1, 2. a) ¿Imanasqam Anaqa llakisqa alistakuchkan? b) ¿Imaynatam Anamanta yachasqanchik yanapawachwan?

ANAQA sasachakuyninkunapi mana piensaspanmi viajanankupaq alistakuchkan. Qosan Elcanaqa sapa watam familianta pusaq Jehova Diosta Silo llaqtapi yupaychanankupaq. Payta yupaychanankupaq rispankuqa kusisqam rinanku karqa. Diosqa munanmi serviqninkuna kusisqa kanankuta (leey Deuteronomio 16:15). Anaqa Silo llaqtamanmi taksachanmantapacha kusisqa riq. Ichaqa manam chaynachu kunanqa tarikun.

² Chayna tarikuspanpas qosan Elcanapa kuyasqanwanmi Anaqa hawkayarin, ichaqa manam payllachu warminqa Peninapas warminmi, payqa puramintitam Anata ñakarichin. Silo llaqtaman sapa wata risqankupipas astawan ñakarichinanpaqmi afanakun. ¿Imata ruwaspan? ¿Imaynatam Anaqa Diospi iñisqanrayku Peninapa sasachasqankunata aguantan? Ichapas Ana hina ima sasachakuywanpas ñakarichkanki, chayna tarikuptikiqa paymanta yachasqaykim allinta kallpanchasunki.

3, 4. ¿Ima iskay sasachakuypim Anaqa tarikurqa? ¿Imanasqam sasa aguantananpaq karqa?

³ Anapa iskay sasachakuyninmantam Biblia willawanchik. Punta kaq: Peninapas qosan Elcanapa warminmi, chaymi sapa punchaw paypa cheqnisqanta aguantanan. Iskay kaq: Anaqa qolluqmi karqa. Wawayoq kay munaq warmikunapaqqa qolluq kayqa llumpay llakikuypaqmi. Anapa tiemponpi qolluq kayqa llumpay llakikuypaqmi karqa, wawanku kaptinmi herenciankupas familiapaq hinalla kaq. Chaymi pipas qolluq kaspanqa familianta penqaypi tarichiq.

⁴ Anaqa manachá llumpaytaqa ñakarinmanchu karqa payllawan qosan casarasqa kaptinqa. Achka warmiwan casarakuqkunaqa familianpi kaqkunatam ñakarichinku. Sapa punchawmi cheqninakuypi peleaspalla tarikunku. Diosqa manam chayna ñakarinankutachu munarqa. Chaymi huk warmillawan qarita casarachirqa Eden  huertapi (Gen. 2:24). Achka warmiwan casarakuqkunamanta Biblia willaspanqa qawachinmi llakillapiña kawsakusqankumanta, Anapa familianmantapas chayna kawsasqankumantam willawanchik.

5. ¿Imanasqam Peninaqa Anata ñakarichin? ¿Imaynatam chayta qawachin?

⁵ Elcanaqa Anatam astawan kuyan. Judiokunapa costumbrenkuman hinaqa manaraq Peninawan casarakuchkaspanmi Elcanaqa Anawan puntata casarakurqa. Imayna kaptinpas Peninam Anata cheqnispan llumpayta llakichin. Peninaqa Elcanapa churinkunata sapa kuti wachakuspanmi chaywan hatunchakuspan Anata llumpayta llakichin. Anata qolluq kasqanmanta llakipayaspa consuelananmantaqa astawanmi sientichin. Bibliam nin: ‘Paypa contranpi kaspanmi piñachiq hinaspa llakichiq’, nispa (1 Sam. 1:6). Peninaqa Anatam yanqamanta llumpayta cheqnin. Anañataqmi chaywan llumpayta ñakarin.

6, 7. a) Anata consuelananpaq Elcana kallpanchakuptinpas, ¿imanasqataq Anaqa mana willakurqachu llaki vidanmanta? b) ¿Dios castigaptinchu Anaqa qolluq warmi karqa? Uray patanpi willakuyta qawaspa rimarimuy.

⁶ Diosta yupaychanankupaq Silo llaqtaman sapa wata risqankupim Peninaqa Anata llumpayta ñakarichin. ¿Imaynata? Diosman ofrecesqan aychamantam Elcanaqa Peninapa sapa wawankunaman tupasqanman hina qoykarin. Anamanñataqmi huk pedazollata. Chaywanmi Peninaqa Anata yuyarichin qolluq kasqanrayku chaynalla chaskisqanta, chaymi Anaqa waqayta qallaykuspan mikuytapas munanñachu. Elcanaqa kuyasqan Ana imayna sientekusqanta reparaspanmi consuelananpaq kallpanchan kaynata: “¿Imanasqataq waqachkanki? ¿Imanasqataq mana mikunkichu? ¿Imanasqataq llakisqa kachkanki? ¿Manachum ñoqaqa chunka wawaykikunamantapas aswan allinraq qampaq kani?”, nispa (1 Sam. 1:4-8).

⁷ Elcanaqa reparanmi señoran Ana qolluq kayninwan llakisqa kasqanta, Anañataqmi consuelasqa tarikun qosanpa kuyakuyninwan. * Bibliaqa manam willawanchikchu Peninamanta Elcana mana allinkunata rimasqanmantaqa, manataqmi willawanchikchu Anapas qosanman quejakusqanmantaqa. Ichapas mana willarqachu astawan sasachakuypi mana kananrayku. Willakuptinqa, ¿yaqachu Elcanaqa yanapayta atinman karqa manaña  llakipi tarikunanpaq? Willakuspanqa, ¿manachu astawan cheqnichikunman karqa Peninawan wawankunawan hinaspa paypa sirvientankunawanpas? Ichapas mana willakunchu astawan llakipi otaq sapallan tarikuyta mana munaspan.

8. ¿Imaynatam consuelawanchik ñakariqkunapi Jehova Diospa reparasqanqa?

⁸ Anata Penina ñakarichisqanmanta Elcana yachaptin otaq mana yachaptinpas Jehova Diosqa yacharqam. Chay familiamanta willakuymi sutillata qawachin Diosqa ima pasasqanpipas reparasqanmanta. Pipas runamasinta cheqnispa ñakarichinanrayku imatapas ruwasqantaqa Diosmi qawachkan. Ana hina ñakariq llampu sonqoyoqkunatam Jehova Diosqa tiempollanpi yanapaykun. Chaymanta yachasqankum paykunataqa astawan consuelan (leey Deuteronomio 32:4). Yaqachusmi Anaqa chayta allinta entienderqa, chaymi Jehova Diosman oracionpi asuykurqa.

9. Yapamanta Penina ñakarichinan kaptinpas Anaqa hinallam viajarqa, ¿imatam paymanta yachachwan?

⁹ Kunanpas familiantin viajanankupaqmi tutapaymantaraq alistakuchkanku. Chaynallataqmi warmachakunapas alistakuchkanku. Silo llaqtaman chayanankupaqqa 30 kilometro mastaraqmi chakillawan rinanku Efrain * llaqtapa alto orqonkunata. Chakiwan rispankum chayanku huk punchawpi otaq iskay punchawpipas. Anaqa yachanmi Peninaqa imakunata ruwaspa sientichinanmanta, chayna kaptinpas alistakuchkanmi Silo llaqtaman rinanpaq. Imawanpas mana harkachikuspan Diosta yupaychananpaq risqanqa llapanchiktam kallpanchawanchik. Hukkunapa mana allin ruwasqankuqa manam haykapipas harkawananchikchu Diosta yupaychanapaqqa. Pipas cheqniwaptinchik hukmanyaruspaqa aguantananchikpaq Diospa qowasqanchik yanapakuykunatam yanqacharuchwan.

10, 11. a) ¿Imanasqam Anaqa Silo llaqtaman chayaruspalla Diospa wasinman rin? b) ¿Imatam Anaqa Diosta mañakurqa, imatam prometekurqa?

¹⁰ Qenqo ñanninta pisipasqalla risqankuman hinam Silo llaqtapa hichpanpiña tarikurqaku. Alto orqokunapa chawpinpim moqo patapi sutilla kachkan. Chayasqankuman hinam Anaqa allinta piensarispan tanteachkan Jehova Diosta imata mañakunanpaq. Chayaruspankum familiantin mikunankupaq tiyaykunku. Anañataqmi tiyasqanmanta hatarispan Jehova Diospa wasinman rin. Karpapa punkunpim sacerdotekunapa jefen Eliy tiyachkan. Jehova  Diosta imata mañakunanpaq piensasqanwanmi Eliypiqa mana reparanchu. Anaqa Diospa wasinpim confianzawan mañakun, seguropunim kachkan uyarisqa kananmanta. Llaki vidanmanta hukkuna mana entiendeptinpas hanaq pachapi Taytanqa llakipayanmi. Llumpay llakisqa tarikusqanwanmi weqe ñawillaña tarikun.

¹¹ Llumpay llakisqallaña kasqanwanmi Jehova Diosta mañakuchkan waqastin. Ñakarisqanmanta Jehova Diosman willakusqan mana uyarikuptinpas siminqa sutillatam kuyuchkan. Chaynatam mañakurqa unayta sayaykuspan. Ichaqa manam wawayoq kanallanpaqchu mañakuchkan, payqa prometekurqam: “Qari wawata qoykuwaptikiqa ñoqam qam Tayta Diospaq sapaqchapusqayki kawsanankama”, nispa (1 Sam. 1:9-11).

12. ¿Imaynatam ñoqanchikpas Diosman asuykuchwan Ana hina?

¹² Oracionninchikta Jehova Dios uyarinanpaqmi Anapa imayna mañakusqan sumaq ejemplo. Imaynam warmachapas llakiwan tarikuspanqa kuyaqnin taytanman asuykun, chaynam ñoqanchikpas Jehova Diosman confianzawan asuykunanchik ima llakinchikmantapas willakunanchikpaq (leey Salmo 62:8; 1 Tesalonicenses 5:17). Oracionnintakama Diosman asuykunapaqmi apostol Pedro nirqa: ‘Tukuy afannikichiktaqa Diosmanyá willaychik, paymi qamkunamanta nanachikuqqa’, nispa (1 Ped. 5:7).

13, 14. a) ¿Imatam Eliyqa Anamanta chaylla piensan hinaspa imanasqa? b) Eliy yanqamanta Anata sientichiptinpas, ¿imatam Anamanta yachachwan?

¹³ Runakunaqa manam Jehova Dios hinachu allin entiendeq kanchik. Weqe ñawinwan mañakuchkaspanmi Anaqa huk runapa econta uyarispa upallaykun. Anata rikuruspanmi sacerdotekunapa jefen Eliyqa nirqa: “¿Haykapikamataq machasqa kanki? ¡Mallaqyayñayá!”, nispa. Anapa simin kuyusqanta hinaspa waqasqantam rikurqa. Imanasqa chayna tarikusqanmanta tapunanmantaqa machasqa warmi kasqanpaqmi piensarqa (1 Sam. 1:12-14).

¹⁴ Yanqamanta machasqa otaq sinka warmi nisqanwanqa ¡maynataraqchá Anaqa hukmanyarqa! Astawanraqchá sacerdotekunapa jefen chayna nisqanwanqa sonqon nanarqa. Chayna kaptinpas qatipakunapaq sumaq ejemplon Anaqa. Pantaq runakunapa sientichisqanwanqa manam harkachikunchu Jehova Diosta yupaychanapaq. Respetowanmi llaki vidanmanta Eliyman willakun. Ichapas Eliyqa penqapakuspan llampu simillanwan nin: “Ripukuy hawkalla. Israelpa Diosninyá imam mañakusqaykita qosunki”, nispa (1 Sam. 1:15-17).

15, 16. a) ¿Imaynam Anaqa sientekurqa Jehova Diosman llaki vidanmanta willakuruspan? b) ¿Imaynatam Anata qatipakuchwan imawanpas llakisqa tarikuspaqa?

¹⁵ ¿Imaynam Anaqa sientekurqa tukuy llakinmanta Jehova  Diosman willakuruspan hinaspa paypa wasinpi yupaychasqanmanta? Bibliaqa willakunmi: “Kutikuspanmi mikurqaña chaymi uyanpas manaña hukmanyasqachu karqa”, nispa (1 Sam. 1:18). Hawkañam Anaqa sientekurqa. Llaki vidan llumpay llasaq qepi hina kaptinpas tukuy atiyniyoq hanaq pachapi Taytan yanapananpaqmi willakurqa (leey Salmo 55:22). ¿Kanmanchu ima sasachakuypas mana yanapawananchikpaq hina? Ima sasachakuyña kaptinpas Jehova Diosqa yanapawanchikmi.

¹⁶ Imamantapas hukmanyasqa otaq llakisqa tarikuspaqa Ana hinam confianzawan Jehova Diosman asuykunanchik, Bibliam nin: “Pipapas mañakusqanta uyariykuqmi kanki”, nispa (Sal. 65:2). Confianzawan asuykuptinchikqa ‘runakunapa mana entiendey atinan hawkayaywanmi’ hawkayachiwasun (Filip. 4:6, 7).

17, 18. a) ¿Imatam Elcanaqa ruwarqa Anapa prometekusqanta yachaspan? b) ¿Imamantam Peninaqa cuentata qokun?

¹⁷ Qatiqnin punchawtam Anaqa Elcanawan Diospa karpanman yapamanta rin. Diosta mañakusqanta hinaspa prometekusqantaqa willarqachá Elcanaman, payqa Anapa prometekusqan mana ruwakunanpaqmi tanteanman karqa Diospa Leyninpi nisqanman hina (Num. 30:10-15). Ichaqa Anapa prometekusqanman hinam Diosman sonqo Elcanaqa respetarqa hinaptinmi wasinkuman manaraq ripuchkaspanku Diospa karpanman yupaychanankupaq rirqaku.

¹⁸ Peninaqa cuentatachá qokururqa imata ruwaspanpas Anata manaña ñakarichisqanmanta. Ichaqa manam yachanchikchu haykapi cuentata qokusqanmantaqa. ‘Manañam hukmanyasqañachu karqa’ nispa Bibliapa nisqanwanmi cuentata qokunchik Anaqa manaña llakisqa tarikusqanmanta. Peninamantaqa manañam imatapas Bibliaqa willanñachu.

19. ¿Imanasqam Anaqa llumpayta kusikun? ¿Pipa bendicionnin kasqantam reqsikun?

¹⁹ Anaqa hawkañam tarikun. Aswanraqmi killakuna pasaytaqa kusisqa kachkan, ¿imanasqa? ¡Wiqsayoqmi kachkan! Reqsikunmi Jehova Diospa bendicionninwan wiksayoq kasqanta. Wawan naceruptinmi Samuelwan suticharqa, chay sutiqa “Diospa sutin” ninanmi. Chaywanmi qawachin Diospa sutinmanta mañakusqanpi rimasqanta. Wawanta anukanankamam pasaq kimsa watakuna Silo llaqtamanqa familianwan mana rinchu. Ichaqa valorchakuchkanmi kuyasqa wawanmanta rakikunanpaq punchaw chayamuptin.

20. ¿Imaynatam Anawan Elcanaqa Jehova Diosman prometekusqankuta cumplirqaku?

²⁰ Silo llaqtapi wawanta saqenanpaq tiempo chayaramuptinmi  Anaqa llakisqa kachkan. Ichaqa yachanmi Diospa wasinpi serviq mayqen warmikunapas allin cuidananta. Chayna kaptinpas Samuelqa uñallaraqmi. ¿Pitaq mana llakikunmanchu nanaywan wachakusqan wawanmanta? Chayna kaptinpas Jehova Diosta agradecekuspankum Anawan Elcanaqa warmachankuta saqenku. Puntataqa nakasqanku animaltaraqmi Diospaq kañapurqaku hinaspañam Samueltaqa Eliyman entregarqaku Anapa prometekusqanman hina.

21. ¿Imaynatam Anaqa Diosman orakusqanpi qawachin tukuy sonqonwan iñisqanta? (Qawariytaq  “Diosta iskay kutipi mañakusqanmanta” niq willakuyta.)

²¹ Hinaptinmi Anaqa sonqonmanta orakuspan Diosta alaban. 1 Samuel 2:1-10 nisqan textokunapim Jehova Diosqa Anawan alabasqa kasqanmanta qellqachirqa. Chay textokunapim sutillata reparanchik Anaqa Diosman sonqo iñiyniyoq warmi kasqanta. Orakusqanpim qawachin Jehova Diosqa atiyninwan admirakuypaq kaqkuna ruwasqanmanta, hatunchakuqkunata castigasqanmanta, humillasqakunata bendecisqanmanta chaynataq paylla wañuchinanpaq otaq wañuymanta librananpaq derechoyoq kasqantapas. Chaymantapas alabarqam Diosqa chuya kasqanta, justo kasqanta hinaspa confianapaq kasqantapas. Chaymi Anaqa mana iskayrayaspan nin: “Qam hina harkaykuwaqniyqa manam pipas kanchu”, nispa. Jehova Diosqa confianzawan asuykunapaq Diosmi, payllam amparan hukmanyasqa hinaspa imawanpas llumpay ñakariqkunataqa.

22, 23. a) ¿Imanasqataq nichwan tayta-maman kuyasqanmanta Samuel yachasqanta? b) ¿Imaynatam Jehova Diosqa Anata hinalla bendecirqa?

²² Samuel warmachaqa maynatachá kusikun Diosman sonqo hinaspa iñiyniyoq maman kasqanwan. Wiñasqanman hina mamanmanta llakikuspanpas manam qonqasqachu sientikun. Sapa watam mamanqa  Silo llaqtaman rispan Diospa karpanpi wawan servinanpaq ruwapusqan pachachanta apan, chaynatam ruwan wawan kuyasqanrayku (leey 1 Samuel 2:19). ¡Qawariy! Chay ruwapusqan pachachanwanmi Anaqa pachachichkan, chaymantapas kusikuywan qawaspanmi kallpanchachkan. ¡Maynatachá Samuelqa mamanmanta kusikun! Wiñaruspanqa tayta-mamanpaq chaynataq israelitakunapaqpas allinta yanapaqninchá kanqa.

²³ Anataqa astawanmi Jehova Dios bendecirqa, Elcanapa churinkunatam pichqataraq wachakurqa (1 Sam. 2:21). Dioswan amistadninpas tiempopa pasasqanman hinam aswan allin karqa. Chayna amistadnintam anchata chanincharqa. Anapa iñiyninta qatipakuptinchikqa Dioswan amistadninchikmi allin kanqa.