Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

Jovencuna cushilla causaichij

Jovencuna cushilla causaichij

“Ñucamanca causaiman apaj ñantami ricuchingui” (SALMO 16:11).

CANTOCUNA: 133, 89

1, 2. Tonypaj experienciaca ñucanchij causaipi cambiocunata rurai pudishcata ¿ima shinataj ricuchin?

JOVEN Tonyca yaya illajmi huiñarca. Colegiopipish mana alli estudiantemi carca. Chaimi ña mana ashtahuan estudianata yuyacurca. Fin de semanacunataca amigocunahuanmi pasaj carca. Maipicarin cinemanmi peliculacunata ricunaman rij carca. Paica pihuanpish mana macanacunata munajchu carca. Drogatapish mana fumajchu carca. Shinapish yangamanta causacushcatami sintirca. Diospish mana tiyanchu nishpami yuyaj carca. Pero shuj punllaca ishqui testigocunatami rijsirca. Chaipimi Tonyca paipaj dudacunata parlashpa tapuicunatapish rurarca. Chaimi testigocunaca El origen de la vida y ¿Es la vida obra de un Creador? nishca folletocunata curca.

2 Cai testigocuna cutin visitanaman rijpica Tonyca chai folletocunataca ñami tucui liyishca carca. Achca munaihuan liyishcamantami hoja puntacunapish doblarishca carca. Tonyca Diosca tiyangami nishpami Bibliata paicunahuan yachai callarirca. Paipaj causaitapish asha ashami shujtaj shina ricurca. Ashtahuancarin colegiopica shuj alli estudiantemi tucurca. Chaimi directorca mancharishpa paitaca: “Comportamientopipish calificacioncunapipish achcatami mejorashcangui. ¿Testigo de Jehovacunahuan estudiacushcamantachu chashna cangui?” nirca. Tonyca: “Ari” nishpami pai yachacushcatapish parlarca. Chai huashaca colegiomantami graduarirca. Cunanca precursor regular y siervo ministerialmi can. Shuj cꞌuyaj Yaya Diosta charishcamantapishmi cushilla causacun (Salmo 68:5).

DIOSTA CAZUJPICA CAMBAJ CAUSAICA ALLIMI RINGA

3. ¿Jehová Diosca jovencunamanca ima consejotataj cun?

3 Tonipaj experienciaca jovencunamanta Yaya Dios achcata preocuparishcatami ricuchin. Joven, Diosca cambaj causaipi alli richun, cushilla causachunmi munan. Chaimantami paica: “Chairaj cashpami, canta Ruraj Diostaca yuyarina cangui” nin (Eclesiastés 12:1). Cunan punllacunapi chaita rurana mana jahualla cajpipish pajtachi tucunguimi. Diospaj ayudahuanca mana joven cashca horasllachu alli causangui, ashtahuanpish toda la vidami alli causai tucungui. Caita alli intindingapajca israelitacuna Dios cusha nishca llajtaman yaicungapaj imata rurashcatami ricushun. Shinallataj Goliatta mishangapaj David ima shina fuerzata charishcatami ricushun.

4, 5. Israelitacuna Dios cusha nishca llajtaman yaicungapaj imata rurashcata ricushpa, shinallataj Goliatta mishangapaj David imata rurashcata ricushpaca ¿imatataj yachacunchij? (Página 21-pi tiyaj dibujocunata ricui).

4 Diosca pai cusha nishca llajtaman israelitacuna ña yaicugricujpica macanacungapajca mana entrenanachu canguichij nircami (Deuteronomio 28:1, 2). Ashtahuanpish Diosca ñuca mandashcacunata cazushpa ñucapi confiaichij nishpami aconsejarca (Josué 1:7-9). Gentecunapaj ñahuipica chai consejoca mana alli shinami ricurirca. Pero chai consejoca allimi carca. Chai consejota cazushcamantami israelitacunaca Diospaj ayudahuan cananeocunata cutin cutin misharcacuna (Josué 24:11-13). Diosta cazungapajca fetami charina canchij. Feta charijpica tucuimi alli ringa. Chaica ñaupa tiempopi cunan tiempopipish ciertomi can.

5 Goliat runaca casi quimsa metrocunatami medirca. Paica macanacungapajpish alli churarishcami carca (1 Samuel 17:4-7). Pero Davidca Goliathuan macanacungapajca maquipica huaracallatami aparca. Shinallataj Diospimi feta churarca. Diospi feta mana churajcunapajca Davidca muspa runa shinami ricurishcanga, pero pandaricurcacunami. Goliatmi muspa runa carca (1 Samuel 17:48-51).

6. ¿Cai yachaipica imatataj ricushun?

6 Pasaj yachaipica cushilla causangapaj chuscu cosascunatami ricurcanchij. ¿Maijancunataj can? Dios cushca yachaicuna o publicacioncuna, alli amigocuna, Diosta ashtahuan sirvina, imapi libres canapishmi can. Cunanca chai chuscu cosascunamanta ashtahuan intindingapajca Salmo 16-pi tiyaj huaquin yuyaicunatami ricushun.

DIOSMANTA YACHASHPA CATI

7. a) ¿Sinchi crij runaca ima shinataj can? b) ¿Imamantataj Davidca ‘tucuitami charini’ nirca, chaimanta ima shinataj sintirirca?

7 Sinchi crij runaca Diospi feta churashpami ima ruraitapish pai ricushca shina ricun. Shinallataj paipaj causaita Dios pushachun saquishpami tucui shunguhuan paita cazunata munan (1 Corintios 2:12, 13). Davidca chashna sinchi crij runami carca. Shuj cutinca Diostaca canta sirvishcamantami tucuita charini nircami (Salmo 16:5). Chashnallataj Diospaj amigo cashcamantami achcata pagui nishpa paipi shunguta churaj carca (Salmo 16:1). Chaimi paica: ‘Tucui shunguhuanmi cushicuni’ nishpa quillcarca. Shinaca Diospaj amigo cashcamantami tucuimanta yalli cushilla sintirirca (Salmo 16:9, 11-ta liyipai).

8. Cambaj causai alli richunca ¿imatataj rurana cangui?

8 Cullquillapi yuyajcuna o cushicunallapi yuyajcunaca mana David shinachu cushilla sintirincuna (1 Timoteo 6:9, 10). Canadá llajtamanta shuj huauquica: “Causaipi imata charinallaca mana cushi causaita cunchu. Ashtahuanpish tucui allicunata cuj Diosta sirvishpami cushilla sintirinchij” nircami (Santiago 1:17). Joven, Jehovapi tucui shunguhuan crishpa, paita sirvishpallami cambaj causaipica alli ringa. Shinami mana yanga causacushcata cuentata cungui. Pero Diospi tucui shunguhuan cringapajca Bibliata estudiashpa, pai rurashcacunapimi yuyana cangui. Pai cꞌuyaj, llaquij Dios cashcatapishmi yuyarina cangui (Romanos 1:20; 5:8).

9. Diospaj Shimi cambaj causaita cambiachunca ¿imatataj rurana cangui?

9 Jehová Diosca cꞌuyaj Yaya cashcamantami ñucanchij imapi pandarijpica ayudan. Davidca paita aconsejajpica valorajmi carca. Chaimantami paica: “Ñucata cunaj Mandaj Diostaca alli nicushallami. Tuta cajpipish ñuca yuyaita yachachicunguillami” nirca (Salmo 16:7). Davidca Diospaj consejocunata yuyarishpami pai shina yuyangapaj esforzarij carca. Chaimi paipaj causaita cambiashpa ashtahuan cꞌuyaj, llaquij runa tucurca. Canpish chaillatataj rurashpaca Jehová Diosta ashtahuan cꞌuyashpami paita shungumanta cazunata munangui. Shinami feta charingui. Christin shuti panica: “Imalla estudiashcapi cutin cutin yuyashpaca Jehová Dios ñucapaj quillcashcatami cuentata cuni” nircami.

10. Isaías 26:3-pi nishca shinaca sinchi crij runaca ¿ima beneficiocunatataj charin?

10 Can sinchi crij cajpica Diosca yachaisapatami ruran. Chaimi cai mundopi ima shina causai cashcata intindingui. Shinallataj shamuj punllapipish millai gentecunahuan ima tucuna cashcatami intindingui. ¿Imamantataj Diosca alli yachaita cusha nin? Paica causaipi ima ashtahuan importante cashcata yachachun, alli decisioncunatapish agllachun, shamuj punllapipish ima tiyagrishcata ama manchachunmi ayudasha nin (Isaías 26:3-ta liyipai). Estados Unidospi causaj huauqui Joshuaca: “Diospajman cꞌuchuyashpaca causaipi ima importante cashcata, ima mana importante cashcatami alli ricungui” nircami.

ALLI AMIGOCUNATA AGLLAI

11. ¿Davidca ima laya amigocunatataj agllaj carca?

11 Davidca alli amigocunata charingapajca Diosta cꞌuyajcunapuramantami agllaj carca. Shinallataj limpio causaita charijcunatami agllaj carca. Chaita rurashcamantami cushilla sintirirca. Salmota quillcaj shujtaj runaca David shinallatajmi alli amigocunata agllaj carca. Chaimantami paica: “Quiquinta tucui manchajcunahuanmi chaipurallataj cani. Quiquin mandashcacunata huaquichijcunahuanmi chaipurallataj cani” nirca (Salmo 119:63). Pasaj yachaipi ricushca shinaca canpish Diosta cꞌuyaj, paita cazujcunapuramanta tucui laya edadta charij amigocunatami agllai pudingui.

12. ¿Imamantataj Davidhuan Jonatanhuan alli amigocuna carca?

12 Davidca diferente edadta charijcunahuanmi amigos tucurca. Paipaj alli amigocunapuramanta shujca ¿pitaj carca? Jonatanmi carca. Bibliapica paicunaca sumajtami apanacujcuna carca ninmi. Pero Jonatán, Davidpaj casi 30 huatacunahuan ñaupa cashcataca ¿yacharcanguichu? Chashna jahuapish ¿imamantataj alli apanacujcuna carca? Ishquindijmi Diospi tucui shunguhuan crijcuna carca. Shinallataj caishuj chaishuj respetanacushpami shujtajcunatapish cꞌuyaj, llaquijcuna carca. Diospaj enemigocunahuan macanacungapajpish mana manchajcunachu carca (1 Samuel 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1).

13. ¿Ima shinataj tucui laya amigocunata chari tucungui? Shuj ejemplomanta parlai.

13 Ñucanchijpish David shina, Jonatán shina Diosta cꞌuyajcunahuan, Diospi feta churajcunahuan amigos tucushpaca contentomi sintirishun. Kiera shuti panica achca huatacunatami Diosta sirvishca. Paica: “Tucui laya amigocunatami charini. Huaquincunaca chꞌican laya costumbrecunatami charin” nircami. Canpish Kiera pani laya cashpaca Jehová Dios paipaj Shimihuan, paipaj espíritu santohuan tandalla cachun ayudashcatami alli ricungui.

JEHOVÁ DIOSTA ASHTAHUAN SIRVI

14. a) Diosta ashtahuan sirvingapajca ¿imatataj rurana cangui? b) Diosta ashtahuan sirvingapajca huaquin jovencunaca ¿imatataj rurashca?

14 (Salmo 16:8-ta liyipai). Davidpajca Diosta sirvinami ashtahuan importante carca. Canpish David shina cashpaca cushillami causangui. Cambaj causaipish allimi ringa. Chaimanta, Diosta puntapi churashpa ima decisioncunatapish pai munashca shina agllai. Steven shuti huauquica: “Qꞌuipa punlla imata ruranata yuyarishpa, chaita pajtachishpa imapi mejorashcata ricushpaca cushillami sintiringui” nircami. Cutin Alemaniamanta shuj jovenca shujtaj llajtapimi sirvicun. Paica: “Mayorlla tucushpaca ñucallapi yuyashpa imata rurashcata yuyarinataca mana munanimanchu” nircami. Canpish paicuna shina yuyachunmi munanchij. Chaimanta, imata ruranata alli yachashpaca Diosta jatunyachingapaj, shujtajcunatapish ayudangapaj rurai (Gálatas 6:10). Shinallataj Diosta ashtahuan sirvingapaj imata rurana cashcapi yuyai. Chaita pajtachinapajpish Diosta ayudahuai nishpa mañai. Paica ñucanchij mañashcacunatami contestanata munan (1 Juan 3:22; 5:14, 15).

15. ¿Diosta ashtahuan sirvingapajca imatataj rurai pudingui? (“ Diosta ashtahuan sirvingapaj huaquin ruraicuna” nishca temata ricui).

15 ¿Diosta ashtahuan sirvingapajca imatataj rurana cangui? Tandanacuicunapi mana liyishpa imata intindishcata contestangapajmi prepararina cangui. Mana cashpaca precursorado canata o Betelpi sirvinatami agllai tucungui. Shinallataj shujtaj shimita parlaj gentecunaman Diosmanta yachachingapajmi paicunapaj shimita yachai pudingui. Tiempo completopi sirvij joven Barakca: “Cada tutamanta jatarishpa Diospaj trabajana cashcata yachashcamantami dimastij contento sintirini” nircami.

ALLI DECISIONCUNATA AGLLAI

16. a) ¿Davidca Dios mandashcacunataca ima shinataj ricuj carca? b) ¿Davidca imamantataj chashna ricuj carca?

16 (Salmo 16:2, 4-ta liyipai). Pasaj yachaipica Dios mandashcacunata yachashpami allita ruranata cꞌuyashpa, mana allita ruranata pꞌiñashpa alli decisioncunata agllana cashcata ricurcanchij (Amós 5:15). Hebreo rimaipi Davidca Salmo 16:2-pica Jehová Diosmantami tucui ima allicunapish shamun nircami. Paica Dios shina allita rurangapaj, mana allicunatapish pꞌiñangapajmi esforzarirca. ¿Chai mana alli ruraicunamanta shujca maijantaj carca? Por ejemplo, gentecunaca yanga dioscunatami adorajcuna carca. Pero chaita rurashpaca Jehová Diostaca mana jatunyachircacunachu. Chaimantami yanga dioscunata adorana mana alli carca (Isaías 2:8, 9; Apocalipsis 4:11).

17, 18. a) ¿Davidca yanga dioscunata adorajcunaca ima llaquicunata charina cashcatataj nirca? b) ¿Achca gentecunaca imamantataj llaquicunahuan causan?

17 Ñaupa tiempopica gentecunaca yanga dioscunata adoraj cashcata ricuchingapajmi huainayajcuna carca (Oseas 4:13, 14). Huainayanata munashcamantami achca gentecunaca yanga dioscunata adorarcacuna. Pero mana cushilla sintirijcunachu carca. Salmo 16:4-pica Davidca “nanaicunami jahuanpi shamunga” nircami. Chai gentecunaca yanga dioscunamanmi paicunapaj huahuacunata rupachishpa cujcuna carca (Isaías 57:5). Pero Jehová Diosca chai ruraicunataca manataj ricunayachijchu carca (Jeremías 7:31). Can chai punllacunapi causashca cashpaca, cambaj yaya mamacuna Jehová Diosta adoraj cashca cajpica cushillami sintiringuiman ¿nachu?

18 Cunan punllapica panda religioncunaca gentecuna huainayajpica mana imata nincunachu. Cꞌaripura o huarmipura huainayajpipish mana imata nincunachu. Chaimantami gentecunaca ñaupa tiempopi layallataj causancuna (1 Corintios 6:18, 19). Gentecunaca chashna causashpaca libresmi canchij nincunami. Pero nanaicunataca jahuanpi jahuanpimi charincuna. Canca chaitachari cuentata cushcangui. Chaimantami Yaya Jehová Diosta uyana cangui. Paita cazuna tucuimanta yalli alli cashcatapishmi tucui shunguhuan crina cangui. Shinallataj shuj ratolla mana alli cosascunata rurashcamanta jatun llaquicunata charina cashcataca mana cungarinachu cangui (Gálatas 6:8). Párrafo 10-pi parlashca Joshuaca: “Libres cashcamantaca mana ñucanchij munashcallatachu rurana canchij. Ñucanchij munashcallata rurashpaca mana cushilla causashunchu” nircami.

19, 20. ¿Diospi feta churashpa paita cazuj jovencunaca ima bendicioncunatataj chasquingacuna?

19 Jesusca paita catijcunataca: “Ñuca yachachishcacunata catirashpaca, ñuca yachacujcunatajmi canguichij. Chashna cashpami, mana llullataca rijsinguichij. Chai mana llullami huatashca shinamanta cacharichinga” nircami (Juan 8:31, 32). Cai mana llullami panda religionmanta, mana alli crishcacunamanta, shamuj punllapi ima tucunata manchanamantapish cacharichin. Ashtahuancarin shamuj punllapi ‘Diospaj huahuacunaca cacharichishpa jatunyachishcami canga’ (Romanos 8:21). Pero cunan punllacunapishmi libres cashcamanta cushilla causai pudingui. ¿Ima shina? Jesús mandashcacunatami cazuna cangui. Shinami mana llulla shimita alli rijsingui. Chaitaca mana yachacushcallamantachu alli rijsingui. Ashtahuanpish practicapi churacushcamantami alli rijsishcata ricuchingui.

20 Joven, Diosca imatapish canllataj agllachunmi munan. Chaimanta ¿imatataj rurana cangui? Libres cashpapish cunanmi alli decisioncunata agllana cangui. Shinami shamuj punllacunapipish cambaj causaica alli ringa. Shuj joven testigoca: “Cunan alli decisioncunata agllanata yachashpami qꞌuipacunaca ima trabajota japinata o cazaranata o mana cazaranata decidina mana sinchi canga” nircami.

21. ¿Huiñai causaita charingapajca imatataj rurana cangui?

21 Gentecunaca alli, cushilla causashpapish mana toda la vidachu chashna causangacuna. ¿Imamanta? Caya punlla ima tucunataca mana pi yachanchu (Santiago 4:13, 14). Chaimanta, alli decisioncunata cunan agllashpaca cai Allpa paraisopimi huiñai huiñaita causangui (1 Timoteo 6:19). Diosca paita sirvichunca mana pita obliganchu. Shinapish cada unomi imata ruranata decidina can. Shinashpaca Diosta sirvishcamantami tucuita chari tucungui. Chashnallataj pai cushca tucui allicunatapish valoranami cangui (Salmo 103:5, NM). Joven, cunanpish shamuj punllapish cambaj causai alli richunca Jehová Dios ayudanata tucui shunguhuan crishpa cati (Salmo 16:11).