Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 23

‘Jehovapaj nina’ huañuchunca ama saquichijchu

‘Jehovapaj nina’ huañuchunca ama saquichijchu

‘Cꞌuyaica, rupacuj nina shinamari. Chai ninaca Jehovapajmi can’ (CANTAR DE LOS CANTARES 8:6, NWT).

CANTO 131 Jehová Diosmi tandachirca

CAITAMI YACHASHUN a

1. ¿Bibliaca cꞌuyaimanta parlashpaca imatataj nin?

 BIBLIACA cꞌuyaimanta parlashpaca: ‘Cꞌuyaica, rupacuj nina shinamari. Chai ninaca Jehovapajmi can. Chai rupaj cꞌuyaitaca, achca yacucunapish manataj huañuchi tucunchu. Cꞌuyaitaca jatun yacucunapish manataj millpui tucuncunachu’ ninmi (Cantar de los Cantares 8:6, 7, NWT). b Cai shimicunaca sumajmari. Caipi nishca shinaca cusa huarmicunaca cꞌuyaita ricuchinacushpami tucui vida cushilla causai tucuncuna.

2. ¿Cazadocunaca cꞌuyai ama chiriyachunca imatataj rurana can?

2 Cusa huarmicunaca cꞌuyai ama chiriyachunmi ishquindijllataj esforzarina can. Ninapi yuyashun. Nina ama huañuchunca yantatami churashpa catina can. Chashna layallatajmi cꞌuyai ama chiriyachunca cusa huarmicunaca cꞌuyaita ricuchinacushpa catina can. Shinapish huaquinpica cullquimanta problemacuna tiyajpi, ungüicuna ricurijpi o huahuacunata huiñachina cashcamantami cꞌuyaica asha asha chiriyai tucun. ¿Cazadocunaca paicunapaj matrimoniopi ‘Jehovapaj nina’ ama chiriyachunca imatataj rurana can? Cai yachaipimi cushilla causangapaj quimsa yuyaicunata pajtachina cashcata yachashun. c

JEHOVÁ DIOSPAJMAN CꞌUCHUYASHPA CATICHIJ

Cazadocunaca José y María shinami Jehovapaj alli amigocuna cana can. (Párrafo 3-ta ricui).

3. ¿Cusa huarmicunaca imamantataj Jehová Dioshuan alli apanacungapaj esforzarina can? (Eclesiastés 4:12). (Fotomantapish parlapai).

3 Matrimonio ucupi cꞌuyai ama chiriyachunca cusa huarmicunaca Jehová Dioshuan alli apanacungapajmi esforzarina can. ¿Imamanta? Ishquindij Jehovapaj alli amigocuna cashpaca tucui shunguhuanmi paipaj mandashcacunata cazunata munangacuna. Chashnami matrimonio ucupi jarcaicuna ricurijpipish cꞌuyaica mana chiriyanga (Eclesiastés 4:12-ta liyipai). Shinallataj Jehová Diosta cꞌuyaj cusa huarmicunaca pai shina tucuita rurangapajmi esforzarincuna. Por ejemplo, cꞌuyaita, pacienciata ricuchingapaj, shungumanta perdonangapajpishmi esforzarincuna (Efesios 4:32–5:1). Chai cualidadcunata ricuchij cusa huarmicunaca cushillami causancuna. Por ejemplo, pani Lenaca 25 huatacunatami cazada can. Paica: “Ñuca cusaca Jehová Diostaca tucui shunguhuanmi cꞌuyan. Chaimantami paitaca tucui shunguhuan cꞌuyani” nircami.

4. ¿Jehová Diosca Jesuspaj yaya mamacuna cachunca imamantataj José y Mariata agllarca?

4 Jesuspaj yaya mamacuna cachunca Jehová Diosca Davidpaj familiamantaca José y Mariatami agllarca. Pero, ¿imamantataj paicunataca agllarca? José y Mariaca Jehová Diospaj alli amigocunami carca. Chaimantami cazarashca qꞌuipa paita tucui shunguhuan sirvishpa catinataca seguro carca. ¿Cusa huarmicunaca José y Mariamantaca imatataj yachai tucuncuna?

5. ¿Cusacunaca Josepaj ejemplotaca ima shinataj cati tucuncuna?

5 Joseca siempremi Jehová Diosta cazuj carca. Chaimantami alli cusa tucurca. Por ejemplo, Jehová Diosca quimsa cutinmi paipaj familiata ima shina cuidanata nirca. Joseca mana jahualla cajpipish chai ratomi Jehová Diospaj mandashcacunata cazurca (Mateo 1:20, 24; 2:13-15, 19-21). Joseca Jehová Diosta tucuipi cazushcamantami Mariataca alli cuidai tucurca. Chaita ricushpami Mariaca Josetaca ashtahuan cꞌuyarca, respetarcapish. Cusacunapish José shinami familiata cuidangapajca Bibliapi nishcacunata pajtachina can. d Bibliata estudiacushpaca huaquin cambiocunata rurana cashcatachari cuentata cunguichij. Chai cambiocunata rurajpica huarmica ashtahuanmi cꞌuyanga. Ashtahuancarin matrimonio ucupica cushillami causanguichij. Vanuatu llajtapi causaj shuj panica 20 huatacunatami cazada can. Paica: “Ñuca cusa Jehovapaj ayudata mashcajpi, paipaj mandashcacunata cazujpica paitaca ashtahuanmi respetani. Shinallataj pai ima decisionta japijpipish tranquila, cushillami sintirini” nircami.

6. ¿Huarmicunaca Mariapaj ejemplotaca ima shinataj cati tucuncuna?

6 Mariaca Jehová Diospaj alli amigami carca. Paica sinchi feta charingapajca paillatajmi esforzarij carca. Chaipajca Diospaj Shimitami alli estudiaj carca (Lucas 1:46). Shinallataj Diospaj nishcacunapi yuyangapajmi tiempota llujchij carca (Lucas 2:19, 51). Mariaca Jehová Diosta tucui shunguhuan cꞌuyaj cashcamantami alli huarmi carca. Cunan punllacunapica achca huarmicunami paipaj ejemplota catingapaj esforzarincuna. Por ejemplo, pani Emikoca: “Soltera cashpaca ñucallatajmi Bibliata ima shina, ima hora estudianata ricuj carcani. Pero ña cazarajpica ñuca cusami ñucanchijmanta mañai callarirca. Shinallataj familiapi tucuicuna espiritualmente sinchi cachunmi ricui callarirca. Chaimi ñucallataj Diospajman cꞌuchuyangapaj esforzarinapaj randica ñuca cusallata shuyai callarircani. Pero ñucallataj Jehová Diospajman cꞌuchuyashpa catingapaj esforzarina cashcatami cuentata curcani. Chaimantami cunanca ñucalla Bibliata estudiangapaj, chaipi nishcacunapi yuyangapaj, Jehová Diosta mañangapaj tiempota surcuni” nircami (Gálatas 6:5). Huarmicuna, Jehová Diospaj alli amigacuna tucungapaj esforzarijpica cancunapaj cusacunaca achcatami cꞌuyangacuna, felicitangacunapish (Proverbios 31:30).

7. ¿Cusa huarmicunaca José y Mariamantaca imatataj yachai tucuncuna?

7 José y Mariaca Diospajman cꞌuchuyashpa catingapajca ishquindijmi ayudanacujcuna carca. Paicunapajca Diosmanta tandalla yachanami valishca carca (Lucas 2:22-24, 41; 4:16). Pero, huahuacunata charishpaca Jehová Diosta tandalla adoranaca paicunapajca ashtahuan sinchichari cashcanga. Chashnapish esforzarishpami catircacuna. ¿Cazarashcacunaca paicunamantaca imatataj yachai tucuncuna? Cancunapish huahuacunata charishpaca tandanacuicunaman ringapaj, familiahuan Diosta adorangapaj tiempota llujchinaca ashtahuan sinchimi canga. Shinallataj Bibliata ishquindij estudiangapaj, Yaya Diosta mañangapajpish ña manachari achca tiempota charinguichij. Pero ishquindij Jehová Diosta adorashpa catingapaj esforzarishpaca cancunapurami alli apanacunguichij. Cꞌuyaipish mana chiriyangachu. Chaimanta, Jehová Diosta adoranataca punta lugarpi churashpa catichij.

8. ¿Cusa huarmicunaca problemacunata charishpapish ima shinataj Diosmanta tandalla yachai tucuncuna?

8 Matrimoniopi problemacuna tiyajpica Diosmanta tandalla yachanaca ashtahuan sinchichari canga. Pero cashna problemacuna tiyajpica tal vez ishquindij munashca temacunatami ashallata yachai tucunguichij. Chaita rurajpimi cancunapaj matrimonioca asha asha sinchiyarishpa catinga. Ashtahuancarin ishquindij Diospajta rurashpa catingapajmi animaringuichij.

ISHQUINDIJ TIEMPOTA PASAICHIJ

9. ¿Cusa huarmicunaca imamantataj ishquindij pasangapaj tiempota surcuna can?

9 Cꞌuyai ama chiriyachunca cazarashcacunaca ishquindijmi tiempota pasana can. Chashnami cada uno ima shina sintirishcata, imata yuyashcata yachai tucuncuna (Génesis 2:24). Lilia y Ruslanca 15 huatacuna huashamanmi cazararcacuna. Liliaca: “Cazarashca qꞌuipaca ishquindijmi achca tiempota pasashun nishpami yuyarcanchij. Pero mana chashnachu carca. Ñucanchij trabajocunapi, huasipi ruranacunapi, qꞌuipacarin huahuacunata cuidanapimi achca ocupados carcanchij. Chaimi ishquindij pasangapaj tiempota mana surcujpi, ñucanchij cꞌuyai asha asha chiriyai tucushcata cuentata curcanchij” nircami.

10. ¿Cazarashcacunaca Efesios 5:15, 16-pi nishcacunataca ima shinataj pajtachina can?

10 Cusa huarmicunaca tiempota pasangapajca ishquindijmi parlanacuna can. Chaipajca shuj horariotami rurai tucuncuna (Efesios 5:15, 16-ta liyipai). Nigeria llajtapi causaj huauqui Uzonduca: “Ñuca huarmisitahuan tiempota pasanaca valishcami can. Chaimantami paihuan ima hora pasagrishcatapish ñuca horariopi anotani” nircami (Filipenses 1:10). Pani Anastasiaca Moldavia llajtapimi causan. Paipaj cusaca superintendentemi can. Cai panica: “Ñuca cusa congregacionpaj ruraicunata pajtachicujpica ñucapishmi ñuca ruranacunapi ocuparini. Chashnami pai ña desocuparijpica paihuan pasangapaj tiempota charini” nircami. Pero ¿cusapish, huarmipish ocupados cashpaca ishquindij tiempota pasangapajca imatataj rurai tucuncuna?

¿Cazadocunaca imacunallatataj tandalla rurai tucuncuna? (Párrafos 11 y 12-ta ricui).

11. ¿Áquila y Priscilaca imallatataj ishquindij rurajcuna carca?

11 Cazadocunaca Áquila y Priscilamantami achcata yachai tucuncuna. Paicunaca punta siglopimi causarcacuna (Romanos 16:3, 4). Bibliapica paicunamantaca mana achcata parlanchu. Pero paicunamanta parlacushpaca siempremi ishquindij igual cashcata nin. Por ejemplo, ishquindijmi trabajajcuna, predicajcuna, shujtajcunata ayudajcuna carca (Hechos 18:2, 3, 24-26).

12. ¿Cazadocunaca ashtahuan tiempota pasangapajca imatataj rurana can? (Fotomantapish parlapai).

12 Cazadocuna, ¿Áquila y Priscilapaj ejemplotaca ima shinataj cati tucunguichij? Imacunallapi ocuparijcuna cashcata yuyaichij. ¿Tal vez, huaquin ruraicunata cancunalla ruranapaj randica tandalla rurai tucunguichijchu? Por ejemplo, Áquila y Priscilaca tandallami huillajcuna carca. ¿Cancunapish chaita rurai tucunguichijchu? Shinallataj, Áquila y Priscilaca tandallami trabajajcuna carca. Bueno, tal vez cancunaca manachari igual trabajai tucunguichij. Pero, ¿huasipi ruraicunataca tandalla rurai tucunguichijchu? (Eclesiastés 4:9). Ishquindij huasipi ayudashpaca parlanacungapajmi tiempota charinguichij. Robert y Lindaca 50 huatacunatami cazados cancuna. Robertca: “Ñucanchijca achca ocupadosmi pasanchij. Pero platocunata maillacujpi ñuca huarmisita platocunata chaquichishpa ayudajpi, o jardinta allichicujpi ayudanaman shamujpica cushillami sintirini. Ishquindij imatapish rurajcuna cashcamantami cꞌuyaica mana chiriyashca” nircami.

13. ¿Cusa huarmicunaca tandalla cangapajca imatataj rurana can?

13 Cazadocunaca huaquin ruraicunata ishquindij rurajcuna cashpapish alli apanacungapajca ¿ima ashtahuantaj rurana can? Brasilmanta shuj cazada panica cashnami nirca: “Cazadocunaca chai huasillapitaj causacushcamantami ishquindij pasangapaj tiempota ña surcucushcata yuyai tucunchij. Pero tiempota llujchinallaca mana minishtirinchu. Ashtahuanpish atencionhuan uyana, sumajta parlanacunami minishtirin”. Shinallataj ¿Bruno y paipaj huarmica ishquindij pasangapaj tiempota surcushpaca imatataj rurancuna? Brunoca: “Ñucanchijlla cashpaca alli pasangapajca ñucanchij telefonocunataca mana utilizanchijchu” nircami.

14. ¿Cazadocunaca ishquindij tiempota pasanata mana tanto munashpaca imatataj rurai tucuncuna?

14 Huaquin cusa huarmicunaca ishquindij tiempota pasanataca mana tanto munancunachu. Tal vez cada uno diferente cosascunatami rurasha nincuna o ishquindij cashpaca pꞌiñanacushunmi nishpami yuyancuna. ¿Chashna problemacuna tiyajpica cazadocunaca imatataj rurai tucuncuna? Cutinllataj ninapi yuyashunchij. Nina ashtahuan japirishpa catichunca uchilla yantacunata, qꞌuipaca racu yantacunatami churashpa catinchij. ¿Caimantaca imatataj yachanchij? Huaquin cusa huarmicunaca callaripica manachari achca tiempota pasanata munangacuna. Chaimantami callaripica cada punlla asha tiempollatapish pasangapaj esforzari tucuncuna. Chai tiempopi ama pꞌiñanacungapajca ishquindij munashca ruraicunatami rurai tucuncuna (Santiago 3:18). Chashna rurajpimi cꞌuyaica asha asha mirarishpa catinga.

RESPETOTA RICUCHINACUICHIJ

15. ¿Cazarashcacunaca imamantataj cꞌuyaita ricuchinacuna can?

15 Matrimoniopica respetota ricuchinaca importantemi can. Respetota ricuchinaca huaira shinami can. Nina lunyashpa catichunca huairami minishtirin. Huaira mana tiyajpica ninaca ratomi ahogarishpa huañunga. Chashnallatajmi matrimoniopi respeto mana tiyajpica cꞌuyaica asha asha chingaringa. Pero cusandij, huarmindij respetota ricuchinacujpica cꞌuyaica ashtahuan ashtahuanmi mirarishpa catinga. “Respetotami ricuchicuni” nishpachari yuyangui. Pero cambaj cusa o huarmica manachari chashnallataj yuyan. Penny y Aretca 25 huatacunatami cazarashca can. Aretca: “Ishquindij respetota ricuchinacushcamantami cushilla causanchij. Shinallataj cada uno imata yuyashcata, ima shina sintirishcatami atencionhuan uyanchij. Chashnami cada unomanta preocuparij cashcata ricuchinchij” nircami. ¿Cambaj cusa o huarmi respetota ricuchicushcata cuentata cuchunca imatataj rurana cangui? Abrahán y Sarapaj ejemplomanta yachashun.

Alli cusaca paipaj huarmita alli uyashpami respetota ricuchin. (Párrafo 16-ta ricui).

16. ¿Cusacunaca ima shinataj Abrahanpaj ejemplota cati tucuncuna? (1 Pedro 3:7). (Fotomantapish parlapai).

16 Abrahanca Sarataca achcatami respetaj carca. Chaimi pai imata yuyashcata, ima shina sintirishcataca respetohuan uyaj carca. Shuj cutinca Saraca Abrahantaca cambaj culpamantami llaquicunata charinchij nishpami sinchita rimarca. Abrahanca Sara paita siempre respetaj, apoyaj cashcatami yacharca. Chaimantami coleranapaj randica paitaca atencionhuan uyarca, ima shina ayudanatapish ricurca (Génesis 16:5, 6). ¿Caimantaca imatataj yachanchij? Cusaca familiapi decisioncunata japina derechotami charin (1 Corintios 11:3). Shinapish paipaj huarmita cꞌuyashcamantami pai ima shina sintirishcata, imata yuyashcata cuentapi charin (1 Corintios 13:4, 5). ¿Cambaj huarmi yallitaj estresada cajpi, ima shina sintirishcata canman parlasha nijpica imatataj rurana cangui? Respetohuan, atencionhuanmi alli uyana cangui (1 Pedro 3:7-ta liyipai). Angela y Dimitrica 30 huatacunatami cazarashca can. Angelaca: “Ñuca llaquilla, pꞌiñarishca o sustarishca cajpica Dimitrica siempremi ñuca ima shina sintirishcataca respetohuan, pacienciahuan uyan” nircami.

17. ¿Huarmicunaca Saramantaca imatataj yachai tucuncuna? (1 Pedro 3:5, 6).

17 Saraca paipaj cusa imata decidijpipish siempremi apoyaj carca. (Génesis 12:5). Shuj cutinca quimsa runacunami mana huillashpalla Abrahanta visitanaman chayarcacuna. Chaimi Abrahanca Sarataca achca tandacunata utca rurachun nirca (Génesis 18:6). Saraca ocupada cashpapish Abrahán nishcatami utca cazurca. Huarmicuna, ¿Saramantaca imatataj yachai tucunguichij? Cancunapaj cusacunatami siempre apoyana canguichij. Chashna rurajpica cꞌuyaica mana chiriyangachu (1 Pedro 3:5, 6-ta liyipai). Dimitrica paipaj huarmimantaca cashnami nirca: “Ñuca shuj decisionta japigricujpi ñuca huarmi mana de acuerdo cajpipish siempremi ñucataca apoyan. Ñuca yuyashca shina mana llujshijpipish paica mana culpanchu. Chaimantami paitaca achcata agradicini” nircami. Caipi ricushca shinaca matrimoniopi respeto tiyajpica cusapish, huarmipish cushillami causangacuna.

18. ¿Cusa huarmicuna cꞌuyaita ricuchingapaj esforzarishpaca ima shinataj causangacuna?

18 Satanasca matrimonio ucupi cꞌuyai chiriyachunmi munan. Cusa huarmicunaca paicunapura cꞌuyaita mana ricuchinacushpaca Jehová Diostapishmi asha asha cꞌuyanata saquingacuna. Chaita ricushpaca Diabloca cushillami canga. Pero cꞌuyai ama chiriyachunca cusa huarmicunaca Cantar de los Cantares libropi yachachishca shinami cꞌuyanata yachana can. Chaipajca Jehová Diostami punta lugarpi churana canguichij. Ishquindij pasangapaj tiempota llujchichij. Shinallataj ima shina sintirishcata, imata yuyashcata alli uyanacuichij. Respetota ricuchingapajpish esforzarichij. Chashna rurashpaca Jehová Diospaj ñaupajpimi alli ricuringuichij. Ashtahuancarin cancunapaj matrimoniopica Jehovapaj ninaca manataj chiriyangachu.

CANTO 132 Cunanca shuj aichallami tucunchij

a Matrimonioca Dios cushca regalomi can. Chaimi cusa huarmicunaca cꞌuyaita ricuchinacushpa cushilla causai tucuncuna. Pero mana cuidadota charijpica cꞌuyaica chiriyai tucunmi. Cai yachaipimi cazadocunaca cushilla causangapaj, cꞌuyaipish ama chiriyachun imata rurana cashcata yachangacuna.

b Cꞌuyaica Jehovamantami shamun. Chaimantami Bibliapica cꞌuyaica ‘Jehovapaj ninami can’ nin. Chai cꞌuyaica manataj tucurinchu. Para siempremi tiyan.

c Cai yachaipi yachachishcacunataca mana Testigo cusata o huarmita charijcunapishmi pajtachi tucun. Chashnami cushilla causai tucungacuna (1 Corintios 7:12-14; 1 Pedro 3:1, 2).

d Cazarashcacunaca jw.org paginapi, JW Library® aplicacionpi “Familiacunapaj ayudacuna” nishca partepimi ashtahuan yachai tucuncuna.