Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

¿Diospaj ladochu canchij?

¿Diospaj ladochu canchij?

“Mandaj Dios cancunapaj Taita Diosta manchaichij. Paipajllata ruraichij, paillata catichij” (DEUTERONOMIO 10:20).

CANTOCUNA: 28, 32

1, 2. a) ¿Imamantataj Diospaj lado casha ninchij? b) ¿Cai temapica imatataj yachashun?

JEHOVÁ DIOSLLAMI tucuita yachaj, tucui poderta charij Dios can. Paillami ñucanchijtapish achcata cꞌuyan. Chaimantami paipaj lado casha ninchij, manataj caruyasha ninchijchu (Salmo 96:4-6). Shinapish huaquincunaca paimantami caruyashcacuna.

2 Cai temapica maijancuna Diospaj partemi canchij nishpapish millai cosascunata rurashcatami yachashun. Chaicunamanta yachashpami Diosmantaca mana caruyashun.

JEHOVÁ DIOSCA ÑUCANCHIJ SHUNGU IMA SHINA CASHCATAMI RICUN

3. a) ¿Diosca imamantataj Caintaca advertirca? b) ¿Diosca Caintaca imatataj nirca?

3 Cainmanta yachashun. Paica yanga dioscunata mana adorajchu carca. Jehová Diostami adorani nijmi carca. Shinapish paipaj adoraciontaca Diosca mana chasquircachu. ¿Imamanta? Cainpaj shungupi mana alli munaicuna tiyashcatami Diosca ricurca (1 Juan 3:12). Jehová Diosca Caintaca allita rurajpica cantaca chasquishami nircami. “Ashtahuanpish mana allita rurajpica, juchami cantaca mana allita rurachingapaj shuyacun. Shina cajpipish mana allitaca canmari mishana cangui” nircami (Génesis 4:6, 7). ¿Chashna nishpaca imatataj Diosca Cainmanca intindichisha nirca? Caín mana alli munaicunamanta arrepintirishpa paipaj lado tucujpica paipish Cainpaj lado casha nishcatami Diosca intindichisha nirca.

4. ¿Diospaj parte cana oportunidadta charishpapish Cainca imatataj rurarca?

4 Cainca mana alli yuyaita cambiashpallami Diospaj ñaupajpi alli ricurinman carca. Pero paica Dios cushca consejotaca mana uyarcachu. Ashtahuanpish mana alli yuyaicuna, mana alli munaicuna mishachunmi saquirca (Santiago 1:14, 15). Cainca joven cashpaca ¿shuj punlla Diospaj contra tucunata yuyashcachu canga? Mana yuyashcachu canga. Pero tiempohuanca chaitami rurarca. Diospaj contra tucushpami paipaj huauquitapish huañuchirca.

5. ¿Diospaj ñaupajpica imamantataj mana alli ricuri tucunchij?

5 Caín shinallatajmi maijan huauqui o panica Diostami alli adoracuni nishpapish mana alli cosascunata ruracui pudin (Judas 11). Chai huauqui o panica achca horascunatachari huillan, shinallataj tucui tandanacuicunamanchari rin. Shinapish huainayanallapi, achca cosascunata charinallapichari yuyacun. Shinallataj shuj huauqui o panitachari pꞌiñan (1 Juan 2:15-17; 3:15). Chai yuyaicunaca juchapimi urmachi tucun. Shujtajcuna ñucanchij munaicunata, ruraicunata mana yachajpipish Diosca tucuitami yachan. De verdad paipaj lado cashcata o mana cashcatapish Diosca allimi yachan (Jeremías 17:9, 10-ta leyipai).

6. ¿Mapa munaicunata mishachunca Diosca ima shinataj ayudan?

6 Imapi pandarishpa, paimanta caruyacujta ricushpaca Diosca mana chai rato ñucanchijta saquinchu. Ashtahuanpish paica: “Ñucapajman tigramuichij, ñucapish cancunapajman tigrashami” ninmi (Malaquías 3:7). Jehová Diosca ñucanchijcuna imapi jahualla urmai tucushcataca allimi yachan. Pero paica millai cosascunata pꞌiñachunmi munan (Isaías 55:7). Chaita rurajpica mapa munaicunata mishachunmi Diosca fuerzata cunga (Génesis 4:7).

AMA PANDARISHUNCHIJ

7. ¿Salomonca ima shinataj Diosmanta caruyarca?

7 Rey Salomonmantapish yachashun. Joven cashpaca Jehová Dios paipaj causaipi ayudachunmi mañarca. Chaimantami Diosca paitaca yachaisapata rurarca. Jerusalenpi paipaj huasitapish shayachichunmi mingarca. Pero Salomonca Diosmantami caruyarca (1 Reyes 3:12; 11:1, 2). Diospaj leypi nishca shinaca, reycunaca Diosmanta ama caruyangapajmi mana achca huarmicunata charina carca (Deuteronomio 17:17). Pero Salomonca chai leyta mana cazushpami tiempohuanca 700 huarmicunahuan cazararca. Shinallataj shujtaj 300 huarmicunatami charirca (1 Reyes 11:3). Chai huarmicunamanta achcacunaca mana israelitacunachu carca. Yanga dioscunata adorajcunami carca. Diospaj leypi ama shujtaj llajtamanta huarmicunahuan cazarachun nishcatapish Salomonca mana cazurcachu (Deuteronomio 7:3, 4).

8. ¿Ima mana allicunatataj Salomonca rurarca?

8 Salomonca Dios cushca leycunata cazunata asha asha saquishpami millai cosascunata rurai callarirca. Por ejemplo, Astoret shuti huarmi diospajmi shuj altarta rurarca. Quemos shuti diospajpish shujtaj altartami rurarca. Chai yanga dioscunatami paipaj huarmicunandij adorarca. Salomonca Jerusalenpimi Diospaj huasita shayachishca carca. Chashna jahuapish paica Jerusalén chꞌimba lado urcupimi chai altarcunataca rurarca (1 Reyes 11:5-8; 2 Reyes 23:13). Salomonca Diospaj huasipi sacrificiocunata cujpica mana allita rurajpipish Diosca imata mana ningachu nishpami pandarishca canga.

9. ¿Salomón Dios nishcacunata mana uyashcamantaca imataj tucurca?

9 Mana allita rurajpi Diosca imata mana ningachu nishpaca mana yuyanachu canchij. Bibliapica: “Mandaj Diosmanta Salomonpaj shungu anchurishcamantami Mandaj Diosca paihuan pꞌiñarirca. Salomonmanca ñaupaman ishqui cutin ricurishpami, shujtajcunapaj dioscunataca ama catinguichu nishpa mandashca carca. Ashtahuanpish Salomonca, Mandaj Dios mandashcataca mana cazurcachu” ninmi. Chaimantami Salomonca Diospaj ñaupajpi mana alli ricurirca. Diospish paitaca ña mana ayudarcachu. Shinallataj paipaj huahua huahuacuna Israel tucui llajtacunata mandachunca Diosca mana saquircachu. Ashtahuanpish Salomonpaj huahua huahuacunaca achca huatacunatami llaquicunata charirca (1 Reyes 11:9-13).

10. ¿Picunataj Diosmanta caruyachi pudincuna?

10 Huaquin amigocuna Dios mandashcacunata mana respetajpi o mana intindijpica ñucanchijpish paicuna shinami yuyai callarishun. Paicunapuramanta maijancunaca espiritualmente mana sinchi caj huauqui panicunami canga. Mana cashpaca Diosta mana sirvij familiacuna, vecinocuna, trabajopi o escuelapi compañerocunami canga. Pi cashpapish Dios mandashcacunata mana respetashpaca Diosmantami caruyachi pudingacuna.

¿Ñucanchij amigocunaca Diospaj ñaupajpi alli ricurichun ayudacunchu? (Párrafo 11-ta ricui).

11. ¿Shuj amigomanta caruyana o mana caruyana cashcata yachangapajca imatataj yuyarina canchij?

11 (1 Corintios 15:33-ta leyipai *). Mana tucui gentecunachu mana alli cosascunataca rurancuna. Shinapish “¿paicunahuan apanacunaca allichu canga? Paicunaca ¿Diospajman ashtahuan cꞌuchuyachun ayudangachu?” nishpami tapurina canchij. Ñucanchij amigocunapaj ima ashtahuan importante cashcatami alli ricuna canchij. Por ejemplo, ¿paicunaca mushuj churanallamanta, cullquillamanta, divertirinallamantachu parlancuna? O ¿celularmanta, tabletamanta, computadoracunallamantachu yalli parlancuna? ¿Shujtajcunamanta mana allicunatachu nincuna? ¿Mapa chistecunata nishpachu parlancuna? Jesusca: “Shungupi junda tiyashcatami shimica riman” nircami (Mateo 12:34). Shuj amigo Diosmanta caruyachicujta ricushpaca paihuan mana achca tiempota pasanachu canchij. Mana cashpacarin paipaj amigo canatami saquina canchij (Proverbios 13:20).

JEHOVÁ DIOSCA PAILLATA ADORACHUNMI MUNAN

12. a) ¿Israelitacuna Egiptomanta llujshishca qꞌuipaca Diosca imatataj nirca? b) Jehová Dios ñucapajlla cachun munajmi cani nijpica ¿israelitacunaca imatataj nircacuna?

12 Cunanca israelitacuna Egiptomanta llujshishca qꞌuipa ima tucushcata yachashun. Israelitacunaca Sinaí urcu chꞌimbanijmanmi chayarcacuna. Chai urcupimi paicunaca cꞌulun nishpa, achij nishpa, amsa pꞌuyu tapajta ricurcacuna. Shinallataj sinchita cornetapi tocashca shinatami uyarcacuna. Chashnami Jehová Diosca chaipi cashcata paicunamanca ricuchirca (Éxodo 19:16-19). Chai urcupimi Diosca israelitacunataca “ñucapajlla cachun munajmi cani” nirca. Shinallataj ñucata cꞌuyashpa, ñuca mandashcacunata huaquichijpica cancunataca manataj saquishachu nircami (Éxodo 20: 1-6-ta leyipai). Chashna nishpaca cancuna ñucapaj lado cajpica ñucapish cancunapaj ladomi casha nicuj shinami carca. Ñucanchij chaipi cashpa Jehová Dios chashna nijpica ¿imatashi ruranchijman? Israelitacuna shinami ninchijman. Paicunaca: “Mandaj Dios tucui imalla nishcacunataca pajtachishunmi” nircacunami (Éxodo 24:3). Pero asha tiempo qꞌuipaca Diosta tucui shunguhuan sirvijcuna cashcata o mana sirvijcuna cashcatami ricuchina carca.

13. ¿Israelitacunaca imamantataj Diosta mana tucui shunguhuan sirvicushcata ricuchircacuna?

13 Chai urcupi Dios achca poderta charishcata ricuchijpimi israelitacunaca mancharircacuna. Chaimi Moisestaca can ñucanchijpaj randi Dioshuan rimai nircacuna (Éxodo 20:18-21). Shina nijpimi Moisesca urcuman huichiyashpa achca punllacunata chaipi saquirirca. Israelitacunaca Moisesta ricushpallami imatapish crijcuna cashcanga. Pero cunanca ña mana paicunahuan cajpimi shitashca shina cashcata yuyashcacuna canga. Israelitacunaca yallitaj sustarishpami Aarontaca: ‘Egiptomanta ñucanchijta llujshichimuj Moisés ima tucushcataca mana yachanchijchu. Jatari, ñucanchijta ñaupashpa richun shuj diosta rurai’ nircacuna (Éxodo 32:1, 2).

14. a) ¿Israelitacunaca ima panda yuyaitataj charircacuna? b) ¿Jehová Diosca imatataj yuyarirca?

14 Israelitacunaca yanga dioscunata adorana jatun jucha cashcataca allimi yacharcacuna (Éxodo 20:3-5). Chaita yachashpapish curihuan rurashca bizitami adorai callarircacuna. Shinami Diosta mana cazushcata ricuchircacuna. Diosta mana cazucushcata yachashpapish Diospaj ladomi canchij nishpami pandarircacuna. Aaroncarin ‘Diospajmi shuj fiestata ruracunchij’ nircami. Chaita ricushpami Jehová Diosca Moisestaca: ‘Israelitacunaca millaitami ruracuncuna. Ñuca mandashca ñanmantaca utcami anchurishcacuna’ nirca. Shinallataj Yaya Diosca yallitaj pꞌiñarishpami israelitacunata tucuchinata yuyarirca (Éxodo 32:5-10).

Diosca israelitacuna paipaj parte tucuchunmi shuj oportunidadta curca

15, 16. ¿Moisespish Aaronpish ima shinataj Diospaj parte cashcataca ricuchircacuna? (Página 15-pi tiyaj dibujota ricui).

15 Jehová Diosca llaquij Diosmi can. Chaimantami israelitacunata ña mana tucuchinata decidirca. Ashtahuanpish paipaj parte tucuchunmi shuj oportunidadta curca (Éxodo 32:14). Moisés urcumanta uriyashpaca curihuan rurashca bizipaj ñaupajpi runacuna caparishpa cantacujta, bailacujtami ricurca. Chaimi chai rato bizita japishpaca ñutu allpa tucungacama tucui ñuturca. Qꞌuipaca: “Mandaj Diospaj maijanlla casha nijcunaca ñucahuan tandanacuichij” nircami. Chashna nijpimi ‘tucui levitacunaca paihuan tandanacurcacuna’ (Éxodo 32:17-20, 26).

16 Aaronca chai curi bizita rurashca cashpapish qꞌuipaca arrepintirircami. Chaimantami levitacunahuan tandanacushpa Diospaj lado tucurca. Chai runacunaca rumi shungu israelitacunapaj parte mana cashcatami ricuchircacuna. Paicunaca ¿allitachu rurarcacuna? Ari. Mana cazuj israelitacunaca yanga diosta adorashcamantami chai punllallataj huañurcacuna. Pero Diospaj lado tucujcunaca mana huañurcacunachu. Ashtahuanpish Diosca paicunataca bendiciasha nircami (Éxodo 32:27-29).

17. ¿Curi bizimanta apóstol Pablo ima nishcata leyishpaca imatataj yachacunchij?

17 ¿Caimantaca imatataj yachanchij? Apóstol Pabloca: ‘Tucui caicunata ñucanchij ricushpa paicunamanta maijancuna shina, rurashcalla dioscunata ama adorajcuna caichijchu’ nishpami advertirca. Qꞌuipaca: “Cai tucuri punllacunapi ñucanchij causacujcunata sinchita cunangapajmi, chashna quillcashca tiyacun. Maijanpish sinchi cashcata yuyajca, ama urmangapajca alli ricurangui” nircami (1 Corintios 10:6, 7, 11, 12). Pablo nishca shinaca Diosta adorajcunapishmi mana alli cosascunata rurai tucun. Huaquincunaca tentacioncunapi urmashpapish Dioshuanca allimi canchij nishpami yuyancuna. Pero shuj persona Diospaj amigo casha nijllapi o paita tucui shunguhuanmi sirvicuni nijllapica Diosca mana siemprechu paita chasquishcata ricuchinga (1 Corintios 10:1-5).

18. a) ¿Ima panda yuyaicunataj Diosmanta caruyachi tucun? b) ¿Chashna yuyanata mana saquishpaca imatataj rurashun?

18 Yuyarishunchij. Sinaí urcumanta Moisés mana utca uriyamujpimi israelitacunaca yallitaj sustarishpa mana pacienciata charishcata ricuchircacuna. Ñucanchijpish Dios agllashca punlla mana utca chayamunchu nishpami sustari tucunchij. Chashna sintirijpica Dios cusha nishcacuna pajtarichunca achca huatacuna illashca layami ricuringa. O “shamuj punllapi huiñaita cushilla causanaca yallitaj sumajmi, tal vez mana pajtaringachu” nishpami dudai callarishun. Chashna yuyanata mana saquishpaca Diospaj munaita ruranapaj randica ñucanchij munaitarajmi rurashun. Tiempohuancarin Diosmanta caruyashpami mana nunca yuyashca cosascunata rurashun.

19. ¿Imatataj mana cungarina canchij?

19 Jehová Diosca paillata adorachun, paita tucui shunguhuan cazuchunmi munan. Chaitaca mana nunca cungarinachu canchij (Éxodo 20:5). Diospaj munaita mana rurashpaca Satanaspaj munaitami ruracushun. Chashna rurashpaca jatun llaquicunatami charishun. Chaimantami Pabloca: “Jehová Diospaj copamantapish, supaicunapaj copamantapish mana ubyai tucunguichijchu. Jehová Diospaj mezamantapish, supaicunapaj mezamantapish mana micui tucunguichijchu” nirca (1 Corintios 10:21, NM).

DIOSMANTA AMA CARUYASHUNCHIJ

20. ¿Ñucanchij pandarijpica Diosca imatataj ruran?

20 Cainpish Salomonpish israelitacunapish arrepintirishpa cambiana oportunidadtami charircacuna (Hechos 3:19). Shuj huauqui o pani pandarijpica Diosca mana chai rato paimanta caruyanchu. Yuyarishun, Aarón pandarijpica Diosca perdonarcami. Cunan punllacunapish mana alli cosascunata ama rurachunca Diosca Bibliahuan, publicacioncunahuanmi ñucanchijta advertin. Mana cashpaca shuj huauquita o panitami alli consejocunata cuchun utilizan. Chaita cazujpica Diosca ñucanchijta llaquishpami catinga.

21. ¿Tentacioncuna, mana alli munaicuna ricurijpica imatataj rurana canchij?

21 Diosca ñucanchijtaca jatuntami cꞌuyan (2 Corintios 6:1). Chaimantami paica “cai pacha millai munaicunata” saquina oportunidadta cun (Tito 2:11-14-ta leyipai). Tucuri punllacunapi causacushcamantami tucui laya tentacioncuna, mana alli yuyaicuna, mana alli munaicuna ricuringa. Chaipimi Jehová Diosllata tucui shunguhuan adorashcata ricuchina canchij. Diospaj parte cashcata ricuchingapaj sinchita esforzarishunchij. Yuyarishun, Jehová Diostami manchana canchij. Paipajta rurashpami paillata catina canchij (Deuteronomio 10:20).

^ par. 11 1 Corintios 15:33, (QC, 1989): “Ama pandaringuichijchu. Mana allicunahuan tandanacujpica, cancuna alli causacushcataca pandachingami”.