Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 28

Jehová Diosta manchanami alli causachun ayudan

Jehová Diosta manchanami alli causachun ayudan

“Ima juchachina illajlla causaj runaca, Mandaj Diosta cꞌuyajmi” (PROVERBIOS 14:2).

CANTO 122 Tucuri punllacama amataj shaicurishunchij

CAITAMI YACHASHUN a

1-2. ¿Diosta mana sirvijcunaca ima shinataj causacuncuna?

 DIOSTA mana sirvijcuna mana alli cosascunata rurashpa causacujta ricushpaca Lot shinachari sintirinchij. Paica Yaya Dios millai ruraicunata mana ricunachij cashcatami yacharca. Chaimantami mana alli gentecuna millai ruraicunata mana pingashpa rurajta ricushpa yallitaj sustarirca (2 Pedro 2:7, 8). Ñucanchijpish Diosta mana cazuj gentecunapaj chaupipimi causanchij. Shinapish Jehová Diosta tucui shunguhuan cꞌuyashpaca mana alli ruraicunapica mana urmashunchu (Proverbios 14:2).

2 Mana alli ruraicunapi ama urmachunmi Yayitu Jehová Diosca Proverbios libropi sumaj consejocunata cushca. Chaimantami cꞌaricuna, huarmicuna, jovencuna, mayorllacuna cashpapish chai consejocunata pajtachingapaj esforzarina canchij.

DIOSTA CꞋUYASHPACA JUCHAPICA MANA URMASHUNCHU

Trabajopica Diosta mana sirvijcunahuanca mana apanacunachu canchij. Mana allicunata ruranaman invitajpipish mana aceptanachu canchij. (Párrafo 3-ta ricui).

3. ¿Proverbios 17:3-pi nishca shinaca, imamantataj ñucanchij shunguta huaquichina canchij? (Fotomantapish parlapai).

3 Gentecunaca ñucanchij shungu ucupi ima tiyashcataca mana yachai tucunchu. Pero Jehová Diosca ñucanchij shungu ucupi ima tiyashcataca tucuitami yachan. Chaimantami shungupi mana alli yuyaicunata, mana alli munaicunata ama charingapaj cuidarina canchij (Proverbios 17:3-ta liyipai). Shinallataj Jehová Diospaj mandashcacunata ñucanchij shungupi huaquichingapajmi esforzarina canchij. Chaita rurajpica Diablopaj yachachishcacunaca ñucanchij shungumanca mana yaicui tucungachu (1 Juan 5:18, 19). Ashtahuancarin Diospaj mandashcacunata ñucanchij shungupi huaquichingapaj esforzarijpica Yaya Diosca cushillami sintiringa (Juan 4:14). Jehová Diospajman ashtahuan cꞌuchuyangapaj esforzarishpaca paitaca ashtahuanmi cꞌuyashun. Shinallataj mana alli ruraicunata rurashpa Jehová Diospaj shunguta ama llaquichingapajmi esforzarishun. Tentacioncuna ricurijpipish Jehová Dios ñucanchijta cꞌuyashcamanta ima shina ayudashcatapishmi yuyarishun. Chashnami juchapica mana urmashun (1 Juan 4:9, 10).

4. ¿Tentacioncuna ricurijpica shuj panica imatataj rurarca?

4 Croacia llajtapi causaj pani Martamanta parlashun. b ¿Paica tentacioncuna ricurijpi juchapi ama urmangapajca imatataj rurarca? Paica: “Tentacioncuna ricurijpica allita ruranata agllana, aicha munaicunata mishanaca sinchimi carca. Pero juchapi urmashca cashpaca ratocamallami cushicuiman carcani. Jehová Diosta mashnata cꞌuyashcata yuyarinami juchapi ama urmachun fuerzasta curca” nircami. Cai panica juchapi urmashpaca achca llaquicunata charina cashcatami cuentata curca. Ñucanchijpish tentacioncuna ricurijpica achca llaquicunata charinatami yuyarina canchij. Ashtahuancarin juchapi urmashpaca Jehová Diospaj shunguta nanachinata, paita ña mana huiñai huiñaita adorai tucushcatami yuyarina canchij (Génesis 6:5, 6).

5. ¿Huauqui Leomantaca imatataj yachanchij?

5 Jehová Diosta shungumanta manchajcuna, cꞌuyajcunaca millai ruraicunata rurangapajlla pretextocunataca mana churancunachu. Ashtahuanpish mana alli amigocunahuan ama puringapajmi esforzarincuna. Congo llajtapi causaj, huauqui Leohuan ima tucushcata parlashun. Paica chuscu huata bautizarishca qꞌuipaca mana alli amigocunahuanmi apanacui callarirca. Paica: “Ñucapish paicuna shina mana allicunata mana rurashpaca mana ima tucushachu” nijmi carca. Pero chai amigocunahuan apanacushcamantami paica asha asha machanapi, huainayanapi urmarca. Chashnami Jehová Diosmanta caruyarca. Leoca paipaj yaya mama Jehová Diosmanta imata yachachishcata, Jehová Diosta sirvishpa cushilla causashcatami yuyarirca. Chaimantami paipaj juchacunamanta arrepintirishpa ancianocunapaj ayudata mashcarca. Chashnami Jehová Diosman tigrarca. Cunanca anciano shina, precursor especial shinami cushilla sirvicun.

6. ¿Cunanca ima chꞌimbapuraimantataj parlagrinchij?

6 Cunanca Proverbios 9-pi tiyaj chꞌimbapuraimantami yachashun. Chaipica ishqui huarmicunamantami parlan. Shujca yachaisapa canata, caishujca chꞌahuanyashca, yuyai illaj canatami yachachin (Romanos 5:14-ta ricui; Gálatas 4:24). Catij parrafocunapica Diosta mana sirvijcuna huainayanallapi, pornografiata ricunallapi yuyashpa causajcuna cashcatami ricushun (Efesios 4:19). Pero ñucanchijcunaca Jehová Diosta ashtahuan cꞌuyangapaj, millai ruraicunamanta caruyangapajmi esforzarishpa catina canchij (Proverbios 16:6). Cꞌaricuna, huarmicuna cashpapish tucuicunami Proverbios 9-manta achcata yachai tucunchij. Chaipi parlaj ishqui huarmicunaca yachai illajcunatami paicunapaj huasicunaman shamushpa micuchun invitancuna (Proverbios 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Cunanca paicunapaj huasicunaman yaicujcuna ima tucunatami yachashun.

CHꞋAHUANYASHCA HUARMITACA AMA UYASHUNCHIJCHU

‘Chꞌahuanyashca huarmipaj’ invitacionta chasquishpaca llaquillami causashun. (Párrafo 7-ta ricui).

7. ¿Proverbios 9:13-18-pi nishca shinaca, chꞌahuanyashca huarmipaj huasiman yaicujcunahuanca imataj tucunga? (Fotomantapish parlapai).

7 Chꞌahuanyashca, yuyai illaj huarmimanta parlashpa callarishun (Proverbios 9:13-18-ta liyipai). Paica yachai illajcunataca “caiman shamuichij” nishpami paihuan alli pasachun invitan. ¿Pero paipaj huasiman yaicujcunahuanca imataj tucunga? Bibliapica paicunaca “chaiman rishcamanta, taucacuna huañushcataca mana yachancunachu” ninmi. Shinallataj, Proverbios libropi tiyaj shujtaj chꞌimbapuraicunapica maipish cachun, huainayashpa causaj shujtaj mana alli huarmicunamantapishmi parlan. Chaipica: “Chai huarmicunapaj huasica, huañuipi urmanallami tiyacun” ninmi (Proverbios 2:11-19). Proverbios 5:3-10-pipishmi maipish cachun causaj huarmimanta cuidarichun nin. Shinallataj chaipica: “Paipaj chaquica huañuimanmi uriyacun” ninmi.

8. ¿Chꞌahuanyashca, yuyai illaj huarmi paipaj huasiman invitajpica imatataj rurana canchij?

8 Huainayanapi urmachij tentacioncuna ricurijpi o ñapish pornografiacuna ricurijpica, ¿imatataj rurana canchij? Chaicunapi urmashpaca chꞌahuanyashca, yuyai illaj huarmipaj invitacionta chasquicushca shinami canga. Chaimantami tucuicuna chai huarmipaj invitacionta chasquinata o mana chasquinataca alli decidina canchij.

9, 10. ¿Huainayanamantaca imamantataj caruyana canchij?

9 ¿Huainayanamantaca imamantataj caruyana canchij? Proverbios libropica chꞌahuanyashca, yuyai illaj huarmica, ‘shuhuashca yacuca mishquimari’ ninmi. Chai shuhuashca yacuca ¿imatataj ricuchin? Bibliapica, cusandij huarmindij chayarinacunaca ‘yacunaita parachij yacu shinami can’ ninmi (Proverbios 5:15-18). Caipi nishca shinaca cazarashca cusa huarmica chayarinacushpami cushicuncuna. Pero Proverbios libropica ‘shuhuashca yacumanta’ parlashpaca huainayajcunamantami parlacun. Huainayajcunaca pacalla shuhuaj shinami casi siempre pacalla mapa ruraicunata rurancuna. Paicunapaj ruraicunata pi mana ricushcata yuyashpami mishqui yacuta ubyaj shina cushilla sintirincuna. Pero pandaricuncunami. Jehová Diosmi tucuita ricucun. Paimantaca pi mana burlari tucunchu. Paipaj ñaupajpi mana alli ricurishpaca jayaj yacuta ubyaj shinami llaqui causaita charishun (1 Corintios 6:9, 10). Huainayajcunaca ¿ima shujtaj llaquicunatataj charincuna?

10 Huainayashpa causajcunaca imapaj mana valij shinami llaquilla sintirincuna. Huaquincunacarin mana munashpami huahuata charincuna. Paicunapaj familiatapishmi llaquichincuna. Paicunaca espiritualmente huañushca shinami can. Cutin shujtajcunaca millai ungüicuna japishcamantami huañuncuna. Chaimanta, chꞌahuanyashca huarmi nishcacunataca mana uyanachu canchij (Proverbios 7:23, 26). Shinallataj Proverbios 9:18-pica: ‘Chꞌahuanyashca huarmipaj invitacionta chasquijcunaca Seolpi o Pambana Jutcupimi can’ ninmi. Cai gentecunaca huañunata yachashpapish ¿imamantataj chai invitacionta chasquincuna? (Proverbios 9:13-18).

11. ¿Pornografiata ricunaca imamantataj mana alli can?

11 Mapa fotocuna, videocunaca tucui ladocunapimi can. Maijancunaca “chaicunata ricunaca mana juchachu can” nishpami yuyancuna. Pero chaica mana ciertochu can. Pornografiata ricunaca shuj vicio shinami can. Mapa fotocunata, videocunata ricushcata cungarinapish mana facilchu can. Chaita ricujcunaca pingaihuan, imapaj mana valij shinami sintirincuna. Ashtahuanpish pornografiata ricujcunaca aicha munaicunamanta jarcarinapaj randica mapa ruraicunata rurana yuyaillami causancuna (Colosenses 3:5; Santiago 1:14, 15). Maijancunacarin pornografiata ricushcamantami huainayanapi urmashcacuna.

12. ¿Mapa munaicunata jatarichij fotocuna ricurijpica imatataj rurana canchij?

12 Computadorapi, telefonopi ñapish pornografiacuna ricurijpica mana ricushpachu saquirina canchij. Ratomi caruyana canchij. Chaicunata ama ricushpa saquiringapajca Jehová Dioshuan apanacuna tucuimanta yalli valishca cashcatami yuyarina canchij. Huaquin fotocunaca manachari pornografía laya ricurin. Pero chaicunatapish ricushpaca mana alli yuyaicunata, mana alli munaicunatami chari tucunchij. Ashtahuanpish shungu ucupi huainayashca shinami canga (Mateo 5:28, 29). Tailandia llajtapi causaj shuj ancianoca: “Huaquin fotocuna mana pornografía laya cajpipish, chaicunata ricujpica ¿Diosca cushicungachu? nishpami yuyarini. Chashna yuyarishcamantami alli decisioncunata japi tucushcani” nircami.

13. ¿Alli decidingapajca imatataj rurana canchij?

13 Jehová Diosta tucui shunguhuan cꞌuyashpaca mana alli ruraicunamanta caruyanaca ashtahuan jahuallami canga. Chaimantami Proverbios 9:10-pica: “Alli yachaipaj callarica, Mandaj Diosta manchanami” nin. Shinallataj Proverbios 9-pica alli yachaitaca shuj alli yachaj huarmihuanmi chꞌimbapuran. ¿Cai chꞌimbapuraimantaca imatataj yachai tucunchij?

ALLI YACHAITA CHASQUISHUNCHIJ

14. ¿ Proverbios 9:1-6-pica imatataj yachachin?

14 (Proverbios 9:1-6-ta liyipai). Cai versocunapica alli yachaita cuj Yayitu Diosmi shuj invitacionta ruran (Proverbios 2:6; Romanos 16:27). Shinallataj cai versocunapica canchis pilarcunahuan shayachishca huasimantami parlacun. Chai huasica Jehová Dios shungumanta cuj cashcatami ricuchin. Paica paipaj huasipi chasquij shinami alli yachaita charisha nijcunamanca alli yachaita cun.

15. ¿Jehová Diosca imapajtaj ñucanchijtaca invitasha nin?

15 Jehová Diosca ñucanchijta cꞌuyashcamantami allicunata cun. Pai cꞌuyaj cashcataca Proverbios 9-pi tiyaj chꞌimbapuraipimi yachai tucunchij. Chaipica alli yachaita ricuchij huarmimantami parlan. Paica visitajcunata chasquingapajca mishquitami yanurca. Vinotapish chagrushpami churarca. Mesatapish sumajtami allichirca (Proverbios 9:2). Shinallataj verso 4 y 5 pica alli yuyaita mana charijcunataca: “Cancunapaj ñuca allichishca micunata micuj shamuichij” ninmi. Cai huarmipaj invitaciontaca ¿imamantataj chasquina canchij? Jehová Diosca paipaj huahuacuna llaquipi ama urmachunmi alli yachaita cusha nin. Paica juchapi urmashcamanta llaquilla causaita charichunca mana munanchu (Proverbios 2:7). Yayitu Diosta tucui shunguhuan cꞌuyashpa, manchashpaca tucuita pai munashca shina rurangapajmi esforzarishun. Chaita rurashpaca cushillami causashun (Santiago 1:25).

16. a) ¿Alainca ima decisiontataj japirca? b) ¿Alain alli decisionta japishcamantaca imataj tucurca?

16 Alainca Jehová Diosta tucui shunguhuan cꞌuyashcamantami alli decisioncunata japirca. Paica shuj escuelapimi profesor can. Alainca: “Ñucahuan trabajajcunaca, pornografiaca cꞌari huarmicuna ima shina chayarinacuna cashcata yachachingapajmi alli can nishpami yuyajcuna carca. Pero ñucaca paicunahuanca mana de acuerdochu carcani. Chaimantami paicunamanca, pornografiataca manataj ricushachu nircani. Shinallataj paicunamanca imamanta chaita decidishcatami alli intindichircani” nircami. Cai huauquica chaita rurashpami Proverbios 9:6-pi nishcata cazurca. Chaipica: “Alli yuyaita japishpa, sumajta causana ñanpi yaicuichij” ninmi. Alainpaj huaquin compañerocunaca alli yachaita charishcata ricushpaca Bibliamantami yachai callarircacuna. Tandanacuicunamanpishmi ri callarircacuna.

‘Alli yachaj huarmipaj’ invitacionta chasquijcunaca cunanpish shamuj punllacunapishmi cushilla causangacuna. (Párrafos 17 y 18-ta ricui).

17, 18. ¿Alli yachaj huarmipaj invitacionta chasquijcunaca ima shinataj causangacuna? (Fotomantapish parlapai).

17 Jehová Diosca cai ishqui huarmicunamanta chꞌimbapuraita churashpami cushilla causangapaj imata rurana cashcata yachachin. Chꞌahuanyashca, yuyai illaj huarmipaj invitacionta chasquijcunaca mapa ruraicunata rurashpa cushilla causanatami yuyancuna. Pero paicunaca mana para siemprechu cushilla causaita charingacuna. Ashtahuanpish paicunaca ‘Pambana Utcumanmi’ ringacuna (Proverbios 9:13, 17, 18).

18 Pero, alli yachaj huarmipaj invitacionta chasquijcunaca cushillami causancuna. Paicunaca mishqui micunacunata micuj shinami Diosmanta yachana oportunidadta charincuna (Isaías 65:13). Jehová Diosca Isaías libropica: “Ñuca nishcata alli uyaichigari. Chashna rurashpaca alli micunatami charinguichij. Sumaj micunata micushpamari, shungu cushicunguichij” ninmi (Isaías 55:1, 2). Shinashpaca Jehová Dios millashca ruraicunata ñucanchijpish millanayachingapajmi esforzarina canchij (Salmo 97:10). Ashtahuanpish Proverbios 9-pi parlaj huarmicuna shinami cana canchij. Paicunaca ‘jatun pircacuna jahuamantami yachai illajcunapish, alli yuyaita mana charijcunapish caiman shamuichij’ nincunami. Chai invitacionta chasquijcunaca cunan punllacunapish shamuj punllacunapishmi achca bendicioncunata charishun. Pero chai bendicioncunata chasquingapajca ‘alli yuyaita japishpa, sumajta causana ñanpimi purishpa catina’ canchij (Proverbios 9:3, 4, 6).

19. Eclesiastés 12:13, 14-pi nishca shinaca ¿imatataj rurana canchij? (“ ¿Imamantataj Jehová Diosta manchana canchij?” nishca recuadrotapish ricui).

19 (Eclesiastés 12:13, 14-ta liyipai). Cai tucuri punllacunapica millai gentecunapaj chaupimi causanchij. Chashnapish Jehová Diostami tucui shunguhuan cꞌuyashpa, manchashpa catina canchij. Chashnami mapa ruraicunapica mana urmashun. Ashtahuancarin Jehová Diosmanmi cꞌuchuyashpa catishun. Shinallataj shujtaj gentecunatapishmi alli yachaita chasquichun invitashpa catina canchij. Chashnami paicunapish cushilla causangacuna.

CANTO 127 Can munashca shinami causasha nini

a Diosta sirvijcunaca paita shungumanta manchangapaj, cꞌuyangapajmi esforzarina canchij. Chashnami huainayanapi, pornografiata ricunapi mana urmashun. Cai yachaipica Proverbios 9-mantami yachashun. Chaipica ishqui huarmicunamantami parlan. Shujca yachaisapa canatami ricuchin. Caishujca yuyaj illaj canatami ricuchin. Cai ishqui huarmicunamanta yachashpaca cunan punllacunapipish, shamuj punllacunapipish Diospaj ñaupajpimi alli ricurishun.

b Huaquin shuticunatami cambiashcanchij.