Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

Huauqui Rutherfordca caishuj huauquicunahuanmi Europa llajtapi can.

1920: Cien huatacuna huashaman

1920: Cien huatacuna huashaman

HUATA 1920 callaripica Diosta sirvijcunaca Diospaj obrata rurangapajmi cushilla carcacuna. Chaimantami 1920 huatapajca “Mandaj Diosca ñucaman fuerzata cujmi, ñuca cantanami” nishca shimicunata agllarcacuna (Salmo 118:14).

1920 callari huatapajca 225 publicadorcunami tiyarca. Pero qꞌuipaca 350 publicadorcunami tiyai callarirca. Chai huatapica 8 mil yalli publicadorcunami mashna horascunata huillashcata testigo de Jehovacunapaj oficina centralcunaman cacharcacuna. Paicunataca Jehovami bendiciarca.

CUSHILLAMI HUILLARCACUNA

21 de marzo de 1920 huatapimi Bibliamanta Estudiantecunapaj pushaj Joseph Rutherfordca “Millones que ahora viven no morirán jamás” nishca conferenciatami curca. Bibliamanta Estudiantecunaca tucui laya gentecunata invitangapajmi achcata esforzarircacuna. Paicunaca Nueva York llajtapi tiyaj jatun teatrotami cai tandanacuita charingapajca alquilarcacuna. Shinallataj casi 320 mil invitacioncunatami saquircacuna.

Cai periodicopica: “Millones que ahora viven no morirán jamás” nishca conferenciami llujshirca.

Chai teatropica 5 mil yalli gentecunami yaicurcacuna. Pero junda cashcamantami 7 mil gentecuna canllaman saquirircacuna. Bibliamanta Estudiantecunaca achcacuna tandanacunataca mana yuyarcacunachu. Inglés shimipi llujshishca The Watch Tower nishca revistapica: “Bibliamanta Estudiantecunapajca cai tandanacuimi tucui tandanacuicunamanta yalli jatun cashca” nircami (Cai revistataca españolpica Torre del Vigía nishpami rijsinchij).

Bibliamanta Estudiantecunaca cai conferenciata huillashcamantami rijsishca tucurcacuna. Chai tiempopica Diospaj Gobiernomanta gentecunaman ashtahuan huillana cashcata mana tucuita intindishpapish cushillami huillashpa catircacuna. Ida Olmstead huarmica 1902 huatapimi tandanacuicunaman ri callarirca. Paica: “Gentecuna huaquin bendicioncunata chari tucushcata yachashpami tucuicunaman huillangapaj esforzarircanchij” nircami.

PUBLICACIONCUNATAMI IMPRIMIRCACUNA

Huaquin publicacioncuna tiyachunmi Betelpi trabajaj huauquicunallataj imprimi callarircacuna. Paicunaca Myrtle calle 35-pimi shuj localta alquilarcacuna. Chai localca Nueva York (Brooklyn) llajtapi saquirij Betel cꞌuchullapimi carca. Randishca maquinacunataca chaipimi churarcacuna.

Leo Pelle y Walter Kessler huauquicunaca enero de 1920 huatapimi Betelpi sirvi callarircacuna. Walterca: “Imprimingapaj alquilashca localman chayajpica dueñoca ñucanchijtami ricushpa saquirirca. Dueñoca: ‘Shuj hora y mediami faltan almorzanaman ringapaj’ nircami. Chaimi paica ucu pisopi tiyaj librocunata llujchishpa ayudaichij nishpa mañarca” nircami.

Huauqui Leoca cayandij punlla ima tucushcatami huillarca: “Alquilashca edificiopaj pircacunatami pꞌichai callarircanchij. Chai pircacunaca dimastij suciomi cashcarca. Chashnataca nunca mana pꞌichashcarcanchijchu. Pero Diospaj cashcamantami pꞌicharcanchijlla” nircami.

La Torre del Vigía nishca revistata imprimingapaj máquina.

Asha semanacuna qꞌuipaca Diosta cushilla sirvij huauquicunaca La Torre del Vigía nishca revistatami imprimircacuna. Segundo pisopi tiyaj maquinapimi 1 de febrero de 1920 huatapi llujshishca revistacunataca 60 mil copiacunata llujchircacuna. Ucu pisopica shujtaj maquinatami churarcacuna. Chai maquinataca Acorazado nishpami rijsircacuna. Chai maquinapica The Golden Age nishca revistatami imprimi callarircacuna. Chai revistataca cunanca Rijchari nishpami rijsinchij. Chai revistaca 14 de abril de 1920-pimi punta cutin llujshirca. Huauquicuna sinchita trabajashcamantami Jehová Diosca bendiciarca.

“Pero Diospaj cashcamantami pꞌicharcanchijlla”

“TANDALLA CAUSASHUNCHIJ”

Diosta sirvijcunaca cutinmi cushilla tandalla predicai callarircacuna. Pero huaquincunaca 1917 huatamanta 1919 huatacunacamami Diospaj pueblomanta caruyashcacuna carca. Chai huatacunapi sinchi cajpipish paicunataca ¿ima shinataj ayudarcacuna?

1 de abril de 1920-pica La Torre del Vigía nishca revistapica, “Moremos en paz” nishca temami llujshirca. Chai temapica: “Diospaj espíritu santota charij huauqui panicunaca ñaupajman ima tucushcacunata cungarishpa shuj shinalla Diosta tandalla sirvishunchij” nircami.

Achca huauqui panicunami cai revistataca liyircacuna. Shuj cusa huarmica: ‘Shujtajcuna predicacujpipish ñucanchijca predicangapajca shuj huata yallitami ni imata mana rurashcanchij. Cunamantaca Diosta sirvinataca mana saquishunchu’ nircacunami. Pero paicunaca Diospaj obrapi trabajangapajmi achcata esforzarina carcacuna.

“ZG” NISHCA REVISTAMI LLUJSHIRCA

21 de junio de 1920 huatapimi Bibliamanta estudiajcunaca “ZG” revistata gentecunaman cungapaj shuj campañata rurarcacuna. Chai revistaca El misterio terminado (The Finished Mystery) * nishca libromanta surcushca informacionmi carca. Chai librotaca 1918 huatapimi gentecunaman ama cuchun jarcarcacuna. Pero huauqui panicunaca achca librocunatami huaquichishcacuna carca.

Chai campañapi predicangapajca mana precursorcunallata invitarcacunachu. Ashtahuanpish tucui publicadorcunatapishmi invitarcacuna. Shuj publicacionpica: “Congregacionpi bautizarishca tucui huauqui panicunami predicacionpi participai tucuncuna. Tucuicunami cashna nina canchij ‘ZG revistataca gentecunamanmi saquina canchij’” nircami. Huauqui Edmund Hooperca: “Cai revistahuanmi punta cutin huasin huasin huillai callarircanchij” nishpami parlarca. Shinallataj paica: “Tucui gentecunaman Diosmanta huillana cashcatami intindircanchij” nircami.

EUROPAPIMI CUTIN PREDICAI CALLARIRCACUNA

Bibliamanta Estudiantecunaca Primera Guerra Mundial tiyashcamantami shujtaj llajtacunapi causaj huauqui panicunahuanca mana parlai tucurcacuna. Chaimi huauqui Rutherfordca cutin huillashpa catichun paicunataca animarca. 12 de agosto de 1920 huatapimi Rutherfordca caishuj chuscu huauquicunahuan Gran Bretañata, Europa continentalta, Oriente Medio llajtacunata visitai callarirca.

Huauqui Rutherford Egipto llajtapimi can.

Bibliamanta Estudiantecunaca Gran Bretaña llajtapimi jatun quimsa tandanacuita charircacuna. Shujtaj 12 tandanacuicunatapishmi charircacuna. Chai tandanacuicunapica casi 50 mil gentecunami tandanacushcacuna carca. La Torre del Vigía revistapica: “Tucuicuna alli apanacushcamanta Diospaj obrapi trabajangapaj esforzarishcamantami tandalla cushilla sintirishcacuna. Maijancunaca desanimado cashpapish contentosmi sintirishcacuna” nircami. París llajtapica huauqui Rutherfordca: “Millones que ahora viven no morirán jamás” nishca conferenciatami cutin curca. Chai conferenciata uyanaman achcacuna rishcamantami ña mana pi yaicui tucurcacuna. Tandanacui tucurishca qꞌuipaca 300 gentecunami chaimanta ashtahuan yachasha nircacuna.

Royal Albert Hall de Londrespi tiyaj letrero. Chai letreropica huauqui Rutherford cugrishca conferenciapaj temami can.

Asha semanacuna qꞌuipaca huaquin huauquicunaca Atenas, El Cairo y Jerusalén llajtacunatami visitarcacuna. Bibliamanta ashtahuan yachasha nij gentecunata atindingapajmi huauqui Rutherfordca Jerusalén cꞌuchullapi saquirij Ramala pueblopi publicacioncunata imprimingapaj shuj almacenta pascarca. Qꞌuipaca paica Europamanmi cutin tigrarca. Europa Central llajtapimi publicacioncunata imprimishpa catingapaj shuj oficinata pascarca.

LLAQUICHISHCAMANTAMI DENUNCIARCACUNA

Septiembre de 1920 huatapica The Golden Age número 27 revistatami llujchircacuna. Chai revistapimi 1918 huatapi Bibliamanta Estudiantecunata catirashpa llaquichishcata parlarca. Acorazado nishca maquinaca imprimishpallami pasarca. 4 millones yalli copiacunatami imprimirca.

Emma Martinta policiacuna llujchishca foto.

Cai revistapica Emma Martin panimantami parlarca. Paica Estados Unidos llajtapi saquirij San Bernardino (California) llajtamanta precursorami carca. 17 de marzo de 1918 huatapimi cai panica Edward Hamm, Edward Sonnenburg y Ernest Stevens huauquicunahuan Bibliamanta Estudiantecunapaj tandanacuiman rirca.

Chai tandanacuimanca fiscaliapi trabajaj shuj runami rishcarca. Paica: “Fiscalía mandashcamantami leyta cazucushcata mana cazucushcata ricungapaj cai tandanacuimanca shamurcani” nircami. Chai tandanacuipimi cai runaca El misterio terminado nishca librota japirca. Chai librotaca leypica ama ashtahuan llujchichunmi mandashcarca. Chaimi cai runaca chai libropaj copiacunata shujtajcunaman cungapaj llujchishcata ricurca. Chashnami denunciangapajca ña pruebacunata charirca. Asha punllacuna qꞌuipaca Emma Martin panita caishuj quimsa huauquicunatapishmi prezupi churarcacuna.

Cai panitapish cai quimsa huauquicunatapish quimsa huatacunapaj sentenciashpami carcelpi churarcacuna. Chai sentenciata cambiachunmi paicunaca juezcunata cutin cutin mañarcacuna. 17 de mayo de 1920 huatapi chai juiciota pirdishcamantami cai quimsa huatapaj churashca sentenciata pajtachi callarircacuna. Pero mana yuyashcapimi shuj cambio tiyarca.

20 de junio de 1920 huatapimi huauqui Rutherfordca San Francisco llajtapi shuj jatun tandanacuipica cai panihuan, huauquicunahuan ima tucushcata parlarca. Tandanacuiman rijcunaca Rutherford ima parlashcata uyashpami Estados Unidosmanta presidenteman shuj oficiota cacharcacuna. Chai oficiopica: ‘Emma Martintaca yangamanta juchachishpa, leyta mana cazun nishpami carcelpi churashcacuna. Agentecunapish paitaca carcelpi churangapajmi shuj trampata rurashcacuna’ nircami.

Cayandij punllaca Estados Unidosmanta presidentemi pani Emmata y caishuj quimsa huauquicunatapish carcelmanta llujchichun mandarca.

1920 tucuri huatapajca oficina centralcunapica achca trabajomi tiyarca. Chai huatapica Bibliamanta Estudiantecunaca Diospaj Gobiernollami sumaj causaita cai Allpaman apamunga nishpami huillajcuna carca (Mateo 24:14). 1921 huatapajcarin ashtahuanmi huillai tucurcacuna.

^ par. 18 Estudios de las Escrituras nishcaca canchis librocunatami charirca. Canchis o tucuri libroca El misterio terminado nishcami carca. Qꞌuipaca cai libroca Zion’s Watch Tower nishca revista shinami llujshirca. Chai revistataca “ZG” nishpami rijsircacuna. “Z” letraca Zion’s Watch Tower callari letratami ricuchirca. Cutin “G” letraca abecedariopaj canchis letratami ricuchirca. Shinallataj El misterio terminado nishca libroca canchis o tucuri librotami ricuchirca. “ZG” revistaca 1 de marzo de 1918 huatapimi llujshirca.