Qampaqqa warmallaraq kasqanpaqchá warmaykiqa rikchakapusunki, ichaqa manañam warmañachu ñam mozo-sipasyachkanña.

Chaynaqa, ¿imaynatam warmaykita yanapawaq mozo-sipasyaptin? ¿Imatam ruwawaq mana hukmanyanankupaq?

Manam lliw warmakunachu hina chay watallankupi mozo-sipasyanku. Wakinqa pusaq watallanmantaraqmi mozo-sipasyaytaña qallaykunku, wakinñataqmi 15 watanmantaña. Huk qillqapas chaymantam nin: ‘Manam lliw warmakunachu hina chay watallankupi mozo-sipasyan’, nispa (Letting Go With Love and Confidence).

Iskayrayaytam qallaykunku. Mozo-sipasyaqkunaqa llumpaytam piensanku runakuna paykunamanta ima ninankumanta. Chaymantam Javier sutiyuq mozo nin: “Llumpaytam allichapakuq kani allin qawakunaypaq, llumpaytataqmi piensarqani ima ruwasqaykunarayku runakuna hukmanta qawawanankupipas”, nispa. a Chaymantapas, sichu uyankupi suchi rikuriruptinqa hukmanyarunkum. 17 watanpi Karina sutiyuq sipasmi nin: ‘Enteron uyaypim suchi rikurirurqa, chaymi mana sumaq uyayuqña kasqayta piensaspay waqaq kani’, nispa.

Warmallaraq kachkaspanku mozo-sipasyaqkunaqa sasachakunkum. Astawanqa warmichakunam sasachakunku mozo-sipasyayman yaykuspankuqa. ¿Imanasqa? Maqtikuchakunam asipayayta qallaykunku ñuñunkuna rikuriyta qallaykuptin utaq wiqawnin llañuyayta qallaykuptin. Huk qillqam nin: ‘Yuyayniyuq mozokunam qawapayayta qallaykunmanku paykunawan puñuyta munaspanku’, nispa (A Parent’s Guide to the Teen Years).

Mozo-sipasyaqkunaqa manam yuyayniyuq runakuna hinaraqchu. Proverbios 22:15 nin: “Yanqakunallapim piensan  warmaqa”, nispa. Manam mozo-sipasyasqankuraykuchu allintañaqa piensanqaku. Ichapas paykunaqa yuyayniyuq hinapaqña rikchakunman, ichaqa huk qillqapa nisqanman hinaqa “manam yachankuraqchu allin tanteakuyta, allin respetoyuq kayta, manataqmi yuyayniyuq hina ima ruwaytapas atinkuraqchu” (You and Your Adolescent).

Manaraq mozo-sipasyayman yaykuchkaptin chaymanta rimapayay. Warmicha kaqkunamanmi willanayki killanwan unqunanmanta, qari kaqmanñataqmi willanayki qari kayninmanta imanasqa imapas lluqsinanmanta. Kaykunaqa qunqayllamantam warmaykiman chayaramunman, chaywanmi warmaykiqa mancharisqa utaq hukmanyasqa tarikunman. Chaykunamanta rimapayaspaykiqa ama manchachichkaq hinaqa rimapayaychu, aswanqa sumaqllata entiendechiy yuyayniyuq kananpaqña wiñasqanmanta (bibliapa yachachisqan: Salmo 139:14, CQ12).

Ama pinqakuspa lliwta willay. John sutiyuq mozom nin: “Tayta-mamay rimapayawaspankuqa manam lliwtachu ima pasawananmanta willawarqaku”, nispa. 17 watanpi Alana sutiyuq sipaspas ninmi: “Mamayqa cuerpoyta ima pasasqanmantaqa allintam willaytaqa-willawarqa, ñuqam ichaqa munarqani imaynanpi manaña warma kasqaypi hina piensasqaykunata entiendeyta”, nispa. Chaymi warmaykimanqa mana pinqakuspayki willanayki mozo-sipasyayman chayaptin imakuna pasananmanta (bibliapa yachachisqan: Hechos 20:20).

Rimarinanpaq hina tapuy. Sumaqllata tapuy imayna warmamasinkuna tarikusqankumanta yachanaykipaq. Warmichatam tapuwaq: “¿Yaqachu pi amistadnikipas killanwan unquchkanña?” utaq “¿amistadnikikunamanta maqtikuchakuna asikunkuchu sipas cuerpoyuqña kasqankumanta?”, nispa. Qaritam tapuwaq: “¿Wiñaypi qipaq amistadnikikunamanta escuelaykipi estudiaqmasikikuna asikunkuchu?”, nispa. Hukkunamanta willakuspankuqa paykunapas manañam llumpaytachu pinqakunku kikinkumanta willakunankupaqqa. Ichaqa warmayki willakusuptikiqa ‘chaylla uyariqyá kay, rimaypas allinta tanteaspayá’ (Santiago 1:19).

Yachaywan allin kaqkunata akllananpaq yanapay (Proverbios 3:21). Warmayki mozo sipasyaspanqa manam wiñayllachu-wiñan, yuyayninpas quntaytam qallaykun. Chaymi, kikinmantaña imapaqpas tanteakuyta munanqa. Kay watankunapi yanapaykuy ‘allin kaqkunata’ riqsinanpaq (bibliapa yachachisqan: Hebreos 5:14).

Ama chayllaqa hukmanyaychu. Achka mozo-sipasyaqkunam mana uyariqtukunkupaschu tayta-maman mozo-sipasyaymanta rimapayaptinku. Ichaqa huk qillqapa nisqanman hinaqa ‘mana uyariqtukuq, piñapakuq mozo-sipaskunaraqmi sunqunkupiqa tayta-mamankupa rimapayasqanta uyarichkankuman’ (You and Your Adolescent).