¿Imam allin utaq imam mana allin kasqantaraqchu bibliaqa niwananchik?

YAQAPASCHÁ warmacha kaptinchikqa tayta-mamanchik niwarqanchik “kayta ruway, wakta ruway” nispa. Ichaqa wiñasqanchikman hinam cuentata qukurqanchik allinninchikta munaspanku chaynata niwasqanchikta. Chaymi yuyayniyuq runaña kaspanchikpas tayta-mamanchikpa niwasqanchiktaqa kasukunchikraq.

Chaynallataqmi taytanchik Jehova Diospas palabranpi niwanchik: “Amam taytacha-mamachakunataqa yupaychankichu, amam huchapakunkichu, amam suwakunkichu”, nispa (Exodo 20:1-17; Hechos 15:28, 29). Diosmanta astawan yachasqanchikman hinam cuentata qukunchik Jehova Diosqa allinlla kawsakunanchikta munaspan kamachiwasqanchikta (Efesios 4:15; Isaias 48:17, 18; 54:13).

Ichaqa, Diospa kamachikuyninkunaqa manam lliwchu bibliapiqa qillqasqa kachkan, chaymi wakinkuqa munasqankuman hina kawsakunankupaq tantiakunku.

Diospa piensasqanman hina mana tantiakuqkunaqa sasachakuykunapi tarikuspankum ñakakunku. Chayna sasachakuypi mana tarikunapaqmi Diospa palabranta allinta estudiananchik. Chaywanmi conciencianchikpi hawkalla tarikusunchik hinaspapas Jehova Diostam kusichisun, kikinchikpas kusisqataqmi kawsakusun (Efesios 5:1).

Kamachikuykuna bibliapi mana kaptinpas Diospa munasqanman hinam tantiakurqaku

Jehova Diospa kamachikuyninkuna qillqasqa mana kaptinpas paypa munasqanman hina tantiakuq runakunamantam bibliapi willawanchik. Hukninmi karqa Josey, paypa tiemponpiqa bibliaqa manaraqmi karqaraqchu. Chaywanpas Joseyqa, Potifarpa warmin puñunankupaq hikutaptinmi tantiakurqa mana huchallikunanpaq, chaynapi Jehova Dioswan kuyachikunanpaq (Genesis 39:9). Jehova Diosmi Adantawan Evata casarachispan nirqa huk cuerpollaña kasqankumanta, chaynata nisqanpi yuyaymanaspanchá Joseyqa mana huchallikurqachu (Genesis 2:24).

Hukninñataqmi karqa Pablowan Timoteo, bibliapim willawanchik iñiqkunata manaraq watuysichkaptin Timoteota qari kayninpi señalasqankumanta. Hina chaypitaqmi willawanchik apostol Pablowan Timoteoqa sapa llaqtaman chayaspanku, iñiqkunapi punta apaqkunapa tantiasqankumanta willasqankuta (Hechos 16:3, 4). Chay tantiasqankupim nirqa Jesuspi iñiqkunaqa qari kayninkupi manaña señalachikunankupaq (Hechos 15:5, 6, 28, 29). Chayna kamachikuy kachkaptinqa, ¿imanasqataq apostol Pabloqa Timoteotaqa qari kayninpi señalachirqa? Chaynataqa tantiarqa Timoteopa taytan Grecia nacionniyuq kasqanta judiokuna yachasqankuraykum. Apostol Pabloqa manam munarqachu judio iñiqmasinkuna rimapakunankutaqa, aswanqa munarqam Diosmanta imam kaqta willakuq kasqankuwan riqsichikuyta (2 Corintios 4:2; 1 Corintios 9:19-23).

Pablowan Timoteoqa huk kutikunapipas iñiqkunapa allinnintam munarqa (Romanos 14:15, 20, 21; 1 Corintios 8:9-13; 10:23-33). Paykunaqa munarqakum iñiqmasinku imamantapas mana iskayrayaspa hawkalla chaynataq huk sunqulla Diosta yupaychanankuta. Chaymantapas apostol Pabloqa Timoteomanta rimaspan nirqa: “Manam pipas pay hinaqa kanchu, payqa qamkunamantam tukuy sunqunwan llumpayta llakikusunkichik. Wakinqa kikinkupa allinnillantam maskachkanku manam Jesucristopa allinnintachu. Qamkunaqa yachankichikmi Timoteopa tukuy imapi allin kasqanta, imaynam churipas taytanta yanapan, chaynam payqa sumaq willakuy aswan willakusqa kananpaq tukuy imata ruwaspan ñuqawan llamkarqa”, nispa (Filipenses 2:20-22). Imata ruwanankupaq chaynataq imayna kanankupaq bibliapi mana qillqasqa kaptinpas Pablowan Timoteoqa manam kikinkupa munasqankuman hinallachu tantiaqku, aswanqa iñiqmasinkuta kuyasqankuraykum Jehova Diospa munasqanman hina tantiarqaku, paykunata qatipakuyqa mayna allinmi.

Jesuspas yachachirqam Diospa kamachikuynin bibliapi mana qillqasqa kaptinpas Diospa munasqanman hina tantiakuspa kawsakunapaq (Mateo 5:21, 22, 27, 28). Jehova Diospa wakin kamachikuyninkuna bibliapi qillqasqa mana kaptinpas Joseypas, Pablopas, Timoteopas chaynataq Jesuspas manam kikinkupa munasqankuman hinachu imapaqpas tantiarqaku, aswanqa Jehova Diospa munasqanman hinam. Chaymi Jesusqa nirqa: ‘Jehova Diosnikitam kuyanki tukuy sunquykiwan. [...] Runamasikitapas kuyankim kikikita hina’, nispa (Mateo 22:36-40).

Kunan tiempopipas Diospa munasqanman hinam tantiakunanchik

Bibliapiqa manam tukuy imapaqchu kamachikuykunaqa kan, Jehova Diosninchikqa munanmi paypa munasqanta yachaspanchik allinta tantiakunanchikta (Efesios 5:17; Romanos 12:2). Chayta ruwaspanchikqa Jehova Diosta agradecekuspam sunqunta kusichisunchik (Proverbios 23:15; 27:11). Chaymantapas, bibliapi yachachikuykunaman hina kawsakuspanchikqa, Jehova Dioswan kuyachikuspam hawka chaynataq sanolla kawsakusunchik.

Qatiqninpiyá allinta yachaykusunchik imakunapi allinta tantiakunamanta.

Imata qawanapaqpas utaq uyarinapaqpas allinta akllakusunchik

Takita uyarichkaptinchik, chay takipi rimanman qacha rimaykunata, piwanpas huchapakuymanta utaq pitapas kamiymanta, chay takita uyarinapaq utaq mana uyarinapaqqa bibliapi kamachikuy mana qillqasqa kaptinpas ¿imaynatam allinta tantiakuchwan?

Chaypaq apostol Pablopa nisqanta bibliapi leeykusunchik, ninmi: “Aychapa munasqanman hina ruwaykunaqa sutillam qawakun, chaykunaqa kaykunam: Huchapakuykuna, millakuypaq ruwaykuna, mana pinqakuspa mana allin ruwaykuna, taytacha-mamacha yupaychaykuna, layqa ruwaykuna, chiqninakuykuna, liryanakuykuna, sientichinakuykuna, rabiakuykuna, mana acuerdopi churanakuykuna, rakinakuykuna, runakunapa yachachikuyninkunaman hapipakuykuna, envidianakuykuna, sinkakuykuna, mana pinqakuspa kusirikuykuna hinaspa chaykunaman rikchakuq llapa mana allin ruwaykunapas. Ñawpaqpi nisqayman hinam kunanpas nimuykichik: Chaykuna ruwaqkunaqa manam Diospa munaychakuyninpiqa kanqakuchu. Chuya espirituqa runakunatam kawsachin: Kuyakuqta, kusisqata, hawkallata, pacienciakuqta, sumaq sunquyuqta, kuyapayakuqta, iñiyniyuqta, llampu sunqullata hinaspa controlakuqta”, nispa (Galatas 5:19-23).

Aychanchikpa munapayasqankunamanta apostol Pablo chaynata qillqaspanqa manam tukuy imamantachu qillqarqa. Chaymi nirqa chaykunaman rikchakuq llapallan mana allinkunamanta cuidakunanchikpaq. Chaymi imapaqpas tantiakuyta munaspanchikqa mana ninanchikchu: “Kaypaqqa manam ima kamachikuypas bibliapiqa kanchu”, nispaqa. Aswanqa yuyaymanananchikmi Jehova Dios ima munasqanpi. Kikinpa munasqanman hina tantiakuq runaqa manam Diospa chaskisqanchu kanqa.

Chaymi allinta yachananchik ima ruwaykuna Jehova Diospa umanta nanachisqanmanta. Doctorman riptiki nisunkiman unqusqaykita hinaspa nisunkiman “astawanmi mikunki frutakunata chaynataq verdurakunata, amam mikunkichu miskiyuq kaqkunataqa” nispa. ¿Hinaptinqa mikuwaqchu bizcochota? Manam. Kaqmanta piensarisunchik takipi. Chay uyariy munasqanchik taki kuyanakunapaq, pacienciakunapaq, sumaq sunquyuq kanapaq mana kallpanchawaptinchikqa ¿allinchu kanman chayta uyariyqa? Manam. Chaynallataqmi imata ruwananchikpaqpas, uyarinanchikpaqpas, qawananchikpaqpas Diosta mana piñachinanchikpaq kaqkunata akllakunanchik.

Imayna pachakuymanta

Bibliapiqa manataqmi qillqasqachu kachkan imaynata pachakunanchikmantaqa, ichaqa niwanchikmi allinta tantiaspa pachakunanchikpaq. Jehova Diosqa yupaychaqninkunamanqa manam niwanchikchu “kaynatam waknatam pachakunaykichik” nispaqa. Aswanqa bibliata leespanchikmi yachanchik serviqninkuna imayna kananchikta Jehova Dios munasqanta. Chayta yachaymi allinta pachakunapaq yanapawanchik.

Bibliapim nin: ‘Warmikunapas respetanapaq hinayá allinta pachakuchunku, allin yuyaywan hinaspa ama pitapas hukmanyachinankupaq hina, ama suma-sumaqta chukchanta simpapakuspachu nitaq llumpay precioyuq qurimanta utaq perlasmanta alaqakunawanchu nitaq llumpay precioyuq pachakunawanchu, aswanqa Diospa munasqanman hina kawsaq warmikuna hinayá allichakuchunku, sumaqllaña kasqankuqa qawakunan allin kaqkuna ruwasqankupim’, nispa (1 Timoteo 2:9, 10). Kaypi nisqanman hinam Jehova Diosta yupaychaqkunaqa qaripas chaynataq warmipas imayna pachakusqankuwan riqsichikunanku Diosmanta willakuq kasqankuta (2 Corintios 6:3). Chaymi Jehova Diosta yupaychaqkunaqa paypa munasqanman hina allinta tantiaspa pachakunanchik. Chaynapi pitapas mana hukmanyachinanchikpaq (Mateo 18:6; Filipenses 1:10).

Munasqanchikman hina imayna pachakusqanchikwan pitapas mana hukmanyachispaqa apostol Pablotam qatipakunanchik, payqa iñiqmasinkunata mana hukmanyachinanpaqmi kallpanchakurqa, chaymi nirqa: “Ñuqapa imayna kasqaytayá qatipakuychik, imaynam ñuqapas Cristopa imayna kasqanta qatipakusqayman hina”, nispa (1 Corintios 11:1). Chaymantapas nirqam: “Chaynaqa iñiyninchikpi allin kaqkunam, iñiyninkupi mana allin tarikuqkunata aguantananchik, manataqmá kikillanchikpa munasqallanchiktachu ruwananchik, sapakamayá runamasinchikpa allinninpaq kaqkunata hinaspa kallpanchasqa kanankupaq kaqkunata ruwasunchik, Cristopunipas manam kikinpa munasqallantachu ruwarqa”, nispa (Romanos 15:1-3).

Imataq yanapawasunchik Diospa munasqanman hina tantiakunapaq

Diospa munasqanman hina tantiakunanchikpaqqa sapa punchawmi kallpanchakunanchik bibliata leenanchikpaq, estudiananchikpaq, chaynataq yuyaymanananchikpaq. Chaykunaqa yanapawasunmi Diospa kamachikuynin mana qillqasqa kaptinpas imapaqpas allinta tantiakunanchikpaq. Diospa munasqanman hina tantiakuytaqa tupachichwanmi warmachawan. Warmachaqa watakuna pasasqanman hinam wiñan, chaynallataqmi Diospa munasqanman hina tantiakuytapas yachasunchik watakuna pasasqanman hina. Chaymi mana hukmanyananchikchu wakinpi pantaruspanchikqa, aswanqa pacienciakuspanchikmi hinalla kallpanchakunanchik Diospa munayninman hina tantiakuyta yachananchikpaq. Chaynaqa hinallayá kallpanchakusun Diospa palabranta sapa punchaw leenanchikpaq (Hebreos 5:14).

Diospa palabranpi kamachikuyninkunamanta allinta yachaspanchikqa wakin kamachikuyninkuna mana qillqasqa kaptinpas yachasunmi Diospa munasqanman hina allinta tantiakuyta. Bibliamanta astawan yachaspanchikqa atisunmi Jehova Diosta chaynataq churin Jesusta qatipakuyta. Chayqa yanapawasunmi Diospa munasqanman hina imapaqpas tantiakunanchikpaq hinaspapas taytanchik Jehova Diostam kusichisunchik kikinchikpas kusisqataqmi kawsakusunchik.

[23 paginapi dibujo]

Sapa llaqtapi mana chaynallata pachakuspapas Diosta serviqkunaqa Diospa munasqanman hinam pachakunanchik