Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

“¿Canca ñucataca caicunata yallichu cꞌuyangui?”

“¿Canca ñucataca caicunata yallichu cꞌuyangui?”

‘Juanpaj churi Simón, ¿canca ñucataca caicunata yallichu cꞌuyangui?’ (JUAN 21:15).

CANTOCUNA: 32, 45

1, 2. ‘¿Canca ñucataca caicunata yallichu cꞌuyangui?’ nishpa Jesús tapujpi Pedroca ¿imatataj entendirca?

GALILEA cuchapimi Jesusta 7 catijcunaca tucui tuta pescadocunata japingapaj linchita shitashpa pasashcacuna carca. Pero shujllatapish mana japishcacunachu carca. Ña pacaricujpica Jesusmi chaita ricucushca carca. Jesusca ñami causarishca carca. Paica: “Barcopaj alli ladoman linchita shitaichij, japinguichijmi” nircami. Paicuna shitajpica achca pescadocunami jundarca. Chaimantami barcoman linchita mana llujshichi tucurcacuna (Juan 21:1-6).

2 Jesusca paipaj catijcunamanca pescadota, tandatami micuchun cararca. Qꞌuipaca Simón Pedrota ricushpaca: ‘Juanpaj churi Simón, ¿canca ñucataca caicunata yallichu cꞌuyangui?’ nishpami tapurca. Pescadocunata japinatami Pedroca achcata munaj carca. Jesusca chaitaca allimi yacharca. Shinashpaca ¿imamantataj Jesusca chashna tapushcanga? Pescadocunata japinata munashpapish mashnata paita cꞌuyashcata yachangapajmi chashna tapushcanga. Pedroca cashnami cutichirca: “Ari Mandaj Jesús, ñuca canta cꞌuyashcataca quiquinllataj yachanguimi” nircami (Juan 21:15). Jesús chashna tapujpimi Pedroca tucuimanta yalli paita cꞌuyana cashcata entendirca. Chai punllamantami Pedroca Diospaj Shimita huillashpa Jesusta cꞌuyashcata ricuchirca. Huauquicunatapish panicunatapish achcatami ayudarca.

3. ¿Diosta servijcunaca imamantataj cuidarina canchij?

3 ¿Pedrota Jesús chashna tapushcamantaca imatataj yachanchij? Mana cuidarishpaca Jesusta ña mana cꞌuyashpa catishunchu. Jesusca cunan punllacunapi problemacunamanta gentecuna shaicushca sintirinata allimi yacharca. Paica shuj tarpujmanta parlashpami cashna nirca: Achca gentecuna Diospaj yachachishcacunata cushicushpa chasquishpapish qꞌuipa punllacunapica ‘cai causaillapi imatapish charinata yuyashcallamantami Diosta cungaringacuna’ nircami (Mateo 13:19-22; Marcos 4:19). Yallitaj preocuparishpaca Diosta servinatachari saquishun. Chaimantami Jesusca cashna cunarca: “Cancunallataj alli yuyarishpa jatun micuita ruranallapi, machanallapi, cai causaipi imatapish charinallapi, cancunapaj shunguta churashpa ama causanguichijchu” nircami (Lucas 21:34).

4. ¿Jesusta tucui shunguhuan cꞌuyashcataca ima shinataj yachai tucunchij? (Página 21-pi tiyaj dibujota ricui).

4 Pedro laya Jesusta cꞌuyangapajca Diosmantami huillana canchij. Chaita ruranami ñucanchij causaipica ashtahuan importante cana can. Pero, ¿Jesusta tucui shunguhuan cꞌuyashcataca ima shinataj yachanchij? Chaipajca: “¿Ñuca causaipica imataj ashtahuan importante can? ¿Imata rurashpataj ashtahuan cushilla sintirini? ¿Diosta servishpa o shujtaj cosascunata rurashpachu cushilla sintirini?” nishpa yuyarishunchij. Cai tapuicunata yachangapajca trabajollapi yuyana, charinallapi yuyana, diversioncunallapi dedicarinapish, Jesusmanta caruyachi tucushcatami ricushun.

TRABAJOMANTA AMA YALLITAJ PREOCUPARISHUNCHIJ

5. ¿Familiata pushajcunaca imatataj rurana can?

5 Pedroca mana pai munashcallamantachu pescadocunata japishpa trabajaj carca. Ashtahuanpish paipaj familiata manteningapajmi chashna trabajaj carca. Cunan punllapish familiata pushajcunaca Dios mandashca shinami familiata mantenina can (1 Timoteo 5:8). Dios mandashcata pajtachingapajmi familiata pushajcunaca sinchita trabajan. Shinapish cai tucuri punllacunapica trabajomantami huaquinpica yallitaj preocuparinchij.

6. ¿Huaquinpica imamantataj trabajopi shaicushca sintirinchij?

6 Cunan punllacunapica achca gentecunami trabajota mashcancuna. Pero trabajoca mana tiyanllachu. Chaimantami ima trabajo ricurijpica quichunacui trabajota japisha nincuna. Achcacunatacarin dimastij trabajachishpapish mana alli pagancunachu. Empresacunapipish ashalla gentecunata trabajachishpami ashtahuan ganasha nincuna. Chaimantami huaquin trabajadorcunaca shaicushca sintirin, shujtajcunaca ungushcacunami. Cutin shujtajcunaca jefe mandashcata mana cazujpi trabajomanta llujshichishpa cachanatami manchancuna.

Diosta servijcunaca jefecunata o shujtaj gentecunata yallica Jehová Diosllatami tucuipi cazunchij

7, 8. a) ¿Tucuimanta yallica pitataj cazuna canchij? b) ¿Tailandia llajtamanta shuj huauquica trabajomantaca imatataj nin?

7 Diosta servijcunaca jefecunata o shujtaj gentecunata yallica Jehová Diosllatami tucuipi cazunchij (Lucas 10:27). Minishtirishcacunallata charingapajmi trabajanchij. Chashnami Jehová Diosta servi tucunchij. Shinapish trabajanallapi yuyashpaca Diosmanta caruyashunmi. Tailandia llajtapi causaj shuj huauquimanta parlashun. Paica ninmi: “Computadoracunatami allichij carcani. Alli trabajomi carca. Shinapish achca horastami trabajana carcani. Chaimantami Diospajta rurangapaj tiempota mana charij carcani. Shuj punllaca Diosta ashtahuan servisha nishpami ñuca trabajota cambianata yuyarcani” ninmi. ¿Cai huauquica imatataj rurarca?

8 Paica: “Casi shuj huatata cullquita huaquichishpa, imata ruranata ricushpami callecunapi heladocunata cꞌatui callarircani. Puntapica mana tanto cꞌaturircachu. Chaimantami llaquilla sintirircani. Ñaupa compañerocunapish, ‘¿computadoracunata allichinapaj randica heladocunata cꞌatunachu ashtahuan alli, imami?’ nishpami asijcuna carca. Chaimi Jehovataca, ‘canta servingapajmi ashtahuan tiempota charisha nini. Ahuantashpa catingapaj ayudahuai’ nishpami mañarcani. Asha punllacuna qꞌuipaca, randijcuna ima heladocunata munashcata ricushpami ashtahuan mishquillata rurai callarircani. Chaimi tucui heladocunata cꞌatui callarircani. Cunancarin computadoracunapi ganashcata yallimi ganani. Ñaupa laya mana yallitaj preocuparishcamanta, Diospajman ashtahuan cꞌuchuyashcamantami cushilla sintirini” ninmi (Mateo 5: 6; Lucas 11:28-ta leyipai).

9. ¿Trabajollapi yuyacushcataca ima shinataj yachai tucunchij?

9 Jehová Diosca alli trabajajcuna cachunmi munan (Proverbios 12:14). Pero mana trabajo solopi yuyanachu canchij. Diosta servinami ashtahuan importante can. Causanapaj imalla minishtirishcamanta Jesús parlashpaca: ‘Dios churashca Mandana tucuimanta yalli cashcata ricuchishpa catichij, cashcata rurashpa causanata mashcaichij. Chaita rurajpica, Taita Diosca imalla illashcacunata cancunaman cungallami’ nircami (Mateo 6:33, NM). Pero trabajollapi yuyacushcata yachangapajca cashna tapuri: “¿Trabajotachu ashtahuan munani? o ¿Diospajta ruranatachu ashtahuan munani? ¿Diospajta ruranataca qꞌuillanayachinichu?”. Cashna tapurishpami pita ashtahuan cꞌuyashcata o imata ashtahuan munashcata ricungui.

10. ¿Jesusca imatataj yachachirca?

10 Jesusca ñucanchij causaipi imata ashtahuan rurana cashcatami yachachirca. Shuj punllaca Jesusca Martapaj Mariapaj huasimanmi rirca. Mariapish Martapish ñañacunami carca. Martaca Jesusman carangapajmi yanui callarirca. Pero Mariaca Jesusta uyangapajmi paipaj cꞌuchupi tiyarirca. Chaita ricushpami Martaca Jesusmanca: ‘Mariaca ñucata mana ayudanchu’ nishpa quejarirca. Chaimi Jesusca: “Mariaca ashtahuan allitami agllashca, chaitaca pi mana quichungachu” nircami (Lucas 10:38-42). ¿Chashna nishpaca Jesusca imatataj yachachisha nirca? Ñucanchij minishtirishcacunallapi ama preocuparingapaj, Jesusta cꞌuyashcata ricuchingapajca “ashtahuan allitami” agllana canchij. Diospaj ñaupajpi alli ricurina ashtahuan importante cashcamantami Jesusca chashna nirca.

¿DIVERSIONCUNALLAPICHU YUYACUNCHIJ?

11. ¿Bibliapica samarinamantaca imatataj yachachin?

11 Tucuicunami achca ocupados causanchij. Chaimantami samarinata minishtinchij. Diospaj Shimipica: “Quiquin trabajomantaca micushpa, ubyashpa cushicunamari alli” ninmi (Eclesiastés 2:24). Jesusca paipaj catijcuna samarinata minishtishcatami yacharca. Chaimantami achcata huillashca qꞌuipaca Jesusca caita nirca: “Jacuchij, ñucanchijlla pi mana causan chulunllapi ashata samarishunchij” nircami (Marcos 6:31, 32).

12. a) ¿Imamantataj cuidarina canchij? b) ¿Europapi causaj shuj jovenmantaca imatataj yachanchij?

12 Samaringapajmi televisionta ricunchij, pugllanchij o shujtaj cosascunata ruranchij. Shinapish chai ruraicuna ñucanchij causaipi ashtahuan importante cachunca mana saquinachu canchij. Ñaupa punllacunapica huaquin gentecunaca ‘micushunchij, ubyashunchij, cayaca huañushunllami’ nishpami yuyajcuna carca (1 Corintios 15:32). Cunan punllapish achca gentecunaca chashnallatajmi yuyancuna. Por ejemplo, Europapi causaj shuj jovenmanta parlashun. Paica tandanacuicunamanmi ri callarirca. Pero diversioncunapi yalli ocuparishpami tandanacuiman rinata saquirca. Qꞌuipaca diversioncunallapi pasashcamanta problemacunata charishcatami ricurca. Chaimantami cutin Bibliata yachai callarirca. Qꞌuipaca Diosmantami huillai callarirca. Bautizarishca qꞌuipaca paica: ‘Achca tiempota perdishpa purishcamantami arrepintirini. Cai mundopi tiyashca diversioncunapi ocuparinapaj randica Diosta servishpami cushilla causani’ ninmi.

13. a) ¿Diversioncunapi yalli tiempota pasanaca imamantataj mana alli can? Shuj ejemplomanta parlai. b) ¿Diversioncunapi mashna tiempota pasacushcata yachangapajca imatataj rurai tucunchij?

13 Televisionta ricuna, pugllana o shujtaj cosascunata ruranaca ashata samaringapajmi alli can. Shinapish, ¿chai ruraicunapi mashna tiempotataj pasana canchij? Yuyashun. Tucuicunami mishquicunata munanchij. Pero mishquicunallata micushpaca ungunchijmanmi ¿nachu? Mana ungusha nishpaca alli, sano micunacunatami micuna canchij. Shinallataj diversioncunallapi dedicarishpaca Diosmantami caruyashun. Diversioncunapi mashna tiempota pasacushcata yachangapajca semanapi mashna horascunata huillashcata, tandanacuiman rishcata, Bibliata estudiashcata anotai. Qꞌuipaca mashna horascunata pugllashcata, televisionta ricushcata o shujtaj pugllaicunapi pasashcata anotai. Cai anotashca horascunata chꞌimbapurashca qꞌuipaca ima cambiocunata ruranatami yachangui (Efesios 5:15, 16-ta leyipai).

14. ¿Diversioncunata alli agllangapajca imatataj rurana canchij?

14 Jehová Diosca samaringapaj imata ruranataca cada uno agllachunmi saquin. Familiata pushajcunapish paicunapaj familia ashata samarichun imata ruranatami agllana can. Diversioncunamanta Jehová Dios imata yuyashcataca Bibliapimi yachai tucunchij. Bibliata yachashpami alli decisioncunata japishun * (urapi tiyaj notata ricui). Ima alli ruraicunapish, pugllaicunapish Diosmantami shamun. Dios munashcamantami ima alli ruraicunata rurashpa cushicunchij (Eclesiastés 3:12, 13). Tucuicunami chꞌican chꞌican munaicunata charinchij. Chaimantami imata ricunata, imata pugllanata cada uno agllan (Gálatas 6:4, 5). Pero imata ruranata agllashpapish cuidadotami charina canchij. Jesusca: “Cancunapaj charishcacuna maipimi can, cancunapaj shungupish chai yuyaillami canga” nircami (Mateo 6:21). Jesusta cꞌuyashpaca ñucanchij yuyaicunahuan, rimaicunahuan, ruraicunahuanmi Diospajta ruracushcata ricuchishun (Filipenses 1:9, 10).

CHARINALLAPI AMA YUYASHUNCHIJCHU

15, 16. a) ¿Ashtahuan charinallapi yuyashpaca Diostaca ima shinataj servishun? b) ¿Mateo 6:24-pi Jesús nishcacunaca imatataj yachachin?

15 Achca gentecunaca mushuj celularcunata, computadoracunata, shujtaj cosascunatami charisha nincuna. Paicunapajca cullquita charina, achca cosascunata charinallami ashtahuan importante can. Pero Diosta servijcunaca ñucanchij causaipi ima ashtahuan importante cashcatami ricuna canchij. Chaimanta, “¿tandanacuicunapaj prepararinapaj randica mushuj carrota o shujtaj mushuj cosascunata charinallapichu yuyashpa purini? ¿Shujtaj cosascunata rurashpalla cainashcamantachu Bibliata ña mana tanto leyini, Diostapish ña mana tanto mañani?” nishpami yuyarina canchij. Achca cosascunata charinallapi yuyashpaca Jesusta cꞌuyanatami saquishun. Chaimanta Jesús ima nishcata yuyarishun. Paica: “Pajta ñataj mitsa tucushpa ashtahuan charisha ninguichijman” nircami (Lucas 12:15). ¿Imamantataj Jesusca chashna nirca?

Ashtahuan charinallapi yuyacushpaca Diostaca mana tucui shunguhuan servishunchu

16 Jesusca: “Ishqui amopajtaca pi mana rurai tucunchu. Shujtaca pꞌiñanmanmi, caishujtaca cꞌuyanmanmi. Shujtaca alli ninmanmi, caishujtaca yangachinmanmi. Taita Diostapish, charinacunatapish ishquipajtaca mana rurai tucunchu” nircami (Mateo 6:24). Ashtahuan charinallapi yuyacushpaca Diostaca mana tucui shunguhuan servishunchu. Juchayujcuna cashcamantaca ‘aicha munaicunata’ ama rurangapajmi cuidarina canchij. Ashtahuan charinallapi yuyacushpaca aicha munaitami ruracunchij (Efesios 2:3).

17. a) ¿Taucacunaca ima layataj causancuna? b) ¿Ashtahuan charinallapi ama yuyangapajca imatataj rurana canchij?

17 Tauca gentecunaca paicuna munashcallatami rurashpa causancuna. Paicunapaj causaipi ima ashtahuan importante cashcata mana yachancunachu (1 Corintios 2:14-ta leyipai). Shinallataj ima alli cashcata o ima mana alli cashcataca mana entendincunachu (Hebreos 5:11-14). Ashtahuanpish charinallapimi yuyancuna. Charishca jahuapish ashtahuanmi charisha nincuna (Eclesiastés 5:10). Paicuna laya ama yuyangapajca Bibliata leyinata mana saquinachu canchij. Chashnami charinallapi mana yuyashun (1 Pedro 2:2, QC,1989). Diablo ama pandachichunca Jesusca Jehová Dios yachachishcacunatami yuyaipi charij carca (Mateo 4:8-10). Charinallapi ama yuyangapajca ñucanchijpish Yayito Jehová Dios nishcacunatami cumplina canchij. Chashnami Jesusta cꞌuyashcata ricuchishun.

¿Ñucanchij causaipica imataj ashtahuan importante can? (Párrafo 18-ta ricui).

18. ¿Pedro rurashca shinaca imatataj rurana canchij?

18 Jesusca Pedrotaca: ‘¿Canca ñucataca caicunata yallichu cꞌuyangui?’ nircami. Chaita nishpaca Diosta servina ashtahuan importante cashcatami ricuchisha nirca. Pedro shutica “rumi” nisha ninmi. Pedroca Diostaca tucui shunguhuanmi servirca. Chaimantami paica mana cuyuchipaj rumi shina carca (Hechos 4:5-20). Ñucanchijpish mana cuyuchipaj sinchi rumi shinami Jesusta tucui shunguhuan cꞌuyana canchij. Trabajollapi, charinallapi ama yallitaj yuyashunchij. Shinallataj diversioncunapi ama yallitaj yuyashunchij. Chaita rurashpaca Pedro shinami Jesusmanca: ‘Ari, ñuca canta cꞌuyashcataca quiquinllataj yachanguimi’ nishun.

^ par. 14 Caimanta ashtahuan yachasha nishpaca La Atalaya del 15 de octubre de 2011, páginas 9 a 12, párrafos 6 a 15-pi “¿Son sanas nuestras diversiones?” nishcata ricui.