Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

¿Yacharcanguichu?

¿Yacharcanguichu?

Discipulocuna causacui punllacunapi tiyashca sinagogacuna: Cai dibujopica ñaupa punllacunapi sinagoga huasicuna ima shina cashcatami ricuchin. Cai sinagoga huasica discipulocuna causacui punllacunapimi tiyarca. Gamala llajtapimi saquirirca. Galilea yacumantaca ishqui horascunata purishpami Gamala llajtaman chayana carca.

¿Sinagoga huasica ima shinataj tiyai callarirca?

SINAGOGA shimitaca griego rimaipica “jatun tandanacui” o “tandachina” nisha ninmi. Ñaupa tiempopica judiocuna causashca comunidadcunapimi sinagoga huasicuna tiyarca. Chaipimi judiocunaca Diosmanta yachangapaj, paita adorangapaj tandanacurcacuna. Ñaupa Testamentopica sinagogacunamantaca mana parlanchu. Pero Mushuj Testamentopica Jesús causashca punllapi chai tandanacuna huasicuna ña tiyashcatami parlan.

Achca yachaj gentecunaca judiocunata Babiloniaman apajpimi sinagoga huasicunaca tiyai callarirca nincunami. Shinallataj Encyclopaedia Judaica nishca libropica: “Babiloniaman apashca gentecunaca Diospaj huasita mana charishcamanta, mana rijsishca llajtapi cashcamantami llaquilla carcacuna. Cushichichunmi minishtircacuna. Chaimantami paicunaca tal vez sábado punllacunata tandanacushpa Dios quillcachishcacunata liyij carcacuna” ninmi. Judiocuna Babiloniamanta llujshishca huashaca Dios quillcachishcacunata liyingapaj, Diosta mañangapajmi tandanacushca cangacuna. Tandanacushpa catingapajca paicuna causagrishca comunidadcunapimi sinagoga huasicunata rurarcacuna.

Discipulocuna causacui punllacunapica ¿sinagoga huasicunaca maillapitaj tiyarca? Mar Mediterráneo ladocunapi, Medio Oriente ladocunapimi tiyarca. Israel llajtapipishmi tiyarca. Chai huasicunapimi judiocunaca Diosmanta yacharcacuna, imamantapish parlanacujcuna carca. Universidad Hebrea de Jerusalenpi yachachij Lee Levine shuti runaca: “Sinagoga huasicunapimi sábado punllapish fiesta punllapish micujcuna carca. Juiciotapish rurajcuna carca. Estudiangapajpish rijcuna carca. Comunidadcunapi causajcunata ayudangapajpish chaipimi cullquita tandachijcuna carca. Shinallataj politicamanta, shujtaj cosascunamanta parlanacungapajpishmi tandanacujcuna carca. Ashtahuancarin Diosta adorangapajmi tandanacujcuna carca” ninmi. Caita yachashpaca Jesucristo imamanta sinagoga huasicunaman rij cashcatami intindinchij (Marcos 1:21; 6:2; Lucas 4:16). Chai huasicunapimi Jesusca shamuj gentecunata animarca, aconsejarca, yachachirca. Punta congregación tiyarishca huashaca apóstol Pablopish chaillatatajmi rurarca. Diosmanta yachasha nij gentecunaca chai sinagoga huasicunamanmi rijcuna carca. Chaimantami Pabloca shuj llajtaman chayashpaca puntaca chai huasicunaman rishpa yachachij carca (Hechos 17:1, 2; 18:4).