Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

Caru llajtamanta shamujcunata Jehovata cushilla servichun ayudashunchij

Caru llajtamanta shamujcunata Jehovata cushilla servichun ayudashunchij

“Mandaj Diosca caru llajtamanta cajcunata huaquichicunmi” (SALMO 146:9).

CANTOCUNA: 25, 3

1, 2. a) ¿Huaquin huauquicuna panicunaca ima llaquitataj charishcacuna? b) ¿Ima tapuicunatataj yachagrinchij?

BURUNDI llajtapica gentecunaca paicunapurallatajmi huañuchi callarircacuna. Chai punllaca huauqui Lijepish, paipaj familiapish shuj jatun tandanacuipimi carca. Paicunaca balacunahuan tugyachijpi gentecuna mancharishpa callpashpa rijtami ricurcacuna. Chaimi huauqui Lijeca paipaj yaya mamandij, 10 huauquicunandij panicunandij paicuna churarishcallahuan Burundimanta utca llujshircacuna. Huauqui Lijeca ninmi: “Ñuca huaquin familiacunaca 1.600 kilometrocunata purishpami Malaui llajtaman chayarcacuna. Cutin caishujcunaca chꞌican chꞌican ladocunamanmi chayarcanchij” ninmi.

2 Muyundij Allpapica 65 yalli millón gentecunami miticushpa shujtaj ladocunaman rishcacuna. Paicunapaj llajtapi guerra tiyashcamanta, llaquichisha nishcamantami huasicunata saquishpa rishcacuna. Ñaupaca miticushpa rij gentecunaca mana tanto tiyarcachu * (urapi tiyaj notata ricui). Achca huauqui panicunapishmi shujtaj ladoman miticushpa rishcacuna. Maijancunaca paicunapaj charishcacunata casi tucuitami chingachishcacuna, paicunapaj familiacunapish huañushcacunami. ¿Cai huauquicuna panicunaca ima shujtaj llaquicunatataj charishcacuna? ¿Chashna llaquicunata charijpica ima shinataj Diosta servishpa catichun ayudashun? (Salmo 100:2). ¿Caru llajtamanta miticushpa shamujcunamanca ima shinataj Diosmanta yachachina canchij?

CARU LLAJTAMANTA SHAMUJCUNAPAJ CAUSAI

3. a) ¿Josepish Mariapish imamantataj miticushpa rircacuna? b) ¿Jesusta catijcunapish imamantataj miticushpa rircacuna?

3 Rey Herodesca Jesustami huañuchisha nirca. Shuj ángel chaita huillajpimi Joseca Mariatapish Jesustapish Egipto llajtapi miticungapaj pusharca. Herodes huañungacamami chaipi saquirircacuna (Mateo 2:13, 14, 19-21). Achca huatacuna qꞌuipaca Jesusta catijcunatapish llaquichisha nircacunami. Chaimantami, “caita chaita miticushpa Judea, Samaria llajtacunata rircacuna” (Hechos 8:1). Achcacuna paicunapaj huasicunata saquishpa rina cashcata yachashpami Jesusca: “Mai pueblopi huañuchishun nishpa catijpica, shujtaj puebloman miticushpa ringuichij” nirca (Mateo 10:23). Shujtaj ladoman miticushpa rinaca achca llaquimi can.

4, 5. a) ¿Caru llajtamanta miticushpa shamujcunaca ima llaquicunatataj chꞌimbapuran? b) ¿Caru llajtamanta miticushpa shamujcunapaj causana pushtupica ima llaquicunataj tiyan?

4 Huasicunata saquishpa shujtaj ladoman rijcunaca achca llaquicunatami chꞌimbapurana can. Lijepaj qꞌuipa huauquica cashnami nirca: “Ñucaca 12 huatacunatami charircani. Achca punllacunatami purircanchij. Achca huañushcacuna ñanpi siricujtami ricurcanchij. Ñuca chaquicunapish achcata pꞌunguijpimi ñuca familiataca: ‘Ñucata caipi saquishpa richijlla nircani’. Pero ñuca yayaca llaquichijcunapaj chaupipi mana saquisha nishpami ñucata ayudashpa pusharca. Micunapish mana tiyarcachu, huaquinllapimi yuracunamanta japishpa mangocunata micurcanchij. Diosta mañashpa, paipi tucui shunguta churashpami cada punlla ahuantarcanchij” nircami (Filipenses 4:12, 13).

5 Caru llajtamanta miticushpa shamujcunaca huaquinpica tandanacushpami shuj pushtupi causancuna. Lijepish paipaj casi tucui familiapish achca huatacunatami chai laya pushtupi causarca. Huauqui Lijeca cunanca superintendente de circuitomi can. Paica: “Chaipi causajcunaca casi ni pi mana trabajota charircachu. Chaimantami machashpa, shuhuashpa, shujtajcunamanta mana allita rimashpa, cullquiraicu pugllashpa, mapata rurashpa causajcuna carca” ninmi. Chashna mana alli ruraicunapi ama urmangapajmi testigocunaca Diospajta rurashpa ocupados pasarcacuna (Hebreos 6:11, 12; 10:24, 25). Paicunaca Diosmanta mana anchurisha nircacunachu. Chaimantami achcacunaca precursorcuna tucurca. Israelitacuna chaquishca pambapi mana tucui vida causarcacunachu. Chaita yuyarishpami paicunapish mana tucui vida chashna causanata yuyarcacuna. Chashnami cushilla sintirishpa ñaupajman catircacuna (2 Corintios 4:18).

CꞌUYAITA RICUCHISHUNCHIJ

6, 7. a) ¿Diosta cꞌuyashcamantaca ñucanchij huauquicuna panicunamantaca imatataj ruranchij? b) ¿Ucraniamanta testigocunataca ima shinataj ayudarcacuna?

6 Diosta cꞌuyashpaca ñucanchij huauquicunata panicunatami cꞌuyashun. Llaquipi caj huauquicunata panicunatacarin ashtahuanmi cꞌuyashun (1 Juan 3:17, 18-ta leyipai). Por ejemplo, Judeamanta crijcunaca micunata mana charircacunachu. Chaimi Antioquiamanta crijcunaca ayudata cacharcacuna (Hechos 11:28, 29). Pablopish Pedropish, crijcunataca cancunapaj huasipica allimi chasquina canguichij nircami (Romanos 12:13; 1 Pedro 4:9). Visitanaman shamuj huauquicunata panicunataca cushicuihuanmi chasquinchij ¿nachu? Diosta servishcamanta llaquichisha nijpi o paicunapaj llajtapi ima llaqui tiyashcamanta miticushpa shamuj huauqui panicunatacarin ashtahuan alli, cꞌuyaihuanmi chasquina canchij * (urapi tiyaj notata ricui) (Proverbios 3:27-ta leyipai).

7 Asha huatacuna huashallami Ucrania llajtapica guerra tiyarca. Chai tiempollapitajmi testigo de Jehovacunata llaquichi callarircacuna. Chaimantami achca testigocunaca huasicunata saquishpa miticushpa rircacuna. Huaquin testigocunatacarin huañuchircacunami. Shujtajcunataca Ucrania llajtallapitajmi huauquicuna panicunaca pozadata curcacuna. Cutin caishujcunataca Rusiamanta testigocunami alli chasquircacuna. Ucraniamanta, Rusiamanta testigocunaca guerrapi mana participarcacunachu. Chashnami “mana cai pachapaj” cashcata ricuchircacuna. Ashtahuanpish cushicuihuanmi ‘alli huillaita huillashpa’ catircacuna (Juan 15:19; Hechos 8:4).

DIOSMANTA AMA CARUYACHUN AYUDASHUNCHIJ

8, 9. a) ¿Mushuj llajtaman shamujcunaca ima llaquicunatataj charincuna? b) ¿Imamantataj paicunataca pacienciahuan ayudana canchij?

8 Huaquincunaca paicunapaj propio llajtallapitajmi shujtaj ladopi causanaman rishcacuna. Pero shujtajcunaca mana rijsishca caru llajtacunapimi causanaman rishcacuna. Autoridadcunaca micunata, ropata, maipi causanata cushpami ayudashcacuna. Chashna jahuapish, ¿ima shujtaj llaquicunatataj charincuna? Paicunaca mana rijsishca micunatachari micuna canga. Shujtajcunaca cunuj llajtacunamantami shamun. Chaimantami chiripi ima ropata churanata manachari yachangacuna. Cutin shujtajcunacarin mushuj aparatocunata ima shina utilizanatachari yachana canga.

9 Huaquin gobiernocunaca caru llajtamanta shamujcunataca paicuna minishtishcata cushpami ayudancuna. Chashna ayudashpapish asha quillacuna qꞌuipaca paicunallataj trabajashpa mantenirichunmi shuyancuna. Mana rijsishca llajtapi causanaca sinchimi can. Por ejemplo, mushuj shimita, mushuj costumbrecunatami yachana can. Luzmanta, yacumanta, impuestocunata ima shina paganatapish yachanami can. Leypi nishca shina huahuacunata ima shina huiñachinata, estudiachinatami yachana can. Shujtaj llajtamanta shamuj huauquicuna panicuna chashna llaquicunata charijpica pacienciahuan, respetohuanmi ayudana canchij (Filipenses 2:3, 4).

10. ¿Diospi shunguta churashpa catichun caru llajtamanta shamujcunataca ima shinataj ayudashun? (Página 3-pi tiyaj dibujota ricui).

10 Maijan llajtacunapica autoridadcunaca carumanta shamuj testigocunataca chai llajtapi causaj testigocunahuan tandanacuchun mana saquincunachu. Autoridadcunaca: ‘Cancunapaj tandanacuicunaman mana ri tucushpapish cai trabajota chasquinatajmi canguichij. Mana cashpaca ña mana ayudashunchu, cancunapaj llajtamanmi cutin cachashun’ nincunami. Chashna nijpimi huaquin testigocunaca manchaimanta ima trabajotapish chasquincuna. Chaimantami caru llajtamanta shamuj testigocunahuan tupanacungapaj utca imatapish rurana canchij. Paicunaca ayudachunmi minishtin. Paicunata ayudajpica ashtahuanchari Diospi shunguta churangacuna (Proverbios 12:25; 17:17).

MINISHTIRISHCATA CUSHPA AYUDASHUNCHIJ

11. a) ¿Shujtaj llajtamanta cunanlla chayamujcunaca imatataj minishtin? b) ¿Shujtaj llajtamanta shamujcunaca ima shinataj pagui nishcata ricuchi tucuncuna?

11 Shujtaj llajtamanta cunanlla chayamujcunaca micunata, ropatami minishtin * (urapi tiyaj notata ricui). Chaimantami imallatapish cuna canchij. Chaita cujpica cushillami sintiringacuna. Pero shujtaj llajtamanta shamujcunaca, ‘huauquicuna panicunaca ñucamanca cunatajmi can’ nishpa mana yuyanachu can. Ashtahuanpish ayudajpica diosolopagui nishpa chasquinallami can. Chaita rurajpica huauquicuna panicunaca cushillami ayudangacuna. Tiempohuanca shujtaj llajtamanta shamujcunaca paicunallatajmi ima shina mantinirinata ricuna can. Chaita rurashpaca cushilla sintirishpami, shujtajcunahuanpish alli apanacungacuna (2 Tesalonicenses 3:7-10). ¿Paicunata ayudangapajca imata ashtahuan rurai tucunchij?

¿Caru llajtamanta shamujcunataca ima shinataj ayudai tucunchij? (Párrafo 11-13-ta ricui).

12, 13. a) ¿Caru llajtamanta shamujcunataca ima shinataj ayudai tucunchij? b) ¿Ima shinataj ancianocunaca huaquin jovencunata ayudarca?

12 Caru llajtamanta shamujcunata ayudangapajca mana achca cullquita minishtinchijchu. Ashtahuanpish paicunaca cꞌuyaita ricuchichun, paicunahuan pasachunmi minishtin. ¿Ima shinataj ayudai tucunchij? Paicunamanca carrota ima shina japinata, yanungapaj maipi alli, barato randinatami rijsichi tucunchij. Chashnallataj allpapi o construccionpi trabajachun maipi herramientacunata randinatami rijsichi tucunchij. Ashtahuanca, mushuj congregacionpi paicuna alli sintirichunmi cꞌuyaihuan tratana canchij. Tandanacuicunamanpish pushai tucunchijmi. Chashnallataj chayamushca llajtapi ima shina huillanatami yachachi tucunchij, paicunahuanpish huillanamanmi llujshi tucunchij.

13 Cunanca chuscu jovencunamanta parlashun. Paicuna mushuj congregacionman chayamujpica ancianocunami ayudarca. ¿Ima shinataj ayudarca? Carrota manejanata, computadorapi escribinata, trabajotapish ima shina mashcanatami yachachirca. Jehová Diostapish ashtahuan servingapaj paicunapaj tiempota ima shina organizanatami yachachirca (Gálatas 6:10). Chaimantami cai chuscu jovencunaca asha tiempollapi precursorcuna tucurca. Diosta servingapaj esforzarishcamanta, ancianocunapish ayudashcamantami ñaupajman catircacuna. Diablopaj mana alli ruraicunapipish mana urmarcachu.

14. a) ¿Caru llajtamanta shamujcuna Diospaj ñaupajpi alli ricuringapajca imatataj rurana can? b) ¿Huauqui Lijepaj yayaca imatataj yachachirca?

14 Caru llajtamanta shamuj testigocunaca mana charinallapi yuyanachu can. Ashtahuanpish Diospaj ñaupajpi alli ricurinatami mashcana can * (urapi tiyaj notata ricui). Huauqui Lijemanta cutin parlashun. Paipaj yayaca Lijemanpish paipaj huauquicuna panicunamanpish minishtirishcallahuan causanatami yachachirca. Lijeca: “Ñuca yayaca shuj muchilapimi huaquin cosascunata charirca. Qꞌuipaca asha ashami tucuita llujshichishpa shitarca. Chai huashaca cushillami cashna nirca: ‘Ricuichij cai muchilapi tiyashcacunataca, causangapajca shujllatapish mana minishtinchijchu’” nircami (1 Timoteo 6:8-ta leyipai).

¿IMATATAJ ASHTAHUAN MINISHTINCUNA?

15, 16. a) ¿Ñucanchij huauqui panicunataca ima shinataj Diospi ashtahuan crishpa catichun ayudai tucunchij? b) ¿Ñucanchij huauqui panicunataca ima shinataj cushichi tucunchij?

15 Shujtaj llajtamanta shamujcunaca mana micunallata, ropallata minishtinchu. Paicunaca cushichichunmi minishtin. Diosmanta ama caruyangapajpish ayudachunmi minishtin (Mateo 4:4). Ancianocunaca paicunapaj shimipi publicacioncunata charichunmi ayudai tucun. Paicunapaj shimita parlaj huauqui panicunata rijsichishpami ayudai tucun. Shujtaj llajtamanta shamujcunaca tucuita saquishpami shamuncuna. Chaimantami paipaj llajtata, congregacionta, familiata yuyarishpa llaquilla sintirincuna. Paicunata llaquijpi, cꞌuyaita ricuchijpica Jehová Dios paicunata cꞌuyashcatami ricungacuna. Cꞌuyaita mana ricuchijpica llajtapura Diosta mana servij gentecunapaj ayudatami mashcangacuna (1 Corintios 15:33, QC, 1989). Ashtahuanpish paicunata alli tratashpaca “caru llajtamanta cajcunata” cuidashpami Jehová Diosta ayudacunchij (Salmo 146:9).

16 Llaquichijcuna mandacushcamantami Jesuspish paipaj familiapish, paicunapaj llajtaman mana tigrai tucurcacuna. Chashnallatajmi caru llajtamanta shamujcunapish paicunapaj llajtaman mana tigrai tucuncuna. Huaquincunacarin mana imapaj tigrasha nincunachu. ¿Imamantataj mana tigrasha nincuna? Huauqui Lijeca: ‘Achca yaya mamacunaca paicunapaj familiacunata violajta, huañuchijtami ricurcacuna. Chaimantami paicunapaj huahuacunahuan chai llajtaman mana tigrasha nincuna’ ninmi. Shujtaj llajtamanta shamuj huauqui panicunata ayudangapajca paicuna ima shina sintirishcata huillajpica allimi uyana canchij. Quiquin huauquita shinami cꞌuyana, llaquina canchij (1 Pedro 3:8). Huaquincunataca paicunapaj llajtacunapica achcatami llaquichishcacuna. Chaimantami shujtajcunahuan apanacunaca sinchi can. Shinallataj paicunapaj llaquicunamanta huahuacunapaj ñaupajpi manachari parlasha ningacuna. Chaimanta, ‘¿ñucanchij chashna llaquita apacushpaca ima shinataj tratachun munanchijman?’ nishpami yuyarina canchij (Mateo 7:12).

DIOSMANTA HUILLACUSHPA

17. ¿Huillanaman rishpaca caru llajtamanta shamujcunataca ima shinataj ayudanchij?

17 Huaquin llajtacunapica Diosmanta huillachunca mana saquinchu. Ñucanchij Diosmanta huillajpimi miticushpa shamujcunaca punta cutin Diosmanta uyacuncuna (Mateo 13:19, 23). Tandanacuiman pushajpica llaquicunata cungarishpami, cushilla sintirincuna. Paicunaca: “Diosca cancunapurapitajmari cashca” nincunami (Mateo 11:28-30; 1 Corintios 14:25).

18, 19. ¿Ima shinataj caru llajtamanta shamujcunamanca Diosmanta huillana canchij?

18 Caru llajtamanta shamujcunaman huillacushpaca alli ricushpa alli yuyashpami huillana canchij (Proverbios 22:3; Mateo 10:16). Paicunahuan parlanacucushpaca pacienciahuanmi uyana canchij. Politicamantaca mana parlanachu canchij. Shinallataj sucursalmanta huauquicuna imata nishcatami catina canchij. Llajtapi tiyaj autoridadcuna nishcatapish cazunami canchij. Chashna rurashpaca ñucanchijllataj mana llaquipi urmashunchu. Shujtajcunatapish mana llaquipi churashunchu. Caru llajtamanta shamujcunaca shujtaj religionta, shujtaj costumbrecunatami charincuna. Chaimantami imata yuyashcata alli yachana canchij. Paicuna yuyashcataca respetanami canchij. Huaquincunaca huarmicuna ima shina churarinamantami chꞌican chꞌican yuyaicunata charincuna. Chaimantami paicunaman huillanaman rishpaca alli yuyashpa ropata churarina canchij.

19 Testigocuna cajpipish o mana testigocuna cajpipish llaquilla cajcunataca ayudanami canchij. Chashna ayudashpaca Jesús parlashca Samaria llajtamanta runa layami cashun (Lucas 10:33-37). Caru llajtamanta shamujcunataca Diospaj Shimita huillashpami ashtahuan ayudanchij. Shuj ancianoca caru llajtamanta shamujcunatami ayudan. Paica: ‘Paicunahuan parlai callarishpallatajmi testigo de Jehovacuna cashcata huillana canchij. Bibliapi parlashca bendicioncunamanta parlangapajmi shamushcanchij. Ima cosascunata cushpa ayudangapajca mana shamushcanchijchu ninami canchij’ ninmi.

CꞌUYAITA RICUCHINACA ALLIMI CAN

20, 21. a) ¿Caru llajtamanta shamujcunaman cꞌuyaita ricuchijpica ima shinataj sintiringacuna? b) ¿Catij yachaipica imatataj yachashun?

20 “Caru llajtamanta cajcunata” cꞌuyaita ricuchishpaca achcatami ayudashun. Eritrea llajtamanta shuj panimanta parlashun. Paipaj llajtapica testigocunataca mana ricusha nincunachu. Chaimantami paipaj chuscu huahuacunaca Eritremanta miticushpa rirca. Paicunaca 8 punllacunata chaquishca pambacunata purishca qꞌuipaca Sudán llajtamanmi chayarcacuna. Cai panica cashnami nirca: “Sudán llajtaman chayajpica huauquicuna panicunaca micunata, ropata, maipi causanata cushpami shuj familiata shina tratarca. Pasajecunapajpish ayudarcami. ¿Maipitaj chashna chasquijcuna tiyangayari? Testigo de Jehovacunallami chashna ayudan” nircami (Juan 13:35-ta leyipai).

21 Huaquin familiacunaca paicunapaj huahuacunandijmi caru llajtacunaman rishcacuna. ¿Chai huahuacunataca ima shinataj ayudashun? Chaitaca catij yachaipimi yachashun.

^ par. 2 Cai yachaipica caru llajtamanta shamujcuna nishpaca paicunapaj llajtapi macanacui tiyashcamanta, llaquichisha nishcamanta, terremoto tiyashcamanta o ima llaqui tiyashcamanta miticushpa shamuj gentecunamantami parlashun. Huaquincunaca paicunapaj llajtallapitajmi shujtaj ladocunaman miticushpa rishcacuna. Cutin caishujcunaca shujtaj llajtamanmi miticushpa rishcacuna.

^ par. 6 Caimanta ashtahuan yachasha nishpaca octubre de 2016 Huillaj revistapi, páginas 8 a 12-pi “Shujtaj llajtamanta shamujcunata cꞌuyashcata ricuchishun” nishca temata ricui.

^ par. 11 Shuj testigo shujtaj llajtamanta chayamujpica ancianocunaca utcami Organizados para hacer la voluntad de Jehová libropi capítulo 8, párrafo 30-pi nishcata catina can. Shinallataj shujtaj llajta congregacioncunahuan parlanacungapajca ancianocunaca quiquin sucursalmanmi jw.org paginapi quillcana can. Sucursal imata ningacamaca ancianocunaca alli yuyarishpami shujtaj llajtamanta shamujcunataca paicunallatataj paicunapaj congregacionmanta, ima shina huillaj cashcatapish tapunalla can. Chashna tapushpami paicuna Diospaj ñaupajpi ima shina cashcata ancianocunaca yachangacuna.

^ par. 14 Ashtahuan yachasha nishpaca La Atalaya del 15 de abril de 2014, páginas 17 a 26-pi “Nadie puede servir a dos amos” y “¡Ánimo! Jehová lo ayudará” nishca temacunata ricui.