1, 2. (1) Manapas unaymanta, ¿imatam kamachiqkunaqa ninqaku? (2) ¿Ima tapukuykunamantam yachasun?

MANAPAS unaymantam enteron pachapi kamachiqkuna ninqaku: “Hawkañam, seguroñam kachkanchik”, nispa. Hatun tukuspam ninqaku haykapipas chayna hawkayayqa mana kasqanmanta. Chaytaqa ninqaku paykunapi hapipakunanchikpaqmi hinaspa makillanpi tukuy imapas kasqanmanta mana iskayrayananchikpaqmi. Ichaqa, manam chaynachu kanqa. ¿Imanasqa? Bibliam niwanchik: ‘Qunqayllamantam paykunapa chinkachisqa kaynin chaylla chayaramunqa, [...] manapunim lluptinqakuchu’, nispa (1 Tes. 5:3).

² Chayraykum kay tapukuykunamanta yachasun: ¿Imakunam kanqa ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapi’? Chay punchawkunapi, ¿ima ruwananchiktam Jehova Diosqa munan? Hinaspa chay punchawkuna manaraq chayamuchkaptin, ¿imapim kallpanchakunanchik kanqa? Kaykunamanta yachayninchikqa allinmi kanqa (Mat. 24:21).

3. Apocalipsis 17:5, 15-18 nisqanman hinaqa, ¿imaynatam Diosqa pantay religionkunata chinkachinqa?

³ (Qaway Apocalipsis 17:5, 15-18). ‘Hatun Babiloniaqa’ utaq pantay religionkunaqa chinkachisqam kanqa. Nisqanchikman hinapas, nacionkunaqa mana kuyapayarispam chinkachinqaku. ¿Imanasqa? ‘Sunqunkuman chaynata ruwanankupaq Dios churasqanraykum’. Diosqa, ¿imatam sunqunkuman churarurqa? Pantay religionkuna chinkachiytam. Chayta ruwanankupaqmi Jehova Diosqa manchakuypaq animalpa chunka waqrankunata churarurqa. Chay manchakuypaq animalpa chunka  waqrankunaqa kay pachapi kamachiqkunawanmi tupan. Paykunaqa chay manchakuypaq animaltam tukuypi yanapanku, chay manchakuypaq animalñataqmi ONU nisqankuwan tupan (Apoc. 17:3, 11-13; 18:8). Pantay religionta chinkachisqankuwanmi ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapas’ qallaykunqa. Chayqa enteron pachapim qawakunqa, hinaptinmi runakunapas mancharisqallaña tarikunqaku.

4. (1) Kamachiqkuna, ¿imarayku pantay religionkuna chinkachisqankutam ninmanku? (2)  Religionninku chinkasqanta qawaspa, ¿imatam ruwanqaku chay religionpi kaqkuna?

⁴ Manam yachanchikchu pantay religionkunata chinkarachisqanku qawa, kamachiqkuna ima ninankumantaqa. Ichapas ninqaku: “Paykunawanqa tukuruniku kay pachapi hawkayayta haypanapaq sasachawasqanchikraykum hinaspa imapas ruwasqaykupi chaqrukusqankuraykum”, nispa. Utaqmi kaytapas ninmanku: “Paykunawanqa tukuruniku achkallay-achka qullqita huñukurusqankuraykum”, nispa (Apoc. 18:3, 7). Chaywanpas, pantay religionpi kaq runakunaqa manachusmi llapallanchu chinkanqa. Aswanqa yaqachusmi chinkachisqaqa kanqa pantay religionninku. Chay religionpi kaq wakin runakunañataqmi chayta qawaspa musyakunqaku religionninkupi punta apaqkuna llulla kasqankumanta. Chayrayku ichapas chay runakunaqa, religionninkumanta karunchakunqaku.

5. ¿Imatam Jehova Diosqa ruwanqa llumpa-llumpay ñakariy punchawkunawan, hinaspa imanasqam chayta ruwanqa?

⁵ Bibliaqa manam niwanchikchu hayka unaypi hatun Babilonia utaq pantay religionkuna chinkachisqa kananmantaqa. Ichaqa, yachanchikmi mana una-unay kananmanta (Apoc. 18:10, 21). Jehova Diosmi ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawkunataqa’ ‘asllayachinqa’. Chaynapi, hanaq pachapaq ‘paypa sapaqchasqan akllasqakuna’ hinaspa kay allpa pachapaq kaqkuna mana chinkachisqa kananpaq (Mar. 13:19, 20). Chaynaqa, ¿imatam ruwananchik kanqa llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna qallaykusqanmanta Armagedon punchawkama?

6. ¿Ima ruwananchiktam Jehova Diosqa munan?

⁶ Qayna yachachikuypi yachasqanchikman hinapas, Jehova Diosqa munan pantay religionkunamanta sapaqchakunanchiktam. Ichaqa,  manam chayllatachu ruwananchikqa. Kallpanchakunanchiktaqmi hinalla Diosman sunqu kanapaqpas. Qatiqninpiyá chayta imayna ruwanamanta qawasun.

7. (1) Diosman sunqu kanapaqqa, ¿imaynam kawsakunanchik? (2) Hebreos 10:24, 25, nisqanman hinaqa, ¿imapaqtaq huñunakunchik, hinaspa imanasqataq chayta ruwananchik?

⁷ Hinalla Diosman sunqu kanapaqqa paypa munasqanman hinam kawsakunanchik. Manam qawa runakuna hinachu. Qawa runakunaqa huchapakuyllapim kanku, qarimasillanwan utaq warmimasillanwanmi casarakunku, hinaspapas mana ruwana kaqkunatam ruwanku (Mat. 19:4, 5; Rom. 1:26, 27). Chaymantapas, hinalla Diosman sunqu kanapaqqa iñiqmasinchikkunawan kuskam payta yupaychananchik. Diosninchiktaqa yupaychanchik tukuy hinastinpim. Wakiqninchikmi yupaychanchik huñunakunanchik wasipi, iñiqmasinchikkunapa wasinpi, hinaspa pakallapi. Imaña-haykaña kaptinpas hinallam huñunakunanchik Jehova Diosta yupaychanapaqqa. Astawanraqmi chaytaqa ruwananchik “Diospa punchawnin” kayllapiña kasqanrayku (qaway Hebreos 10:24, 25).

8. Llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna chayaramuptinqa, ¿yaqachu kunan hina willakusun?

⁸ Llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapiqa manapaschá kunan hinachu Diosmantaqa willakusun. Kunanqa, hamuq tiempopi sumaqña kawsakunamantam willakunchik hinaspapas runakunatam yanapanchik Jesuspa qatiqninña kanankupaq. Ichaqa, llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapiqa mana manchakuspachá paykunawan ima pasananmanta willakusun. Chayqa, bibliapa nisqanman hinaqa runtu para hinam llapallan runakunapaq kanqa (Apoc. 16:21). Runakunataqa yaqapaschá nisun mana allin runakuna kasqankurayku mana allinkunawan kuska chinkachisqa kanankumanta. Chaywanpas, chaytaqa manam sumaqtachu yachanchik, ichaqa allimantam yachasun imata nispa hinaspa imaynata willakunanchikmanta. Chaytaqa, ¿yaqachu kunan willakusqanchikman hina willakusun, icha imaynatam? Chaytapas allimantach sumaqta yachasun. Imaynaña kaptinpas llapallanchikmi mana manchakuspa Diospa piñakuyninmanta willakunanchik kanqa (Ezeq. 2:3-5).

9. Llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapi willakuyninchik runtu para hina kasqanrayku, ¿imatam kamachiqkunaqa ruwanqaku, ichaqa imamantam mana iskayrayananchikchu?

⁹ Llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapi willakuyninchik runtu para hina kasqanraykum nacionkunaqa upallachiwananchikpaq tukuyta ruwanqaku. Ñuqanchikmi ichaqa kunan willakuspanchik Jehova Diospi hapipakusqanchikman hina Jehova Diosllapi hapipakusun. Chaynaqa, amayá iskayrayasunchu Jehova Dios chay punchawkunapi munayninta ruwanapaq kallpatawan atiyta quwananchikmantaqa (Miq. 3:8).

10. Lucas 21:25-28 nisqanman hinaqa, ¿imaynam llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapi runakuna tarikunqaku?

¹⁰ (Qaway Lucas 21:25-28). Llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapiqa, llapallan runakunam mancharisqallaña tarikunqaku imapas hapipakusqanku kaqkuna chinkasqanta qawaspa. Chaymantapas runakunaqa kay pachaman tukuy ima chayamunanmanta, chaynataq wañuchisqa kanankumanta musyakuspankum aswan mancharisqaraq tarikunqaku (Sof. 1:14, 15). Chay punchawkunaqa sasallañam kanqa. Kay pachapi runakuna hina mana kasqanchikrayku ichapas sasachakusun. Chaymantapas, yaqapaschá mikunanchikpas pisipuwasun.

11. (1) ¿Imanasqataq kamachiqkuna hinaspa runakuna chiqniwasun? (2) ¿Imanasqataq llumpa-llumpay ñakariy punchawkunataqa mana manchakunanchikchu?

¹¹ Pantay religionkuna chinkarusqanraykum,  chay religionpi kaqkunaqa llumpa-llumpayta chiqniwasun Jehova Diosta hinalla yupaychasqanchikrayku. Chiqniwasqanchikraykum yanqa rimaykunata tukuy hinastinpi hatarichinqaku, chayqa internetpipas qawakunqam. Kay pachapi kamachiqkunawan satanaspas llumpa-llumpaytam chiqniwasun wakin religionkuna hina mana chinkachisqa kasqanchikrayku. Gogpas * utaq nacionkunapas wañuchiwananchikpaqmi huñunakunqaku (Ezeq. 38:2, 14-16). Chaykuna imayna kananmanta mana allinta yachasqanchikrayku ichapas wakiqninchikqa hukmanyachwan utaq mancharisqallaña tarikuchwan. Ichaqa amayá manchakusunchu, Jehova Diosmi llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapiqa waqaychawasun, payqa niwasunmi chay punchawpi mana wañurunapaq ima ruwanamanta (Sal. 34:19). ‘Chaykuna pasayta qallaykuptinqa sayarispachá umanchikta huqarisun librasqa kayninchik hichparamusqanrayku’. *

12. ¿Imaynatam “allin ruwaq yuyayniyuq sirvienteqa” ñawpaqmantaraq yanapawachkanchik Diosman sunqu kanapaq?

¹² ‘Allin ruwaq yuyayniyuq sirvienteqa’ utaq Diospa llaqtanpi punta apaqkunaqa llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapi Diosman sunqu kanapaqmi ñawpaqmantaraq yanapawachkanchik (Mat. 24:45). Paykunaqa tukuy imakunawanmi yanapawachkanchik. Chayqa astawanmi qawakurqa 2016 watamanta 2018 watakama kimsa punchaw hatun huñunakuyninchikkunapi. Chay huñunakuykunapim yacharqanchik Diospa piñakuynin punchaw manaraq chayamuchkaptin imapi astawan kallpanchakunamanta. Qatiqninpiyá qawasun chay watakunapi ima yachasqanchikmanta.

13. ¿Imatam ruwananchik Diosman sunqu kanapaq, hinaspa imanasqataq chayta kunanmantapacha ruwananchik?

¹³ “Hinallayá Diosman sunqu kasun”. 2016 watapi kaq kimsa punchaw hatun huñunakuyninchikpim yacharqanchik Jehova Diosman sunqu kanapaqqa paywan kuyachikunamanta. Hina chaypitaqmi yuyarichiwarqanchik sunqumanta mañakuspa hinaspa bibliata ñawinchaspa Jehova Diosman asuykusqanchikmantapas. Kunanpas chayta ruwaspaqa imatañapas atipasunmi. Satanaspa munaychakusqan kaqkuna chinkananpaqña kasqanraykum, astawanraq sasachakusun Diosman sunqu kanapaqqa. Runakunapas asikuwasunchá (2 Ped. 3:3, 4). Asikuwasunqa mana pimanpas sayapakusqanchikraykum. Chayraykum kunanmantapacha astawan kallpanchakunanchik, chaynapi llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna chayaramuptin Diosman sunqu kanapaq.

14. (1) Llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapiqa, ¿hinallachu Diospa llaqtanpi punta apaqkuna yanapawasun? (2) ¿Imaynatam Diosman sunqu kasqanchikta qawachisun?

¹⁴ Llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapiqa manañam kunan hinachu yanapawasun Diospa llaqtanpi punta apaqkunaqa. Paykunataqa, kay pachapiraq akllasqa kaqkunatawan kuskatam Jehova Dios hanaq pachaman pusakunqa. Chaynapi Jesuswan kuska Armagedon punchawpi peleanankupaq (Mat. 24:31; Apoc. 2:26, 27). Chaynapim Diospa llaqtanpi punta apaqkunaqa manaña ñuqanchikwanñachu kanqaku, chaywanpas ñuqanchikqa huk sunqullam kasun. Iñiyninkupi allin takyasqa  iñiqmasinchikkunañam yanapawasun Diospa llaqtanpi punta apaqkuna hina. Chaypim Diosman sunqu kasqanchikta qawachisun paykunata tukuypi yanapaspanchik hinaspa sunqumanta imapas nisqankuta kasukuspanchik. Chayta ruwaspallam Diospa piñakuynin punchawpiqa pakaykusqa kasun.

15. ¿Imatam ruwananchik kanqa mana hukmanyarunapaq, hinaspa imanasqataq kunanmantapuni kallpanchakunanchik?

¹⁵ “¡Amayá hukmanyasunchu!”. 2017 watapi kaq kimsa punchaw hatun huñunakuyninchikpi yachachikuykunam yanapawarqanchik imaña haykaña kaptinpas mana hukmanyarunapaq. Mana hukmanyarunapaqqa hinallam Jehova Diospi hapipakunanchik kanqa (Rom. 12:12). Chaymantapas Jesuspa kayna nisqantam yuyarinanchik. Paymi nirqa: “Tukupaykama takyaqmi salvasqaqa kanqa”, nispa (Mat. 24:13). Chaynaqa, ima sasachakuypiña tarikuspapas tukupaykamam takyananchik salvasqa kanapaqqa. Chayta kunanmantapuni ruwaspaqa, ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapipas’ manam hukmanyasunchu.

16. ¿Kikillanchikmantachu mana manchakuq kayqa, hinaspa imatam kunanmantapuni ruwananchik?

¹⁶ “¡Amayá manchakusunchu!”. 2018 watapi kaq kimsa punchaw hatun huñunakuyninchikpim yacharqanchik mana manchakunapaqqa Jehova Diosllapi hapipakunamanta. Chaynam mana hukmanyarunapaqpas Jehova Diosllapi hapipakunanchik. Chaynaqa, ¿imatam ruwananchik Diosllapi hapipakunapaq? Sapa punchawmi bibliata ñawinchananchik hinaspam yuyaymanananchik ñawpaq tiempopi yupaychaqninkunata Jehova Dios imayna waqaychasqanpi (Sal. 68:20; 2 Ped. 2:9). Chiqniwaqninchik nacionkuna ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapi’ hatariptinkuqa, mana manchakuqmi kananchik kanqa hinaspapas Jehova Diosllapim hapipakunanchik kanqa (Sal. 112:7, 8; Heb. 13:6). Kunanmantapuni Jehova Diosllapi hapipakuspaqa, manam manchakusunchu Gogtaqa utaq chinkachiwananchikpaq nacionkunataqa. *

17. ¿Imanasqataq Armagedontaqa mana manchakunanchikchu? (Qaway qaranpi kaq dibujota).

¹⁷ Qayna yachachikuypi yachasqanchikman hinam, 1914 watamantapacha llapallanchik tukupay  punchawkunapiña kawsakuchkanchik. Ichaqa, llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapipas hinallam kawsakuyta munanchik. Armagedonpim kay pachapi mana allinkuna qalaypaq chinkanqa. Chaytaqa manam manchakunanchikchu, chay punchawpi kikin Jehova Dios peleasqanrayku (Prov. 1:33; Ezeq. 38:18-20; Zac. 14:3). Jehova Diosqa tantiasqan horapim chayta ruwanqa, churin Jesucristoñataqmi mana allin kaqkunata chinkachinankupaq umalliq kanqa. Chay punchawqa Jesucristowanmi kanqaku hanaq pachaman riqkuna hinaspa wara-waranqantin angelkuna. Paykunam satanaswan, demoniokunawan hinaspa kay pachapi tropakunawan peleanqaku (Dan. 12:1; Apoc. 6:2; 17:14).

18. (1) Kallpanchasqa tarikunapaq, ¿imatam Jehova Dios niwanchik? (2) ¿Imaynatam kallpanchawanchik Apocalipsis 7:9, 13-17 nisqanqa?

¹⁸ Jehova Diosmi kallpanchawananchikpaq niwanchik: “Contraykipi armakuna ruwasqankupas manam imanasunkichu”, nispa (Is. 54:17). Llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapiqa mana pipa yupay atinan achkallay-achka runakunam salvasqa kanqaku. Paykunaqa hinallam Jehova Diosta yupaychanqaku (qaway Apocalipsis 7:9, 13-17). Hamuq tiempopi Jehova Dios imayna waqaychawananchikmanta yachasqanchikqa, ¿manachu kusichiwanchik? Yachanchikmi, Jehova Diosqa paypi hapipakuqkunata waqaychasqanmanta (Sal. 31:23). Jehova Diosta kuyaqkunaqa llapallanchikmi kusisqallaña kasun enteron pachapi Diospa sutin hatunchasqa kaptin (Ezeq. 38:23).

19. Manapas unaymanta, ¿imaynañam kawsakusunchik?

¹⁹ Hamuq tiempopi runakunaqa manañam 2 Timoteo 3:2-5 nisqanpi hinañachu kanqaku. Satanaswan mana allin ruwaqkuna manaña kasqanraykum llapallan runakuna kuyakuqllaña kanqaku (qaway “¿Imaynam kanqaku hamuq tiempopi runakunaqa?” niq yachachikuyta). Diospa llaqtanpi punta apaq iñiqmasinchik George Gangasmi * huk kutipi nirqa: “¡Mayna kusikuyraq kanqa kay allpa pacha huertayaptinqa, llapallanchikchá huk sunqulla kawsakusunchik! Manapas unaymantam, llapallanchik sumaqña kawsakusun. Jehova Dios hinam wiña-wiñaypaq kawsakusun”, nispa. ¿Manachu chayqa kusikunapaq?