Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

Jovencuna, Diablota mishai tucunguichijmi

Jovencuna, Diablota mishai tucunguichijmi

“Diablo ima shinapish umashpa urmachisha nijpi, sinchi cangapajca, Dios cushca tucui macanacunata churarichij” (EFESIOS 6:11).

CANTOCUNA: 79, 140

1, 2. a) ¿Diablota, millai angelcunatapish jovencunaca ima shinataj mishai tucun? (Jahuapi tiyaj dibujota ricui). b) ¿Cai temapica imatataj yachashun?

APÓSTOL Pabloca ñucanchijtaca shuj macanacuj soldadohuanmi chꞌimbapurarca. Ñucanchijca gentecunahuanca mana macanacucunchijchu. Ashtahuanpish Diablohuan, millai angelcunahuanmi macanacucunchij. Paicunaca achca huatacunata macanacucushcamantami alli macanacujcuna can. Chaimantami ñucanchijpajca chai macanacuita mishanaca sinchi ricuringa. Ashtahuantajca jovencunapajmi mishanaca sinchi ricurin. ¿Jovencunaca Diablota, millai angelcunatapish mishai pudingachu? Ari mishai pudincunami. Jehová Dios fuerzata cujpimi mishashpa caticuncuna. Ashtahuanpish alli soldadocuna shinami jovencunaca “Dios cushca tucui macanacunata” churarishcacuna (Efesios 6:11, 12-ta leyipai).

2 Pablo chai chꞌimbapuraita nishpaca Roma llajtapi caj soldadocuna macanacunaman ringapaj ima shina churarij cashcatami yuyarishcanga (Hechos 28:16). Cai temapica chai chꞌimbapuraimantami yachashun. Shinallataj jovencuna Dios cushca tucui macanacunata churarishcamanta ima llaquicunata chꞌimbapurashcata, ima beneficiocunata charishcatapishmi yachashun.

¿Dios cushca tucui macanacunata churarishcachu canchij?

“MANA LLULLAHUAN ALLI CHUMBILLIRISHCA SINCHI CAICHIJ”

3, 4. ¿Biblia yachachishcacunataca imamantataj soldadocunapaj cinturonhuan chꞌimbapuran?

3 (Efesios 6:14-ta leyipai). Pablo “mana llullahuan alli chumbillirishca” caichij nishpaca romano soldadocunapaj cinturonmantami parlacurca. Chaica metalhuan rurashcami carca. Chashna rurashca cashcamantami soldadocunapaj cinturataca mana chugrichi tucurcacuna. Shinallataj cai cinturonhuanmi pechopi fierro churana ama urmachun alli chumbillirijcuna carca. Huaquin cinturoncunaca espadata, puñalcunata apangapapishmi rurashca carca. Shuj soldado chai cinturonhuan alli chumbillirishca cashpaca macanacunataca mana manchajchu carca.

Bibliata alli yachashpaca panda yachachishcacunahuan llaquichichunca mana saquishunchu

4 Cai cinturonta churarij shinami ñucanchijpish Diospaj Shimita yachashpaca panda yachachishcacunahuan llaquichichunca mana saquishun (Juan 8:31, 32; 1 Juan 4:1). Biblia yachachishcacunata cꞌuyashpaca Diosta cazunaca jahuallami canga. Chashnami ‘pechopi fierro churanata’ churarishca shina cashun (Salmos 111:7, 8; 1 Juan 5:3). Ashtahuancarin Bibliata alli intindishpaca contracuna ima nijpica mana manchashpami difindiri tucushun (1 Pedro 3:15).

5. ¿Imamantataj mana llullana canchij?

5 Bibliapi yachachishcacunata cazushcamantami siempre verdadta nina canchij. Pero, ¿llullanaca imamantataj mana alli can? Satanasmi llullanata yachan. Chaimantami ñucanchijpish llullashpaca llaquicunata charishun, shujtajcunatapish llaquichishun (Juan 8:44). Juchayujcuna cashpapish nunca mana llullangapajmi esforzarina canchij (Efesios 4:25). Caita ruranaca maipica sinchi layami ricurin. 18 huatata charij Abigailca: “Llullashpaca ima problemacunamantapish ratomi llujshi tucunchij. Chaimantami verdadta ninaca mana minishtirishca laya ricurin” ninmi. Pero, ¿Abigailca imamantataj mana llullanata yachan? Paica: “Mana llullashpallami Diospaj ñaupajpi alli ricurini. Yaya mamacunapish amigocunapish ñucapica ashtahuanmi confiai tucun” ninmi. 23 huatata charij Victoriapish: “Ñucanchij crishcacunata difindijpi, imatapish mana llullajpica compañerocunaca llaquichinatami munancuna. Pero mana llullashpaca mana imata manchashunchu, Diospajmanpish ashtahuanmi cꞌuchuyashun, shujtajcunapish respetangacunami” ninmi. Chaimanta, mana llullahuan sinchita chumbillirishca shina cashunchij.

Mana llullahuan alli chumbillirishca cana. (Párrafos 3 al 5-ta ricui).

“PECHOPI FIERRO CHURANATA CHURARISHCA SHINACA CASHCATA RURANATA CHURARICHIJ”

6, 7. ¿Dios mandashcacunataca imamantataj pechopi fierro churanahuan chꞌimbapuran?

6 Punta siglopica romano soldadocunaca pechopi fierro churanatami churarijcuna carca. Chai churanaca shuj chaleco shinami fierrocunahuan rurashca carca. Chaita ajustangapajca cuero angucunatami charirca. Caitaca rigramanta cinturacamami churarijcuna carca. Chai churana pesado cashcamantami huaquinpica soldadocunaca purinata mana alli valij carca. Pero, ¿imamantataj shina churarij carca? Contracuna espadacunahuan, flechacunahuan paicunapaj shunguta ama chugrichichunmi chashna churarijcuna carca. Chaimantami chai churanataca alli ajustashca cashcata ricurayana carca.

Ñucanchijllaca shunguta mana cuidai tucunchijchu

7 Pechopi fierro churarinaca Dios mandashcacunatami ricuchin. Cai mandashcacunata pajtachishpallami shungutaca alli cuidashun (Proverbios 4:23). Shuj soldadoca pechopi fierro churarinata ladoman saquishpa shujtaj materialhuan rurashca churanataca mana churarijchu carca. Chashnallataj Diospaj mandashcacunata ladoman saquishpa ñucanchij yuyashcacunallataca mana catinachu canchij. Ñucanchij yuyaicuna Diospaj yuyaicunahuan mana igual cashcamantami shungutaca mana cuidai tucunchij (Proverbios 3:5, 6). Chaimantami pechopi fierro churana ñucanchij shunguta cuidacushcata o mana cuidacushcata ricurayana canchij.

8. ¿Dios mandashcacunataca imamantataj cazuna canchij?

8 Joven, ¿Dios mandashcacunata cazushcamanta can munashcata mana rurai tucushcatachu sintingui? 21 huatacunata charij Danielca: “Bibliapi mandashcacunata cazushcamantami colegiopica profesorcunapish compañerocunapish achcata burlarijcuna carca. Shina burlarijpimi shuj tiempoca imapajpish mana valij shina sintirircani” ninmi. Cunanca Danielca ¿ima shinataj sintirin? Paica: “Huaquin amigocunaca drogata fumajcunami carca, shujtajcunaca colegiomantami llujshircacuna. Pero Diospaj mandashcacunata cazushcamantami paica ñucata cuidarca. Chaitami tiempohuanca cuentata curcani” nircami. Cutin 15 huatacunata charij Madisonca: “Ñuca compañerocuna diversioncunapi cushilla cajta ricushpami ñucapish paicuna laya causanata munani. Chaimantami Dios mandashcacunata cazunaca ñucapajca sinchi ricurin” ninmi. Chai llaquipi ama urmangapajca Madisonca ¿imatataj ruran? Paica: “Testigo de Jehová cashcatami yuyarini. Shinallataj Diablo cai trampacunata churaj cashcatami yuyarini. Pero chai trampacunapi mana urmashpami cushilla sintirini” ninmi.

Pechopi fierro churanata churarishca shinaca cashcata ruranami. (Párrafos 6 al 8-ta ricui).

“ZAPATOSTA CHURARISHCA SHINACA, SUMAJ CAUSAI ALLI HUILLAITA HUILLANAIHUAN CAICHIJ”

9-11. a) ¿Bibliapica zapatocunata churarichij nishpaca imamantataj parlacun? b) ¿Alli huillangapajca ima shinataj preparari tucungui?

9 (Efesios 6:15-ta leyipai). Romano soldadocunaca zapatocunata mana churashca cashpaca macanacunapaj mana listo cashcatami ricuchijcuna carca. Chai zapatocunaca cuero materialhuanmi shuj sandaliata shina rurashca carca. Chashna rurashca cashcamantami chai zapatocunaca mana rato dañarij carca. Purinapajpish jahuallami carca.

10 Chai soldadocuna shinami Diosta sirvijcunapish cai zapatocunata churarishca laya cushichij huillaita huillanaman rinchij (Isaías 52:7; Romanos 10:15). Chashna churarishca cashpapish gentecunaman mana manchashpa huillangapajmi esforzarina canchij. 20 huatacunata charij Robertoca *: “Escuelapica ñuca amigocunaman huillanataca achcatami mancharcani. Pingaisiqui cashcamantachari chashna sintirircani. Pero cunanca ñuca edadta charij jovencunaman Diosmanta huillanataca achcatami munani” ninmi.

11 Achca jovencunami alli prepararishpaca Diosmanta tranquilo huillai tucushcacuna. Canpish alli huillangapajca ¿ima shinataj preparari tucungui? 16 huatacunata charij Juliaca: “Clasesman rishpaca siempremi muchilapi publicacioncunata apani. Compañerocuna imata crishcata, imata nishcatami alli uyani. Alli preparado cashpaca paicuna imapi ashtahuan ayudachun minishtishca temacunamantami parlai tucuni” nircami. Cutin 23 huatacunata charij Mariaca: “Cambaj compañerocunata uyanata, alli tratanata yachashpaca paicuna ima tucucushcatami cuentata cungui. Ñucaca publicacioncunapi jovencunapaj llujshishca tucui temacunatami leyinata yachani. Chashnami compañerocunata ayudangapaj Bibliapi o jw.org paginapi imata ricuchinata yachani” nircami. Cai ejemplocunata ricushca shinaca huillangapaj alli preparado cashpami zapatosta alli churarishca shina cashun.

Zapatosta churarishca shinaca, sumaj causai alli huillaita huillana. (Párrafos 9 al 11-ta ricui).

“ESCUDOTA SHINACA CRISHCATA CHARIRAICHIJ”

12, 13. ¿Diabloca ima shinataj llaquichinata munan?

12 (Efesios 6:16-ta leyipai). Romano soldadocunaca macanacuiman ringapajca jatun escudocunatami apajcuna carca. Chai escudocunaca cungamanta ucu chaquicamami tapaj carca. Chaimi flechacuna, espadacuna, lanzacunapish paicunata mana llaquichij carca.

13 Diablo ñucanchijta llaquichingapajca Yaya Diosmantami llullacunata nin. Paica: ‘Diosca ñucanchijta mana cꞌuyanchu, paipajca imapajpish mana valinchijchu’ nishpa yuyachunmi munan. 19 huatacunata charij Aidaca: “Yayitu Diosca carupi cashcatami sintini, mana ñuca amigo casha ninchu” ninmi. Pero chashna ama sintiringapajca ¿imatataj ruran? Paica: “Tandanacuicunaman rishpami ñuca crishcacunata sinchiyachini. Ñaupaca tandanacuicunapica ñuca comentariocunata pi mana uyanachijta laya sintishpami maquita mana alzaj carcani. Pero cunanca alli prepararishpami comentariota cungapajpish esforzarini. Caita rurana mana jahuallachu can. Pero chaita rurashpami cushilla sintirini. Ashtahuancarin turi ñañacunami ñucataca achcata animan. Tandanacuicunamanta tigrashpaca Jehová achcata cꞌuyashcatami sintini” ninmi.

14. ¿Aidapaj ejemplomantaca imatataj yachai tucunchij?

14 Soldadocunapaj escudoca shuj solo tamañomi carca. Pero Aidapaj ejemplota ricushca shinaca ñucanchij crishcaca ashtahuan jatun o uchillami cai tucun. Ñucanchijmi ima laya feta charisha nishcata agllana canchij (Mateo 14:31; 2 Tesalonicenses 1:3). Chaimantami cada punlla ñucanchij crishcacunata sinchiyachina canchij.

Escudota shinaca crishcata charirana. (Párrafos 12 al 14-ta ricui).

“CASCOTA SHINACA, QUISHPIRISHCA CASHCA YUYAITA CHARICHIJ”

15, 16. ¿Quishpichishca canata shuyanaca imamantataj shuj casco shina can?

15 (Efesios 6:17-ta leyipai). Romano soldadocunaca umata, cungata, ñahuita ama chugrichichunmi cascota churajcuna carca. Huaquin cascocunacarin maquipi apangapajmi huatocunayuj carca.

16 Ima shinami ricushcanchij cascoca uma ama ima tucuchunmi jarcan. Chai layallatajmi ‘quishpichishca canata shuyanapish’ ñucanchij yuyaicunata cuidan (1 Tesalonicenses 5:8; Proverbios 3:21). Chaimantami Dios cusha nishcacunapi siempre yuyana canchij. Chashnami llaquicuna ricurijpipish mana desanimarishun (Salmo 27:1, 14; Hechos 24:15). Cascotaca maquipi aisashpaca mana purinachu canchij. Ashtahuanpish cascota umapi churarij shinami Dios cusha nishcacuna pajtarinata tucui shunguhuan crina canchij.

17, 18. a) ¿Diabloca ñucanchij umamantaca ima shinataj cascota anchuchisha nin? b) ¿Diablopaj trampapi mana urmashcataca ima shinataj ricuchinchij?

17 Diabloca ñucanchij umamanta cascota anchuchingapajca ñucanchijtami pandachisha nin. ¿Ima shina? Yuyarishun, Jesucristo cai Allpata mandana cashcataca Diabloca allimi yacharca. Pero chaipajca Jesucristoca achca llaquicunata apashpami huañuna carca. Chai qꞌuipaca Yaya Dios paita Rey shina agllachunmi shuyana carca. Chaimantami Diabloca Jesús utca Mandaj tucuchun pandachinata munarca. ¿Ima shinataj pandachisha nirca? Diabloca: “Ñuca ñaupajpi cungurijpica tucui chai mandanacunatami canman cusha” nircami (Lucas 4:5-7). Ñucanchijcunamanpish paraisopi Dios tucui cosascunata cusha nishcataca Diabloca allimi yachan. Pero chaicunata chasquingapajca ñucanchijcunaca shuyanatami yachana canchij. Huaquinpicarin achca problemacunatami chꞌimbapurana canchij. Chaita yachashpami Diabloca cunan alli causaita mashcachun, charinacunata mashcachun pandachisha nin. Chashnami Diosta sirvinata ladoman saquichun munan (Mateo 6:31-33).

18 Cunan punllacunaca Diosta sirvij achca jovencunaca Diablopaj trampacunapica mana urmashcacunachu. Por ejemplo, 20 huatacunata charij Karinaca: “Dios churashca Mandana tucui llaquicunata tucuchinataca allimi yachani” ninmi. Chaita yachashcamantaca ¿Karinaca imatataj ruracun? Paica: “Paraisopi causanata munashcamantami cullquiyuj canata, shuj jatun empresapi alli trabajota charinata mana munani. Chaipaj randica tucui ñuca fuerzahuan, tiempohuanmi Diosta sirvicuni” ninmi.

Cascota shinaca, quishpirishca cashca yuyaita charina. (Párrafos 15 al 18-ta ricui).

“ESPIRITUPAJ ESPADATAPISH CHARIRAICHIJ” CHAICA DIOSPAJ SHIMIMI

19, 20. ¿Bibliata alli utilizanataca ima shinataj yachai tucungui?

19 Apóstol Pablo Éfeso llajta crijcunaman cartata escribi punllacunami romano soldadocunaca espadacunahuan macanacujcuna carca. Chai espadacunaca 50 centimetrocunatami medij carca. Soldadocunaca ¿imamantataj alli macanacujcuna carca? Tucui punllacunami espadacunahuan ima shina macanacunata practicajcuna carca.

20 Pabloca cai espadataca Diospaj Shimihuanmi chꞌimbapurarca. Ñucanchij crishcacunata difindingapaj, ñucanchij yuyaicunata cambiangapajmi Diospaj Shimita alli utilizanata yachana canchij (2 Corintios 10:4, 5; 2 Timoteo 2:15). ¿Canpish Bibliata alli utilizanata ima shinataj yachai tucungui? 21 huatacunata charij Sebastián jovenmanta yachashun. Paica: “Bibliata leyicushpaca cada capitulomantami shuj versota anotani. Chashnami ñuca munashca versocunata tandachishpa shuj listata rurani. Chaita rurashpami Jehová yuyashca shina yuyani” nircami. Cutin párrafo 8-pi parlashca Danielca: “Bibliata leyicushpaca huaquin versocuna huillanapi ima shina ayudaj cashcatami ricuni. Gentecunaca ñuca Bibliamanta yachanata munajtami ricuncuna. Ashtahuancarin paicunata tucui shunguhuan ayudanata munajta ricushpami ñuca huillashcata alli uyan” ninmi.

Espiritupaj espadata charinaca Diospaj Shimimi. (Párrafos 19 y 20-ta ricui).

21. ¿Imamantataj Diablotapish millai angelcunatapish mana manchana canchij?

21 Cai yachaipi parlashca jovencunaca Diablota, demoniocunatapish mana manchashcatami ricushcanchij. Ñucanchijpish mana manchana cashcatami yachashcanchij. Diablo, demoniocuna achca poderta charijpipish Jehová Diosmi ashtahuan poderta charin. Paicunaca mana huiñai huiñaitachu causangacuna. Ashtahuanpish Jesús cai Allpata mandacujpica huichcashcami cangacuna. Chaimi imata mana rurai tucungacuna. Chai qꞌuipacarin chingachishcami cangacuna (Apocalipsis 20:1-3, 7-10). Diablo pi cashcata, ñucanchijta urmachingapaj ima laya trampacunata churaj cashcatami alli yachashcanchij. Chaimanta, Yayitu Jehová ayudajllapimi ñucanchijca Diablota mishai tucunchij.

^ par. 10 Huaquin shuticunatami cambiashcanchij.