1. ¿Imanasqataq Jehova Diosta kasukunanchik?

JEHOVA DIOSTAM tukuypi kasukunanchik. ¿Imanasqa? Unanchawaqninchik kasqanraykum, unanchawasqanchikraykutaqmi kamachikuykunatapas quwanchik (Apoc. 4:11). Kamachikuyninkunataqa kasukunchik kuyapayakuq, llakipayakuq hinaspa yachaywan imatapas ruwaq kasqanraykum. Kay pachapi kamachiqkunaqa manam pay hinachu kanku (Ex. 34:6; Rom. 16:27; 1 Juan 4:8).

2. Hebreos 12:9-11 nisqanman hinaqa, ¿imanasqataq Jehova Diosta kasukunanchik?

² Jehova Diosqa munan kuyasqanchikrayku kasukunanchiktam, manam manchakusqanchikrayku kasukunanchiktachu. Hebreo kasta iñiqkunaman qillqasqanpim apostol Pablo nirqa Diospa nisqankunata kasukunapaq. Ichaqa, ¿imanasqataq kasukunanchik? “Allinninchikpaq” imatapas niwasqanchikraykum (qaway Hebreos 12:9-11).

3. (1) Jehova Dios kasukusqanchiktaqa, ¿imaynatam qawachinchik? (2) ¿Imakunamantam yachasun?

³ Jehova Dios kasukusqanchiktaqa qawachinchik nisqankunata ruwayman churaspam hinaspa kikillanchikpi mana hapipakuspam (Prov. 3:5). Aswanraqmi, Dios kuyapayakuq kasqanta yachaspanchikqa mana sasachakuspalla kasukusunchik (Sal. 145:9). Chaymantapas, Diosmanta imam kaqta yachaspaqa sunqumantam hinaspa paypa munasqanman hinam imatapas ruwasun (Sal. 97:10). Chaymi kunan yachasun Diosta kasukunapaq, ¿imaynanpi sasachakusqanchikmanta? Hinaspa punta apaqkunawan tayta-mamakuna,  ¿imaynanpi Nehemiasta, Davidta hinaspa Mariata qatipakunankumanta?

4, 5. Romanos 7:21-23 nisqanman hinaqa, ¿imanasqataq sasachakunchik Diosta kasukunapaq?

⁴ Huchasapa kasqanchikraykum sasachakunchik Diosta kasukunapaqqa. Adanwan Evaqa Diosta mana kasukuspankum sachapa rurunta mikururqaku. Chaywanmi qawachirqaku munasqankuman hina kawsakuy allin kasqanta (Gen. 3:22). Kunanpas, yaqa llapallan runakunam Jehova Diospa nisqanta mana kaqpaqpas hapispa munasqankuman hina utaq tantiasqankuman hina kawsakunku.

⁵ Jehova Diospa runan kachkaspapas wakinpiqa sasachakunchikmi kasukunapaq. Apostol Pablopas chayna kasqanmantam nirqa (qaway Romanos 7:21-23). Ichaqa, anchatam kallpanchakurqa kasukunanpaq. Ñuqanchikpas pay hinam sapa punchaw kallpanchakunanchik Diospa munasqanman hina kawsakunapaq.

6, 7. ¿Imaraqtaq sasachawachwan Jehova Diosta kasukunapaq? Willarimuy iñiqmasinchik Mariamanta.

⁶ Diosta kasukunapaqqa sasachawachwantaqmi maypi hinaspa imayna uywasqa kasqanchikpas. Wakinpiqa runakunapa nisqanqariki manam tupanchu Jehova Diospa nisqanwanqa, yaqapaschá chayrayku sasachakunchik Diosta kasukunapaqqa.

⁷ Yaqa llapallan llaqtapi musu-sipaskunatam hikutanku qullqiyuq kanankupaq. Chaynam pasarqa iñiqmasinchik Mariatapas. * Payqa, manaraq Jehova Diospa testigon kachkaspanmi ancha riqsisqa universidadpi estudiarqa. Chaymi ayllunkunaqa hikutarqaku estudiasqanman hina allin llamkayta maskananpaq, qullqiyuq hinaspa riqsisqa kananpaq. Mariapas chaytaqa munarqam, ichaqa Jehova Diosmanta yachasqanraykum saqirurqa. Mariam willakun: “Wakinpim niwanku ‘kayta-wakta ruwaspaykiqa, achka qullqitam chaskiwaq’, nispa. Chaynata niwaptinkum wakinpiqa iskayrayaniraq, ichaqa chay ruway Jehova Diosmanta karuncharuwananta musyakuspaymi Jehova Diosta mañakuni chaykunawan mana aysachikunaypaq”, nispa (Mat. 6:24).

8. ¿Pikunamantam qatiqninpi yachasun?

⁸ Jehova Diospa niwasqanchikkunaqa allinninchikpaqmi, chayraykum kasukunanchik. Chaymantapas, hukkunata yanapanapaqqa kasukuqmi kananchik. Chaynapi, punta apaq kaspa utaq tayta-mama kaspapas iñiqmasinchikta utaq churi-wawanchikta yanapanapaq. Qatiqninpim yachasun Nehemiasmanta, kamachiq Davidmanta hinaspa Jesuspa maman Mariamanta. Chaynapi paykunata qatipakunapaq.

9. Nehemiaspa llaqtamasinkuna, ¿imatam ruwachkarqaku?

⁹ Jehova Diosqa punta apaqkunatam churarqa iñiqkunamanta nanachikunankupaq (1 Ped. 5:2). Chayraykum, Nehemias Diospa llaqtanwan imayna kasqanta qatipakuyninku allin kanman. Nehemiasqa Juda lawpi gobernadormi karqa, paypaqqa makillanpim karqa imapas ruwananpaq (Neh. 1:11; 2:7, 8; 5:14). Ichaqa, ¿imatam ruwarqa llaqtamasinkuna Diospa templonpi millaykuna ruwasqankuta, Leviy kastakunaman mana imapas qusqankuta yacharuspan, samana punchawpipas mana samasqankuta, hinaspa Diosta mana yupaychaq warmikunawan casarakusqankuta qawaspan? (Neh. 13:4-30).

10. ¿Imatam Nehemiasqa ruwarqa llaqtamasinkunata yanapananpaq?

¹⁰ Nehemiasqa gobernador kachkaspanpas manam hikutarqachu llaqtamasinkuna nisqanta kasukunankupaqqa. Aswanmi Jehova Diosta mañakurqa yachayta qunanpaq, chaynapi paypa munasqanman hina kamachikuyninkunamanta yachachinanpaq (Neh. 1:4-10; 13:1-3). Chaymantapas, mana hatun tukuspam Nehemiasqa llaqtamasinkunawan kuska templopa muyuriqnin pirqakuna hatarichiypi llamkarqa (Neh. 4:15).

11. 1 Tesalonicenses 2:7, 8 nisqanman hinaqa, ¿imaynam kananku punta apaqkunaqa?

¹¹ Punta apaqkunaqa manapaschá Nehemias hina llumpay sasachakuypichu tarikunqaku. Chaywanpas, Nehemiastam qatipakunmanku. Nehemiasta qatipakuspankuqa iñiqkunatam tukuypi hinaspa kuyakuywan yanapanqaku hinaspapas mana hatun tukuqmi kanqaku (qaway 1 Tesalonicenses 2:7, 8). Chaytaqa ruwanqaku iñiqkunata kuyasqankuraykum. Punta apaq iñiqmasinchik Andresmi nin: “Iñiqmasinchikkunaqa kusisqam tarikunku, punta apaqkunapa nisqantapas chayllam ruwanku kuyakuywan hinaspa sumaqllata rimapayasqaqa”, nispa. Punta apaq iñiqmasinchik Tonipas ninmi: “Filipenses 2:3 nisqanman hina ruwanaypaqmi kallpanchakuni, chaynapi ñuqamanta aswan allinpaq hukkunata qawanaypaq. Chayqa anchatam yanapawan, mana ‘kaynatam utaq waknatam ruwanaqa’ ninaypaq”, nispa.

12. ¿Imanasqataq punta apaqkunaqa mana hatun tukuq kananku?

¹² Punta apaqkunaqa mana hatun tukuqmi kananku. Paykunaqa Jehova Diostam qatipakunanku. Payqa tukuy ima unanchaq kachkaspanpas wakchakunatam llakipayarin (Sal. 18:35; 113:6, 7). Chaymi,  hatun tukuq runakunataqa chiqnin (Prov. 16:5).

13. ¿Imanasqataq punta apaqkunaqa mana chaylla piñakuq kananku?

¹³ Punta apaqkunaqa mana chaylla piñakuqmi kananku, chaylla imawanpas piñakuq kaspankuqa nanay siminkuwanmi rimarunmanku (Gal. 5:14, 15; Sant. 1:26). Punta apaq iñiqmasinchik Andresmi willakun: “Wakinpiqa, mana kuyakuywan rimapayawaptinkum nanay simiwan kutipakuyta munani. Ichaqa, nanay simiwan mana kutipakunaypaqmi yanapawan bibliapi kaq llampu sunqu runakunapi yuyaymanay”, nispa. Punta apaqkunaqa sunqumanta Diosta kasukusqankutam qawachinku iñiqkunata hinaspa wakin punta apaqkunata kuyakuywan rimapayaspa (Col. 4:6).

14. ¿Imapaqmi taytakunata ayllu ukupi Jehova Dios churarqa, hinaspa imayna kanankutam munan?

¹⁴ Taytakunatam Jehova Diosqa churarqa ayllunku ukupi uma kanankupaq hinaspa churinkuta kuyakuywan uywanankupaq (1 Cor. 11:3; Efes. 6:4). Ichaqa, manam chayraykuchu munasqankuta ruwananku. Jehova Diosqariki ayllunku imayna uywasqankutam qawachkan (Efes. 3:14, 15). Taytakunaqa Jehova Dios kasukusqankutam qawachinku paypa munasqanman hina ayllunkuta uywaspa. Chayraykum Davidmanta yachayninkuqa allin kanman.

15. ¿Imaynanpitaq kamachiq Davidqa taytakunapa qatipakunanpaq hina?

¹⁵ Jehova Diosmi Davidta churarqa ayllunpi uma kananpaq hinaspa Israel runakunata kamachinanpaq. Kamachiq kasqanraykum makillanpi karqa imapas ruwananpaq. Ichaqa, makillanpi imapas ruwananpaq kasqanraykum wakinpiqa mana allinkunata ruwarurqa (2 Sam. 11:14, 15). Chaywanpas, Jehova Dios kasukusqantam qawachirqa pantasqankunata riqsikuspan, Jehova Diosta qayakuspan hinaspa tukuy imapi paypa nisqanman hina ruwananpaq kallpanchakuspan (Sal. 51:1-4). Chaymantapas, mana hatun tukuspam wakin qarikunapa hinaspa warmikunapa rimapayasqanta chaskikurqa (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33). Munasqallanta ruwasqan mana allinman apasqanta musyakuspanmi, Jehova Diospa munasqanman hinaña ruwarqa.

16. Taytakuna, ¿imatam yachachwan Davidmanta?

¹⁶ Taytakuna, ¿imatam yachachwan Davidmanta? Davidmantam yachanchik, ayllunchikpi munasqallanchikta mana ruwanapaq.  Pantasqanchikkunata riqsikunapaq hinaspa rimapayawasqanchikkunata chaskikunapaq. Chaynata ruwaptinchikqa, warmichanchikwan churinchikkunapas anchatam kuyawasun. Chaymantapas, paykunawan kuska Jehova Diosta mañakuspaqa sunqumantayá mañakusun, chaynapi Jehova Diosllapi hapipakusqanchikta qawanankupaq. Hinaspa imamantapas puntataqa Jehova Diospaqyá tukuyta ruwasun (Deut. 6:6-9). Chaykunata ruwaptinchikqa ancha kusisqam llapallan ayllunchik tarikunqaku.

17. ¿Imapaqmi Jehova Diosqa mamakunata ayllu ukupi churarqa?

¹⁷ Jehova Diosmi mamakunata ayllu ukupi churarqa qusanta yanapananpaq hinaspa wawankunata yuyaywan yachachinanpaq (Prov. 6:20). Sumaqta wawankuta yachachiptinkuqa ‘yuyaqña kaspankupas manam chay yachasqanmantaqa sapaqchakunqakuchu’ (Prov. 22:6). Chaypaqyá qawasun Jesuspa maman Mariamanta, chaynapi llapallan mamakuna payta qatipakunankupaq.

18, 19. ¿Imata ruwaspam mamakuna Mariata qatipakunmanku?

¹⁸ Mariaqa, suma-sumaqtam Jehova Diosmanta yacharqa. Chayraykum, Jehova Diosta kuyarqa. Payqa, sasachakunan kaptinpas tukuypim Jehova Diosta kasukurqa (Luc. 1:35-38, 46-55).

¹⁹ Chaynaqa mamakuna, qamkunapas Maria hinayá bibliaykichikta ñawinchaychik hinaspa Jehova Diosta mañakuychik hinalla paywan kuyachikunaykichikpaq. Kallpanchakuychiktaqyá Jehova Diospa munasqanman hina kawsakunaykichikpaqpas. Wakinpiqa, warmakuna imatapas ruwarusqanraykum utaq mana kasukusqankuraykum piñapakuwaqchik. Yaqapaschá chaynaqa tarikunkichik tayta-mamaykichik nanay siminkuwan taksachaykichikmanta uywasusqaykichikrayku. Chayraykum wakinpiqa, Jehova Diospa nisqanta yachachkaspañapas sasachakunkichikraq warmata kuyakuyllawan rimapayaytaqa utaq mana chaylla piñakuruytaqa (Efes. 4:31). Mamakuna, chayna tarikuspaykichikqa Jehova Diostayá qayakuychik. Mama Lidiam willakun: “Waway mana kasuwaptin nanay simiywan imatapas mana nirunaypaqmi qalay kallpaywan Jehova Diosninchikta qayakullani. Wakinpiqa simiyta kichaykuchkaspayñam Jehova Diosta qayakullani. Chayqa, ancha-anchatam yanapawan mana chaylla imatapas nirunaypaq”, nispa (Sal. 37:5).

20. Wakin mamakunata, ¿imam sasachan, hinaspa imaynatam chayta atipanmanku?

 ²⁰ Mamakuna, wakiqnikichikpaqqa sasam warmaykichikman kuyakuynikichikta qawachiyqa (Tito 2:3, 4). ¿Imaynanpi? Yaqapaschá tayta-mamaykichik taksachaykichikpi mana kuyasusqaykichikrayku. Ichaqa, amañayá tayta-mamaykichik hinaqa kaychikchu. Aswanqa, Jehova Diosta kasukuspaykichikyá wawaykichikta sunqumanta kuyaychik. Warmaykichikta sunqumanta kuyanaykichikpaqqa imayna kasqaykichiktam saqinaykichik kanqa, sasa kaptinpas Jehova Diospa yanapakuyninwanqa atinkichikmi. Chayta ruwaptikichikqa llapallan aylluykichikmi kusisqa kanqaku.

21, 22. Isaias 65:13, 14 nisqanman hina punta apaqkunawan tayta-mamakuna Jehova Diosta kasukuptinkuqa, ¿imaynam kawsakuyninku kanqa?

²¹ Jehova Diosta kasukuy allinninpaq kasqanmantam kamachiq Davidpas nirqa, chaymi qillqarqa: ‘Tayta Diospa kamachikuyninqa mana pantayniyuqmi, runakunapa sunquntam kusichin. Tayta Diospa kamachikuyninkunaqa chuyam, runakunapa ñawintam kanchaykun’, nispa. Nirqaraqmi: “Kamachikuynikiqa serviqllaykitapas anyaykullawanmi, haykam waqaychaqkunaqa premiasqam kallasaqku”, nispa (Sal. 19:8, 11). Sutillam qawakun Jehova Diosta kasukuqkunawan mana kasukuqkunapa imayna kasqanqa. Jehova Diosta kasukuqkunaqa ancha kusisqam kawsakunku, mana kasukuqkunam ichaqa sasachakuyllapi kanku (qaway Isaias 65:13, 14).

²² Punta apaqkunawan tayta-mamakuna Jehova Diosta kasukuspankuqa allin kawsakuytam tarinqaku, ayllunkupas kusisqallañam kanqaku. Iñiqkunapas huk sunqullam kanqaku. Chayta ruwaspaqa astawanraqchá Jehova Diosta kusichisun (Prov. 27:11). Chayqa, ¿manachu ancha kusikunapaq?