1-3. (1) ¿Imatam tarpuqqa ruwan cosechananpaq sapallan mana haypakuspan? (2) ¿Ima sasachakuypim Jesus tarikurqa 33 watapi hinaspa imatam ruwarqa?

 HUK runam anchata kallpanchakuspan kawsayta tarpururqa. Sumaqllataña wiñamuptinmi kusikuyllawanña qawarqa, qawarqataqmi imayna puqusqantapas. Ichaqa kawsay achkata rururusqanraykum sapallan cosechananpaqqa mana haypakurqachu. Chaymi tantiarurqa peonkunata maskaspan cosechananpaq.

² Chay chakrayuq runa hinam Jesuspas sasachakuypi tarikurqa kawsarimusqan qipata 33 watapi. Kay pachapi kachkaspan muguta tarpuchkaq hina  chiqapmanta willakusqanmi allinta rurururqa, chaymi qatiqnin kayta munaq runakunata cosechapi hina huñunan karqa (Juan 4:35-38). ¿Imatam Jesus ruwarqa? Manaraq hanaq pachaman richkaspanmi Galilea urqupi kachkaspan qatiqninkunata kamachirqa aswan achka llamkaqkunata maskanankupaq, kaynatam nirqa: “Chaynaqa llapallan nacionpi runakunaman rispayá yachachimuychik qatiqniykunaña kanankupaq [...]. Yachachimuychikyá tukuy ima kamachisqaykunata kasukunankupaq”, nispa (Mateo 28:19, 20).

³ Chayna kamachisqanta kasukuspam Cristopa chiqap qatiqnin kasqanchikta qawachinchik. Chayraykuyá kay kimsa tapukuykunamanta yachaykusun: ¿Imanasqataq Jesus kamachirqa aswan achka llamkaqkunata maskanankupaq? ¿Imaynatam qatiqninkunata Jesus yanaparqa chayta ruwanankupaq? ¿Imatam ñuqanchikpas ruwananchik?

4, 5. ¿Imanasqataq Jesusqa mana tukurqachu Diosmanta willakuy qallarisqanta? ¿Pikunataq willakunanku karqa hanaq pachaman kutikuptin?

⁴ Jesusqa yacharqam 29 watapi Diosmanta willakuy qallarisqanta mana tukunanta. Manañam unayñachu kay pachapi kanan karqa, chaymi achka llaqtakunapiqa hinaspa achka runakunamanqa Diospa gobiernonmanta willaytaqa mana atinmanchu karqa. Arí, Jesusqa judiokunaman hinaspa paykunapa religionninman yaykuqkunallamanmi astawanqa willakurqa, paykunamantam biblia nin ‘chinkasqa ovejakuna hina  kaq Israel nacionniyuqkuna’ kasqanta (Mateo 15:24). Chaywanpas, ‘chinkasqa ovejakunaqa’ lliw Israel nacionpim chiqisqa tarikurqaku, chay nacionqa hatunmi karqa. Chaymantapas tiempo pasaptinmi sumaq willakuyqa enteron allpapi willakusqa kanan karqa (Mateo 13:38; 24:14).

⁵ Wañukusqan qipata achka llamkay kananmanta yachaspanmi kasukuq 11 apostolninkunata Jesus nirqa: “Chiqaptapunim nikichik, pipas ñuqapi iñiqqa ñuqapa ruwasqaykunatapas ruwanqam, taytayman risqayraykum ruwasqaykunamantapas aswan mastaraq ruwanqa”, nispa (Juan 14:12). Hanaq pachaman Jesus kutinan kaptinmi qatiqninkunaña Diosmanta willakuspanku yachachinanku karqa (Juan 17:20). Humilde kaspanmi Jesusqa yacharqa qatiqninkunapa ruwasqanqa paypa ruwasqanmanta aswan ‘masraq’ kananta. ¿Imaynataq chayqa kanman karqa? Kimsa ruwaykunapim chayna karqa. Qawasunyá.

6, 7. (1) ¿Imakunapitaq Jesuspa qatiqninkunapa ruwasqankuqa paypa ruwasqanmantapas masraq kanan karqa? (2) ¿Imaynatam qawachinchik qatiqninkunapi Jesuspa confiasqanqa allinpuni kasqanta?

⁶ Jesuspa qatiqninkunaqa aswan achka llaqtakunamanmi chayananku karqa. Kunanqa tukuy hinastinpim willakuchkanku, manam Jesuspa willakusqan llaqtakunallapichu. Chaymantapas aswan achka runakunamanmi willakunanku karqa. Jesuspa saqisqan aslla qatiqninkunamanmi chaylla yapakururqa waranqantin runakuna (Hechos 2:41; 4:4). Kunanqa millonnintinñam kachkanku, sapa watam bautizakunku waranqantin runakuna. Jesuspa qatiqninkunaqa aswan unay tiempotaqmi willakunanku karqa, paypa  kimsa wata parten willakusqanmanta yaqa iskay waranqa wataña pasaruptinpas hinallam kunankama willakuchkanku.

⁷ ‘Ruwasqaykunamantapas aswan mastaraqmi ruwankichik’ nispanmi Jesusqa qawachirqa qatiqninkunapi confiasqanta. Chaywanmi kamachichkarqa Diospa gobiernonmanta “sumaq willakuyta” willakunankupaq hinaspa yachachinankupaq (Lucas 4:43). Jesusqa yacharqam chay kamachisqanta ruwanankuta. Chayqa, ¿ima ninantaq ñuqanchikpaq? Tukuy sunquwan hinaspa kallpawan willakuspanchikmi qawachichkanchik ñuqanchikpi Jesus confiasqanqa allin kasqanta. ¿Manachu chayqa sumaq ruway? (Lucas 13:24).

8, 9. ¿Imata ruwaypim Jesusqa astawan kallpanchakurqa? ¿Imaynatam qatipakuchwan?

⁸ Jesusqa qatiqninkunatam allinta yachachirqa Diosmanta willakunankupaq. Paymi puntataqa willakurqa (Lucas 6:40). Willakuyninta valorasqanmantam 8 kaq yachachikuypi yachamurqanchik. Kunanñataq piensasun willakuqmasinkunapi. Paykunaqa rikurqakum quchapa patanpi, urqukunapi, llaqtakunapi, mercadokunapi, wasin-wasin hinaspa maypipas willakusqanta (Mateo 5:1, 2; Lucas 5:1-3; 8:1; 19:5, 6). Chaymantapas qawarqakum tutapaymanta tutaykuqkama willakusqanta. Jesusqa manam tiempon kaptillanchu utaq munarispallanchu willakurqa (Lucas 21:37, 38; Juan 5:17). Qatiqninkunaqa cuentatachá qukurqaku runakunata anchata kuyaspan yachachisqanta,  yaqapaschá uyanpi qawarqaku sunqumanta llakipayasqanta (Marcos 6:34). Piensasqaykiman hinaqa, ¿imaynatam Jesuspa ruwasqan paykunata yanaparqa? ¿Imaynatam qamtapas yanapasunkiman?

⁹ Cristopa qatiqnin kaspanchikmi paypa ruwasqanman hina ruwananchik. Chaymi anchata kallpanchakunchik ‘lliwta willakunapaq’ (Hechos 10:42). Pay hinam rinchik runakunapa wasinman (Hechos 5:42). Atikuptinqa imapas ruwayninchikkunata saqirispam rinchik wasinkupi tarikusqanku horapi. Allinta tantiaspanchiktaqmi willakunchik callekunapi, parquekunapi, tiendakunapi chaynataq llamkayninkupipas. Hinallam anchata kallpanchakuchkanchik chay ruway ancha allin kasqanta qawaspanchik (1 Timoteo 4:10). Runamasinchikta tukuy sunqumanta kuyasqanchikmi kallpanchawanchik imay horapas hinaspa maypipas willakunanchikpaq (1 Tesalonicenses 2:8).

10-12. ¿Imakunatam Jesus nirqa willakunankupaq qatiqninkunata manaraq kachachkaspan? ¿Ima ninantaq chayqa?

¹⁰ Chaymantapas Jesusqa qatiqninkunatam yanaparqa allinta yachachispan. Chaymi 12 apostolninkunata hinaspa 70 qatiqninkunata willakunankupaq manaraq kachachkaspan imayna rimanankupaq yachachirqa (Mateo 10:1-15; Lucas 10:1-12). Chayna  yachachisqanqa ancha allinmi karqa, Lucas 10:17 nisqanman hinaqa chay 70 qatiqninkunam ‘kusisqallaña kutiramurqaku’. Qatiqninpim yachasunchik Jesuspa iskay allin yachachikuy saqisqanmanta, chaypaqmi yuyarinanchik chay tiempopi judiokunapa costumbrenku imayna kasqanta.

¹¹ Puntataqa Jesusmi qatiqninkunata yachachirqa Jehova Diospi hapipakunankupaq. Kaynatam kamachirqa: “Amayá apaychikchu quritawan qullqitaqa nitaq broncetapas, amataqyá apaychikchu quqawtapas, pachatapas, usutatapas nitaq tawnatapas, llamkaqqa mikunantam chaskinan”, nispa (Mateo 10:9, 10). Maytapas viajaqkunaqa taksa wayqachatawan alforjatam apaqku, apaqkutaqmi pares usutatapas. a Chaykunata ama apanankupaq kamachispanmi Jesusqa kaynata nichkarqa: “Tukuy sunquykichikwanyá Jehova Diospi confiaychik, paymi qusunkichik imapas necesitasqaykichikta”, nispa. ¿Imaynatam Jehova Diosqa chayta ruwanman karqa? Sumaq willakuymanta uyariqkunatam kallpanchanman karqa qatiqninkunata chaskiykunanpaq, Israel runakunaqa wasinkupi allin samaykachikuqmi karqaku (Lucas 22:35).

¹² Chaymantapas, Jesusqa qatiqninkunatam yachachirqa tiemponkuta ama usuchinankupaq. Kaynatam nirqa: ‘Amataqmi rimakuykunkichikchu  ñanpiqa’, nispa (Lucas 10:4). Chaywanqa, ¿yachachichkarqa mana rimakuykuq utaq mana respetoyuq kanankupaqchu? ¡Manamá chaynachu! Chay tiempopiqa manam kunan hinachu rimaykanakuqku, aswanqa imaymanata ruwaspankum. Bibliamanta yachayniyuq runapa nisqanman hinaqa, ‘Jesuspa yachasqan lawkunapiqa manam ñuqanchik hinachu makinkuta haywarispalla utaq kurkuykuspalla rimaykanakuqku, aswanqa achka kutikama abrazanakuspankum, pampaman kumuykuspankum utaq qunqurakuykuspankum rimaykanakuqku. Chaypaqqa unay tiempotam necesitaqku’. Chaynata mana ruwanankupaq qatiqninkunata nispanmi Jesusqa kaynata nichkarqa: “Amayá tiempoykichiktaqa huk minutollatapas usuchiychikchu, willakuy apasqaykichikqa urgentem”, nispa. b

13. ¿Imaynatam qawachinchik qatiqninkunaman Jesuspa kamachisqanta kasukusqanchikta?

¹³ Qatiqninkunaman Jesuspa kamachisqantaqa ñuqanchikpas kasukunchikmi. Chaytam qawachinchik predicasqanchikpi tukuy sunquwan Jehova Diospi confiaspanchik (Proverbios 3:5, 6). Yachanchikmi Diospa gobiernonta ‘puntata ruwaptinchikqa’ imapas necesitasqanchik mana pisipuwananchikta (Mateo 6:33). Enteron pachapim kachkan tukuy tiemponkuwan Diospa gobiernonmanta willakuqkuna, paykunam qawachinku Jehova Diosqa sasa tiempopipas serviqninkunata mana qunqasqanta (Salmos 37:25).  Jesuspa nisqantaqa kasukunchiktaqmi tiemponchikta mana usuchispapas, mana cuidakuptinchikqa kay pachapi tukuy imakunam imam ruwananchikta saqirachiwachwan (Lucas 21:34-36). Kunanqa runakunapa vidan peligropi kasqanraykum tutatapas punchawchaykuspa willakunanchik (Romanos 10:13-15). Urgente willakunanchikmanta yuyarisqanchikmi yanapawasun tiemponchiktawan kallpanchikta tukuy imakunapi mana usuchinapaq. Ama qunqasunchu, tiempom pisillaña, cosechanañataqmi achkallaña kachkan (Mateo 9:37, 38).

14. ¿Imataq qawachin Mateo 28:18-20 nisqanpi Cristopa kamachisqanqa llapallan qatiqninkunapaq kasqanta? (Qawaytaq willakuytapas).

¹⁴ “Rispayá yachachimuychik qatiqniykunaña kanankupaq” nisqanwanmi Jesusqa kawsarimusqan qipata qawachirqa qatiqninkunaman ancha allin ruway kamachisqanta. Payqa manamá Galilea urqupi huñunakuq qatiqninkunallapichu piensachkarqa. c Kamachirqaqa “llapallan nacionpi runakunaman” willakunankupaqmi, chayqa hinallam ruwakunan karqa “kay tiempopa tukupayninkama”, chaymi llapallan qatiqninkunapas chaynataq ñuqanchikpas willakunanchik. Astawanyá yachasun Mateo 28:18-20 nisqanpi Jesuspa kamachisqanmanta.

15. ¿Imanasqataq runakunata yachachinapaq Jesuspa kamachisqanta kasukunanchik?

 ¹⁵ Runakunata yachachinankumanta manaraq kamachichkaspanmi Jesus nirqa: “Tukuy atiytam chaskiruni hanaq pachapipas kay pachapipas”, nispa (18 versiculo). ¿Atiyniyuqchu Jesusqa kanman? ¡Arí! Payqa mana yupay atina angelkunata kamachiqmi (1 Tesalonicenses 4:16; Apocalipsis 12:7). “Iñiqkunapa uman” kaspanmi kay pachapi qatiqninkunatapas kamachin (Efesios 5:23). Chaymantapas, hanaq pachapi rey kaspanmi 1914 watamantapacha kamachichkanña (Apocalipsis 11:15). Atiyniyuqtaqmi wañusqakunata kawsarichinanpaqpas (Juan 5:26-28). Atiyniyuq kasqanmanta puntata rimaspanmi Jesusqa qawachirqa qatiqninpi nisqanqa kamachikuy kasqanta, payqa Diosmantam atiyta chaskirqa, chaymi kasukunanchik (1 Corintios 15:27).

16. ¿Imatam Jesus kamachiwanchik ‘riychikyá’ nispan? ¿Imaynatam chayta ruwanchik?

¹⁶ Jesusqa ima ruwanankutam entiendechirqa, kaynatam nirqa: ‘Riychikyá’, nispa (19 versiculo). Arí, payqa munanmi rispanchik Diospa gobiernonmanta willakunanchikta. Chay kamachikuywan cumplinapaqqa wasin-wasinmi rinanchik, chayqa ancha allinmi runakunawan rimanapaq (Hechos 20:20). Chaynataqmi kallpanchakunchik sumaq willakuymanta maypipas chaynataq imay horapas willakunanchikpaq. Runakunapa ima necesitasqankuman chaynataq imayna tarikusqankuman hina yachachispanchikpas llapallanchikmi maskanchik willasqanchikta uyariy munaqkunata (Mateo 10:11).

17. ¿Imaynatam hukkunata yanapanchik Jesuspa qatiqnin kanankupaq?

 ¹⁷ Chaymantañataqmi Jesusqa ruwayninchik imapaq kasqanmanta nirqa: “Llapallan nacionpi runakunaman rispayá yachachimuychik qatiqniykunaña kanankupaq”, nispa (19 versiculo). ¿Imaynatam Jesuspa qatiqnin kanankupaq yanapanchik? Chaypaqqa manam yachayllachu-yachachinanchik, aswanqa Cristopa qatiqnin kananpaqmi yanapananchik. Chaymi yachachinchik Jesusta qatipakunanpaq, chaynapim paypaqqa Jesusqa kanqa yachachiqnin hina, hinaspam qatipakunqa imayna kasqantawan ima ruwasqanta (Juan 13:15).

18. ¿Imanasqam bautizakuyqa ancha allin?

¹⁸ Ima ruwananchik kasqanmanta kamachispanmi Jesusqa huknin allin ruwaymanta kaynata nirqa: “Bautizamuychik hanaq pacha taytapa, churipa hinaspa chuya espiritupa sutinpi”, nispa (19 versiculo). Jesuspa qatiqninpa ancha allin ruwasqanqa bautizakusqanmi, chaynatam qawachin tukuy sunqunwan Diosman qukusqanta, bautizakusqanqa allinpunim salvakunanpaqpas (1 Pedro 3:21). Jehova Diosta servisqanpi tukuy atisqanta ruwaq bautizasqa runaqa musuq pachapim sumaq kawsakuyta chaskinqa. ¿Pitapas yanaparqankichu bautizakuspan Cristopa qatiqnin kananpaq? Chayna kaptinqa, qawarqankichá Dios serviyqa imamantapas astawan kusichiwasqanchikta (3 Juan 4).

19. ¿Imatam biblia estudiaqkunaman yachachinchik? ¿Imanasqataq wakinpiqa yachachinanchikraq kanqa bautizakusqanku qipatapas?

¹⁹ Huknin ruwananchik ima kasqanmanta nispanmi  Jesus nirqa: “Yachachimuychikyá tukuy ima kamachisqaykunata kasukunankupaq”, nispa (20 versiculo). Biblia estudiaqkunatam iñiqkunaqa yachachinchik Jesuspa kamachisqanta kasukunankupaq, Diostawan runamasinchikta kuyanankupaq hinaspa hukkunata yachachinankupaq (Mateo 22:37-39). As-asllamantam yachachinchik bibliapa yachachikuyninkunata hukkunaman willanankupaq hinaspa iñiyninkuta defiendenankupaq. Willakunankupaqña kaptinkum paykunawan kuska rinchik, hinaspam ñuqanchikraq runakunaman willaspanchik biblia estudiaqman yachachinchik Diosmanta allinta willakunankupaq. Chayraq iñiqkunataqa yachachinanchikpaschá kanqa bautizakusqanku qipatapas, yanapanatachá necesitanqaku Cristota qatisqankurayku sasachakuykunata atipanankupaq (Lucas 9:23, 24).  

20, 21. (1) ¿Imanasqam mana manchakunachu Jesuspa kamachiwasqanchikta ruwaspaqa? (2) ¿Imanasqataq kay tiempopiqa mana qillapakunanchikchu hinaspapas imata ruwanapaqmi kallpanchakunanchik?

²⁰ Ima ruwananchikmanta tukuyninpi Jesuspa nisqanqa anchatam kallpanchawanchik, nirqam: “Sapa punchawmi ñuqaqa qamkunawan kasaq kay tiempopa tukupayninkama”, nispa (Mateo 28:20). Jesusqa yachanmi ruwayninchik ancha allin kasqanta, yachantaqmi contranchikpi kaqkuna wakinpi mana allinta ruwawananchiktapas (Lucas 21:12). Ichaqa manam manchakunanchikchu, kamachiwaqninchikqa  manam sapallanchik ruwanapaqchu saqiruwanchik. ¿Manachu hawkayachiwanchik “hanaq pachapipas kay pachapipas” tukuy atiy chaskiqpa yanapawasqanchikmanta yachayqa?

²¹ Jesusmi qatiqninkunata prometerqa “kay tiempopa tukupayninkama” Diosmanta willakuyninkupi yanapananpaq. Hinallam Jesuspa kamachiwasqanchiktaqa cumplinanchik Diospa piñakuynin chayamunankama. Kay tiempoqa manam qillapakunapaqchu. Kunanpunim Dios serviy munaqkunaqa cosechapi hina huñusqa kachkanku. Achka runakunam Diosman asuykuchkanku. Chaynaqa, Cristopa qatiqnin kasqanchikraykuyá kallpanchakusun kamachiwasqanchikta ruwanapaq. Arí, tiemponchiktawan kallpanchikta hinaspa kapuqninchikkunata servichikuspayá Cristopa kamachiwasqanchikta ruwasun, paymi nirqa: “Rispayá yachachimuychik qatiqniykunaña kanankupaq”, nispa.