1, 2. ¿Imanasqam ninchik Bibliaqa Diospa sumaq regalonmi nispa?

YUYACHKANKICHU amigoykipa suma-sumaq regalo qosusqaykita? Maynatachá kusirikurqanki hinaspa mana ima ruraytapas atirqankichu. Imaynaña kaptinpas, chayna rurasqanwanmi amigoykiqa qawachisunki kuyasusqaykita, chayraykuchá payta agradecekurqanki.

² Bibliapas Diospa regalonmi, chaymi agradecekunanchik. Kay libro mana kaptinqa achka yachachikuykunatachá mana yachachwanchu. Bibliaqa willawanchikmi cielokunamanta, lucerokunamanta, Allpa pachamanta chaynataq punta runakuna unanchasqa kasqankumantapas. Chaymantapas allinninchikpaq yachachikuykunatam yachachiwanchik, sasachakuykunata hinaspa afanakunapaq kaqkunatapas atipananchikpaq. Bibliaqa willawanchikmi imaynatam Diosqa munayninta ruraspan Allpa pachata sumaqyachinanmantapas. ¡Mayna sumaqllañachá chay regaloqa kanqa!

3. ¿Imatam Jehová Diosqa qawachirqa Bibliata qowaspanchik, hinaspa imanasqam ancha kusikunapaq kanman chay regaloqa?

³ Chaymantapas Bibliaqa Jehová Diosta reqsinapaq yachachiwaptinchikmi kusirikunapaq sumaq regaloqa. Kay librota qowaspanchikmi, Diosqa qawachirqa payta reqsinanchikta munasqanta. Bibliapunimá payman asuykunanchikpaqqa yanapawanchik.

4. ¿Haykataña Biblia aypukusqanmanta yachaymi admirakunaykipaq kanman?

⁴ Bibliayki kapusuptikiqa, manam qamllapachu kachkan. Kay libroqa llapanpi otaq wakillanpipas, iskay waranqa kimsa pachaq  masnin rimaykunapim qellqasqa kachkan, chaymi Bibliaqa enteron pachapi yaqa llapallan runakunapa kachkan. Sapa semanam Bibliataqa runakunaman wara-waranqamanta mastaraq aypunku, chaynapim kunankamaqa achka-achka waranqantin-waranqantin Bibliataqa ruraramunku llapanmanta otaq wakillanmantapas. Chaynaqa manamá ima libropas Biblia hinaqa kanchu.

5. ¿Ima ninantaq “Diospa Espiritunpa qosqanmi” nispa Biblia niptin?

⁵ Chaymantapas, Bibliaqa “Diospa Espiritunpa qosqanmi” (2 Timoteo 3:16). ¿Ima ninantaq chayqa? Bibliapunim nin: “[Runakunaqa] Chuya Espiritupa guiasqanman hinam Diosmanta rimarqaku”, nispa (2 Pedro 1:21). Chaytaqa tupachichwanmi mana leey yachaq tayta churinwan cartata qellqachisqanwan. Chay cartapi ima nisqanqa taytapa nisqallanmi, hinaptinqa cartaqa taytapam, manam churinpachu. Chaynallataqmi Bibliapiqa Diospa yachachikuyninkunam kachkan, manam qellqaqkunapachu. Chaynaqa, Bibliapa llapallan nisqanqa ‘Diospa cheqap palabranmi’ (1 Tesalonicenses 2:13).

6, 7. ¿Imanasqataq Bibliapa llapallan yachachikuyninkunapa tupasqanqa admirakunapaq kanman?

⁶ Bibliataqa waranqa soqta pachak watapim qellqarqaku, qellqaqkunaqa  sapa-sapaq tiempopim kawsarqaku hinaspa mana kaqlla ayllumanta chaynataq sapakamapa llamkayninkupas sapaqmi karqa, chaymi wakinqa karqaku chakrapi llamkaqkuna, challwirukuna, michiqkuna, Diosmanta willakuqkuna, juezkuna hinaspa reykunapas. Chaynallataqmi Jesusmanta willaq Lucas librotapas, doctormi qellqarqa. Ichaqa chay runakuna sapaq tiempopi kawsaptinkupas, Bibliaqa qallariyninmantam tukupayninkama hina kaqllamanta mana imapipas pantaspan yachachin. *

⁷ Bibliapi punta kaq librom willan runakunapa sasachakuyninkuna imayna qallarisqanmanta, tukupaynin libroñataqmi qawachin enteron Allpa pacha sumaq huertaman imayna tikrakunanmanta. Bibliaqa waranqantin watakunapi ima pasakusqanmantam willachkan, ima nisqanpas Diospa munaynin cumplikunanmantataqmi willachkan. Llapallan yachachiyninkunapa sumaq tupasqanqa admirakunapaqmi, chaynamiki Diospa Palabranqa kanan.

8. Willakuy imakunapim tupan Bibliapa nisqan yachaysapa runakunapa estudiasqankuwan.

⁸ Bibliaqa tupanmi yachaysapa runakunapa estudiasqankuwanpas. Ñawpaqmantaraqmi tukuy chay yachasqankunamantaqa willakurqaña. Ejemplopaq, Levitico nisqan sutiyoq libropim yachachirqaña ñawpa tiempo Israel runakuna limpio kanankumanta hinaspa onqoruspankupas sanoyanankukama rakisqa kanankumanta, chaykunataqa hichpanpi kaq nacionkunapas manam yacharqakuchu. Chaymantapas, ñawpa tiempopi Allpa pacha imayna kasqanmantam pantasqata piensarqaku, Bibliam ichaqa nirqaña ruyru kasqanta (Isaias 40:22). Sutillatataqmi nirqa ‘warkusqata hinam churarqa mana imapa hawanpi’, nispa (Job 26:7). Bibliaqa manamá yachaysapa runakunapa yachayninmantachu riman, ichaqa cheqap kaqtam willawanchik chaykunamanta willawaspanchikpas. ¿Manachu Diospa palabran chayna kananta munachwan?

9. a) ¿Imataq qawachin ñawpa tiempopi pasasqankunamanta cheqappuni Biblia willakusqanta hinaspa confianapaq hina kasqantapas? b) ¿Imanasqam qellqaqkuna mana imatapas pakarqakuchu Bibliata qellqaspanku?

 ⁹ Ñawpa tiempopi pasasqankunamanta cheqaptapuni willawasqanchikpi confiakunapaqmi Bibliaqa. Willakuspanpas imam kasqanman hinam willakun, manamá reqsisqa runakunapa sutillantachu willakun aswanqa ñawpa abuelonkunapatawanmi. * Ñawpa tiempomanta estudiaspa willakuq runakunaqa, manam willakunkuchu llaqtamasinku mana allinta ruraspanku llallichikusqankumantaqa, Biblia qellqaqkunam ichaqa mana llullakuq kaspanku kikinkupa pantasqankuta chaynataq llaqtamasinkunapa mana allin rurasqankutapas qellqarqaku. Numeros libropim Moisespas willakurqa huchallikuptin castigasqa kasqanmanta (Numeros 20:2-12). Manam chaynatachu runakunapa qellqasqan librokunaqa llapanpi cheqap kaqtachu willakunku, Bibliam ichaqa Diospa palabran kaspan llapanpi cheqap kaqta willakun.

10. ¿Imanasqataq mana admirakunanchikchu Biblia allinninchikpaq kasqanmantaqa?

¹⁰ Biblia Diospa Espiritunpa qosqanraykum ‘allin yachachiwananchikpaq, faltanchikkuna qawachiwananchikpaq, pantaypi puriptinchikpas allin ñanman kutirichiwananchikpaq’ (2 Timoteo 3:16). Allinninchikpaqmá kay libroqa. Llapallan qellqakusqanpim sutillata musyakunchik Rurachiqninqa runakunapa imayna kayninta allintapuni reqsisqanta. Manam admirakunapaqchu, chay librotaqa kikin Unanchawaqninchik Jehová Diosmi qellqachirqa. Payqa ñoqanchikmanta aswan allintaraqmi reqsin piensasqanchikta hinaspa imayna kasqanchiktapas. Chaymantapas yachanmi kusisqa kananchikpaq imam allinnichikpaq kasqanta, chaynataq imam mana allinninchikpaq kasqantapas.

11, 12. a) ¿Imakunamantataq Jesusqa Orqopa waqtanpi yachachirqa? b) ¿Imakunamantawanmi Bibliaqa allinninchikpaq yachachin, hinaspa imanasqataq yachachisqanqa tukuy tiempopipas hina allinninchikpaqpuni?

¹¹ Musyariy Orqopa waqtanpi Jesuspa yachachisqanmanta, chayqa tarikun Mateo libropi 5 kaq capitulomanta 7 kaq capitulokama.  Kay sumaq discursopim Jesusqa yachachirqa imayna kusisqa kawsakunamanta, imamantapas piñachinakuspa imayna allichanamanta, oracionpi imayna mañakunamanta, kapuqniyoq kayta imayna qawanamanta hinaspa huk yachachikuykunamantapas. Chayna yachachisqanqa kunanpunipas chay tiempopi hina allinninchikpaqmi.

¹² Chaymantapas Bibliaqa yachachintaqmi familiamanta, llamkaymanta chaynataq runamasinchikwan imayna kawsanamantapas. Yachachikuyninkunaqa llapallan runakunapa allinninpaqmi.  Llapallan chay yachachikuykunamantaqa Diosmi iskay- kimsa rimayllapi willakuq Isaiaswan kaynata qellqachirqa: “Yupaychasqayki Tayta Diosmi ñoqaqa kani. Allinnikipaq yachachiqnikim kani”, nispa (Isaias 48:17).

13. ¿Imatam Jehová Diosqa Babilonia nacionmanta willakuq Isaiaswan qellqachirqa?

¹³ Bibliapiqa achka willakuykunam kachkan, chay willakuykunamantaqa achkañam cumplikurun. Hukta qawasunchik. Qanchis pachaq wata ñawpaqta manaraq Jesus allpaman hamuchkaptinmi Jehová Diosqa willakuq Isaiaswan willachirqa Babilonia nacionta imam pasananta: chay nacionmi purmachisqa kanan (Isaias 13:19; 14:22, 23). Willarqataqmi huk nacionkuna imayna munaychakunanmanta. Enemigonkunapa tropakunam llaqtanta riq mayuta chakirachispa mana peleaspalla llaqtamanqa yaykurunanku karqa. Ichaqa manam chayllachu. Chay willakuypiqa Babilonia puchukachiq reypa sutintapas willakurqañam: chay reypa sutinqa Cirom karqa (Isaias 44:27–45:2).

14, 15. ¿Imaynatataq Babilonia llaqtamanta willakuq Isaiaspa tukuy imaymana willasqanqa cumplikururqa?

¹⁴ Yaqa iskay pachak wata qepatam, manaraq Jesus hamuchkaptin, 539 wata octubre killapi 5 kaq punchaw tutata Babiloniapa hichpallanpi tropakunaqa yaykunankupaqña suyachkarqaku. ¿Pitaq kamachiqnin karqa? Persia nacionmanta Ciro sutiyoq reymi. Chaynapimá chay admirakunapaq willakuyqa cumplikunanpaqña kachkarqa. Ichaqa, ¿atinmanchu karqa rey Ciropa tropankunaqa willakuypa nisqanman hina mana peleaspalla Babilonia nacion puchukachiyta?

¹⁵ Babilonia nacionpi runakunaqa llaqtapa murallanwan amparasqa kaspankum fiestata chay tuta hawkallaña rurakuchkarqaku. Rey Ciroñataqmi sumaqta tanteaykuspa Babiloniapa chawpinta pasaq mayuta huklawman muyurachimurqa, hinaptinmi mayuqa asllayarurqa tropankunawan mayuntakama llaqtapa murallanman chayarunankupaq. Ichaqa, ¿imaynatataq llaqtapa murallantakamaqa yaykururqaku? ¡Qonqakuruspankum Babilonia tropakuna llaqtapa punkuntaqa kicharayachkaqta saqerusqaku!

16. a) Isaiaspa willakusqanman hina, ¿imataq Babilonia naciontaqa pasarunan karqa? b) ¿Imaynatataq cumplikururqa Babilonia nacion purmachisqa kananmanta willakuq Isaiaspa willakusqan?

 ¹⁶ Jehová Diosqa Babiloniamantam kaynata nirqa: “Babilonia llaqtaqa manaña runapa yachanan llaqtam kanqa. Qepa wiñaykunapa manaña yachanan llaqtam kanqa. Arabia runakunam chay sitiopiqa karpankuta manaña sayachinqakuchu. Michiqkunam chay sitiopiqa ovejankuta manaña samachinqakuchu”, nispa (Isaias 13:20). Willakuyqa manamá Babilonia llaqta puchukachisqa kanallanmantachu nirqa, nirqataqmi wiñaypaq purmasqa kananmantapas. Qawawaqmi chay willakuypa cumplikurusqantaqa. Irak nacionpi Bagdad llaqtapa 14.5 legua sur lawninpi ñawpa Babilonia llaqtapa purmasqa perqankunallañam kachkan. Chay sitioqa purmarayachkanmi, chayna kasqanmi qawachin Jehová Diospa Isaias willakuqnintakama kay willachisqan cumplikurusqanta “pichanawan qopata pichachkaq hinam chinkachisaq”, nispa (Isaias 14:22, 23). *

17. ¿Imanasqataq iñiyninchikta kallpanchan Diospa willakuyninkuna cumplikusqanqa?

¹⁷ ¿Manachu iñiyninchikta kallpanchan Diospa willakuyninkuna  cumplikusqanmanta Bibliapi estudiasqanchik? Ñawpa tiempokunapipas Jehová Diospa promesankuna cumplikusqanmi kallpanchawanchik hamuq tiempopi Allpa pachata paraisoman tikrananpaq prometekusqanpi confiananchikpaq (Numeros 23:19). Chaynaqa, ‘wiñay kawsaytam confianzallawanña suyakunchik. Chaytaqa mana llullakuq Diosmi prometewarqanchik una-unay ñawpaqmantaraq’ (Tito 1:2). *

18. ¿Imatataq ‘Diospa palabranmanta’ admirakunapaq kaqta apostol Pabloqa nirqa?

¹⁸ Kay yachachikuypi yachasqanchikmi qawachin, cheqaptapuni Bibliaqa sapaq libro kasqanta. Ichaqa manamá cheqapllata willakuq hinaspa llapa nisqanpi tupasqanraykullachu nitaq allinninchikpaq yachachiwasqanchikraykullachu nitaq Diospa willakuyninkunamanta  willakusqanraykullachu Bibliaqa ancha valorniyoq libroqa. Aswanqa astawanraq yachachiqmi. Apostol Pablom kaynata qellqarqa: “Diospa palabranqa kawsachkanmi hinaspapas atiyniyoqmi. Iskay lawnin filoyoq espadamantapas aswan kuchukuqraqmi. Runamanpas yaykun almankamaraqmi hinaspa espiritunkamaraqmi. Tullunpa piezankunatawan chilinankunata kuchuq hinaraqmi hinaspapas piensasqankunatawan munapayasqankunata reqsichiqmi”, nispa (Hebreos 4:12).

19, 20. a) ¿Imaynatam Bibliaqa yanapawanchik imayna kasqanchikta reqsikunanchikpaq? b) ¿Imata ruraspam agradecekusqaykita qawachinki Diospa sumaq regalo Biblia qowasqanchikmanta?

¹⁹ Diospa ‘palabranta’ leeyninchikmi imayna kawsayninchiktaqa cambiarunman. Yanapawanchikmi imayna kasqanchikta reqsikunanchikpaq. Manamá Diostam kuyani niyllachu. Aswanqa piensasqanchikkunapas munasqanchikkunapas Palabranpi yachachiwasqanchikman hinam kanan, chaynapim Dios kuyasqanchiktaqa qawachisun.

²⁰ Bibliaqa Diospa palabranmi. Leenanchikmi, estudiananchikmi hinaspapas kuyananchikmi. Bibliataqa hinallayá estudiay, chaynata ruraspam qawachinki Diospa kay regalonmanta agradecekusqaykita. Chaynallataqmi runakunapaq Diospa munasqantapas allinpaq hapinki. Qatiqnin yachachikuypim qawasunchik imam chay munaynin kasqanta, hinaspa imayna rurakunantapas.