Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

1919-pica huauqui Rutherfordca Cedar Point (Ohio) llajtapimi shuj jatun tandanacuipi shuj conferenciata cucun.

1919: Cien huatacuna huashaman

1919: Cien huatacuna huashaman

1914 HUATAPIMI Primera Guerra Mundial callarirca. 1918 huata tucuri quillacunapimi macanacunata saquircacuna. Cutin 18 de enero de 1919-pica achca gobiernocunami tucui llajtacuna sumajta causashun nishpa París llajtapi shuj tandanacuita rurarcacuna. Chaimantami 28 de junio de 1919-pica cai gobiernocunaca shuj documentopi firmarcacuna. Chai documentotaca Tratado de Versalles nishpami rijsinchij. Chashna firmashpami Primera Guerra Mundialta tucuchircacuna.

Ashtahuancarin gobiernocunaca chai documentopica Sociedad de Naciones nishca organización tiyachun nircami. Muyundij Allpapi sumaj causai tiyachunmi chai organizacionta huiñachishun nircacuna. Achca religioncunaca gobiernocunapaj yuyaitami apoyarcacuna. Chaimantami religioncunata pushajcunaca París llajtapi tiyaj tandanacuiman rircacuna. Religioncunaca: “Sociedad de Naciones nishca organizacionca cai Allpapi caj Diospaj gobiernotami ricuchin” nircacunami. Shinallataj religioncunamanta shuj pushajca: “Cunanmantapachaca achca cambiocunami tiyanga” nircami.

¿París llajtapi gobiernocuna tandanacushcallamantachu achca cambiocuna tiyarca? Mana. Ashtahuanpish 1919 huatapica Jehová Dios paita sirvijcunata ayudajpimi achca cambiocuna tiyarca. Chaimantami Bibliamanta Yachacujcunaca ashtahuan predicai callarircacuna. Pero manaraj chaita rurajpi ima tucushcata ricushun.

SINCHI DECISIONTAMI AGLLARCACUNA

Joseph Rutherford

Cada huatami Bibliamanta Yachacujcunaca Watch Tower Bible and Tract nishca organizacionpi pushajcunata agllajcuna carca. Paicunataca 4 de enero de 1919-pimi agllagrircacuna. Chai tiempopica huauqui Joseph Rutherfordmi Jehová Diosta sirvijcunata pushaj carca. Pero paitapish 7 huauquicunatapishmi yangamanta juchachishpa Atlanta (Georgia, Estados Unidos) llajta carcelpi churashca carca. Chaimantami Bibliamanta Yachacujcunaca carcelpi caj huauquicunallatataj pushaj cachun agllanata o shujtaj huauquicunata agllanata yuyarina carcacuna.

Evander Coward

Huauquicuna shujtaj presidenteta agllashun nijpimi huauqui Rutherfordca achcata preocuparirca. Chaimantami shuj cartapica: “Evander Coward shuti huauquita agllaichij. Paica mana utca coleraj, alli yuyaj, cashcata rurajmi can” nishpa quillcashpa paicunapajman cacharca. Pero agllana tandanacuipica maijan huauquicunaca 6 quillacuna huashami pushajcunata agllashun nircacuna. Carcelpi caj huauquicunata difindij abogadocunapish chaillatatajmi nircacuna. Chashna nishpa rimanacucujpimi caishuj huauquicunaca pꞌiñarircacuna.

Richard Barber

Shinapish shuj huauquica: “Ñucaca mana abogadochu cani. Pero Yaya Diosta cazuna cashcataca allimi yachani. Paita cazushcata ricuchingapajca huauqui Rutherfordta cutin pushaj cachun agllana cashcatami crini” nircami (Salmo 18:25). Tiempohuanca huauqui Richard Barberca “chai huauqui chashna nishpa ama pꞌiñanacuchunmi ayudarca” nircami.

Alexander Macmillan

Huauqui Alexander Macmillanca Rutherfordhuanmi carcelpi carca. Huauqui Alexanderca: “Tandanacui tucurishca qꞌuipa cayandij punllaca huauqui Rutherfordca patata huajtashpami ñucataca: ‘Maquita llujchi’ nirca. Chashnami ñucaman shuj cartata curca. Chai cartapica: ‘RUTHERFORDCA PRESIDENTE, WISECA VICEPRESIDENTE, VAN AMBURGHCA SECRETARIOMI CAN. CUTIN BARBER, ANDERSON, BULLY Y SPILLCA DIRECTORCUNAMI CAN’ nishpami quillcashca carca. Chai huauquicunallatatajmi pushaj cachun agllashca carca” nircami.

CARCELMANTAMI LLUJSHIRCACUNA

Huauqui Rutherford paihuan caj 7 huauquicunapish carcelpimi catirca. Bibliamanta Yachacujcunaca cai huauquicunata llujshichingapajmi gentecunataca shuj documentopi firmacunata cuchun mañarcacuna. 700.000 yalli firmacunatami tandarcacuna. Chai firmacunataca gobiernomanmi cugrircacuna. Pero manaraj cujpimi cai 8 huauquicunataca 26 de marzo de 1919-ta carcelmanta llujchirca.

Huauqui Rutherford carcelmanta llujshijpica achca huauqui panicunami paita chasquircacuna. Rutherfordca paicunataca: “Cai experienciacunaca sinchi punllacunata ahuantangapajmi ayudan. Cancunapaj esfuerzocunaca mana ñucanchijta carcelmanta llujchingapajllachu cashca. Ashtahuanpish Jehová Diosta jatunyachingapajmi cashca. Caita rurashcamantami Yayitu Diosca cancunata achcata bendiciashca” nircami.

8 huauquicunata perdonashca cajpi o asha huatacunallata carcelpi saquishca cajpica autoridadcunaca mana alli gentecunami can nishpami juchachinman carca. Shinapish 14 de mayo de 1919-pica juezcunaca: “Juchachishcacunataca mana alli juzgashcacunachu. Ima culpata mana charishcamantami paicunaca carcelmanta llujshichishca canga” nircacunami. Ashtahuancarin contracunaca ña mana ashtahuan juchachircacunachu. Huauqui Rutherfordca * mana ima culpata charishcamantami Estados Unidospi tiyaj Tribunal Supremopi Diospaj pueblota difindishpa catirca. Jehová Diosca chashnami paipaj pueblota ayudacushcata ricuchirca.

HUILLASHPAMI CATIRCACUNA

Huauqui Macmillanca: “Señor jahua pachaman pushangacamaca mana maqui cruzashca saquirina carcanchijchu. Ashtahuanpish Señorpaj voluntad maijan cashcata yachangapajmi imata rurana cashcata cuenta japircanchij” nircami.

Huauqui panicunaca mana huillashpa cati tucurcacunachu. ¿Imamanta? Huauqui Rutherford caishuj 7 huauquicunapish carcelpi cajpimi shujtaj gentecunaca imprimina maquinacunataca tucui ñutushca carca. Chaimantami huaquin huauqui panicunaca desanimarishpa, huillanaca caipimi tucurishca yuyachin nircacuna.

Bibliamanta Yachacujcunaca gentecuna Diospaj gobiernomanta uyanata munashcatami yachasha nircacuna. Chaimantami huauqui Rutherfordca shuj conferenciata cugrirca. Huauqui panicunaca chai conferenciata uyachunmi tucui gentecunata invitarca. Chaimi huauqui Alexander Macmillanca: “Mana pi tandanacuiman shamujpica predicana tucurishcatami ricushun” nirca.

1919-pimi shuj periodicopica: “Huauqui Rutherfordca Los Ángeles llajtapimi ‘La esperanza para la humanidad angustiada’ nishca conferenciata cunga” nirca.

4 de mayo de 1919-tami huauqui Rutherfordca ungushca cashpapish Los Ángeles (California) llajtapi “La esperanza para la humanidad angustiada” nishca conferenciata curca. Chai tandanacuimanca 3.500 gentecunami rircacuna. Achcacunaca chai tandanacuipi junda cashcamantami ña mana yaicui tucurcacuna. Cayandij punllapish 1.500 gentecunami tandanacurcacuna. Achca gentecuna tandanacuiman rijpimi huauqui panicunaca gentecuna Diosmanta yachanata munashcata ricurcacuna.

Chai punllacunapica huauqui panicunaca tucui gentecunamanmi huillasha nircacuna. Chaimantami cunan punllacunapi testigo de Jehovacunaca muyundij Allpapi huillacunchij.

PREDICANGAPAJCA LISTOMI CARCACUNA

Watchtower revista de 1 de agosto de 1919-pica: “Septiembre quilla callaripica Cedar Point (Ohio) llajtapi shuj jatun tandanacuimi tiyanga” nircami. Misuri llajtamanta Clarence Beaty shuti joven huauquica: “Tucuicunami chai tandanacuipi cana canchij nishpami yuyarcanchij” nircami. Chai tandanacuipica 6.000 yalli huauqui panicunami tandanacurcacuna. Chashna achca tandanacunataca ni pi mana yuyarcacunachu. Ashtahuancarin 200 yalli gentecunami Erie nishca yacupi bautizarircacuna.

1 de octubre de 1919-pimi of The Golden Age revista llujshi callarirca

5 de septiembre de 1919-taca huauqui panicunaca ñami pichca punllata jatun tandanacuipi carcacuna. Chai punllaca huauqui Rutherfordca “Discurso a los colaboradores”nishca conferenciatami curca. Conferenciata cucushpaca The Golden Age * nishca revistami llujshinga. Cai revistapimi muyundij Allpapi ima tucushcata, imamanta chashna tucushcata Bibliahuan intindichinga nishpami huillarca.

Tucui Bibliamanta Yachacujcunaca mushuj revistahuanmi mana manchashpa predicana carcacuna. Shuj cartapica: “Tucui bautizarishcacunami predicana shuj jatun bendición cashcata yuyarina canchij. Cunanmi tucui gentecunaman pudishcata huillana canchij” nircami. Chaimantami Bibliamanta Yachacujcunaca cushilla predicai callarircacuna. Shinallataj diciembre quillamantami 50 mil yalli gentecunaca Awake! nishca revistata cada quilla cuchun mañarcacuna.

Nueva Yorkpimi shuj camionca The Golden Age nishca revistacunata aparishca can. Chai ladopimi chuscu huauquicunaca shayacun

1919 tucuri huatapica Diosta sirvijcunaca ima shina predicanatami alli yacharcacuna. Shinallataj chai tiempopica tucuri punllacunapi imalla tucunami ña pajtarishca carca. Por ejemplo, Malaquías 3:1 al 4-pi nishca shinaca Diosta sirvijcunaca huaquin jarcaicunatami charircacuna. Chai qꞌuipaca Jehová Diosca paita sirvijcunataca Babilonia jatun pueblomanta llujshichunmi ayudarca. Ashtahuanpish Jesusca chai tiempopica huaquin huauquicunatami “alli cazuj alli yuyaiyuj” sirvij nishpa shutichirca * (Apocalipsis 18:2, 4; Mateo 24:45, QC, 1989). Chaimantami Bibliamanta Yachacujcunaca predicangapaj listos carcacuna.

^ par. 13 Huauqui Rutherfordca abogado, juezmi carca. Chaimantami paitaca “Juez Rutherford” nincuna.

^ par. 22 1937 huatapica The Golden Age nishca revistataca Consolation nishpami shutichircacuna. Cutin 1946 huatapica Awake! nishpami shutichircacuna. 2018 huatapica quichua shimipica Rijchari nishpami shutichircacuna.