Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 1

Biblia verdadta nishcapimi confianchij

Biblia verdadta nishcapimi confianchij

2023 HUATAPAJ VERSO: “Quiquinpaj tucui shimicunaca ima mana pandachu tucuimi alli” (SALMO 119:160).

CANTO 96 Bibliaca Dios cushca valishca regalomi

CAITAMI YACHASHUN a

1. ¿Achca gentecunaca imamantataj Bibliapi mana confiancuna?

 CUNAN punllacunapica achca gentecunaca politicocunata, cientificocunata, jatun negociocunata charijcunata respetashpapish paicunapi confianata o mana confianataca mana yachancunachu. Ashtahuanpish religioncunata pushajcuna llullashcamantami paicunapipish mana confiancuna. Chaimantami achca gentecunaca Biblia verdadta nishcatapish mana crincuna.

2. Salmo 119:160-pi nishca shinaca ¿imatataj tucui shunguhuan crinchij?

2 Jehová Diosca cashcata rurajmi can. Chaimantami Diosta sirvijcunaca pai siempre verdadta nishcata, ñucanchij allipajllataj yachachij cashcata tucui shunguhuan crinchij (Salmo 31:5; Isaías 48:17). Biblia ima mana panda cashcatapishmi tucui shunguhuan crinchij (Salmo 119:160-ta liyipai). Bibliamanta yachaj shuj runaca: “Yayitu Dios nishcacunaca tucuimi cierto can. Chai nishcacunaca siempremi pajtarin. Diosta sirvijcunaca Diospi tucui shunguhuan confiashcamantami pai nishcacuna cierto cashcatapish crincuna” nircami. Ñucanchijpish cai nishcacunahuanmi de acuerdo canchij.

3. ¿Cai yachaipica imatataj yachashun?

3 ¿Shujtaj gentecunapish Bibliapi crichunca ima shinataj paicunata ayudana canchij? Cai yachaipica quimsa yuyaicunatami yachashun. Chai yuyaicunahuanmi paicunata ayudai tucunchij. Puntapica, Bibliapi Dios quillcachishcacuna cunancama igual cashcatami ricushun. Ishquipica, Bibliapi tiyaj profeciacuna pajtaricushcatami yachashun. Quimsapica, Bibliapi tiyaj consejocuna ñucanchijta ayudai tucushcatapishmi yachashun.

BIBLIAPAJ NISHCACUNATACA MANA CAMBIASHCACUNACHU

4. ¿Huaquin gentecunaca Biblia cambiashca cashcataca imamantataj crincuna?

4 Jehová Diosca paipaj Shimita quillcachunca 40 runacunatami agllarca. Pero chai runacunapaj quillcashcacunaca cai tiempopica ña mana tiyanchu. Ashtahuanpish cunan punllacunapica chai quillcashcacunapaj copiacunallatami charinchij. Chaita yachashpaca achca gentecunaca: “¿Bibliapaj nishcacunaca chaillatajchu can?” nishpami tapurincuna. Pero ¿ñucanchijcunaca Bibliapaj nishcacuna mana cambiashcataca imamantataj seguros canchij?

Genesismanta Malaquiascama nishca librocunata copiajcunaca tucuita alli copiangapajmi esforzarircacuna. (Párrafo 5-ta ricui).

5. ¿Genesismanta Malaquiascama nishca librocunataca picunallataj copiarcacuna? (Página 1-pi tiyaj fotomanta parlapai).

5 Jehová Diosca paipaj Shimi ama chingarichunca Israelpaj reycunata paipaj Shimita copiachunmi mandarca. Levitacunatapish paipaj Shimita tucui puebloman yachachichunmi mandarca (Deuteronomio 17:18; 31:24-26; Nehemías 8:7). Babiloniocuna judiocunata prezu apashca qꞌuipaca huaquin quillcajcunapish Genesismanta Malaquiascama nishca librocunatami copiai callarircacuna (Esdras 7:6). Chai quillcajcunaca tucuitami cuidadohuan copiajcuna carca. Paicunaca ama pandaringapajca hasta palabracunata, letracunatapishmi contashpa churajcuna carca. Chashna rurashpapish juchayujcuna cashcamantami ashitota pandarircacuna. Pero paicuna achca copiacunata rurashcamantami maillapi pandarishcata cuentata cushcacuna. Caimanta parlashpa catishun.

6. ¿Bibliapaj ñaupa copiacunapi maillapi pandarishcataca ima shinataj yachaj chayashcacuna?

6 Bibliamanta estudiaj yachaj runacunaca Bibliata copiajcuna maillapi pandarishcatami cuentata cushcacuna. Caita intindingapajca cai catij ejemplopi yuyashun. 100 runacunaca shuj paginatami copiai callarincuna. Pero paicunapuramanta shujca chai paginamanta copiacushpami ashata pandarishca. ¿Chai runa maillapi pandarishcata yachangapajca imatataj rurana canchij? Bueno chai tucui copiacunata comparashpami maillapi pandarishcata ricui tucunchij. Bibliamanta yachaj runacunapish chashnallatajmi rurashcacuna. Paicunaca Bibliamanta ñaupa quillcashcacunata comparashpami quillcajcuna maillapi pandarishcata cuentata cushcacuna.

7. ¿Bibliapaj librocunata copiajcuna cuidadohuan copiashcataca ima shinataj yachanchij?

7 Bibliata copiajcunaca achca cuidadohuan quillcangapajmi esforzarircacuna. Cunanca shuj ejemplota ricushun. Genesismanta Malaquiascama nishca librocunataca huata 1008 o huata 1009-pimi tucuita copiarcacuna. Chai copiacunataca Códice de Leningrado nishpami rijsircacuna. Pero huaquin huatacuna huashamanca ashtahuan ñaupa copiashcacunatami tarircacuna. Chai ñaupa quillcashcacunataca Códice de Leningradota 1.000 huatacuna manaraj quillcajpimi ña copiashcacuna carca. Caita yachashpaca huaquin gentecunaca: “1.000 huatacuna pasashca huasha copiacunaca ña mana igualchu canga” nishpachari yuyangacuna. Pero yachaj runacunaca Códice de Leningrado nishca quillcashcacunata ashtahuan ñaupa quillcashcacunahuan comparashpami, quillcajcuna ashalla palabracunata cambiashpapish, chai mensajellatataj churashcata ricurcacuna.

8. ¿Mateomanta Apocalipsiscama librocunamantaca huaquin yachaj runacunaca imatataj nishcacuna?

8 Jesuspaj callari discipulocunapish Mateomanta Apocalipsiscama nishca librocunatami achca cuidadohuan copiai callarircacuna. Chai 27 librocunataca tandanacushpa yachangapaj, gentecunaman predicangapajpishmi utilizajcuna carca. Bibliamanta yachaj shuj runaca: “Mateomanta Apocalipsiscama librocunamantaca siglo primeropi quillcashca shujtaj librocunatapish yalli ashtahuan copiacunami tiyan” nircami. Mateomanta Apocalipsiscama parlaj shuj libropipish: “Bibliapaj shuj alli traduccionca ñaupa quillcachishcacunapaj mensajellatatajmi charin” ninmi (Anatomy of the New Testament).

9. ¿Isaías 40:8-pica Diospaj Shimimantaca imatataj yachachin?

9 Bibliata copiajcuna cuidadohuan tucuita rurashcamantami cunan punllacamaca ñaupa quillcachishcacunapaj mensajeta charinchij. b Jehová Diosllatajmi paipaj Shimita ama cambiachun chashna cuidarca (Isaías 40:8-ta liyipai). Pero huaquin gentecunaca Bibliapaj nishcacunata mana cambiashcata ricushpapish Biblia, Diosmanta shamushcataca mana crincunachu. Cunanca Yayitu Diosllataj Bibliata quillcachishcata cringapajca shujtaj yuyaicunatami ricushun.

BIBLIAPI TIYAJ PROFECIACUNACA SIEMPREMI PAJTARIN

Left: C. Sappa/DeAgostini/Getty Images; right: Image © Homo Cosmicos/Shutterstock

Bibliapi tiyaj profeciacunaca ñaupa punllacunapimi pajtarirca. Cunan punllacunapipishmi pajtaricun. (Párrafos 10 y 11-ta ricui). d

10. Ña pajtarishca shuj profeciamanta parlapai (2 Pedro 1:21) (fotocunamantapish parlapai).

10 Bibliapi tiyaj huaquin profeciacunataca pajtarinapaj achca huatacuna faltajpimi ña quillcashcacuna carca y tiempo qꞌuipaca chai tucui profeciacunami pajtarirca. Jehová Diosllataj chai profeciacunata quillcachishcamantami chashna pajtarirca (2 Pedro 1:21-ta liyipai). Babilonia jatun llajtamanta Bibliapi imata huillashcata yuyarishun. Babilonia llajta tucurinapaj 200 huatacuna yalli faltajpimi Jehová Diosca profeta Isaiastaca Babilonia llajta tucuchishca cana cashcata quillcachirca. Isaiasca mandaj Ciro chashna tucuchina cashcata, ima shina chaita rurana cashcatapishmi huillarca (Isaías 44:27-45:2). Qꞌuipapish Isaiasca Babilonia llajta rumi montonlla saquirina cashcata, chaipi pi mana ña causana cashcatapishmi huillarca (Isaías 13:19, 20). Chai nishcacunaca tiempohuanca tucuimi pajtarirca. Jesús manaraj huacharijpi huata 539-pica medocuna y persacunaca tucui Babilonia llajtatami tucuchircacuna. Cunan punllacunapicarin chai llajtaca rumi montonllami saquirishca (Cushilla causai nishca libropi yachai 03-pi, punto 5-pica “Babilonia tucuchishca canatami Bibliapica huillarca” nishca videota ricui).

11. ¿Daniel 2:41 al 43-pi tiyaj profeciaca ima shinataj pajtaricun?

11 Bibliapi tiyaj shujtaj profeciacunaca cunan tiempopipishmi pajtaricun. Por ejemplo, Daniel libropica Reino Unido y Estados Unidospaj gobiernocuna ima shina cana cashcatami huillarca (Daniel 2:41-43-liyipai). Chai profeciapica cai ishqui gobiernocuna hierro shina asha sinchi cana cashcata, shinallataj lodo shina asha urmanalla cana cashcatami huillarca. Cai punllacunapica cai ishqui gobiernocuna chashna tucushcatami ricushcanchij. Por ejemplo, cai ishqui llajtacunaca ishqui guerra mundialcunatami misharcacuna. Ashtahuanpish sinchi armamentocunatapishmi charincuna. Chashna cajpipish chai llajtacunapi causaj gentecunaca protestashpa, gobiernopaj contra jatarishpami gobierno ama tucuipi sinchi cachun saquishcacuna. Politicamanta parlaj shuj runaca: “Estados Unidospi causaj gentecunaca gobiernohuanca mana tucuipi de acuerdo cancunachu. Chaimantami Estados Unidos shuj avanzado llajta cashpapish mana tucuipi sinchi cashca” nircami. Reino Unidopaj gobiernopish chashnallatajmi tucushca. Cai tucuri huatacunapica chai llajtapaj gobiernopish, chai llajtapi causaj gentecunapish Unión Europeamanta chꞌican chꞌican yuyaicunatami charishcacuna. Cai llajtacunapi causaj gentecunaca gobiernocunata mana tucuipi apoyashcamantami cai ishqui gobiernocunaca mana tucuipi sinchi cashcacuna.

12. ¿Bibliapi tiyaj profeciacuna ña pajtarishcata ricushpaca imatataj tucui shunguhuan crinchij?

12 Bibliapi tiyaj huaquin profeciacuna ña pajtarishcata ricushpaca shujtaj profeciacunapish shamuj punllacunapi pajtarigrishcatami tucui shunguhuan crinchij. Ñucanchijpish Salmota quillcaj shuj runa shinami sintirinchij. Paica: ‘Quiquin quishpichinapimi shuyani. Quiquin nishcacunapimi ñuca shunguta churani’ nircami (Salmo 119:81). Jehová Diosca ñucanchijta cꞌuyashcamantami Bibliapica alaja bendicioncunata cugrishcata huillashca (Jeremías 29:11). Chai esperanzata charishcamantami Jehová Diospi tucui shunguhuan confianchij. Runacuna ñucanchijta mana quishpichi tucushcataca allimi intindinchij. Chaimantami Bibliapi crishpa catingapajca Bibliapi tiyaj profeciacunata estudiashpa catina canchij.

BIBLIAPI TIYAJ CONSEJOCUNACA TUCUICUNATAMI AYUDAN

13. ¿Bibliapaj consejocunapica imamantataj confiai tucunchij?

13 Bibliapi tiyaj consejocunaca achca gentecunatami ayudashca, chaimantami Bibliapi confiai tucunchij (Salmo 119:66, 138-ta liyipai). Por ejemplo, huaquin cusa huarmicunaca divorciarinatami yuyashcacuna carca. Pero Bibliapi tiyaj consejocunata catishcamantami cunanca cushilla, tandalla causacuncuna. Paicunapaj huahuacunapish cushilla, allimi sintirincuna (Efesios 5:22-29).

14. ¿Jackpaj ejemplomantaca imatataj yachai tucungui?

14 Bibliapi tiyaj consejocunata catishcamantami millai gentecunapish paicunapaj causaita cambiai tucushcacuna. Jackpaj ejemplopi yuyashunchij. c Paica tucui presocunamanta yallitaj jiriza, dimastij millaimi carca. Chaimantami paita huañuchichun sentenciashcacuna carca. Pero shuj punllaca Jackca Bibliamantami yachai callarirca. Testigocuna paita cꞌuyaihuan tratashcata ricushpami Bibliamanta yachanata decidirca. Bibliapi tiyaj consejocunata paipaj causaipi asha asha pajtachishpaca paipaj causaitami cambiai callarirca. Tiempohuancarin paica bautizarircami. Chaimi Diospaj Gobiernomanta shujtaj prezucunaman predicaj carca. Chuscu prezucunatacarin Jehová Diosta rijsichunmi ayudarca. Jackta huañuchina punlla chayajpica paipaj abogadoca: “Jackca 20 huatacuna huashaman shinaca mana canchu. Paica testigo de Jehovacunahuan Bibliata yachashcamantami paipaj causaita cambiarca” nircami. Jackta huañuchijpipish paimantaca achcatami yachai tucunchij. Paipaj ejemplota ricushpaca ñucanchijpish Diospaj Shimita yachashpa, chaipi tiyaj consejocunata catishpaca cambiai tucushcatami cuentata cunchij (Isaías 11:6-9).

Bibliapi tiyaj consejocunaca chꞌican chꞌican gentecunatami ayudashca. (Párrafo 15-ta ricui). e

15. ¿Diosta sirvijcunaca shujtaj gentecunamantaca imapitaj chꞌican canchij? (Fotomanta parlai).

15 Bibliapi tiyaj consejocunata pajtachishcamantami Diosta sirvijcunaca tandalla, tranquilos causacunchij (Juan 13:35; 1 Corintios 1:10). Pero cai mundopi tiyaj gentecunaca politicamanta, razacunamanta, chꞌican chꞌican costumbrecunata charishcamantami chꞌicanyarishpa causancuna. Chaimantami testigo de Jehovacuna shuj shinalla causacujta, cꞌuyanacujta ricushpaca achcata mancharincuna. Africamanta Jean shuti jovenpaj ejemplopi yuyashun. Paipaj llajtapi guerra tiyai callarishcamantami paica ejercitoman rirca. Pero qꞌuipaca shujtaj llajtaman miticushpami rina carca. Chaipica testigo de Jehovacunatami rijsirca. Jeanca: “Ñuca llajtata difindingapajmi macanacusha nishpami yuyaj carcani. Pero Bibliapica alli religionta catijcuna politicapi, guerracunapi mana chagrurina cashcatami yacharcani. Chaita yachaj chayashpaca Jehová Diosman ñuca tucui causaita minganatami decidircani” ninmi. Cai jovenca shujtaj raza gentecunahuan macanacunapaj randica cunanca tucuicunamanmi ñalla sumaj causai tiyagrishcata huillacun. Bibliapi tiyaj consejocunata yachashpaca chꞌican chꞌican gentecunami cambiai tucushcacuna. Caita ricushpaca Bibliapi confiai tucushcatami cuentata cunchij.

BIBLIA VERDADTA NISHCAPI CONFIASHPA CATISHUNCHIJ

16. ¿Bibliapi confiashpa catingapajca imamantataj cunanmanta esforzarina canchij?

16 Cai mundopica ashtahuan llaquicunami tiyanga. Chaipica sinchi feta charinatami minishtishun. Chai tiempopica Bibliapi ama crichun, alli cazuj alli yuyaiyuj huauquicunapi ama confiachunmi gentecunaca ñucanchijta pandachisha ningacuna. Pero Biblia verdadta yachachishcata tucui shunguhuan crishpaca chashna pandachichunca mana saquishunchu. Chaipaj randica tucuringacama Jehová Diosta tucuipi cazungapajmi esforzarishun (Salmo 119:112). Shujtajcunamanpish Bibliapi confiachun yachachicushpaca ima pingaita mana charishunchu (Salmo 119:46). Ashtahuancarin sinchi llaquicuna ricurijpipish, contracuna catirashpa llaquichijpipish pacienciahuan, cushicuihuanmi ahuantashun (Colosenses 1:11; Salmo 119:143, 157).

17. ¿2023 huatapaj agllashca versoca imatataj yuyachinga?

17 Jehová Dios Bibliapi verdadta yachachishcamantami achcata agradicinchij. Cai millai mundopi causacushpapish Diospaj Gobierno ñalla shuj alaja causaita apamunatami yachanchij. Chaimantami cushilla, tranquilo sintirinchij. Cai 2023 huatapaj agllashca versoca Biblia verdadta yachachishcatami yuyachinga. Chaita amataj cungaringapaj esforzarishpa catishunchij (Salmo 119:160).

CANTO 94 Cambaj Shimita cushcamanta pagui Jehová

a 2023 huatapaj versotaca Salmo 119:160-mantami japishcanchij. Chaipica: “Quiquinpaj tucui shimicunaca ima mana pandachu tucuimi alli” ninmi. Ñucanchijcunaca cai shimicunataca tucui shunguhuanmi crinchij. Pero achca gentecunaca Biblia mana cierto cashcata, Bibliapaj consejocunapish mana ayudaj cashcatami crincuna. Cai yachaipica imamanta Bibliapi cri tucushcata yachangapajca quimsa yuyaicunatami yachashun. Chai yuyaicunahuanca alli shungu gentecunata Bibliapi crichunmi ayudai tucushun.

b Bibliata ima shina cuidashcata yachangapajca jw.org paginapi “Bibliamanta, historiamanta” nishcaman yaicui.

c Cai yachaipica huaquin shuticunatami cambiashcanchij.

d FOTOCUNAMANTA: Jehová Diosca Babilonia jatun llajta rumi montonlla saquirina cashcatami huillarca.

e FOTOCUNAMANTA: Shuj jovenca gentecunahuanmi macanacuj carca. Pero Bibliata yachashcamantami sumajta causanata yacharca. Cunanca shujtajcunatapish chashnallataj causachunmi ayudacun.