shuyanata minishtinchij. Pero ¿mana pꞌiñarishpa shuyanaca imataj can? ¿Ima shinataj mana pꞌiñarishpa shuyashun?

¿SHUYANACA IMATAJ CAN?

4, 5. a) ¿Shuyanaca imataj can? b) ¿Shuyaj cashcataca ima shinataj ricuchinchij? c) ¿Santiagoca shuyana cashcata intindichingapajca imatataj nirca? (Página 3-pi tiyaj dibujota ricui).

4 Bibliapica, Jehová Dios paipaj espíritu santota cujpimi shuyai tucunchij ninmi. Gentecunaca juchayujcunami canchij. Chaimantami Dios mana ayudajpica mana shuyai tucunchijman. Shuyanata yachashpaca Diostapish, shujtajcunatapish cꞌuyashcatami ricuchishun. Cutin, pacienciata mana charishpaca shujtajcunahuan mana alli apanacushunchu (1 Corintios 13:4; Gálatas 5:22). Shuyanata yachashpaca mana pꞌiñarishpa, mana tanto llaquirishpami ima llaquicuna japijpipish ahuantashun (Colosenses 1:11; Santiago 1:3, 4). Pi llaquichijpipish mana chashnallataj llaquichishunchu. Ima problema tiyajpipish Diosmantaca mana caruyashunchu. Shinallataj Bibliapica mana pꞌiñarishpa shuyana cashcatami yachachin. Caitaca Santiago 5:7, 8-pimi yachai tucunchij (leyipai).

5 ¿Imamantataj Jehová cusha nishcata pajtachingacama mana pꞌiñarishpa shuyana canchij? Santiagoca shuj tarpuj runamanta parlashpami shuyana ima cashcata intindichirca. Shuj tarpujca plantacuna alli huiñachunmi allpata allichishpa achcata esforzarin ¿nachu? Pero tarpujca tamya tiyana o usya canataca mana yachanchu. Shinallataj plantacuna utca huiñashpa grano pꞌucuchunca mana imata rurai tucunchu. Chaimantami tarpujca plantacuna allimanta huiñashpa “sumaj granota” pꞌucungacama shuyana can. Ñucanchijpish chai tarpuj runa layallatajmi imapica mana imata rurai tucunchij. Chaimantami Jehová Dios pai cusha nishcata pajtachingacama mana pꞌiñarishpa shuyana canchij (Marcos 13:32, 33; Hechos 1:7).

6. ¿Miqueasmantaca imatataj yachanchij?

6 Ñucanchijca profeta Miqueaspaj punllacunapi shinami causacunchij. Miqueasca rey Acaz mandacui punllacunapimi causarca. Acazca millai runami carca. Gentecunapish ‘millaita rurashpallami’ causacurcacuna (Miqueas 7:1-3-ta leyipai). Miqueasca chai mana alli ruraicunata tucuchingapaj imata mana rurai tucushcata yachashpami: “Ñucaca Mandaj Diostami chapasha. Ñucata quishpichij Taita Diostami shuyasha. Ñuca Diosmi ñuca mañashcataca uyanga” nircami (Miqueas 7:7). Miqueasca llaquicunata Dios tucuchingacamami shuyana carca. Ñucanchijpish Miqueas layallatajmi ‘mana pꞌiñarishpa Diospi shuyana’ canchij.

7. ¿Imamantataj mana pꞌiñarishpa Dios cusha nishcacunata shuyana canchij?

7 Miqueas laya Diospi tucui shunguhuan crishpaca, Jehová Dios pai cusha nishcata pajtachingacamami mana pꞌiñarishpa shuyashun. Caita alli intindingapajca caipi yuyashun. Shuj runataca carcelpimi churashca. Paica mana allita rurashcamantami huañuna can. Huañuna punlla mana chayachun munashpapish paica shuyanami can. Ñucanchijca mana chai runa laya huañuna punllata shuyacunchijchu. Ashtahuanpish Diosca ñucanchijmanca huiñai causaitami cusha nin. Pai agllashca punllapimi chai bendiciontaca cunga. Chaita tucui shunguhuan crishpami mana pꞌiñarishpa shuyanalla canchij. Ashtahuanpish sinchi tucushpami cushilla shuyana canchij (Colosenses 1:11, 12). Ñucanchijcuna pꞌiñarishpa, “¿Diosca ima nishpataj pai nishcata mana utca pajtachin?” nishpa quejarijpica Diosca llaquiringami (Colosenses 3:12).

MANA PꞌIÑARISHPAMI SHUYARCACUNA

8. ¿Ñaupa punllacunapi Diosta sirvijcunamantaca imatataj yachanchij?

8 ¿Mana pꞌiñarishpa shuyangapajca imatataj rurana canchij? Ñaupa punllacunapica achca cꞌaricuna huarmicunami Dios cusha nishcata pajtachingacama mana pꞌiñarishpa shuyarcacuna. Paicunamanta yachashpami ñucanchijpish Diospi shuyanata yachashun (Romanos 15:4). ¿Paicunaca mashnatataj shuyana carca? ¿Imamantataj mana pꞌiñarishpa shuyarcacuna? ¿Shuyashcamantaca ima bendicioncunatataj chasquircacuna? nishpa yuyarishunchij.

Abrahamca paipaj nieto Esaupish Jacobpish naciringacamaca achca huatacunatami shuyarca. (Párrafo 9, 10-ta ricui).

9, 10. ¿Dios cusha nishca pajtarichunca Abrahampish Sarapish mashna tiempotataj shuyana carca?

9 Abrahammanta paipaj huarmi Saramantapish yachashpa callarishun. Paicunaca Diospi tucui shunguhuan crishpami mana pꞌiñarishpa shuyarcacuna. Bibliapica, “Abraham mana pꞌiñarishpalla shuyashca qꞌuipami Jehová Diosca: ‘Canmanca achca bendicioncunatami cusha, cambaj huahua huahuacunataca achcatami mirachisha’ nirca” ninmi (Hebreos 6:12, 15). ¿Imamantataj Abrahamca mana pꞌiñarishpa shuyana carca? Abrahamman Dios cusha nishcacunaca achca tiempo qꞌuipami pajtarina carca. Ima shina pajtari callarishcata ricushun. Jesús manaraj huacharijpi 14 de nisán, 1943 huatapimi Abrahampish Sarapish tucui paicunahuan causajcunapish Éufrates jatun yacuta chꞌimbashpa Dios cusha nishca llajtaman yaicurcacuna. Chai qꞌuipapish Abrahamca 25 huatacunatami paipaj churi Isaac naciringacama shuyana carca. Isaacca 1918 huatapimi nacirirca. Chai huashapish 60 huatacunatami paipaj nieto Esaú, Jacobpish nacirichun shuyana carca. Esaupish Jacobpish 1858 huatapimi nacirircacuna (Hebreos 11:9).

10 ¿Abrahamca Dios cusha nishca llajtapica allpata chasquircachu? Hechos 7:5-pica: ‘Diosca chai llajtapica paimanca chaqui saruillatapish allpataca mana curcachu. Ashtahuanpish chai punllacunapica Abrahamca huahua illajlla cajpipish Taita Diosca: ‘Can huañushca qꞌuipa cambaj huahua huahuacunamanmi cai allpataca cusha’ nircami’ ninmi. Éufrates jatun yacuta Abraham chꞌimbashca punllamanta paipaj huahua huahuacuna shuj llajta tucungacamaca 430 huatacunami pasarca. Paicunami Dios cusha nishca llajtapi causarcacuna (Éxodo 12:40-42; Gálatas 3:17).

11. a) ¿Abrahamca imamantataj mana pꞌiñarishpa shuyarca? b) ¿Mana pꞌiñarishpa shuyashcamantaca Abrahamca ima bendicioncunatataj chasquinga?

11 Abrahamca Dios cusha nishcacuna manaraj tucui pajtarijpimi huañurca. Pero paica tucui causaipimi Jehová Diospi shunguta churarca. Chaimantami pacienciahuan shuyarca (Hebreos 11:8-12-ta leyipai). ¿Paraisopi causarishpaca Abrahamca ima shinashi sintiringa? Bibliapi paipaj causaimanta, paipaj huahua huahuacunamanta parlashcata yachashpaca dimastijmi cushicunga * (urapi tiyaj notata ricui). Shinallataj paipaj huahua huahuacunamanta Jesús nacirishcata yachashpa, Jehová Diospaj munai pajtarichun pai ayudashcata yachashpaca yallitajmi contentaringa.

12, 13. a) ¿Joseca ima llaquicunatataj ahuantarca? b) ¿Llaquicunahuan cashpapish Joseca imatataj rurarca?

12 Abrahampaj shuj bisnietopish mana pꞌiñarishpa shuyanatami yacharca. Paica Josemi carca. Paica ima mana allitaca mana rurarcachu. Pero achca llaquicunatami charirca. Puntapica, 17 huatacunallata charijpimi paipaj huauquicunaca cꞌatushpa Egiptoman cacharca. Qꞌuipaca “amopaj huarmitami violasha nicushca” nishpami juchachircacuna. Llulla cajpipish carcelpimi Josetaca churarcacuna (Génesis 39:11-20; Salmos 105:17, 18). Diosta tucui shunguhuan sirvicujpipish bendicioncunata chasquinapaj randi llaquicunata charishca layami ricurishca canga. Pero 13 huatacuna qꞌuipaca paipaj causaica cambiarcami. José carcelmanta llujshishca qꞌuipaca Faraonca Josetaca tucui Egipto llajtata mandachunmi churarca. Faraonllami Josemantaca ashtahuan jatun mandaj carca (Génesis 41:14, 37-43; Hechos 7:9, 10).

Joseca Jehová Dios tucui llaquicunata anchuchina cashcatami crirca

13 ¿Joseca llaquicunahuan cashpaca yallitajchu llaquirirca? ¿Diospi crinata saquircachu? ¿Imamantataj paica mana pꞌiñarishpa shuyanata minishtirca? Joseca Jehová Dios tucui llaquicunata anchuchina cashcatami crirca. Chaimantami paipaj huauquicunataca cashna nirca: ‘Ama manchaichijchu. Taita Diospish mana llaquichishcataca, ¿maitataj ñucacarin llaquichishari? Cancunaca ñucataca llaquichinchijmi yuyarcanguichijchari, ashtahuanpish cancuna chashna rurashcataca Taita Diosca achcacuna ama huañuchunmari cunan ricushca allita rurarca’ nircami (Génesis 50:19, 20, QC, 1989).

14, 15. a) ¿Davidca imatataj shuyarca? b) ¿Mana llaquirishpa shuyangapajca Davidca imatataj rurarca?

14 Rey Davidpish, achca llaquicunatami charirca. Huambraraj cajpimi israelcunata mandachun Jehová Diosca agllarca. Pero Davidca paipaj familiacunata mandangapajca casi 15 huatacunatami shuyarca (2 Samuel 2:3, 4). Chai tiempollatajmi Saulca Davidtaca huañuchisha nirca. Chaimi Davidca miticushpa rirca * (urapi tiyaj notata ricui). Shinallataj huaquinpica shujtaj llajtacunapi, mana cashpaca shitashca pamba jutcucunapimi miticushpa causarca. Qꞌuipa punllacunapica Saulca shuj macanacuipimi huañurca. Chashna cajpipish tucui Israel llajtata mandaj cangapajca casi 7 huatacunatami shuyana carca (2 Samuel 5:4, 5).

15 ¿Davidca imamantataj mana pꞌiñarishpa shuyarca? Chaitaca Salmo 13-pimi yachai tucunchij. Chaipica 5 cutinmi ¿ima horacamashi llaquicunata charishari? nishpami tapurca. Chashna tapushca qꞌuipaca cashnami nirca: ‘Can llaquij cashcapimi shunguta churani. Canca ñucata quishpichij cajpimi, ñuca shunguca cushicun. Mandaj Diostami cantasha. Paica ñucapaj allita rurajmi’ nircami (Salmo 13:5, 6). Davidca Jehová Dios paita cꞌuyashcatami crirca. Chaimantami Jehová Dios tucui paipaj llaquicunata tucuchingacama cushilla shuyarca. Shinallataj ñaupa punllacunapi ima shina Jehová Dios ayudashcata mana cungarishpami shuyarca.

Jehová Diosca achca pacienciahuan shuyan

16, 17. ¿Jehová Diospish, Jesuspish ima shinataj shuyaj cashcata ricuchishca?

16 Jehová Diosca achca pacienciahuan shuyanatami yachan. Chaimantami ñucanchijtapish “pacienciahuan shuyaichij” nin (2 Pedro 3:9-ta leyipai *). Por ejemplo, Diabloca Edén huertapimi Diosmanta llullacunata nishpa Adán Evatapish pandachirca. Diablo nishcacuna llulla cashcata ricuchingapajmi Jehová Diosca achca huaranga huatacunata shuyana cashca. Llullacunata nishpaca Diabloca Diospaj shutitami mapayachishca. Ñallami Diospaj shutica alli nishca canga. Chai punlla chayamungacamami Diosca shuyacun. Chai punlla chayamujpica paipi shunguta churajcunataca achcatami bendicianga (Isaías 30:18).

17 Jesuspish mana pꞌiñarishpami shuyanata yachan. ¿Imamantataj chaita ninchij? Cai pachapi cashpaca huañungacamami Diosta alli sirvirca. Huata 33-pica, jahua pachaman tigrashpami paipaj yahuarhuan ñucanchijta quishpichishcata Diospaj ñaupajpi ricuchirca. Pero Jesusca jahua pachapi mandai callaringapajca 1914 huatacamami shuyana carca (Hechos 2:33-35; Hebreos 10:12, 13). Shinallataj mil huatacunata Jesús mandashca qꞌuipami tucui enemigocunata tucuchinga. Chai punlla chayamungacamami Jesusca shuyana can (1 Corintios 15:25). Achcata shuyana cashpapish chai punlla chayamujpica sumajtami causashun.

¿MANA PꞌIÑARISHPA SHUYANGAPAJCA IMATATAJ RURANA CANCHIJ?

18, 19. ¿Pacienciahuan shuyangapajca imatataj rurana canchij?

18 Caipi yachashca shinaca mana pꞌiñarishpami pacienciahuan shuyana canchij. Pacienciahuan shuyangapajca Diospaj espíritu ayudachunmi minishtinchij. Chaimantami Jehová Diostaca rogashpa “cambaj espirituhuan ayudahuai” nishpa mañana canchij (Efesios 3:16; 6:18; 1 Tesalonicenses 5:17-19).

19 Abrahampish, Josepish, Davidpish Jehová Dios cusha nishcata chasquingapajca pacienciahuanmi shuyarcacuna. ¿Chashna shuyangapajca imatataj rurarcacuna? Paicunaca Jehová Diospimi tucui shunguhuan crircacuna. Mana paicunallapi yuyarcacunachu. Paicuna ima shina Diospi shuyashcata mana cungarinachu canchij. Chashnami ñucanchijpish pacienciahuan shuyashun.

20. ¿Llaquicunahuan cashpaca imatataj rurana canchij?

20 Achca llaquicunata charishpapish Diospimi shuyana canchij. Huaquinpica: ‘Maicamataj chashna llaquicunahuan causashari’ nishpachari yuyanchij (Isaías 6:11). Pero Diosca paipaj espirituta cushpami ayudanga. Chaipica Jeremías layami: ‘Ñuca charinaca Mandaj Diosmari, tucui shunguta churashpami paillapi shuyani’ nishun (Lamentaciones 3:21, 24).

^ par. 11 Génesis libropica casi 15 capitulocunami Abrahampaj causaimanta parlan. Mushuj testamentopipish 70 cutin yallimi paimantaca parlan.

^ par. 14 Rey Saúl ishqui huatata ña mandacushpaca mana allita rurashpami Diospaj ñaupajpi mana alli ricurirca. Shinapish Jehová Diosca 38 huatacunata mandachunmi saquirca (1 Samuel 13:1; Hechos 13:21).

^ par. 16 2 Pedro 3:9 (NM): “Maijancunaca, Jehová Diosca pai cusha nishcataca manaraj cushcachu, uniyacunmi nijpipish mana chashnachu. Paica cancunatami shuyacun. Shujllapish chingarichunca mana munanchu. Ashtahuanpish tucuicuna arrepintirichunmi munan.”