Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 21

Cai mundopaj yachaicunata ama catishunchij

Cai mundopaj yachaicunata ama catishunchij

“Cai pachamanta yachashcahuanca, Diospaj ñaupajpica yuyai illaj shinami” (1 CORINTIOS 3:19).

CANTO 98 Bibliataca Diosmi quillcachirca

CAITAMI YACHASHUN *

1. ¿Diospaj Shimitaca imamantataj liyina canchij?

JEHOVÁ DIOS shina yachachijca pi mana tiyanchu. Paipaj ayudahuanmi ima llaquicunatapish chꞌimbapurai tucushun (Job 36:22). Bibliata liyishpami tucuita allita rurangapajca ‘alli allichishca’ cashun (2 Timoteo 3:17). Bibliapi yachachishcacunata pajtachishpaca cai mundopaj yachaita catijcunata yallimi yachaisapa tucushun (1 Corintios 3:19; Salmo 119:97-100).

2. ¿Cai yachaipica imallatataj yachashun?

2 Diabloca aicha munaillata rurashpa causachunmi pandachicun. Mana alli yuyaicunamanta, mapa ruraicunamanta caruyanaca maipica sinchichari ricuringa. Chaimantami Bibliapica: ‘Riquichij yanga yachaicunahuan, ñaupamanta runacuna apamushca chushaj yuyaicunahuan, cai pacha yuyaicunahuanca pipish cancunataca ama umachun’ ninmi (Colosenses 2:8). Cunanca Diablopaj ishqui llullacunata gentecuna ima shina cri callarishcatami yachashun. Caita yachashpami mundopaj yuyaicuna imapaj mana valij cashcata, ashtahuanpish Bibliapi yachachishcacunalla tucuimanta yalli valishca cashcata ricushun.

AICHAPI CHAYARINAMANTACA ¿GENTECUNACA IMATATAJ YUYAI CALLARIRCACUNA?

3, 4. ¿1900 huatamantaca gentecunaca imatataj yuyai callarircacuna?

3 Manaraj 1900 huata pajtajpica Estados Unidos llajtapica achca gentecunami, cazarashcacunallami aichapi chayarinacuna can nijcuna carca. Shinallataj chayarinamantaca gentecunapaj ñaupajpica mana parlanachu can nijcunami carca. Pero 1900 huatamantaca chashna yuyanaca cambiai callarircami. Gentecunaca, pihuan chayarinacunapish, chaicunamanta parlanapish mana malochu can nircacunami.

4 1922 huatamanta 1929 huatacamaca gentecunaca chꞌican yuyaicunatami chari callarircacuna. Chaicunamanta parlashpami shuj investigaj huarmica: “Huainayanahuan chagrushca peliculacunata, dramacunata, musicacunata, novelacunata, propagandacunatami llujchi callarircacuna” nin. Chai huatacunallapitajmi huainayana munaihuan chagrushca bailecunapish llujshirca. Shinallataj maipish cachun churarina ropacunapishmi llujshirca. Chashnami tucuri punllapi causaj gentecunaca aicha munaipi cushicunallata cꞌuyashcata ricuchishcacuna (2 Timoteo 3:4).

Diosta sirvijcunaca cai mundopaj yachachishcacunata mana catinchijchu. (Párrafo 5-ta ricui). *

5. ¿1960 huatamantaca huaquin gentecunaca imatataj yuyai callarishcacuna?

5 1960 huatamantami gentecunaca cꞌaripura huarmipura huainayanata, yangamanta divorciarinata, mana cazarashpa causanataca normalta shina ricui callarishcacuna. Cutin huaquin peliculacunapi, pugllaicunapimi gentecuna huainayacujta ashtahuan ricuchi callarishcacuna. ¿Chai mapa ruraicuna tiyai callarishcamantaca imataj tucushca? Shuj huarmica: ‘Gentecunaca huainayana yuyailla causai callarishcamantami achca llaquicunata charishcacuna’ ninmi. Por ejemplo, cazadocunaca ratomi divorciarincuna, yaya o mamami familiacunata shitashpa rincuna. Cutin shujtajcunaca dimastij llaquilla, pꞌiñarishcami causancuna. Maijancunacarin pornografiata ricuna viciopimi urmashcacuna. Shinallataj sida ungüita, o cai laya shujtaj ungüicunatami charishcacuna. Caita ricushpami cai mundopaj yachaica imapaj mana valij cashcata intindinchij (2 Pedro 2:19).

6. ¿Diabloca gentecuna ima shina causachuntaj munan?

6 Diosca cazarashcacunalla aichapi chayarishpa huahuacunata charichunmi munan. Pero Diabloca gentecuna huainayashpa causachunmi munan (Efesios 2:2). Huainayashpa causajcunaca Diospaj munaita mana pajtachincunachu. Chashna causashcamantami paicunaca huiñai causaitapish mana charingacuna (1 Corintios 6:9, 10).

BIBLIAPICA CHAYARINACUNAMANTACA ¿IMATATAJ NIN?

7, 8. Chayarinamanta Bibliapi yachachishcacunaca ¿imamantataj cai mundopaj yachachishcacunata yalli alli can?

7 Cai pachapaj yachaicunata catij gentecunaca Dios mandashcacunataca mana valichincunachu. Huaquincunaca, “Diosca chayarina munaihuan ñucanchijta rurashca cashpaca ¿imamantataj chayarina munaimanta jarcarichun nin?” nishpami yuyancuna. Cashna shina yuyaj gentecunaca “tucui ñucanchij shungu munashcatami pajtachina canchij” nincunami. Pero Bibliapica chaitaca mana yachachinchu. Ashtahuanpish Bibliapica, Diosca gentecunata cꞌuyashcamantami mapa munaicunamanta jarcarichun rurarca ninmi (Colosenses 3:5). Jehová Diosca cazarashcacunalla chayarina munaita pajtachichunmi mandashca (1 Corintios 7:8, 9, QC, 1989). Huainayashpa causajcunaca mana alli sintirincunachu. Pero cazarashcacunaca cusandij huarmindij chayarinacushpaca cushilla, tranquilomi sintirincuna.

8 Cai mundoca chayarinacunamantaca mana alli yachachinchu. Pero Bibliapica chayarinacunata ima shina ricuna cashcatami yachachin. Chaipica cusandij huarmindij chayarinacushpaca cushilla sintiri tucushcatami nin (Proverbios 5:18, 19). Shinallataj Bibliapica: ‘Tucuicuna, quiquin cuerpota jucha illajta, alli nishpa charinata yachaichij. Taita Diosta mana rijsijcuna shina, millai munaicunahuan maipish cachun ama causaichijchu’ ninmi (1 Tesalonicenses 4:4, 5).

9. a) ¿Casi 100 huatacuna huashamanca Diosta sirvijcunaca ima consejocunatataj chasquircacuna? b) ¿1 Juan 2:15, 16-pica imatataj yachachin? c) Romanos 1:24-27-pi yachachishca shinaca ¿ima ruraicunamantataj caruyana canchij?

9 Casi 100 huatacuna huashamanca achca gentecunaca ‘mana pingarishpami’ maipish cachun causai callarircacuna. Pero Diosta sirvijcunaca mana paicuna shina causarcacunachu (Efesios 4:19). Ashtahuanpish Dios mandashcacunata tucuipi cazungapajmi esforzarircacuna. Huillaj revista 15 de mayo de 1926 inglés shimipica, ‘cꞌaricunapish huarmicunapish mapa ruraicunapica mana chagrurinachu can, tucuipimi chuya cana can’ nircami. Chai tiempopi causaj gentecuna cai mundopaj yuyaicunahuan chagrurishca cajpipish Diosta sirvijcunaca Bibliapi yachachishcacunatami pajtachishpa causarcacuna (1 Juan 2:15, 16-ta liyipai). Huainayanapi ama urmachunmi Yayitu Diosca paipaj Shimita, publicacioncunatapish cushca. Chaimantami Jehová Diostaca shungumanta agradicinchij * (Romanos 1:24-27-ta liyipai).

MAIJANCUNACA PAICUNALLAPIMI YUYAI CALLARIRCACUNA

10, 11. Bibliapi nishca shinaca tucuri punllacunapica ¿ima laya gentecunataj tiyana carca?

10 Bibliapica tucuri punllacunapica ‘quiquinlla alli canata munajcunami’ tiyanga ninmi (2 Timoteo 3:1, 2). Chai nishcacuna ima shina pajtaricushcataca tucuicunami ricunchij. Shuj libropica: ‘1970 huatamantaca achca librocunapimi gentecuna alli causachunca tucui laya consejocunata llujchishca’ ninmi. Por ejemplo, huaquin librocunapica: ‘Ñucanchij causaipica imatapish mana cambianachu canchij’ nishpami yachachin. Cutin shujtaj libropica: ‘Canllata cꞌuyari. Canca sumajmari cangui. Can layaca pi mana tiyanchu. Can yuyashca shinami imatapish decidina cangui’ ninmi.

11 Diablopish cashna yuyaicunahuanmi Evataca pandachirca. Paica: ‘Taita Dios shinami ima alli cashcatapish, ima mana alli cashcatapish yachai tucungui’ nircami (Génesis 3:5). Cunan punllacunapipish gentecunaca paicunallapimi yuyancuna. Chaimantami Jehová Dios o shujtaj gentecuna ima alli cashcata, ima mana alli cashcata yachachichunca mana saquincuna. Por ejemplo, cazaranamantaca huaquincunaca ¿imatataj yuyancuna?

Diosta sirvij cazarashcacunaca cꞌuyaitami ricuchinacuna can. (Párrafo 12-ta ricui). *

12. ¿Cazaranamantaca maijancunaca imatataj nincuna?

12 Bibliapica cusa huarmi paicuna ari ninacushcata pajtachichun, paicunapura respetanacuchunmi yachachin. Shinallataj cazarashcacunaca imamantapish mana chꞌicanyarina cashcatami yachachin. Bibliapica: “Cꞌarica, paipaj yayata mamata saquishpa paipaj huarmihuan tandanacushpa ishquindijmanta shuj aichallami tucunga” ninmi (Génesis 2:24). Cai mundopaj yachachishcacunata catijcunaca, cusa huarmica cada unomi paicuna munashcata rurana can nincunami. Divorciarinamanta parlaj libropica: “Huaquincuna cazaracushpaca ‘huañungacamami ishquindij causashun’ ninapaj randica ‘cꞌuyai tucuringacamallami ishquindij causashun’ nincunami” ninmi. Chashna yuyashcamantami achca cusa huarmicunaca separarishcacuna. Chaimantami llaquilla causancuna. Caipi ricushca shinaca cai mundopaj yachachishcacunaca imapaj mana valinchu.

13. ¿Diosca jatun tucushcacunataca imamantataj mana ricunayachin?

13 Jatun tucushca gentecunaca Diablo laya cashcatami ricuchincuna. Chaimantami Jehová Diosca paicunataca manataj ricunayachin (Proverbios 16:5). Diabloca jatun tucushcami can. Paica, Jesús Yaya Diosta tucuita rurashpa ayudashcatami yacharca. Caita yachashpapish Diabloca Jesús paita adorachunmi munarca (Mateo 4:8, 9; Colosenses 1:15, 16). Jatun tucushcacunaca tucuita yachashcatami yuyancuna. Pero Diospaj ñaupajpica yuyai illaj shinami ricurincuna.

JATUN TUCUSHCACUNAMANTACA BIBLIAPICA ¿IMATATAJ NIN?

14. ¿Romanos 12:3-pi nishca shinaca ñucanchijmantaca imatataj yuyana canchij?

14 Bibliapica ñucanchijllataj cꞌuyarina cashcatami yachachin. Jesusca, ‘ima shinami canllataj cꞌuyaringui, shinallataj shujtajcunatapish cꞌuyangui’ nircami (Mateo 19:19). Pero shujtajcunamanta yalli cashcataca mana yuyanachu canchij. Bibliapica: “Imata rurashpapish mishanacushpa yanga jatun tucunapajllaca ama ruraichijchu. Chaipaj randica, ama jatun tucushpa caishujcunaca canta yalli cashcata yuyashpa, caishuj chaishuj cꞌuyanacuichij” ninmi (Filipenses 2:3; Romanos 12:3-ta liyipai).

15. ¿Bibliapi yachachishcataca imamantataj cazuna canchij?

15 Alli causangapajca Bibliapi yachachishcacunatami cazuna canchij. Yachaj tucushca gentecunaca Bibliapi yachachishcacunataca mana valichincunachu. Paicunaca, “pi ñucanchijta ama imata nichunca jatun tucunami canchij” nincunami. Pero Diablo yachachishcacunata catishcamantami jatun tucushcacunaca llaquilla causancuna. Familiacunahuanpish pꞌiñanacushpami causancuna. Alli amigocunatapish mana charincunachu. Yaya Dioshuanpish mana alli apanacuncunachu.

16, 17. ¿Jehová Diostaca imamantataj agradicinchij?

16 Cai mundo yachachishcacunaca Diospaj ñaupajpica imapaj mana valinchu. Caipi yuyashun. Shuj viajeman rishpaca chingarishcachari puricungui. Maiman chayasha nishpaca, can laya chingarishca puricuj runataca mana tapunguimanchu ¿nachu? Cai mundo yachachishcacunata catijcunaca chai chingarishca puricuj runa layami can. Jesuspaj punllacunapipish yachaj tucushca gentecunami tiyarca. Paicunamanta parlashpaca Jesusca: ‘Paicunaca mana ricujcunami. Mana ricujca caishuj mana ricujta pushashpaca ishquindijmi jutcupi urmangacuna’ nircami (Mateo 15:14).

Ñaupa huatacunapi Jehová Diosta ima shina sirvishcata yuyarishpami cushilla sintirinchij. (Párrafo 17-ta ricui). *

17 Bibliapi yachachishcacunaca ima shina cashcata rimangapaj, cunangapaj, yachachingapajpishmi alli can (2 Timoteo 3:16). Yayitu Diosca cai mundopaj yachachishcacunapi ama chagrurichunmi imata rurana cashcata yachachin (Efesios 4:14). Pai ayudajllapimi paipaj mandashcacunata cazui tucunchij. Chaimanta Bibliata cushcamanta Jehová Diosta pagui nishunchij.

CANTO 54 Caimari alli ñan

^ par. 5 Cai yachaita liyishpami Jehová Dioslla ñucanchijta alli yachachij cashcata tucui shunguhuan crishun. Shinallataj cai mundopaj yachaicunata catishpaca achca llaquicunata charina cashcatami yachashun. Biblia yachachishcacunata ñucanchij causaipi pajtachishpaca allimi causashun.

^ par. 9 Caimanta ashtahuan yachasha nishpaca Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas, volumen 1, capítulos 24, 25, 26, y volumen 2, capítulos 4 y 5-ta ricui. Shinallataj Joven cai 10 tapuicunapi ¿yuyashcanguichu? nishca folletopi, tapui 7, páginas 21 al 23-ta ricui.

^ par. 50 FOTOCUNAMANTA: Shuj cusa huarmimi cai fotocunapica ricurin. 1960 huatacunapimi huillacuncuna.

^ par. 52 FOTOCUNAMANTA: 1980 huatacunapimi cusaca paipaj huarmi ungushcata cuidacun.

^ par. 54 FOTOCUNAMANTA: Qꞌuipaca paicunapaj familiandijmi fotocunata ricushpa Jehová Diosta ima shina sirvishcata yuyaricuncuna.