Bandera saludaymanta. Jehová Diospa testigonkunaqa yachanchikmi runakuna makinkuta qasqonkuman churaspa takispanku banderata saludasqankuqa, llaqtankuta hinaspa humalliqninkuta Diospa rantinpi yupaychay hina kasqanta (Isaias 43:11; 1 Corintios 10:14; 1 Juan 5:21). Babilonia nacionpa reynin Nabucodonosormi chayna yupaychasqa karqa. Gobiernasqankunaman hatunchakuyninta hinaspa taytacha yupaychasqanta qawachiyta munaspanmi qorimanta hatunkaray taytachata rurachirqa hinaspam kamachirqa chaypa ñawpaqninpi takita tocaptinku llapallanku qonqoranankupaq. Ichaqa Israelpa mirayninmanta Sadrac, Mesac hinaspa Abednegom vidanku peligropi kaptinpas taytachapa ñawpaqninpiqa mana qonqorarqakuchu (Daniel libropa 3 kaq capitulon).

¿Imanichwantaq kay tiempomanta? Ñawpaq tiempopi sucedekusqanmanta willakuq Carlton Hayes runam, El nacionalismo: una religión nisqa libronpi riman ‘nacionta yupaychanapaq rurasqankumanta’ kaynata nispan: ‘Banderaqa ancha valorniyoqmi hinaspa yupaychanapaqmi [...] Qarikunam sombreronkuta horqokunku, poeta nisqanku runakunam banderamanta sumaq rimaykunata rimanku warmachakunañataqmi nacionninkupaq takita takinku’. Chay qellqallapitaqmi nin nacionninkupa ‘sapaqchasqa punchawninkuna’ kasqanmanta, ejemplopaq Julio killapa 4 kaq punchawpi Estados Unidos nacion librakusqanmanta festejasqanku punchaw; nintaqmi ‘taytacha-mamachankuna’  kasqanmanta, yuyarinankupaq runakuna, hinaspa ‘iglesiankuna’ kasqanmantapas. México nacionpi Diario Oficial de la Federación nisqa qellqapas ninmi: ‘Escudoqa, Banderaqa hinaspa Nacionpaq Takiqa ancha valorniyoqmi’, nispa, kallpanchantaqmi ‘chaykunata’ yupaychanapaqpas. The Encyclopedia Americana nisqan libropas nirqam: ‘Banderaqa cruzta hina yupaychanapaqmi’, nispa.

Chay librollataqmi nin: ‘Nacionpaq takikunaqa runakunapa nacionninpaq sientesqanmi, chay takikunapim Diosta mañakunku llaqtanta hinaspa kamachiqninkunata yanapananpaq, chaynataq waqaychananpaqpas’, nispa. Chaymi, Jehová Diospa testigonkunaqa mana yanqapunichu ninchik bandera saluday otaq nacionpaq takiyqa yupaychay kasqanta. D. W. Brogan sutiyoq Profesormi, Genio y figura del norteamericano nisqa libronpi rimarqa Jehová Diospa testigonkuna Estados Unidos escuelapi banderata mana saludasqankurayku hinaspa defiendenankupaq mana juramentasqankurayku juzgasqa kasqankumanta, kaynatam nirqa: ‘Achka juiciokunapim cortepi juezkuna chay ruraykunata yupaychay hina kasqanta qawarqaku’, nispa.

Chay ruraykuna Bibliapa contranpi kasqanta yachaspam Jehová Diospa testigonkunaqa mana chaqrukunchikchu, manam ichaqa harkakunchikchu hukkuna chaykunata ruranankutaqa. Respetanchiktaqmi banderataqa hinaspa nacionpa kamachiqninkunatapas kasukunchikmi, paykunaqariki “Diosta servinanpaq churasqam kachkanku” (Romanos 13:1-4). Chaymantapas, orakunchikmi “allinlla hinaspa hawkalla kawsaspa Diosta allinta servinapaq hinaspa payman agradaqta kawsanapaq”, ‘gobiernaqkuna chaynataq autoridadkuna’ saqewananchikpaq (1 Timoteo 2:2).

Autoridadta akllanapaq votacionmanta. Cheqap cristianoqa respetanmi autoridadta akllanankupaq hukkunapa votasqankutaqa. Manam votacionpa contranpi chaqwakunataqa rurankuchu, manataqmi akllasqanku autoridadkunapa contranpiqa churakunkuchu. Ichaqa politica nisqapiqa cristianoqa manam pimanpas sayapakunchu (Mateo 22:21; 1 Pedro 3:16). ¿Imatam rurachwan nacionpi votanapaq obligatorio kaptinqa otaq votacionman mana riqkunapaq multa kaptinqa? Conciencian mana  acusaptinqa votacionmanqa rinmanmi. Chaynapim Sadrac, Mesac hinaspa Abednego hina rurachkanmanku, paykunaqa Babilonia lawpi Dura sutiyoq pampaman rinankupaq reypa kamachisqantam kasukurqaku. Cristianoqa politicawan mana chaqrukunanpaqmi kay soqta asuntokunapi piensanan:

1. Jesuspa qatiqninkunaqa ‘manañam kay pachapi’ kaqkunapaqchu kawsanchik (Juan 15:19).

2. Cristianokunaqa Cristopa kachasqan hinaspa Gobiernon defiendeqmi kanchik (Juan 18:36; 2 Corintios 5:20).

3. Diosmanta cheqap yachaymi hinaspa kuyakuymi Diosta serviqkunataqa hukllawachiwanchik (1 Corintios 1:10; Colosenses 3:14).

4. Autoridadkunata akllaqqa responsablem kanqa chay runapa rurasqanmanta (qawariytaq kay textokunatapas 1 Samuel 8:5, 10-18 y 1 Timoteo 5:22).

5. Israel runakuna kamachiqnin reyninku kananpaq mañakusqankuwanmi qawachirqaku Jehová Dios kamachinanpaq Derechoyoq kasqanta qepanchasqankuta (1 Samuel 8:7).

6. Cristianokunaqa munanchikmi Diospa Munaychakuyninmanta mayqen runamanpas willaytaqa (Mateo 24:14; 28:19, 20; Hebreos 10:35).

Llaqtapaq llamkaymanta. Wakin nacionkunapim soldado kananpaq mana munaqkunata llaqtapaq huk tiempo llamkanankupaq kamachinku. ¿Imatam rurananchik chaynapi tarikuspaqa? Jehová Diostam mañakunanchik, chaynataq iñiyninpi allin takyasqa cristianota tapukuspa chaykunamanta yachananchik. Chaynata ruraspam conciencianchik mana acusawananchikpaq hina allinta tanteasunchik (Proverbios 2:1-5; Filipenses 4:5).

Bibliaqa kamachiwanchikmi ‘gobiernoman, autoridadkunaman sujetakunanchikpaq’ hinaspa ‘allinkuna rurayta munananchikpaq’, chaynataq ‘llampu sonqo’ kananchikpaqpas (Tito 3:1, 2). Llaqtapaq llamkanaykipaq tanteakuspaykiqa tapukunaykim: ‘¿Politicawan otaq pantasqa religionwanchu chaqrukuchkayman?’ (Miqueas 4:3, 5; 2 Corintios 6:16, 17.) ‘¿Diosta serviypi ima rurayniypipas sasachawanqachu?’ (Mateo 28:19, 20; Efesios 6:4; Hebreos 10:24, 25.) Icha ‘¿tiempotachu qowanqa Diosta astawan  servinaypaq otaq precursor kanaypaq?’, nispa (Hebreos 6:11, 12).

Carcelman mana rinanrayku huk cristiano llaqtapaq llamkananpaq tantearuptinqa, iñiqmasinkunaqa tanteakusqantam respetananku (Romanos 14:10). Respetanankutaqmi llaqtapaq llamkayta mana munaptinpas (1 Corintios 10:29; 2 Corintios 1:24).