“Tayta-mamaykitayá kuyay hinaspa kasukuy, hinaspaqa ñuqa Jehova a Diospa qunay allpapim unay wata kawsakunki” (Exodo 20:12, Musuq allpa pachapi kawsaqkunapaq biblia).

 ‘Tayta-mamaykitam respetanki, chaynapi ñuqa Tayta Diospa qunay allpapi unay wata kawsanaykipaq’ (Exodo 20:12, Chuya Qellqa 2012).

 Diosmi Israel runakunata kamachirqa tayta-mamankuta kuyaspa kasukunankupaq. Chay kamachikuyta kasukuspankuqa Diospa qusqan allpapim unay wata kawsakunanku karqa, chayraykupiwanmi chay kamachikuytaqa kasukunanku karqa. Israel runakunaman Diospa qusqan kamachikuyta kunan tiempopi kasukunapaq manaña obligasqa kaptinchikpas hinallam Diospa nisqanqa yanapawanchik. Yanapawanchikqa bibliapa nisqankuna allinninchikpaq kasqanraykum, aswanraqmi yanapawanchik Dios serviqkunataqa (Colosenses 3:20).

 Wawa-churikunaqa hayka watayuqña kaspankupas tayta-mamankutaqa kuyaspam kasukunku, hinaspapas respetankum (Levitico 19:3; Proverbios 1:8). Hatunyaruspa sapaq familiayuqña kaspankupas hinallam tayta-mamankutaqa yuyanku, hinaspapas yanapankum. Sichu tayta-mamanku yuyaqña kaptinqa allintam atiendenku, qullqichan pisiptinpas yanapaykunkum (Mateo 15:4-6; 1 Timoteo 5:4, 8).

 Israel runakunaqa taytankutapas chaynataq mamankutapas kuyaspam kasukunanku karqa, chaywanmi sutilla karqa mamankutapas kuyaspa kasukusqanku (Proverbios 6:20; 19:26). Kunan tiempopi wawa-churikunapas chaynam kananku.

 Chaywanpas tayta-mamata kasukuymanta kamachikuytaqa manam lliwpichu kasukuqku. Diospa chiqnisqan kaqkunata ruwanankupaq niptinkuqa Israel runakunaqa manam kasukuqkuchu tayta-mamankutapas nitaq huk runakunatapas (Deuteronomio 13:6-8). Kunanpas Diosta serviqkunaqa ‘runakunamantaqa Diostam kasukunanku’ (Hechos 5:29).

 Israel runakunapaq Moisesman Diospa qusqan kamachikuypim nirqa churi-wawakuna tayta-mamankuta kuyaspa kasukuspankuqa unay watakuna allin kawsakunankumanta (Deuteronomio 5:16). Kasukuspankuqa manam leypa nisqanman hinachu castigasqa karqaku. Chay kamachikuyta mana kasukuqkunatam ichaqa castigaqku (Deuteronomio 21:18-21). Chay kamachikuykunapa nisqanqa hayka tiempoña pasaruptinpas manam cambianchu (Efesios 6:1-3). Kallpanchikpiraq utaq yuyaqña kaspapas Diostaqa kasukunchikmi. Chaynaqa, sichu Diosta hinaspa tayta-mamanchikta kasukusun hinaspaqa unay watakunam kawsakusun. Aswanraqmi hamuq tiempopiqa Diospa prometewasqanchikman hina wiña-wiñaypaq kawsakusun (1 Timoteo 4:8; 6:18, 19).

 Exodo 20:12 nisqanpi kamachikuymantam wakin kamachikuykunamantaqa aswan allinta yachachwan (Exodo 20:1-17). Kay kamachikuypa ñawpaqninpi kaq kamachikuykunaqa nirqa Jehova Diosllata yupaychanankumantam. Qatiqnin kamachikuykunapiñataqmi nirqa runamasinkuta mana sasachaspa hawka kawsakunankupaq, hukwan mana pierdekunankupaq nitaq mana suwakunankupaq. Chaymi wakinkuqa ninku “tayta-mamaykitayá kuyay hinaspa kasukuy” nisqan kamachikuyqa wakin kamachikuykunawan tupasqanta.