1, 2. (1) ¿Imanasqataq ancha kusikunapaq Armagedon punchawpa chayamuyninqa? (2) ¿Imakunamantam yachasun?

ACHKA runakunam, Armagedonmanta uyarispankuqa mancharisqallaña tarikunku. Ninkum kay allpa pacha qalaypaq chinkachisqa kananmanta. Ichaqa bibliam niwanchik mana chayna kasqanmanta. Chayqa, anchatam kusichiwanchik (Apoc. 1:3). Armagedon punchawpiqa manamá lliw runakunachu wañunqa, ¿imaynam chayqa kanqa?

² Bibliam willawanchik Diospa munasqanman hina kawsakuq runakunaqa hinaspa kay allpa pachaqa mana chinkachisqa kananmanta. Ichaqa niwanchiktaqmi kay pachapi kamachiqkuna hinaspa mana allin ruwaqkunaqa, Armagedon punchawpi chinkachisqa kanankumanta (Apoc. 11:18). Kaykunamanta allinta yachanapaqmi kay yachachikuypi qawasun Armagedon ima kasqanmanta, Armagedon manaraq chayamuchkaptin imakuna kananmanta, chay punchawpi mana wañurunapaq ima ruwanamanta, hinaspa Armagedon punchawkama Diosman sunqu kanapaq ima yanapawananchikmanta.

3. (1) ¿Ima ninantaq Armagedonqa? (2) Apocalipsis 16:14, 16 nisqanman hinaqa, ¿imaynanpim ninchik Armagedonqa mana mayqan urqupipas nitaq mayqan llaqtapipas apakunanmanta?

³ (Qaway Apocalipsis 16:14, 16). Bibliapiqa, huk kutillatam Armagedon rimayqa rikurin, chayqa “Meguido urqu” ninanmi (Apoc. 16:16, qaway uray patanpi willakuyta). Meguidoqa karqa ñawpaq Israel nacionpi huk kaqnin llaqtam (Jos. 17:11). Ichaqa, Armagedonmanta biblia rimaspanqa manam kay pachapi urqumantachu nitaq llaqtamantachu rimachkan. Aswanqa rimachkan Diospa contranpi hatarinankupaq kay pachapi kamachikuqkuna huñunakusqankumantam (Apoc. 16:14). Chaywanpas, kay yachachikuypi Armagedonmanta rimaspaqa rimasuntaqmi Jehova Diospa piñakuynin  punchawmantapas. Ichaqa, ¿imaynanpim ninchik Armagedonqa mana mayqan urqupipas nitaq mayqan llaqtapipas apakunanmanta? Puntataqa Meguido urqu kay pachapi mana kasqanraykum. Chaymantapas Meguido llaqtapa muyuriqnin taksalla kasqanraykum, chayna taksalla kasqanrayku manach haypanmanchu kay pachapi llapallan kamachiqkunawan tropankuna huñunakunankupaqqa. Hinaspapas Armagedonqa qallarinqa kay pachapi kamachiqkuna Diospa llaqtanta chinkachinankupaq hatariptinkum. Diosta yupaychaqkunaqariki manam huk qawaqllapichu yachanchik, aswanqa enteron pachapim.

4. ¿Imanasqataq Jehova Diosqa Armagedon punchawta tupachirqa Meguido llaqtawan?

⁴ ¿Imanasqataq Jehova Diosqa Armagedon punchawta tupachirqa Meguido llaqtawan? Meguido llaqtapi hinaspa hichpan Jezreel qichwapi wañuchinakuy apakusqanraykum. Wakinpiqa, kikin Jehova Diosmi chay qichwapi llaqtanta yanaparqa chiqniqninkunata wañuchinankupaq. Huk kutipim “Meguido yakukunapa hichpanpi” serviqnin Baracta yanaparqa Sisaratawan tropankunata wañuchinanpaq. Chaymi Baracwan Diosmanta willakuq Deborapas kaynata nispa takirqaku: ‘Cielopi chaskakunam pelearqaku, maymi kasqankumantam Sisarapa contranpi pelearqaku. Cison wayqupi lluqllam llapa enemigonchikta aparurqa’, nispa (Juec. 5:19-21).

5. ¿Imanasqataq Baracpa tiemponpi wañuchinakuywan Armagedon punchawqa mana chaynallachu kanqa?

⁵ Baracwan Deboram kaynata nispa takiyta tukurqaku: ‘¡Dios taytalláy, llapa enemigoykikuna chayna wañuchunku! ¡Kuyasuqnikikunayá ichaqa qispimuq inti hinaraq kancharichunku!’, nispa (Juec. 5:31). Chaynam chinkachisqa kanqaku Armagedon punchawpi Jehova Diosta chiqniq runakunapas, Jehova Diosta kuyaqkunam ichaqa mana. Baracpa tiemponpi wañuchinakuyqa manam chaynallachu kanqa Armagedon punchawwanqa. ¿Imaynanpi? Armagedon punchawpiqa manam serviqninkunaqa peleasunchu, kikin Jehova Diosmi chinkachinqa chiqniwaqninchik runakunataqa. Chay punchawpi mana wañunapaqqa Jehova Diosllapim hapipakunanchik kanqa (Is. 30:15; Apoc. 19:11-15).

6. Jehova Diosqa, ¿imaynatam contranpi hatariqkunata chinkachinqa?

⁶ ¿Imaynatam Jehova Diosqa contranpi hatariqkunata chinkachinqa? Payqa chinkachinmanmi pacha kuyuwan, runtu parawan hinaspa llipyawanpas (Job 38:22, 23; Ezeq. 38:19-22). Atinmantaqmá chiqniqnin runakuna pantarachiytapas, chaynapi kikinkupura wañuchinakunankupaq (2 Cron. 20:17, 22, 23). Angelninkunawanpas chinkarachinmanmi (Is. 37:36). Arí, Jehova Diosqa llapallan chiqniqninkunatam imawanñapas chinkachinqa. Yupaychaqninkunatam ichaqa pakaykunqa (Prov. 3:25, 26).

7, 8. (1) 1 Tesalonicenses 5:1-6 nisqanman hinaqa, ¿imatam kay pachapi kamachiqkuna ninqaku? (2) ¿Imanasqataq chay nisqankuqa yanqa kanqa?

⁷ Jehova Diospa piñakuynin punchaw manaraq chayamuchkaptinmi, “hawkañam, seguroñam kachkanchik” niq willakuy uyarikunqa (qaway 1 Tesalonicenses 5:1-6). 1 Tesalonicenses 5 capitulopa 2 versiculonpi Jehova Diospa punchawninmanta rimaspanqa, rimachkanmi llumpa-llumpay ñakariy punchawkunamanta (Apoc. 7:14). ¿Imaynatam yachasun chay llumpa-llumpay ñakariy qallaykusqanta?

⁸ Kay pachapi kamachiqkuna “hawkañam, seguroñam kachkanchik” nisqankuwanmi. ¿Imaynanpitaq chaytaqa ninqaku? ¿Yaqachu religionpi punta apaqkunaqa paykunawan  kanqaku? Yaqapaschá. Ichaqa, demoniokuna pantarachisqanraykum ninqaku: ‘“Hawkañam, seguroñam” kasunchik’, nispaqa. Chay nisqankuqa yanqamá kanqa. Chaymanta qipallamanmi llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna qallaykunqa. Bibliam niwanchik: ‘Runakunam ninqaku “hawkañam, seguroñam kachkanchik”, nispa. Hinachkaptinmi qunqayllamanta paykunapa chinkachisqa kaynin chaylla chayaramunqa, imaynam unqukunanpaq wiksayuq warmipa nanaynin hina, manapunim lluptinqakuchu’, nispa. Ñuqanchikwanqa, ¿imataq pasanqa? Imay punchaw utaq imay hora qallaykunanta mana yachasqanchikrayku, ichapas mancharisqallaña tarikusun. Ichaqa, chay punchaw chayaramuptin ima ruwananchikmanta yachasqanchikraykum hawka tarikusun.

9. Jehova Diosqa, ¿chayllachu mana kasukuqkunata chinkachinqa? Chaynaqa, ¿imaynam kanqa?

⁹ Jehova Diosqa, ¿Noeypa tiemponpi hinachu llapallan mana kasukuqkunata chaylla chinkachinqa? Manam. Payqa puntatam hatun Babiloniata utaq pantay religionkunata chinkachinqa. Chaypa qipanmanmi chinkachinqa kamachiqkunata, militarkunata hinaspa hatun negociantekunatapas. Qatiqninpiyá kaykunamanta astawan yachasun.

10. Apocalipsis 17:1, 6 hinaspa 18:24 nisqanman hinaqa, ¿imanasqataq Jehova Diosqa pantay religionkunata chinkachinqa?

¹⁰ ‘Chuchumika warmim’ utaq pantay religionkunam chinkachisqa kanqa (qaway Apocalipsis 17:1, 6; 18:24). ¿Imanasqataq Jehova Diosqa pantay religionkunata chinkachinqa? Diospa sutinta pinqayman churasqankurayku hinaspa runakunata pantayman apasqankuraykum. Chaymantapas autoridadkunawan chaqrukusqankuraykum. Llapallan pantay religionkunam runakunata ñakarichirqaku hinaspa ñakarichichkanku, astawanraqmi Jehova Dios yupaychaqkunataqa (Apoc. 19:2). Chayrayku, ¿imawanmi pantay religionkunata Jehova Diosqa chinkachinqa?

11. ¿Imawanmi tupan manchakuypaq animalqa? Hinaspa, ¿imawanmi pantay religionkunata Jehova Diosqa chinkachinqa?

¹¹ Jehova Diosqa pantay religionkunatam chinkachinqa manchakuypaq animalpa chunka waqrankunawan. Chay animalqa tupan  ONU nisqankuwanmi (Organización de las Naciones Unidas). Chunka waqrakunañataqmi tupan chay ‘manchakuypaq animalta’ kunan tiempo yanapaq kamachiqkunawan. Jehova Diosqa tantiasqan horapim chay kamachiqkunawan llapallan pantay religionkunata chinkachinqa. ‘Mana imayuqtam chaynataq qalallatam saqirunqaku’, huk rimaypiqa lliw kapuqninkutam qichunqaku hinaspapas pakallapi mana allinkuna ruwasqankutam runakunaman qawachinqaku (Apoc. 17:3, 16). Paykunaqariki hatun tukuspam niqku: “Kamachinaypaq tiyanaypim tiyachkaniña, ñuqaqa manam viudachu kani, manataqmi haykapipas waqasaqchu”, nispa (Apoc. 18:7, 8). Ichaqa, religionninku qunqayllamanta chinkachisqa kasqanta qawaspam mana ima ruwaytapas atinqakuchu.

12. ¿Ima ruwawananchiktam Jehova Diosqa mana saqinqachu, hinaspa imanasqa?

¹² Jehova Diosqa manam saqinqachu kamachiqkunawan autoridadkuna chinkarachiwananchiktaqa. ¿Imanasqa? Sutinta apasqanchikrayku hinaspa pantay religionkunamanta lluqsikusqanchikraykum. Chaymantapas, pantay religionmanta lluqsinankupaq hukkunata yanapasqanchikraykum (Hech. 15:16, 17; Apoc. 18:4). Payqa, manamá pantay religionkunatawan kuskata chinkarachiwananchiktaqa saqinqachu. Chaywanpas, wakiqninchikqa ñakarisunpaschá.

13. (1) ¿Pitaq Magog nacionmanta Gogqa? (2) Ezequiel 38:2, 8, 9 nisqanman hinaqa, ¿imaynanpitaq Armagedonqa qallaykunqa?

¹³ Diospa llaqtanta chinkachinanpaqmi Gog hatarinqa (qaway Ezequiel 38:2, 8, 9). Pantay religionkuna qalaypaq chinkaruptinkum, ñuqallanchikña qipasun. Chayqa sutillamá qawakunqa, imaynam llumpa-llumpay wayra karuptin allinnin kaq sachallaña qipan, chaynam ñuqallanchikña qipasunchik. Chayraykum satanasñataq piñasqallaña kanqa. Hinaspam ñuqanchikmanta yanqa rimaykunata rikurichinqa, chaynapi kay pachapi nacionkuna chinkachiwananchikpaq (Apoc. 16:13, 14). Chay nacionkunatam biblia sutichan “Magog nacionmanta Gog” nispa. Chay nacionkuna chinkachiwananchikpaq hatariptinkum Armagedon qallaykunqa (Apoc. 16:16).

14. ¿Imamantam Gog utaq chinkachiwananchikpaq kaq nacionkunaqa musyakunqaku?

 ¹⁴ Gogqa utaq chinkachiwananchikpaq kaq nacionkunaqa runankunapa kallpanwanmi utaq tropankunawanmi qari-qarillaña kanqaku (2 Cron. 32:8). Ñuqanchikmi ichaqa Jehova Diosllapi hapipakusunchik. Chayraykum ninqaku: “Hatun Babiloniatapas utaq wakin religionkunatapas diosninkuqa manam waqaycharqachu, ¿chaychus kay testigokunatañataq Diosninku waqaychanman?”, nispa (Apoc. 17:16). Chayta nispanmi Gogqa utaq chay nacionkunaqa, llaqtata puyu tapaykuchkaq hina chinkachiwananchikpaq hamunqaku (Ezeq. 38:16). Ichaqa, Egipto nacionta kamachiq hinam chaylla musyakunqaku, Jehova Diospa makinman wichiykusqankuta (Ex. 14:1-4; Ezeq. 38:3, 4, 18, 21-23).

15. ¿Imatam Jesusqa ruwanqa Armagedon punchawpi?

¹⁵ Jesucristowan angelkunam Armagedon punchawpiqa waqaychawasun, hinaspam Gogpa tropankunata chinkachinqa (Apoc. 19:11, 14, 15). Ichaqa, ¿imataq pasanqa satanastawan demonionkunataqa? Jesucristom carcelman hina uku-uku uchkuman wischuykunqa waranqa watapaq (Apoc. 20:1-3).

16. (1) ¿Imata ruwaspam qawachinchik Jehova Dios riqsisqanchikta? (2) Armagedon punchawpiqa, ¿imam pasanqa Diospa riqsisqan runakunawanqa?

¹⁶ Unayña utaq chayllaraq Diosta yupaychaspapas, Jehova Diostam sumaqta riqsinanchik. Kallpanchakunanchiktaqmi “señorninchik Jesusmanta sumaq willakuyta” kasukunapaqpas, chayta ruwaspaqa manam wañusunchu Armagedon punchawpiqa (2 Tes. 1:7-9). Jehova Diosta sumaqta riqsiyqa, imam munasqantawan imam chiqnisqanta yachaymi. Chaytaqa qawachinchiktaqmi sunqumanta kuyaspa, niwasqanchikkunata kasukuspa hinaspa payllapi hapipakuspapas (1 Juan 2:3-5; 5:3). Chayta ruwaptinchikqa Diospa riqsisqanmi kasun, hinaspam Armagedon punchawpipas pakaykuwasun (1 Cor. 8:3).

17. ¿Imata ruwaspam “señorninchik Jesusmanta sumaq willakuyta” kasukunchik?

¹⁷ ¿Imataq ‘señorninchik Jesusmanta sumaq  willakuyqa’? Kay pachapi kachkaspan yachachisqankunam. Chayqa, bibliapim tarikun. Chaytam kasukunchik Jehova Diospa munayninta imamantapas puntapi churaspa, kamachikuyninkunata kasukuspa chaynataq munaychakuyninmanta willakuspa (Mat. 6:33; 24:14). Kasukunchiktaqmi Jesucristopa wawqinkunata utaq hanaq pachaman riqkunata yanapaspapas (Mat. 25:31-40).

18. Jesucristopa wawqinkunaqa, ¿imaynatam yanapawasun?

¹⁸ Manapas unaymantam Jesucristopa wawqinkunaqa utaq hanaq pachaman riqkunaqa sapaq ovejakunata utaq kay pachapi qipaqkunata yanapawasun (Juan 10:16). ¿Imaynatam yanapawasun? Armagedon punchawpi pakaykuwaspanchikmi. Hanaq pachapaq 144.000 akllasqakunaqa manaraq Armagedon qallaykuchkaptinmi wiñay kawsayta hanaq pachapi chaskinqaku. Hinaspapas Jesucristowan kuskam Gogta chinkachinqaku (Apoc. 2:26, 27; 7:9, 10). Anchatachá kusikusun Jesucristopa wawqinkunata kay pachapi kachkaptinku yanapasqanchikmantaqa.

19, 20. Imawanña ñakariptinchikpas, ¿imam yanapawasun Armagedon punchaw chayamunankama iñiyninchikpi allinta takyanapaq?

¹⁹ Kay tukupay punchawkunapiqa, llapallanchikmi imawanñapas ñakarichkanchik. Ichaqa, ñakariypi tarikuspapas atichwanmi iñiyninchikpi allin kayta hinaspa kusisqa kayta (Sant. 1:2-4). Chaypaqqa Jehova Diosta mañakuymi yanapawasun (Luc. 21:36). Yanapawasuntaqmi sapa punchaw bibliata ñawinchayninchik, hinaspa chay nisqankunapi utaq kunan tiempopaq willakuykunapi yuyaymanayninchikpas (Sal. 77:12). Kaykunata ruwaspaqa chaynataq Diosmanta willakuspaqa mana iskayrayaspam iñiyninchikpi allinta takyasun.

²⁰ Mayna kusisqaraq tarikusun hatun Babilonia utaq pantay religionkuna chinkaptin hinaspa mana allin kaqkunapas tukuptin. Aswan kusisqaraqchá tarikusun Jehova Diospa sutin hatunchasqa kaptin hinaspa paylla tukuy atiyniyuq kasqanta riqsichikuptin (Ezeq. 38:23). Ancha kusikunapaqmá Armagedon punchawpa hichpamusqanqa, chaywanqa kusikunchik Diosman sunqu kaqkunallam (Mat. 24:13).