Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 6

Cusaca paipaj huarmitaca uma shina mandajmi

Cusaca paipaj huarmitaca uma shina mandajmi

“Cꞌarica huarmipaj umami” (1 CORINTIOS 11:3).

CANTO 13 Jesús shina causashunchij

CAITAMI YACHASHUN *

1. ¿Maijan panicuna pihuan cazaranata yuyacushpaca ima tapuicunapitaj yuyana can?

DIOSTA sirvijcunapaj uma o pushajca Jesusmi can. Paica jucha illaj cashcamantami alli pushaj can. Pero, shuj pani cazarajpica paipaj cusami familiata pushaj can. Paipaj cusa juchayuj cashcamantami maipica paita cazunaca sinchi ricuringa. Maijan panicuna cazaranata yuyacushpaca cai tapuicunapimi yuyarina canguichij: ¿Chai soltero huauquica familiata alli cuidaj, alli pushaj cashcataca ima shinataj ricuchicun? ¿Jehová Diostachu paipaj causaipica punta lugarpi churan? Caita mana pajtachicujpica ¿cazarashca huasha Yayitu Diosta alli sirvichunca de verdadchu ayudanga? Shinallataj ¿ñucapish matrimonio ucupi cushilla cangapajca cꞌuyaj, perdonaj, mana mitsachu cani? ¿Pacienciatapish charinichu? ¿Jehová Dioshuanpish allichu apanacuni? (Eclesiastés 4:9, 12). Shuj huarmi manaraj cazarashpa alli decisioncunata agllashpaca cazarashca qꞌuipaca cushillami causanga.

2. ¿Cai yachaipica imatataj ricushun?

2 Achca panicunami paicunapaj cusacunata cazushpaca alli ejemplota cuncuna. Cashna panicunahuan Jehová Diosta tandalla sirvinaca alajami can. Chaimantami paicunataca felicitanchij. Cai yachaipica cai catij tapuicunatami yachashun: ¿Cazarashca huarmicunaca ima problemacunahuantaj chꞌimbapurancuna? ¿Cazarashca huarmicunaca imamantataj paicunapaj cusacunata cazunata decidincuna? ¿Cusacunapish, huarmicunapish imatataj Jesusmanta, Abigailmanta, Jesuspaj mama Mariamantaca yachai tucuncuna?

¿CAZARASHCA PANICUNACA TAL VEZ IMA PROBLEMACUNAHUANTAJ CHꞌIMBAPURANCUNA?

3. ¿Matrimonio ucupica maipica imamantataj problemacuna tiyan?

3 Matrimonioca Dios cushca sumaj regalomi can. Pero juchayuj cashcamantami maipica matrimonio ucupica problemacuna ricuringa (1 Juan 1:8). Chaimantami Bibliapica: ‘Cazarashcacunaca paicunapaj causaipimi llaquicunata charingacuna’ ninmi (1 Corintios 7:28). Tal vez cazadacunaca ima problemacunallahuantaj chꞌimbapurancuna.

4. ¿Huaquin huarmicunapajca imamantataj cusacunapaj autoridadta respetanaca sinchi can?

4 Maijan llajtacunapi panda yuyaicunata yachachijpimi huaquin panicunapajca cusapaj autoridadta cazunaca sinchi ricurin. Estados Unidos llajtapi causaj pani Marisolca: “Ñuca huiñashca lugarpica siempremi huarmicunapish, cꞌaricunapish tucuipimi igual canchij nishpa yachachincuna. Pero ñucaca Yayitu Dios cusataca huarmita cꞌuyachun mandashcata, huarmitapish cusata respetachun mandashcatami yachani. Shinapish ñuca cusapaj autoridadta respetanaca huaquinpica sinchimi ricurin” ninmi.

5. ¿Huaquin cꞌaricunaca huarmicunamantaca ima panda yuyaicunatataj charincuna?

5 Cutin maijan lugarcunapica huaquin cusacunaca cꞌaricunami huarmicunata yalli nishpachari yuyancuna. Sudamericapi causaj pani Ivonca: “Ñuca causan lugarpica cꞌaricunami puntaca micun. Qꞌuipami huarmicunaca micun. Huarmi huahuacunataca uchillamantami mamacunaca yanuchun, tajshachun yachachincuna. Cꞌari turicunamanpish tucuita sirvichunmi yachachincuna. Familia ucupica cꞌari huahuacunataca ashtahuan importante cashcatami ricuncuna” ninmi. Asia llajtapi causaj pani Yinglingca: “Ñucanchij rimaipica huarmicunapajca yachaj cana, ima profesionta charinaca mana minishtirinchu nishca yuyaimi tiyan. Ñuca causan llajtapica huarmicunaca huasi ucupi tiyaj ruraicunallatami pajtachina can. Imata decidingapajpish cusacunaca huarmicunataca mana tapunachu can nishpami yuyancuna” ninmi. Cashna rurashpaca cusacunaca Dios yachachishcacunataca mana cazuncunachu. Huarmicunatapish llaquichincuna, Jehová Diospaj ñaupajpipish mana alli ricurincunachu (Efesios 5:28, 29; 1 Pedro 3:7).

6. ¿Cazada panicunaca Jehová Dioshuan alli apanacungapajca imatataj rurana can?

6 Pasaj yachaipi ricushca shinaca cusacunaca paicunapaj familiacunamanca ima minishtishcacunata cushpami Yayitu Diosta sirvichun ayudana can (1 Timoteo 5:8). Shinapish cazarashca panicunaca cada punlla ocupada cashpapish Bibliata liyingapaj, liyishcapi yuyangapaj, Jehová Diosta shungumanta mañangapajmi paillataj tiempota surcuna can. Maipica cazadacunaca tiempota, fuerzasta mana charishachu nishpachari yuyancuna. Pero tiempota surcungapajmi esforzarina can. Jehová Diosca paita sirvijcuna cada uno paihuan alli apanacuchunmi shuyan (Hechos 17:27).

7. ¿Cazada huarmicunaca imatataj alli intindina can?

7 Huarmicunaca cusacuna juchayuj cashcamantami paicunata respetangapaj, cazungapajca esforzarina can. Pero huarmicunaca imamanta cusata cazuna cashcata Bibliapi intindishpaca paicunata cazunaca jahuallami canga.

¿CAZADACUNACA IMAMANTATAJ PAICUNAPAJ CUSACUNATA CAZUNATA DECIDINCUNA?

8. Efesios 5:22 al 24-pi nishca shinaca ¿cazarashca panicunaca imamantataj paicunapaj cusacunata cazuncuna?

8 (Efesios 5:22-24-ta liyipai). Jehová Diosca cꞌuyaimantami tucuita rurashca. Shinallataj cazada huarmicunataca paicunapaj allipajllatajmi cusacunata cazuchun  mandan (Deuteronomio 6:24; 1 Juan 5:3). Huarmicunaca caita intindishcamanta, Jehová Diospi confiashcamantami paicunapaj cusacunata cazuncuna.

9. ¿Cazarashca panicunaca cusacunata respetashpaca ima shinataj causangacuna?

9 Diosta mana sirvij gentecunaca cusacunapish, huarmicunapish igualmi can. Chaimanta huarmicunaca Dios mandashcacunatapish, cusacunatapish mana cazunachu can nincunami. Chai gentecunaca Jehová Dios cꞌuyaj cashcata mana rijsishcamantami chashna nincuna. Jehová Diosca paipaj ushushicunata imapaj mana valishcata shina tratachunca mana mandanmanchu. Ashtahuanpish huarmicunaca Diospaj mandashcacunata cazushpaca paicunapaj familia ucupimi tranquilo, cushilla causangacuna (Salmo 119:165).

10. ¿Pani Carol nishcamantaca imatataj yachai tucunchij?

10 Jehová Diosmi familia ucupica cusacunaman autoridadta cushca. Chaimanta cusacuna juchayuj cajpipish paicunata respetashpaca huarmicunaca Diosta cꞌuyashcata, respetashcatami ricuchincuna. Sudamericapi causaj pani Carolca: “Ñuca cusaca pandaringachari. Pero paita cꞌuyaihuan, respetohuan tratashpaca Jehovahuan alli apanacushcatami ricuchisha. Yaya Diosta tucuipi cushichingapajmi ñuca cusataca cazusha, respetasha nini” ninmi.

11. ¿Pani Aneesemantaca imatataj yachanchij?

11 Maipica cusacunaca paicunapaj huarmicuna ima shina sintirishcapi mana yuyashpami imatapish nincuna o rurancuna. Chaimantami huarmicunapajca cusata respetana, cazunaca sinchi canga. Cusa chashna pandarijpi Aneese shuti pani imata rurashcata ricushun. Paica: “Ñucaca tucuicuna pandarijlla cashcatami siempre yuyarini. Chaimantami ñuca cusa pandarijpipish ama rato pꞌiñaringapaj esforzarini. Jehová Dios shina shungumanta perdonangapaj esforzarishpaca ñucaca tranquilami sintirini” ninmi (Salmo 86:5). Perdonanata yachaj huarmipajca paipaj cusata respetanaca jahuallami canga.

¿JESUSMANTA, ABIGAILMANTA, MARIAMANTACA IMATATAJ YACHANCHIJ?

12. ¿Autoridadta respetajcunamantaca Bibliaca imatataj yachachin?

12 Huaquin gentecunaca tucuipi cazujllacunaca yuyai illajmi can nishpami yuyancuna. Pero chaica mana ciertochu can. Ashtahuanpish Bibliapica yuyaisapa, mana manchaj gentecunami autoridadcunata respetaj cashcata ricuchin. Jesusmanta, Abigailmanta, Mariamanta imata yachai tucushcata ricushun.

13. ¿Jesusca imamantataj Jehovata cazun?

13 Jesusca yuyaisapa cashcamantami gentecunamanca intindirinalla shimicunahuan alajata yachachirca (Juan 7:45, 46). Jehová Diosca Jesús imatapish alli ruranata yachashcamantami tucui ima tiyashcata rurashpa ayudachun saquirca (Proverbios 8:30; Hebreos 1:2-4). Jesús causarishca qꞌuipaca Yayitu Diosca jahua pachapipish, cai Allpapipish mandana derechotami curca (Mateo 28:18). Jesusca yachaj, imatapish alli ruraj cashpapish Yayitu Diosta cꞌuyashcamantami siempre cazun (Juan 14:31).

14. ¿Proverbios 31-mantaca cusacunaca imatataj yachai tucuncuna?

14 ¿Cusacunaca caimantaca imatataj yachai tucuncuna? Jehová Diosca cusacunaman autoridadta cushpapish huarmicunata mana valichishcata ricuchingapajca mana curcachu. Jehová Diosca huarmicunata valorashcamantami huaquin huarmicunatapish Jesushuan jahua pachapi mandachun agllashca (Gálatas 3:26-29). Jehová Diosca paipaj Churipi confiashcamantami paimanca autoridadta cushca. Shinallataj cusacunapish paicunapaj huarmicunapi confiashcamantami valishca ruraicunapi ayudachun saquingacuna. Bibliapica yuyaisapa yachaj huarmica paipaj familiataca allimi cuidan, allpata randinata, cꞌatunata, negociocunata ruranataca allimi yachan ninmi (Proverbios 31:15, 16, 18-ta liyipai). Cusacunaca huarmicunataca shuj esclavata shinaca mana tratanachu can. Ashtahuanpish paipi confiashpami imatapish decidingapajca paita uyana can (Proverbios 31:11, 26, 27-ta liyipai). Cusacuna paicunata valichijpica huarmicunaca paicunataca cushillami cazungacuna.

¿Jesús, Jehová Diospaj autoridadta respetashcamantaca yachaj huarmicunaca imatataj yachai tucuncuna? (Párrafo 15-ta ricui).

15. ¿Huarmicunaca Jesuspaj ejemplomantaca imatataj yachai tucuncuna?

15 ¿Cazarashca huarmicunaca imatataj yachai tucuncuna? Jesusca valishca ruraicunatami pajtachishca. Pero Yayitu Diosta cazuna cashcamanta imapaj mana valishcataca mana yuyanchu (1 Corintios 15:28; Filipenses 2:5, 6). Shinallataj yachaj huarmicunaca paicunapaj cusacunata respetana cashcamanta imapaj mana valishcataca mana yuyancunachu. Paicunaca Jehová Diosta cꞌuyashcamanta, paicunapaj cusata cꞌuyashcamantami paicunataca cazuncuna.

Abigailca Davidpaj, Davidhuan caj runacunapajmi micunata aparca. Chai huashaca paica pambaman cumurishpami Davidtaca paipaj familiata ama llaquichichun jarcacun. (Párrafo 16-ta ricui).

16. 1 Samuel 25:3, 23 al 28-pi nishca shinaca ¿Nabal pandarijpipish Abigailca imatataj rurarca? (Página 1-pi tiyaj fotota ricui).

16 Abigailca Nabal runahuanmi cazarashca carca. Cai runaca mitsa, jatun tucushca, mana pagui nij runami carca. Abigailca paipaj cusamanta chꞌicanyasha nishca cashpaca Davidpish, paipaj soldadocunapish huañuchichunmi saquinman carca. Pero paica mana chaita rurarcachu. Ashtahuanpish David paipaj soldadocunahuan Nabalta, paipaj familiacunata huañuchisha nijpica Abigailca ratomi chaita ama rurachun jarcarca. Abigailca mana manchashpami 400 soldadocunapaj ñaupajpi cumurishpa David pita ama huañuchichun paihuanca respetohuan parlarca. Ashtahuancarin ñuca cusa ima juchata rurashcapish ñuca jahuami canga nircami (1 Samuel 25:3, 23-28-ta liyipai). Jehová Diosca mana manchaj Abigailtami Davidta consejachunca cacharca. Davidca chaita cuentata cushpami Abigaíl nishcacunataca cazurca.

17. ¿Cusacunaca rey Davidmanta, Abigailmantaca imatataj yachai tucuncuna?

17 ¿Cusacunaca caimantaca imatataj yachai tucuncuna? Abigailca yachaj huarmimi carca. Davidca paita uyashpaca allitami rurarca. Chaimantami mana culpata charij gentecunataca mana huañuchirca. Yachaj cusapish ima importante decisionta agllangapajca paipaj huarmitami alli uyanata yachan. Paipaj huarmita cazushcamantami mana alli decisioncunataca tal vez mana agllanga.

18. ¿Cazada huarmicunaca Abigailmantaca imatataj yachai tucuncuna?

18 ¿Cazarashca huarmicunaca imatataj yachai tucuncuna? Maipica cusacunaca Yayitu Diostaca mana sirvincunachu. Pero huarmicuna Jehová Diosta cuyashcamanta, respetashcamantami paicunapaj familia ucupica achca beneficiota charincuna. Huarmicunaca Diospaj mandashcacunata cazushcamantami paicunapaj cusacunamantapish mana chꞌicanyarincuna. Huarmicuna paicunapaj cusacunata cazujpi, respetajpica tal vez cusacunaca Jehová Diostami sirvisha ningacuna (1 Pedro 3:1, 2). Cusacuna Jehová Diosta mana sirvisha nijpipish huarmicuna cusacunata respetangapaj esforzarishcata ricushpami Jehová Diosca cushilla sintirin.

19. ¿Cazarashca panicunaca cusacuna imata rurachun nijpitaj mana cazuna can?

19 Cazarashca panicunaca paicunapaj cusacuna Dios mana munashcata rurachun nijpica mana cazunachu can. Por ejemplo, Diosta mana sirvij cusacunaca shuhuachun, llullachun, Dios mana munashca shujtaj cosascunata rurachunchari mañangacuna. Cazada panicunapish tucuipimi Jehová Diosllata cazuna can. Chaimantami Diosta mana sirvij cusacuna mana allita rurachun nijpica huarmicunaca imamanta chaita mana rurasha nishcata respetohuan, cꞌuyaihuan intindichina can (Hechos 5:29).

Párrafo 20-ta ricui. *

20. ¿Mariaca imamantataj Jehová Dioshuanca alli apanacurca?

20 Jesuspaj mama Mariaca Jehová Dioshuanca allimi apanacuj carca. Paica Diospaj Quillcachishcacunataca allimi yacharca. Por ejemplo, shuj cutinca Mariaca Bautizaj Juanpaj mama Elisabethuanmi parlacurca. Paihuan parlacushpaca Dios Quillcachishcacunamantami de memoria huaquin versocunata paiman parlarca (Lucas 1:46-55). Jehová Diosca Mariahuanmi alli apanacurca. Chaimantami María Josehuan cazarangapaj ari ninacushca cajpipish Diosca María Jesusta charigrishcataca Josemanca puntaca mana huillarca. Ashtahuanpish Mariamanmi puntaca huillarca (Lucas 1:26-33). Jehová Diosca María paipaj Churita alli cuidashpa cꞌuyaita ricuchinataca allimi yacharca. Shinallataj Mariaca paipaj Churi huañushca qꞌuipapish Jehová Dioshuanca allimi apanacushpa catirca (Hechos 1:14).

21. ¿Cusacunaca Mariamantaca imatataj yachai tucuncuna?

21 ¿Cusacunaca caimantaca imatataj yachai tucuncuna? Yachaj cusacunaca paicunapaj huarmicuna Bibliamanta alli yachajpica: “Paimi ñucata yalli yachan, ñucataca mana respetangachu” nishpaca mana yuyancunachu. Ashtahuanpish paicunaca huarmicuna Bibliamanta alli yachashcamanta familiata ayudai tucushcataca allimi intindincuna. Huarmi cusata yalli estudiashca cajpipish cusami paipaj familia Yayitu Diosta sirvichun, Bibliamanta estudiachun ayudana can (Efesios 6:4, NWT ).

Jesuspaj mama Mariaca Dios Quillcachishcacunataca allimi estudiarca. ¿Cazada huarmicunaca caimantaca imatataj yachai tucuncuna? (Párrafo 22-ta ricui). *

22. ¿Cazada huarmicunaca Mariamantaca imatataj yachai tucuncuna?

22 ¿Huarmicunaca caimantaca imatataj yachai tucuncuna? Cusacuna paicunapaj familiata Diosta sirvichun ayudana cajpipish huarmicunaca paicunallatajmi Jehová Dioshuan alli apanacungapajca esforzarina can (Gálatas 6:5). Chaimantami Bibliata estudiangapaj, imata yachashcapipish cutin cutin yuyangapaj tiempota surcuna can. Chaita rurashpaca Jehová Diostami cꞌuyai tucungacuna, respetangacuna. Cusata cazushpapish cushillami sintiringacuna.

23. ¿Familiata respetaj huarmicunaca ima shinataj sintirincuna, shujtajcunatapish ima shinataj ayudancuna?

23 Cai mundopica huaquin huarmicunaca paicunapaj cusacunataca mana respetancunachu. Pero cazarashca panicunaca Jehová Diosta cuyashcamanta paicunapaj cusata respetashpaca cushillami sintirincuna. Cusacunata respetaj panicunaca jovenlla huauqui panicunamanmi alli ejemplota cuncuna. Familia ucupipish, congregación ucupipish alli apanacuchunmi ayudancuna (Tito 2:3-5). Cunan punllacunapica Jehová Diosta sirvijcunamantaca yallitajca huarmicunami tiyan (Salmo 68:11). Cꞌaricuna cashpapish, huarmicuna cashpapish congregacionpi Jehová Diosta sirvina oportunidadtami charinchij. Catij yachaipimi caimantaca ashtahuan ricushun.

CANTO 131 Jehová Diosmi tandachirca

^ par. 5 Jehová Diosca cazarashca huarmicunataca paicunapaj cusacunata cazuchun, respetachunmi mandashca. Pero ¿caicunataca ima shinataj pajtachi tucuncuna? Diosta sirvij cusacunapish, huarmicunapish Jesusmanta, Bibliapi parlashca huaquin huarmicunamantami caitaca yachai tucuncuna.

^ par. 68 FOTOCUNAMANTA: Mariaca Elisabethuan parlacushpaca Dios Quillcachishcacunamantami de memoria huaquin versocunata paiman parlarca.

^ par. 70 FOTOCUNAMANTA: Shinallataj shuj cazarashca panica Jehová Dioshuan alli apanacungapajmi Bibliamanta estudiacun.