1-4. ¿Ima sasachakuypim Pedro tarikurqa? ¿Imaynam tarikuwaq karqa Pedro hina chayna sasachakuypi kaspayki?

 PEDROTAM cadenawan chaqnaruspanku iskay soldadokuna carcelman aparqaku, payqa hukmanyasqachá tarikurqa chaypi hayka punchaw kananmanta mana yachakusqanrayku. Qawaykacharikuspanpas rikurqa pirqallatam, fierromanta punkullatam, cadenakunallatam chaynataq guardiakunallatam.

² Pedro carcelpi kachkaspanmi uyarirurqa kamachiq Herodes Agripa I wañuchiyta munasqanmanta. a Pascua fiesta pasaytam Herodesqa runakunapa qayllanman Pedrota hurqumuyta munarqa, hinaspam runakuna kusikunankupaq wañuchinanmanta willakuyta munarqa. Santiagota Herodes wañurachisqanraykum Pedroqa mana iskayrayarqachu paytapas wañuchinanmanta.

³ ¡Imataya Pedroqa piensachkarqa wañuchinankupaq huk tutallaña faltachkaptinqa! ¿Payqa pasaq watakunata Jesuspa nisqantachu yuyarichkarqa? Jesuspa nisqanwanmi entienderqa mana munakuchkaqta watasqata apaspanku wañuchinankuta (Juan 21:18, 19). ¿Chay punchawchu chayaramurqa?

⁴ ¿Imaynam ñuqanchikpas tarikuchwan Pedro hina chayna sasachakuypi tarikuspanchik? Achka runakunam hukmanyaspanku ima ruwaytapas manaña atinkuchu. Ichaqa Jesuspa qatiqninkunaqa manam chaynachu tarikunchik. Yachaykusun Pedrowan ima pasasqanmanta hinaspa chay tiempopi iñiqkuna sasachakuypi tarikuspanku ima ruwasqankumanta.

5, 6. (1) ¿Imanasqataq Herodesqa iñiqkunata qatikachayta qallaykurqa? ¿Imatam chaypaq ruwarqa? (2) ¿Imaynam Jesuspi iñiqkunaqa tarikurqaku Santiagota wañurachiptinku?

⁵ Pasaq yachachikuypim yachamurqanchik Corneliowan wasinpi kaqkuna Jesuspi iñispa bautizakusqankumanta. Jesuspi iñiq judiokuna qari kayninkupi mana señalasqa  kaqkunawan huklla Diosta yupaychasqankuta qawaspankum Jesuspi mana iñiq judiokunaqa piñasqa kachkarqaku.

⁶ Herodesqa chayta qawaspanmi hinaspa Jesuspi mana iñiq judiokuna payman sayapakunankupaqmi Jesuspa qatiqninkunata qatikachayta qallaykurqa. Chaymi ‘Juanpa wawqin Santiagotapas espadawan wañurachirqa’, Herodesqa yacharqachá Santiagoqa Jesuspa amistadnin kasqanta (Hech. 12:2). ¡Mayna llakisqachá chay tiempopi iñiqkunaqa tarikurqaku Santiagota wañurachiptinku! Paymi iskay apostolkunapiwan qawarqa Jesuspa rikchaynin inti hinaraq kancharisqanta, pachanpas suma-sumaqllataña llipipipisqanta. Rikurqataqmi Jesuspa milagrokuna ruwasqantapas (Mat. 17:1, 2; Mar. 5:37-42). Santiagowan Juanqa ganasllawanñam Diosmanta willakuqku, chayraykum Jesuspas paykunata suticharqa “rayopa churinkuna” nispa (Mar. 3:17). Santiagoqa karqa Diosman sunqum chaynataq lliw iñiqkunapa kuyasqanmi, chaymi wañukuptinqa iñiqkuna anchata llakikurqaku.

7, 8. ¿Imatam iñiqkuna ruwarqaku Pedro carcelasqa kaptin?

⁷ Herodes Agripa Santiagota wañurachiptinmi Jesuspi mana iñiq judiokunaqa  kusikurqaku. Chaymi hinalla payman sayapakunankupaq Herodesqa Pedrotapas carcelarurqa wañuchinanpaq. 5 yachachikuypim yacharqanchik carcelmanta apostolkunata angel librasqanmanta. Chayta yuyarispanchá Herodesqa tantiarurqa Pedroqa iskay soldadokunapa chawpinpi iskay cadenawan watasqa kananpaq. Chaymantapas, tawa turnopim soldadokunawan cuidachirqa, sapa turnopim tawa soldadokuna karqa. Herodesmi soldadokunata nichirqa Pedro lluptiruptinqa paykuna wañuchisqa kanankumanta. ¿Imatam wakin iñiqkuna ruwanmanku karqa Pedrota yanapanankupaq?

⁸ Bibliapim nin: “Pedro carcelpi presochasqa kachkaptinmi iñiqkuna paypaq tukuy sunqunkuwan Diosta mañakurqaku”, nispa (Hech. 12:5). Arí, iñiqkunaqa sapa punchawmi Pedropaq Diosta mañakurqaku. Santiago wañukuptinpas manam piensarqakuchu mañakusqanku yanqa kasqantaqa utaq Dios mana uyarisqantaqa. Ñuqanchikpas manam chaytaqa piensananchikchu. Munasqanman hina mañakuptinchikqa Jehova Diosqa uyariwasunmi (Heb. 13:18, 19; Sant. 5:16).

9. ¿Imaynatam qatipakuchwan Pedropaq mañakuq iñiqkunata?

⁹ ¿Riqsinchikchu pitapas sasachakuypi tarikuqta? Wakinkuqa ichapas sasachakuchkanku autoridadkuna Diosmanta willakunankuta harkakuptinku, qatikachasqa kaspanku, llumpay wayra utaq terremotokuna kaptin. Chayna kaptinqa allinmi kanman paykunata yanapaykunanpaq Jehova Diosta mañakuyninchik. Mañakuchwantaqmi familiankupi sasachakuypi tarikuqkunapaqpas, llakisqa kaqkunapaqpas chaynataq iñiqmasinchikkuna Diosman sunqu kanankupaqpas. Allinta piensaykuspaqa yuyasunmi pikunapaq Diosta mañakuyta, payqa ‘pipapas mañakusqanta uyariykuqmi’ (Sal. 65:2). Ñuqanchikpas munachwanmi sasachakuypi kaptinchikqa iñiqmasinchikkuna mañapuwananchikta ¿aw?

10, 11. Rimarimuy Jehova Diospa angelnin Pedrota imaynata librasqanmanta.

¹⁰ ¿Pedroqa mancharisqachu kachkarqa? Manam yachanchikchu, chaywanpas payqa iskay guardiakunapa cuidasqan kaspapas miskitam puñukuchkarqa. Pedroqa Jehova Diospim anchata hapipakurqa, chaymi mana iskayrayarqachu imaña kaptinpas Dios yanapananmantaqa (Rom. 14:7, 8). Payqa manamá piensayllapas-piensarqachu chay tuta imakuna pasanantaqa.  Qunqayllamantam carcelpi cuartota achki kanchaykurqa, chaypim kachkasqa Jehova Diospa angelnin. Chaywanpas soldadokunaqa angeltaqa manam rikurqakuchu. Chay angelmi Pedrota rikcharirachirqa hinaptinmi makinpi kaq cadenakunapas wichirurqa. Chayqa admirakuypaqmá karqa.

¹¹ Chay angelmi nirqa: “Pachakuy hinaspa usutakuy”, nispa. Pedroñataqmi chaylla kasukurqa. Angelqa nirqaraqmi: “Hawan pachaykita hinakuspayki qatiway”, nispa. Hinaptinmi Pedroqa chaymanta lluqsispan angelta qatirqa. Cuidaq soldadokunapa ñawpaqninta pasaruspankum llaqtaman lluqsiq hatun fierro punkuman chayarurqaku. ¿Imaynatamá chay punkuta kichanmanku karqa? Chay punkuqa kikillanmantam kichakuykurqa, hinaptinmi calleman lluqsiruptinku angelqa chinkarurqa, chaywanmi Pedroqa cuentata qukururqa chay pasasqanqa mana musquylla kasqanta, aswanqa ciertotapuni Jehova Dios libraykusqanta (Hech. 12:7-11).

12. ¿Imanasqataq kallpanchawanchik Pedrota Dios librasqanmanta yachasqanchikqa?

¹² Pedrota Jehova Dios imaynata librasqanmanta yachasqanchikqa anchatam kallpanchawanchik. Payqa tukuy atiyniyuqmi, chaymi ima sasachakuymantapas libraykuwachwan. Kamachiq Herodesqa munayniyuq autoridadmi karqa, chaywanpas payqa manam harkarqachu Pedrota carcelmanta Dios libranantaqa. Chaywanqa manamá nichwanchu serviqninkunata Jehova Dios carcelmanta lliwta chaynata librasqantaqa. Santiagotapas manamá wañuymantaqa librarqachu, manataqmi Pedrotapas librarqachu Jesuspa willakusqanman hina wañukunan punchaw chayamuptinqa. Kunan tiempopipas Jesuspi iñiqkunaqa manamá suyanchikchu milagrota ruwaspa librawananchiktaqa. Chaywanpas payqa hina kaqllam tukuy tiempo, chaymi hamuq tiempopiqa churin Jesuswan wañuymanta llapanchikta librawasun (Mal. 3:6; Juan 5:28, 29). Chaykunamanta yachayninchikmi yanapawanchik ima sasachakuywanpas mana hukmanyanapaq.

13-15. (1) ¿Imaynataq iñiqkuna tarikurqaku Pedrota rikuruspanku? (2) ¿Pimantañataq Hechos libropi willawanchik? (3) ¿Imatataq Pedroqa ruwanman karqa maymanña rispanpas?

¹³ Pedroqa tutayaypim callepi tarikurqa, payqa pipa wasinman rinanpichá piensarqa. Chaymi tantiarurqa chaylawpi yachaq Mariapa wasinman rinanpaq. Mariaqa yaqachusmi viuda karqa chaynataq kapuqniyuq. Payqa karqa hatun wasiyuqmi, chaypim iñiqkuna huñunakuqku. Chaymantapas Juan Marcospa mamanmi karqa. Juan Marcosqa qipakunamanmi apostol Pedropa yanapaqnin churin hina karqa (1 Ped. 5:13). Llumpay tutaña kaptinpas Jesuspi iñiqkunaqa hinallam Mariapa wasinpi kachkarqaku Pedrota yanapaykunanpaq Jehova Diosta mañakuspanku. Ichaqa manam piensarqakuchu mañakusqankuta Dios chaylla uyarisqantaqa.

¹⁴ Mañakuchkaptinkum Pedroqa wasipa hawa punkunta takaykurqa, hinaptinmi punkuta kichananpaq Rode sutiyuq sirvienta rirqa (Rode sutiqa griego rimaypim, castellanopiñataqmi “Rosa”). Pedropa econta uyariruspanmi kusisqallaña kasqanrayku punkuta mana kichaspan iñiqkunapa  kasqanman kallpaylla kutirirqa. Paykunañataqmi nisqanta mana creespanku nirqaku: “Locayarunkich”, nispanku. Payñataqmi yaqaña imanakurqapas “Pedrom” nispan. Chaymi wakinqa piensarqaku Pedropa rantinpi hukkaqnin angel hamusqanta (Hech. 12:12-15). Pedroñataqmi punkuta hinalla takapayarqa. Hinaptinmi kichaykuq lluqsirqaku.

¹⁵ Punkuta kichaykuspa Pedrota ‘rikuruspankum admirakurqaku’ (Hech. 12:16). Kusisqallaña qapariptinkum Pedroqa upallanankupaq nirqa carcelmanta Jehova Dios imayna hurquramusqanta willananpaq. Chaymanta willaruspanmi nirqa: “Kaykunatayá willamuychik Santiagoman hinaspa llapa iñiqkunaman willamunankupaq”, nispa. Chaymantañataqmi lluqsiruspan huklawman pasakurqa Herodespa soldadonkunawan mana tarichikunanpaq. Chaylawpim Pedroqa Diosta hinalla servirqa. Chaymanta qipamanqa Hechos libroqa Pablomantañam hinaspa maykunapi Diosmanta willakusqanmantañam willawanchik. Pedromantaqa Hechos 15 capitulollapiñam willawanchik, chayqa karqa qari kayninkupi manaña señalachikunankumanta tantiaptinkum. Chaywanpas Pedroqa hinallachá maymanña rispanpas iñiqkunata Diospi hapipakunankupaq yanaparqa. Mariapa wasinpi iñiqkunapas manachá qunqarqakuchu chay tuta kusisqallaña kasqankutaqa.

16. ¿Imanasqataq mana iskayrayanchikchu hamuq tiempopi kusisqa tukuy tiempo kananchikmantaqa?

¹⁶ Jehova Diosqa wakinpiqa mañakusqankumantapas astawanraqmi serviqninkunamanqa qun, chaymi kusisqallaña tarikunku. Chayna kusisqam tarikurqaku Pedropa iñiqmasinkunapas. Ñuqanchikpas chayna kusisqam tarikunchik Jehova Dios bendeciykuwaptinchik hinaspa yanapaykuwaptinchik (Prov. 10:22). Hamuq tiempopiqa lliw niwasqanchikkunatam Jehova Diosqa enteron pachapi cumplinqa. Chaypiqa chaskisun piensasqanchikmantapas astawanraqmi. Diosman sunqu hinalla kaspanchikqa bendicionkunata chaskispamá tukuy tiempo kusisqa kasun.

17, 18. ¿Imanasqataq Herodesta runakuna alabarqaku?

¹⁷ Pedro carcelmanta lluptirusqanwanmi Herodes Agripapas admirasqa qiparurqa. Chaymi piñakuspan ima pasarusqanmanta yachananpaq guardiakunata tapurqa, “hinaspam kamachirqa castigasqa kanankupaq”, chayqa karqa yaqachusmi wañuchinankupaq (Hech. 12:19). Herodes Agripaqa mana llakipayakuq, mana kuyapayakuqmi karqa. Chayna mana allin runa kasqanmantaqa ¿manachu castigasqa karqa?

¹⁸ Herodesqa ichapas piensarqa Pedrota mana wañurachisqanrayku pinqaypi kasqanta. Ichaqa chaymanta qipallatam huklaw nacionmanta autoridadkuna hamurqaku Herodeswan allinyanakunankupaq. Chaypim payqa alabasqa kayta munaspan achka runakunapa qayllanpi rimananpaq preparakurqa. ‘Herodesqa kamachinanpaq pachanwan pachakuruspanmi juzgananpaq sitiopi tiyaykurqa’.  Josefo sutiyuq runam nirqa chay pachanqa qullqimanta ruwasqa kasqanrayku intipa kanchayninwan llipipipiptin dios hina kasqanta. Herodesmi llumpayta hatuntukuspan rimayta qallaykurqa, runakunañataqmi paypa favorninta maskaspanku qaparispa nirqaku: “¡Diosmi rimachkan, manam runachu!”, nispanku (Hech. 12:20-22).

19, 20. (1) ¿Imanasqataq Jehova Diosqa Herodesta castigarurqa? (2) ¿Imatam yachachiwanchik Herodesta ima pasasqan?

¹⁹ Chay runakunaqa Diosta hatunchanankumantaqa Herodestam hatuncharqaku, chaytaqa Jehova Diosqa qawamuchkarqamá. Herodesqa ninmanmi karqa chayta ama ruwanankupaq, ichaqa hatuntukuq kasqanraykum mana chaytachu ruwarqa, hinaspam Proverbiospi nisqanman hina wañuyta tarirurqa. Proverbios 16:18 nisqanpim nin: “Hatuntukuyta qallaykuq runaqa mana allinpim kanqa”, nispa. Jehova Diosta mana hatunchasqanraykum ‘Herodestaqa chay ratollapi Diospa angelnin castigarurqa, chaymi urukuna mikuruptin wañururqa’ (Hech. 12:23). ¡Mancharikuypaqmá wañururqa! Josefo sutiyuq runam nirqa Herodesqa qunqayllamanta unqurusqanta chaynataq runakuna alabaptin chaskikusqanrayku Dios castigasqanmanta Herodes riqsikusqanta. Josefoqa nirqataqmi pichqa punchaw ñakarispan wañurusqanmanta. b

²⁰ Kunan tiempopipas mana allin runakunam munasqankuta ruwaspa runamasinkuta ñakarichinku. Chaynaqa kanku ‘satanaspa munaychakusqan kasqankuraykum’ (1 Juan 5:19). Chaymi wakinpiqa Diosta serviqkunaqa hukmanyasqa tarikuchwan chaykunata qawaspa. Ichaqa Herodesta ima pasasqanmi yachachiwanchik Jehova Diosqa lliw runakunata qawamusqanta chaynataq mana allin runakunata castigasqanta. Yachachiwanchiktaqmi ‘Diosqa allin kawsakuqtawan allin ruwaqta kuyasqanta’ (Sal. 33:5). Payqa tantiasqan tiempopimá allin kaqta ruwanqa.

21. ¿Imatam Hechos 12 capituloqa yachachiwanchik? ¿Imanasqataq chayqa kallpanchawanchik?

²¹ Herodesmanta willakuyta tukuptinmi Hechos libro kaynata nin: “Jehova Diospa palabranñataqmi willakuptinku tukuy hinastinman chayarurqa”, nispa (Hech. 12:24). Chaywanmi yachanchik Jehova Dios yanapaptillan tukuy hinastinpi willakuyta atisqankuta, kunan tiempopipas chaynatam Diosqa yanapawachkanchik. Hechos 12 capituloqa yachachiwanchik manamá huknin apostol wañusqallanmantachu nitaq huknin librasqa kasqallanmantachu. Yachachiwanchiktaqmi iñiqkunata satanas sasachaptinpas chaynataq manaña willakunankupaq tukuyta ruwaptinpas Jehova Diosqa serviqninkunata hinalla willakunankupaq yanapasqanmantapas. Satanaspa tantiasqankunaqa yanqachasqamá karqa, kunan tiempopipas chaynam kanqa (Is. 54:17). Jehova Diospi hapipakuspa Jesuspa kamachiwasqanchikta ruwasqanchiktaqa manamá imapas yanqachanqachu. Chayqa anchatamá kallpanchawanchik. ¡Diospa palabran tukuy hinastinpi willakusqa kananpaq yanapakusqanchikqa anchatam kusichiwanchik!