Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 38

Joven, ¿ima shinataj causasha ningui?

Joven, ¿ima shinataj causasha ningui?

“Alli yuyaicunaca imamantapish quishpichingami” (PROVERBIOS 2:11).

CANTO 135 “Ñuca huahualla, yachaisapa cayari”

CAITAMI YACHASHUN a

1. ¿Jehoaspish, Uziaspish, Josiaspish ima jarcaihuantaj chꞌimbapurarcacuna?

 ¿HUAHUARAJ o huambraraj cajpi Diospaj pueblota mandachun canta churajpica ima shinataj sintiringuiman? ¿Allichu mandanguiman? Bibliapi nishca shinaca huaquin runacunaca chairaj cashpami Judá llajtata mandarcacuna. Por ejemplo, Jehoasca 7 huatacunallata charishpami mandaj tucurca. Cutin Uziasca 16 y Josiasca 8 huatacunata charishpami mandajcuna tucurcacuna. Chairaj cashpa jatun mandaj canaca sinchimi cashcanga. Pero Jehová Diospish, shujtajcunapishmi jarcaicunata mishashpa alli mandajcuna tucuchun ayudarcacuna.

2. ¿Jehoasmanta, Uziasmanta, Josiasmantaca imamantataj yachana canchij?

2 Ñucanchijca Jehoás, Uzías y Josías shinaca mana mandajcuna canchijchu. Pero paicunamantaca achcatami yachai tucunchij. Por ejemplo, paicunamantaca alli decisioncunata japina cashcatami yachai tucunchij. Shinallataj alli amigocunata agllana cashcata, humilde cana cashcata, Jehová Diospaj ayudata punllanta mashcana cashcatami yachai tucunchij.

ALLI AMIGOCUNATA AGLLAI

Jehoás shinami Diosta alli sirvijcunapaj consejocunata uyana canchij. (Párrafos 3 y 7-ta ricui). c

3. ¿Jehoasca ima laya mandajtaj tucurca?

3 Jehoás shina alli decisioncunata agllai. Jehoás huahuaraj cajpimi paipaj yayaca huañurca. Chaimi sumo sacerdote Jehoiadaca paita huiñachirca. Shinallataj Jehoiadaca Jehoasmanca Diosmantami yachachirca. Jehoasca Jehoiada yachachishcacunataca allimi chasquirca. Chaimantami paica Jehová Diosta sirvinata, paipaj pueblota ayudanata decidirca. Shinallataj Diospaj templota allichingapajmi esforzarirca (2 Crónicas 24:​1, 2, 4, 13, 14).

4. ¿Jehová Diospaj mandashcacunataca imamantataj cazuna canchij? (Proverbios 2:​1, 10-12).

4 Cambaj yaya mama o shujtaj gentecuna Diosmanta canman yachachicujpica achcatami agradicina cangui (Proverbios 2:​1, 10-12-ta liyipai). ¿Yaya mamacunaca huahuacunaman Diosmanta yachachingapajca imallatataj rurai tucun? Por ejemplo, Katyapaj yayaca alli decisioncunata japichunmi munarca. Chaimantami escuelapi saquinaman ricushpaca chai punllapaj textomanta paiman yachachij carca. Katyaca: “Ñuca yaya chaita rurashpami cada punlla jarcaicunata chꞌimbapurachun ayudaj carca” nircami. Shinallataj cambaj yaya mamaca Bibliapi mandashca shina causachunca “caitami rurana cangui”, “caitaca mana ruranachu cangui” ningacunami. Pero huaquinpica paicuna nishcacunataca manachari cazunata munangui. ¿Chashna sintirishpaca imatataj rurai tucungui? Cambaj yaya mama imamanta mandashcacunata cushcata intindingapajmi esforzarina cangui. Por ejemplo, Anastasiapaj yaya mamaca imamanta paicuna mandashcacunata cazuchun munashcatami alli explicajcuna carca. Paicuna chaita rurashcamantami Anastasiaca paipaj yaya mama paita cꞌuyashcamanta mandashcacunata cuj cashcata intindirca.

5. ¿Alli decisioncunata japijpica cambaj yaya mamapish, Jehová Diospish ima shinataj sintiringacuna? (Proverbios 22:6; 23:​15, 24, 25).

5 Cambaj yaya mama nishcacunata cazujpica paicunaca cushillami sintiringacuna. Jehová Diospaj shungutapishmi cushichingui. Ashtahuanpish paihuanca huiñai huiñaitami alli apanacui tucungui (Proverbios 22:6; 23:​15, 24, 25-ta liyipai). Shinashpaca Jehoaspaj ejemplota catishpaca cushillami causangui.

6. a) ¿Jehoasca picunatataj uyarca? b) ¿Jehoasca Judapi mandajcunata uyashcamantaca imataj tucurca? (2 Crónicas 24:​17, 18).

6 Jehoaspaj pandarishcacunamanta yachai. Jehoiada huañujpica Jehoasca mana alli gentecunahuanmi apanacui callarirca (2 Crónicas 24:​17, 18-ta liyipai). Paica Judapi mandajcunapaj consejocunatami uyarca. Paicunaca Jehová Diostaca mana sirvijcunachu carca. Chaimantami paicunataca mana uyana carca (Proverbios 1:10). Jehoasca chai mandajcunata uyashcamantami mana alli decisioncunata japirca. Ashtahuanpish paipaj primo Zacarías paipaj yuyaita cambiachun ayudasha nijpica paita huañuchichunmi mandarca. Chaica jatun juchami carca (2 Crónicas 24:​20, 21; Mateo 23:35). Jehoasca alli mandajmi carca. Pero mana alli decisioncunata japishcamantami Diospaj contra tucurca. Qꞌuipacarin paita sirvijcunami paita huañuchircacuna (2 Crónicas 24:​22-25). Tucui vida Jehová Diosta cazushca cashpaca Jehoasca cushillami causanman carca. ¿Paimantaca imatataj yachanchij?

7. ¿Ima laya amigocunatataj charina cangui? (Fotomantapish parlapai).

7 Jehoás shina llaquicunata ama charingapajca Jehová Diosta cꞌuyaj amigocunatami agllana canchij. Paicunami Jehová Diosta sirvichun ayudangacuna. Shinallataj chꞌican chꞌican edadta charijcunahuanmi apanacuna canchij. Jehoasca Jehová Diosta alli sirvicushpaca paita yalli edadta charij Jehoiadahuanmi apanacuj carca. Cunanca cambaj amigocunapi yuyai. ¿Paicunaca Jehová Diospi tucui shunguhuan crichunchu ayudan? Shinallataj ¿paicunaca Jehová Diospaj mandashcacunata cazuchunchu cantaca animan? ¿Jehová Diosmanta, Bibliapi imalla yachashcacunamanta parlanata munancunachu? ¿Jehová Diospaj mandashcacunata cazungapaj esforzarincunachu? ¿Can pandarijpica canta corregingapaj esforzarinchu? ¿O can uyasha nishcallatachu nin? (Proverbios 27:​5, 6, 17). Cambaj amigocuna Jehová Diosta mana cꞌuyajpica paicunahuanca mana apanacunachu cangui. Pero Jehová Diosta cꞌuyajpica paicunahuan alli apanacushpa catingapajmi esforzarina cangui (Proverbios 13:20).

8. ¿Redes socialesta utilizashpaca imapitaj yuyana cangui?

8 Ñucanchijca redes socialescunata utilizashpami ñucanchij familiacunahuan, amigocunahuan parlanacui tucunchij. Shinapish maijancunaca imata randishcata, imata rurashcata shujtajcuna ricuchunllami fotocunata, videocunata churancuna. Chaimanta redes socialescunata utilizashpaca cashna nishpami tapurina cangui: “¿Redes socialestaca imamantataj utilizasha nini? ¿Shujtajcunata animangapaj? ¿O shujtajcuna ñuca imalla rurashcata ricushpa ñucata alabachunllachu utilizasha nini? Mana cashpaca ¿redes socialespi Diosta mana cꞌuyajcuna imalla nishcata crishcamantachu ñuca yuyaita cambiashcani?” nishpami tapurina cangui. Cuerpo Gobernantepi caj huauqui Nathan Knorrca shuj cutinca cashnami nirca: “Shujtajcunapaj ñaupajpi alli ricurinallataca mana mashcanachu canguichij. Chaita rurashpaca tucuicunapaj ñaupajpica mana alli ricuringuichijchu. Ashtahuanpish Jehová Diospaj ñaupajpi alli ricurinata mashcaichij. Chashnami paita cꞌuyajcunapaj ñaupajpipish alli ricuringuichij” nircami.

HUMILDE CANACA VALISHCAMI CAN

9. ¿Uziasca Diospaj ayudahuanca imallatataj rurarca? (2 Crónicas 26:​1-5).

9 Uzías shina alli decisioncunata agllai. Uziasca jovenraj cashpaca humilde, Jehová Diosta manchajmi carca. Paica 68 huatacunatami causarca. Jehová Diosca casi tucui paipaj causaipimi bendiciarca (2 Crónicas 26:​1-5-ta liyipai). Uziasca Jehová Diosta mana sirvij achca llajtacunatami misharca. Shinallataj Jerusalenman yaicushpa pi ama llaquichichunmi ricurarca (2 Crónicas 26:​6-15). Uziasca Jehová Diospaj ayudahuan allicunata rurashcamantami cushilla sintirishcanga (Eclesiastés 3:​12, 13).

10. ¿Uziashuanca imataj tucurca?

10 Uziaspaj pandarishcacunamanta yachai. Uziasca mandaj cashcamanta imatapish rurai tucushcatami yuyashcanga. Chaimi shuj punllaca Diospaj huasiman yaicushpa altarpi inciensota rupachirca. Shinapish mandajcunaca chaitaca mana ruranachu carca (2 Crónicas 26:​16-18). Sumo sacerdote Azarías Uziasta consejajpica paica achcatami pꞌiñarirca. Chaimi Jehová Diosca lepra ungüihuan paita llaquichirca. Shinaca Uziasca Jehová Diosta alli sirvishpapish mana alli decidishcamantami llaquicunata charirca (2 Crónicas 26:​19-21). Uziasca humilde cangapaj esforzarishca cashpaca tucui vidami cushilla causanman carca.

Ñucanchijllataj alabarinapaj randica Jehová Diostami jatunyachina canchij. (Párrafo 11-ta ricui). d

11. ¿Humildecuna cashcataca ima shinataj ricuchinchij? (Fotocunamantapish parlapai).

11 Uziasca jatun mandaj tucushpaca Jehová Dios alli mandaj cachun paita ayudashcatami cungarirca. ¿Paimantaca imatataj yachanchij? Mana cuidadota charishpaca Jehová Dios ayudashcamanta paita alli sirvi tucushcatami cungarishun. Ñucanchijca Diospaj pueblopi imapi ayudacushpapish ñucanchijllataj alabarinapaj randica Jehová Diostami jatunyachina canchij (1 Corintios 4:7). b Ashtahuanpish siempremi juchayujcuna cashcamanta imapi pandarijlla cashcata yuyarina canchij. 60 yalli huatacunata charij huauquica cashnami nirca: “Shujtajcunata yalli cashcata ama yuyangapajmi esforzarini. Imapi pandarishcamanta shujtajcuna corregijpica paicuna nishcacunata alli chasquingapajmi esforzarini”. Ñucanchijpish humildecuna cangapaj, Jehová Diosta tucuipi cazungapaj esforzarishpaca cushillami causashun (Proverbios 22:4).

JEHOVÁ DIOSPAJMAN CꞌUCHUYASHPA CATI

12. ¿Josiasca jovenraj cashpaca ima shinataj Jehová Diospajman cꞌuchuyarca? (2 Crónicas 34:​1-3).

12 Josías shina alli decisioncunata agllai. Josiasca jovenraj cashpami Jehová Diospajman cꞌuchuyai callarirca. Paica Jehová Diosta alli rijsinata, pai munashca shina causanatami munarca. Pero chai punllacunapica achca gentecunami yanga dioscunata adorajcuna carca. Chaimantami Josiaspajca Jehová Diosllata adoranaca sinchi cashcanga. Pero paica imata mana manchashpami tucuicuna Jehová Diosllata adorachun ayudarca. Chaimi manaraj 20 huatacunata charishpaca Judapi tiyaj yanga dioscunata, paicunata adorangapaj altarcunata chingachi callarirca (2 Crónicas 34:​1-3-ta liyipai).

13. ¿Jehová Diosman mingarishpa, bautizarishpaca ima shinataj causangui?

13 Canpish Josías shinami huahuamantapacha Jehová Diosta sirvi tucungui. Chaipajca Jehová Diospajman cꞌuchuyangapaj, pai ima shina cashcata yachangapajmi esforzarina cangui. Chaita rurashpami Jehová Diosman mingarinata munangui. ¿Jehová Diosman mingarishpaca ima shinataj sintiringui? Lukeca 14 huatacunata charishpami bautizarirca. Paica: “Bautizarishpaca Jehová Diosta ñuca causaipi punta lugarpi churana cashcata, paita cushichingapaj tucuita rurana cashcatami intindircani” nircami (Marcos 12:30). Canpish chaita rurashpaca achca bendicioncunatami chasquingui.

14. ¿Jovencunaca Josiaspaj ejemplotaca ima shinataj cati tucuncuna?

14 ¿Diosta sirvij jovencunaca ima jarcaicunahuantaj chꞌimbapurana can? Por ejemplo, Johanca 12 huatacunata charishpami bautizarirca. Johanca paipaj compañerocuna cigarrillo electronicota fumachun obligasha nijpica ¿imatataj ruran? Paica chai cigarrillota fumashpaca paipaj saludta dañai tucushcata, Jehová Diosmanta caruyai tucushcatami yuyan. Cutin Rachel shuti solteraca 14 huatacunata charishpami bautizarirca. Paipish colegiopica huaquin jarcaicunahuanmi chꞌimbapurana can. Paica: “Colegiopi cashpaca Bibliapi nishcacunapi, Jehová Diospi yuyangapajmi esforzarini. Por ejemplo, historiamanta yachacushpaca Bibliapi tiyaj profeciacuna ima shina pajtarishcatami yuyani. Shinallataj shujtajcunahuan parlacushpaca paicunaman ima versota ricuchi tucushcatami yuyani” nircami. Canca manachari Josías apashca llaquicunata apacungui. Chashnapish pai shina Jehová Diosta tucuipi cazungapaj, alli decisioncunata japingapajmi esforzarina cangui. Cunanmanta llaquicunata ahuantangapaj esforzarishpaca shamuj punllacunapipishmi llaquicunata ahuantai tucungui.

15. ¿Josiasca Jehová Diosta tucuipi cazungapajca imatataj rurarca? (2 Crónicas 34:​14, 18-21).

15 Josiasca 26 huatacunata charishpaca Diospaj huasitami allichi callarirca. Chaita ruracujpica paita sirvijcunaca Jehová Dios Moisesman quillcachishca mandashcacunatami japishcacuna carca. Josías chai mandashcacunapi imalla nishcacunata uyashpaca chai ratomi Diospaj mandashcacunata cazungapaj cambiocunata rurarca (2 Crónicas 34:​14, 18-21-ta liyipai). Joven, ¿cada punlla Bibliata liyinata munanguimanchu? ¿Chaita rurangapaj ña esforzaricushpaca ima shinataj sintirishcangui? ¿Can munashca versocunapi ima nishcata ama cungaringapajca imatataj rurangui? Párrafo 13-pi parlashca Luke jovenca shuj cuadernopimi pai munashca versocunata quillcan. Canpish chaita rurashpaca can munashca versocunatami yuyari tucungui. Bibliapi nishcacunata alli intindishpaca Jehová Diostami ashtahuan sirvinata munangui. Ashtahuancarin Bibliapi nishcacuna valishca cashcatami cuentata cungui. Shinallataj Bibliapi nishcacunata alli intindishpaca allicunata rurangapajmi esforzaringui.

16. a) ¿Josiasca imamantataj mana alli decisionta japirca? b) ¿Josiasmantaca imatataj yachanchij?

16 Josiaspaj pandarishcacunamanta yachai. Josiasca 39 huatacunata charishpaca Jehová Diospaj ayudata mashcanapaj randi paillapi confiarishpami mana alli decisionta japirca. Chaimantami huañurca (2 Crónicas 35:​20-25). ¿Paimantaca imatataj yachanchij? Mashna huatacunata charishpapish o Jehová Diosta mashna huatacunata sirvicushpapish Jehová Diosmantaca manataj caruyanachu canchij. Ashtahuanpish paipajman cꞌuchuyashpa catingapajca ñucanchijta ayudachunmi mañana canchij. Bibliatapishmi estudiana canchij. Diosta alli sirvij huauqui panicunapaj consejocunatapishmi uyana canchij. Chaita rurashpaca Josías shinaca mana pandarishunchu. Ashtahuanpish cushi causaitami charishun (Santiago 1:25).

JOVEN, CUSHILLAMI CAUSAI TUCUNGUI

17. ¿Jehoás, Uzías y Josiasmantaca imatataj yachanchij?

17 Jovenraj cashpaca chꞌican chꞌican ruraicunata rurashpami cushilla causai tucunchij. Jehoás, Uzías y Josías shina alli decisioncunata japishpaca Jehová Diospaj shungutami cushichishun. Pero paicuna shina pandarishcamanta llaquicunata ama charingapajca Jehová Dios munashca shina causangapajmi esforzarina cangui. Chashnami alli causaita charingui.

Davidca jovenraj cashpami Jehová Diospajman cꞌuchuyarca. Chaimantami Diospaj ñaupajpi alli ricurirca, cushi causaitapishmi charirca. (Párrafo 18-ta ricui).

18. ¿Diosta sirvishpa cushilla causai tucushcata yachangapajca picunallamantataj yachai tucungui? (Fotomantapish parlapai).

18 Bibliapica shujtaj jovencunapish Jehová Diospajman ashtahuan cꞌuchuyangapaj, paipaj ñaupajpi alli ricuringapaj esforzarishcatami nin. Chaimantami paicunaca cushilla causaita charircacuna. Por ejemplo, Davidca jovenraj cashpaca Jehová Diosta sirvinatami agllarca. Chaimantami mandaj tucushpapish Jehová Diosta tucuipi cazushpa catirca. David pandarishca cajpipish Jehová Diospajca achca valishcami carca (1 Reyes 3:6; 9:​4, 5; 14:8). Davidpaj causaimanta Bibliapi estudiashpaca pai shinami Jehová Diosta sirvinata munangui. Shinallataj Marcosmanta, Timoteomanta ashtahuan yachangapajmi investigai tucungui. Paicunaca jovenmantapachami Jehová Diosta sirvircacuna. Chaita rurashcamantami paicunaca Jehová Diospaj shunguta cushichircacuna. Ashtahuancarin cushi causaitami charircacuna.

19. ¿Ima shinataj causasha ningui?

19 Shamuj punllacunapi cushilla causasha nishpaca cunanmantami esforzarina cangui. Canpi confianapaj randi Jehová Diospi confiajpica paillatajmi alli decisioncunata japichun ayudanga (Proverbios 20:24). Canca cushillami causai tucungui. Jehová Diosca paita cushichingapaj sinchita esforzarijta ricushpaca cushillami sintirin. Cꞌuyaj Yayitu Jehová Diosta sirvinaca valishcami can. Chaita rurashpallami cushilla causai tucungui.

CANTO 144 Sumaj causaipi yuyashunchij

a Cambajca allita rurana, Jehová Diospaj alli amigo cashpa catinaca huaquinpica sinchimi canga. Jehová Diosca chaitaca allimi yachan. Pero ¿alli decisioncunata japishpa Jehová Diospaj shunguta cushichingapajca imatataj rurana cangui? Cai yachaipica ishqui huahuacunamanta, shinallataj shuj jovenmantami yachashun. Paicunaca Judapimi mandajcuna carca. Paicunamanta yachacushpaca paicunamanta imata yachai tucushcata yuyai.

b JW.ORG paginapi “¿De verdad es tan importante ser popular en las redes sociales?” nishca temapi tiyaj “Cuidado con la falsa modestia” recuadrota liyi.

c FOTOMANTA: Shuj panimi shuj joven panita consejacun.

d FOTOCUNAMANTA: Jatun tandanacuipi participaj panica Jehová Diostami jatunyachicun.