Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

Jehová shina shujtajcunamanta preocuparishunchij

Jehová shina shujtajcunamanta preocuparishunchij

“Huajcha runa yuyailla cajca cushichishcami” (SALMO 41:1).

CANTOCUNA: 130, 107

1. ¿Diosta sirvijcunaca ima shinataj caishuj chaishuj cꞌuyaita charishcata ricuchinchij?

DIOSTA sirvijcunaca shuj familia shinallami caishuj chaishuj cꞌuyaita ricuchinacushpa causanchij (1 Juan 4:16, 21). Ñucanchijca mana huaquinllapi jatun cosascunata rurashpachu huauqui panicunata cꞌuyashcata ricuchinchij. Ashtahuanpish achca uchilla cosascunata rurashpami cꞌuyashcata ricuchinchij. Por ejemplo, alhaja shimicunahuan parlashpa, sumajta tratashpami paicunata cꞌuyashcata ricuchinchij. Shujtajcunata alli tratashpa, paicunamanta preocuparishpami Jehová Dios shina cashcata ricuchinchij (Efesios 5:1).

2. ¿Jesusca ima shinataj paipaj Yaya shina cꞌuyaita charishcata ricuchirca?

2 Jesusca tucuipimi paipaj Yaya shina cashcata ricuchirca. Chaimantami gentecunataca cꞌuyaihuan tratarca. Paica: “Tucui imalla ruranacunahuan shaicushcacuna, aparishcacuna tucuicuna ñucapajman shamuichij. Ñucami cancunataca samachisha” nircami. Shinallataj, ñucaca manso shungu, mana jatun tucushca shungumi cani nircami (Mateo 11:28, 29). Ñucanchijpish Jesús shina “huajcha runa yuyailla” cashpaca Diostami cushichishun, shinallataj cushillami cashun (Salmo 41:1). Cunanca familiapi, congregacionpi, predicacionpi ima shina shujtajcunamanta preocuparina cashcata ricushun.

FAMILIAMANTA PREOCUPARISHCATA RICUCHISHUNCHIJ

3. ¿Cusaca paipaj huarmitaca ima shinataj tratana can? (Página 27-pi tiyaj fotota ricui).

3 Familia ucupica cusacunarajmi shujtajcunamanta preocuparij cashcata ricuchina can (Efesios 5:25; 6:4, NM). Bibliapica cusacunaca paicunapaj huarmicunamanta preocuparij, intindijmi cana can ninmi (1 Pedro 3:7). Intindij cusaca paipaj huarmi ima ruraicunapipish chꞌican cashcata, yuyaipipish mana igual cashcatami yachan. Chaita yuyarishpami huarmimanta ashtahuan yalli cashcataca mana sintin (Génesis 2:18). Ashtahuanpish huarmi ima shina sintirishcapi yuyashpami respetohuan tratashpa paita valorashcata ricuchin. Canadamanta shuj panica: “Ñuca cusaca ñuca ima shina sintirishcataca mana yanganchinchu. ‘Deganami chashna sintiringui’ mana ninchu. Ashtahuanpish allimi ñucata uyan. Ñuca ima yuyashca mana alli cajpica cꞌuyaihuanmi chaita cambiachun ayudan” nircami.

Cusaca huarmita cꞌuyashcamanta, mana allita mana ricunayachishcamantami huarmimanta mana caruyan

4. Huarmi ima shina sintirishcapi yuyashpaca cusaca ¿imatataj mana rurana can?

4 Paipaj huarmimanta preocuparij cusaca huarmi ima shina sintirinapimi yuyan. Chaimantami shujtaj huarmicunahuanca mana asirishpa, pugllarishpa purin. Redes socialescunapipish mana chaita ruranchu (Job 31:1). Internetpipish mapa cosascunataca mana ricunchu. Ashtahuanpish paipaj huarmimantami mana caruyanata munan. Pero mana huarmita cꞌuyashcallamanta. Ashtahuanpish Diosta cꞌuyashcamanta, mana allitaca mana ricunayachishcamantami chaita ruran (Salmo 19:14; 97:10-ta leyipai).

5. ¿Huarmica ima shinataj cusamanta preocuparishcataca ricuchin?

5 Cusaca Jesucristopaj ejemplotami catina can. Chaimi huarmica paita tucui shunguhuan respetanga (Efesios 5:22-25, 33). Cusata respetaj huarmica paipaj cusa ima shina sintirishcata intindingapajmi esforzaringa. Por ejemplo, cusa congregacionmanta ima responsabilidadta charijpi o ima problemamanta preocuparishca cajpica huarmica consideraciontami charinga. Gran Bretaña llajtamanta shuj huauquica: “Maipica ñuca ima shina comportarijta ricushpami ñuca huarmica preocupado cashcata cuentata cun. Chaimi Proverbios 20:5-pi ima nishcata ruran. Chaipajca imata yuyaipi charishcata huillachunmi shuj alli horasta mashcan. Paimanca imata mana huillai tucushcallatami mana huillani” ninmi.

6. a) Huahuacunaman shujtajcunapi yuyana cashcata yachachingapajca ¿imatataj tucuicuna rurana canchij? b) Shujtajcunapi yuyana cashcata yachachijpica ¿huahuacunaca imatataj rurangacuna?

6 Yaya mamacuna cancunapura preocuparij cashcata ricuchishpaca huahuacunamanca shuj alli ejemplotami saquicunguichij. Shinallataj huahuacunamanca shujtajcunamanta preocuparina cashcata, allita rurana cashcatami yachachina canguichij. Por ejemplo, Tandanacuna Huasicunapica ama callpashpa purichunmi yachachina canguichij. Chashnallataj huauqui panicunapura imata rurangapaj o micungapajmi shuj rato tandanacunchij. Chaipica mayorcunaraj micunata japichunmi huahuacunataca shuyanata yachachina canguichij. Tucuicunami yaya mamacunataca ayudai tucunchij. Por ejemplo, shuj huahua ñucanchijta ayudangapaj punguta pascajpica felicitanami canchij. Chaimi paica alli sintiringa. Shinallataj “imatapish cujmi, cushcata japijta yalli cushicun” nishca yuyaitami shungupi huaquichinga (Hechos 20:35).

CONGREGACIONMANTA PREOCUPARISHCATA RICUCHISHUNCHIJ

7. a) Jesusca mana uyaj runamanta preocuparishcataca ¿ima shinataj ricuchirca? b) ¿Jesusmantaca imatataj yachai pudinchij?

7 Shuj punllaca Jesusca Decápolis nishca lugarpimi carca. Chaipi cajpimi “mana uyaj, mana rimaj runata” pushamurcacuna (Marcos 7:31-35). Chaimi Jesusca paitaca shujtaj lugarman apashpa jambirca. Pero ¿Imamantataj mana gentecunapaj ñaupajpi jambirca? Paica mana uyaj runa achca gentecunapurapi mana alli sintirinatami cuentata curca. Chaimantami pacalla lugarman pushashpa jambirca. Ñucanchijca mana milagrocunata rurai tucunchijchu. Pero huauqui panicuna ima shina sintirishcapi, imata minishtishcapimi yuyai tucunchij. Apóstol Pabloca: “Caishujmanta chaishujmanta ayudanacushpa, allicunata rurangapaj cꞌuyaihuan yuyachinacushunchij” nircami (Hebreos 10:24). Jesusca mana uyaj runa ima shina sintirishcatami intindirca. Chaimantami cꞌuyaihuan tratarca. Ñucanchijpish ¿ima shinataj Jesús shina cai pudinchij?

Cꞌuyaita charishcamantami yuyajllacunata, discapacitadocunatapish ayudanchij

8, 9. ¿Mayorllacunamanta, discapacitadocunamanta preocuparishcataca ima shinataj ricuchinchij? Huaquin ejemplocunamanta parlai.

8 Mayorllacunamanta, discapacitadocunamanta preocuparishcata ricuchishunchij. Ñucanchijca Yaya Diospajta achcata rurajcuna cashcamantaca mana rijsishca canchijchu. Ashtahuanpish cꞌuyaita ricuchijcuna cashcamantami rijsishca canchij (Juan 13:34, 35). Cꞌuyaita charishcamantami yuyajllacunata, discapacitadocunatapish tandanacuiman, predicacionman pushashpa ayudanchij. Paicuna Yaya Diospaj mana tanto rurai pudijpipish ayudashpami catinchij (Mateo 13:23). Huauqui Michaelca silla de ruedastami utilizan. Congregacionmanta huauqui panicuna, familiacuna ayudashcamantami agradicin. Paica: “Ñucata tucui laya ayudashcamantami casi tucui tandanacuiman rini, predicacionmanpish llujshini. Tucuimanta yallica achca gentecuna tiyan lugarcunapi Diosmanta huillanatami munani” ninmi.

9 Achca Betelcunapimi mayorlla o ungushca huauqui panicuna tiyan. Betelpi caj superintendentecunaca ¿ima shinataj paicunamanta preocuparishcata, llaquishcataca ricuchincuna? Cartacunata rurashpa, telefonopi cayashpa Diosmanta huillachunmi ayudancuna. Por ejemplo, Bill shuti huauquica 86 huatacunatami charin. Paica caru lugarcunapi causajcunapajmi cartacunata quillcan. Paica: “Cartacunata escribina oportunidadta charishcamantami diosolopagui nini” ninmi. Cutin 90 huatacunata charij pani Nancyca: “Ñucapajca cartata escribinaca mana papelcunata cachanallachu can. Ashtahuanpish Diosmanta huillanami can. Gentecunaca Diosmanta yachanatami minishtincuna” ninmi. Shinallataj pani Ethelca 1921 huatapimi huacharirca. Paica: “Tucui punllacunami nanai nanai purini. Huaquinpicarin ropata churarinallatapish mana valinichu” ninmi. Chashna jahuapish cai panica telefonopi cayashpa predicanatami dimastij munan. Alli revisitacunatapishmi charin. Shinallataj 85 huatacunata charij Bárbara shuti panica: “Ñuca salud mana alli cashcamantami punllanta huasin huasin huillanataca mana pudini. Pero telefonopi cayashpami shujtaj gentecunahuan parlai pudini. ¡Yayitu Jehová, diosolopagui!” ninmi. Cai chuscu huauqui panicuna, paicuna causacun Betelmanta shujtaj cꞌuyashca mayorllacunapish 1.228 horascunatami manaraj shuj huatapi huillarcacuna. Shinallataj 6.265 cartacunatami escribircacuna. Telefonopipish 2.000 yalli cutincunami cayashpa huillarcacuna. Shinallataj 6.315 publicacioncunatami saquircacuna. Chaita rurashpami Jehová Diospaj shunguta cushiyachincuna (Proverbios 27:11).

10. ¿Huauqui panicuna tucui tandanacuita uyachunca imatataj rurana canchij?

10 Tandanacuicunapipish shujtajcunapi yuyashcata ricuchishunchij. Huauqui panicunapi yuyashpaca paicuna tucui tandanacuita uyashpa beneficiarichunmi ayudashun. ¿Ima shina? Tandanacuicunaman utca chayashpa. Shinami tucui tandanacuita alli uyachun mana jarcashun. Maipica ima atrazo tucushcamantami mana utca chayai pudinchij. Pero qꞌuipayashca chayana costumbreta charishpaca huaquin cambiocunatami rurai pudinchij. Chashnami huauqui panicunapi yuyashcata ricuchishun. Tandanacuicunamanca Jehová Dios, Jesusmi ñucanchijtaca invitan. Chaitaca ama cungarishunchij (Mateo 18:20). Paicunata respetashcata ricuchingapajca tandanacuicunaman puntual chayashunchij.

11. Tandanacuipi ima parteta charij huauquicunaca ¿imamantataj 1 Corintios 14:40-pi ima nishcata cazuna can?

11 Huauqui panicunamanta preocuparishcata ricuchingapajca Diospaj Shimipi ima nishcatami rurana canchij. 1 Corintios 14:40-pica: “Tucui imatapish rurana cashca shina allita ruraichij, ama maipish cachun ruraichijchu” ninmi. Por ejemplo, tandanacuipi ima parteta charij huauquicunaca puntualmi tucuchina can. Shinami catij parteta charij huauquipi, shinallataj caishuj huauqui panicunapipish yuyashcata ricuchinga. ¿Imamanta? Maijan huauqui panicunaca Tandanacuna Huasimantaca carupimi causancuna. Shujtajcunaca buspi o camionetacunapimi rina can. Cutin maijancunataca mana testigo cusa o huarmimi utca tigrachun shuyacuncuna.

12. ¿Imamantataj ancianocunataca respetana canchij? (“ Diospaj organizacionpi pushajcunata valorashunchij” nishca cuadrota ricui).

12 Ancianocunaca congregacionpipish predicacionpipish sinchitami trabajancuna. Chaimantami paicunataca valorashcata, respetashcata ricuchina canchij (1 Tesalonicenses 5:12, 13-ta leyipai). Ñucanchijmanta tucui pudishcata rurajpimi shungumanta pagui ninchij. Hebreos 13:7, 17-pica: “Diosman imalla rurashcata ricuchina cashcamantami, paicunaca cancunapaj almataca ricuracun” ninmi. Chaimanta ancianocunata cazushpa apoyashunchij.

HUILLACUSHPA SHUJTAJCUNAMANTA PREOCUPARISHCATA RICUCHISHUNCHIJ

13. ¿Jesús gentecunata alli tratashcamantaca imatataj yachai tucunchij?

13 Profeta Isaías Jesús ima shina canamanta parlashpaca: “Pꞌaquirinalla carrizotapish mana pꞌaquingachu. Huañunalla cushnicuj mechatapish mana huañuchingachu” nircami (Isaías 42:3). Jesusca gentecunata cꞌuyashcamantami paicuna ima shina sintirishcata intindij carca. Huaquin gentecunaca pꞌaquirinalla carrizo shina o huañunalla cushnicuj mecha shinami llaquilla, fuerza illaj sintirircacuna. Jesusca paicunata intindishcamantami llaquishpa, mana utca pꞌiñarishpa alli trataj carca. Huahuacunapishmi Jesushuan canata munaj carcacuna (Marcos 10:14). Ñucanchijca mana Jesús shinachu gentecunata ima shina cashcata alli intindishpa yachachi tucunchij. Pero gentecunaman Diosmanta huillacushpaca paicunamanta preocuparishcatami ricuchina canchij. Chaipajca paicunahuan ima shina parlanata, ima horas parlanata, mashna tiempota parlanatami ricuna canchij.

Ñucanchij parlashcacunaca cꞌuyaj, llaquij persona cashcatami ricuchina can

14. ¿Gentecunahuan parlacushpaca imamantataj cuidadota charina canchij?

14 ¿Gentecunahuanca ima shinataj parlana canchij? Cunan punllacunapica jatun negociota pushajcuna, politicocuna o religionta pushajcunaca shuhua o millai gentecunami can. Chaimantami achca gentecunaca shitashca shina o llaquichishca shina sintirincuna (Mateo 9:36). Achcacunaca ña ni imapi mana confiancunachu, ima esperanzatapish mana charincunachu. Chaimantami ñucanchij parlashcacunaca cꞌuyaj, llaquij persona cashcata ricuchina can. Huaquinpica gentecunaca Bibliamanta alli yachachij cajllapica mana ñucanchijta uyancunachu. Sino paicunamanta preocuparishcata ricuchijpi, respetashcata ricuchijpimi uyanata munancuna.

15. Gentecunaman huillacushpaca ¿ima shinataj paicunamanta preocuparishcata ricuchina canchij?

15 Gentecunaman huillacushpaca tucui layami paicunamanta preocuparishcata ricuchi tucunchij. Por ejemplo, tapuicunata ruracushpaca cꞌuyaihuan, respetohuanmi parlana canchij. Shuj precursor huauquica asha manchaj manchajla gentecuna causan ladopimi sirvicurca. Chaipimi paica sinchi tapuicunata rurajpica gentecunata pingaipi saquichi tucushcata cuentata curca. Chaimantami “¿Diosca ima shutitaj can?”, “¿Diospaj Reinoca imataj can?” nishpa mana nunca tapuj carca. Chaipaj randica: “Bibliapica Diosca shuj shutita charishcatami yachashcani, ¿ricuchi tucunichu?” nishpami tapuj carca. Cada cultura, cada personami chꞌican chꞌican can. Chaimantami cashna o chashnami huillana can nishpa mana ni pudinchij. Pero siempremi shujtajcunamanta preocuparij, respetotapish charij cana canchij. Chaipajca ñucanchij causan lado gentecuna ima shina cashcatami alli rijsina canchij.

16, 17. a) Gentecunata respetashcata ricuchingapajca ¿ima horastaj visitana canchij? b) Gentecunata respetashcata ricuchingapajca ¿mashna tiempotataj paicunahuan parlana canchij?

16 ¿Ima horastaj gentecunahuan parlana canchij? Ñucanchijcuna huasin huasin huillacujpica gentecunaca mana ñucanchijta shuyacuncunachu. ¿Imamanta? Paicunaca mana paicunapaj huasiman shamuchun ñucanchijta invitashcachu. Chaimantami paicuna asha libre cai horas o ñucanchijhuan parlana munaita chari horas visitana canchij (Mateo 7:12). Por ejemplo, ñucanchij huillan ladocunapica ¿gentecunaca sábado o domingotaca punllayashcatachu jatarinata yachancuna? Chashna cajpica puntaca callecunapi o carritocunahuanmi huillai tucunchij. Mana cashpaca ñucanchij revisitacuna ña jatarishcata yachashpaca paicunatami visitai pudinchij.

17 ¿Gentecunahuanca mashna tiempotataj parlana canchij? Gentecunaca ura janaj ocupadomi causancuna. Chaimantami juilluta parlarishpa shayacunapaj randica utcalla parlana canchij (1 Corintios 9:20-23). Paicuna ocupado cajta respetajpimi cutin visitajpica ñucanchijta uyanata munangacuna. Huillacushpa espiritupaj granota ricuchishpaca ‘Dioshuan trabajajcuna’ cashcatami ricuchishun. Jehová Diosca ñucanchijta cachashpami shujtaj gentecuna paipajman cꞌuchuyachun ayudanga (1 Corintios 3:6, 7, 9).

18. ¿Shujtajcunamanta preocuparij cashpaca ima bendicioncunatataj charishun?

18 Familia ucupi, congregacionpi, huillacushpapish shujtajcunamanta preocuparishcata ricuchishunchij. Chaita rurashpami cunan punllacunapish shamuj punllacunapish achca bendicioncunata charishun. Salmo 41:1, 2-pica: “Huajcha runa yuyailla cajca cushichishcami. Paitaca llaqui punllapica Mandaj Diosmi llaquimanta llujshichinga. Paitaca Mandaj Diosmi huaquichinga. Paimi causaita cunga. Cai allpapipish cushichishcami canga” ninmi.