Kawsarimuymanta suyakuy: ¿Cheqapchu qampaq?

“Suyachkanim [. . .] Dios kawsarichimunanta.” (HECHOS 24:15.)

1. ¿Imanasqataq wañuymantaqa mana pipas librakunmanchu?

“KAY PACHAPIQA manam librakuchwanchu wañuymantawan impuesto pagaymantaqa.” Kaynatam qellqarqa Estados Unidos nacionpi Benjamín Franklin nisqan sutiyoq politico 1789 pasaq watapi, chayna rimasqanmi runakunata admirachirqa. Chayna kaptinpas achka runakunam engañaspanku impuestotaqa mana pagankuchu. Wañuyñataqmi aswan mana librakunapaq hina, manam pipas chaymantaqa librakunmanchu, tiempo risqanman hinam llapallanchik wañunchik. Yarqaywan hinam kuyasqanchik ayllunchikkunata Sepulturaqa millpuchkan (Proverbios 27:20). Chaywanpas wañuypaqqa suyakuymi kachkan.

2, 3. (a) ¿Imanasqam ninchik kunan tiempopi wakin runakuna ichapas manaña haykapipas wañunankuta? (b) ¿Imatam kay yachachikuypi yachachkasunchik?

² Diospa Palabranmi wañuymanta  kawsarimunapaq sumaq suyakuyta prometewanchik. Manam mosqoy hinallachu chayqa, Jehová Diostaqa manapunim pipas harkakunqachu chayta rurananpaqqa. Kunan tiempopi wakin runakunaqa ichapas manaña haykapipas wañunqakuñachu. ¿Imanasqam kaynata ninchik? Mana yupay atina ‘achkallaña runakunam’ librasqa kanqaku hichpaykamuq “hatu-hatun ñakariymanta” (Apocalipsis 7:9, 10, 14). Chay pasakusqanmanta qepamanmi chay runakunaqa wiñay kawsaypaq suyakuyniyoq kawsanqaku. Chayna kaptinqa, ichapas manaña qampas wañuwaqchu. Chaynallataqmi ‘enemigo wañuypas’ tukunqa (1 Corintios 15:26).

³ Kunan tiempopipas apostol Pablo hinam wañuqkuna kawsarimunankumanta seguro kananchik, paymi nirqa: ‘Confianzawanmi suyachkani allin runakunatawan mana allin runakunata hamuq punchawpi Dios kawsarichimunanta’, nispa (Hechos 24:15). Kay yachachikuymantam kimsa tapukuykunata qawarisun. Punta kaq, ¿imaraykum seguro kachwan wañuqkuna kawsarimunankumanta? Iskay kaq, ¿imaynatam sapakamata kallpanchawanchikman? Kimsa kaq, ¿kawsayninchikpi imaynatam yanapawanchikman?

Wañuqkunapa kawsarimuyninkuqa cheqapmi

4. ¿Imaraykum nichwan wañuqkunapa kawsarimuyninqa Jehová Diospa munayninmi nispa?

⁴ Achka razonkunam kan wañuqkuna kawsarimunankumanta seguro kanapaq: Jehová Diospa munaynin kasqanrayku. Yuyarisun imaynam Satanas punta tayta-mamanchikta huchallikunankupaq tanqarqa, chayraykum wañuyqa rikurirurqa. Chaymi Jesucristo Diablomanta nirqa: “Qallariyninmantapuni runa wañuchiqmi”, nispa (Juan 8:44). Jehová Diosmi ichaqa nirqa hanaq pachapi ‘warmin’ hina kaq llaqtan ‘mirayniyoq’ kananmanta, chay mirayninmi ‘hatun dragonta’ umanpi chamchanman, chay ninanqa Satanaspa puchukayninmi (Genesis 3:1-6, 15; Apocalipsis 12:9, 10; 20:10). Tiempo risqanman hina Jehová Dios kay Miraymanta willakuptinmi qawachirqa imaynam kay mirayqa mana Satanasta wañurachinallanchu karqa. Bibliam nin: “Diospa Churinqa rikurimurqa diablopa rurasqankunamanta libraykuwananchikpaqmi”,  nispa (1 Juan 3:8). Wañuytam Jehová Dios puntata munan churin Jesucristo chinkachinanta. Chaymi rantinchikpi Jesucristopa wañuynin hinaspa wañuymanta kawsarimuyninpas ancha allinpuni (Hechos 2:22-24; Romanos 6:23).

5. ¿Imaynatam wañuqkunapa kawsarimuynin Jehová Diospa sutinta hatunchanqa?

⁵ Jehová Diosqa munachkanmi chuya sutin hatunchasqa kananta. Satanasmi llullakuykunawan Diospa sutinta saruparqa. Llullakurqam Adantawan Evata mana mikunapaq kaq sachapa rurunmanta mikuspaqa mana wañunankuta nisqanwan (Genesis 2:16, 17; 3:4). Hinallam kayna llullakuykunata willakuchkan, ninmi almaqa hinallam kawsachkan wañuruptinchik, nispa. Ichaqa, wañuqkuna kawsarimusqanwanmi Jehová Diosqa qawachinqa kay yachachikuykuna llulla kasqanta. Qawachinqataqmi paylla kawsachiq hinaspa wañuymanta kawsarichiq Dios kasqanta.

6, 7. ¿Imaynataq Jehová Dios sientikun wañuqkuna kawsarimunankumanta, hinaspa imataq qawachiwanchik chayna sientesqanmanta?

⁶ Jehová Diosqa munanmi wañuqkunata kawsarichiyta. Bibliam sutillata qawachin kaymanta imayna Jehová Dios sientekusqanta. Ejemplopaq, leesunchik Diospa siervon Job imayna nisqanmanta: “Sichum huk runa wañukuspanqa ¿yaqachum huktawan kawsarimunqa? Chayna kaptinqa ñakarispapas kacharisqa kanaykamam suyasaq ñoqallayqa. Hinaptinqa qayakamuptikim ñoqañataq contestamusqayki. Hinaptinqa unanchawasqaykimantachá sientiypaqña-sientiwanki”, nispa (Job 14:14, 15). ¿Imaninantaq kay rimaykunaqa?

⁷ Jobqa yacharqam wañuruptin puñuchkaq hina wañuymanta kawsarimunankama suyananta, chaytam nirqa “kacharisqa kanaykamam” suyasaq, nispa. Paypaqqa cheqappunimá karqa wañuymanta hatarimuyninqa. ¿Imanasqam segurollaña sientekurqa? Jehová Diospa imayna sientesqantam yacharqa, yacharqataqmi wañuymanta kawsarimuptin Jehová Dios kusikunanmantapas. Cheqaptapunim Diosqa munan allin ruraqkunata wañusqankumanta kawsarichiyta. Chaymantapas wakin runakunamanmi Mosoq pachapi wiñay kawsaypaq suyakuyta qonqa (Lucas 23:43; Juan 5:28, 29). Dios chayna kananta munaptinqa, ¿pitaq harkakunman?

8. ¿Imaynatam Jehová Dios segurawarqanchik hamuq tiempopaq suyakuyninchikta?

⁸ Hamuq tiempopaq suyakuyninchikqa Jesuspa kawsarimusqanwanmi segurasqa kachkan. Atenas llaqtapi yachachispanmi apostol Pablo nirqa: “Diosmi akllarun huk runata, paymi akllasqan punchawpi allin arregloman hina kay pachata juzganqa. Chayta llapa runakuna creenankupaqmi chay akllasqan Jesusta Dios kawsarichimurqa” (Hechos 17:31). Apostol Pablo wañuqkuna kawsarimunankumanta yachachiptinmi achka runakuna burlakurqaku, wakinkunam ichaqa iñirqaku, ichapas chay yachachisqanmanta pruebakuna kasqankurayku. Wañuymanta Jesusta hatarichimusqanwanmi Jehová Diosqa aswan hatun milagrotaraq rurarqa: wañuypa makinmanta libraspanmi churintaqa atiyniyoq espiritutaña kawsarichirqa, ichaqa manam runata hinachu aswanqa atiyniyoq espirituta hinam (1 Pedro 3:18). Kawsarimuq Jesusmi aswan hatunchasqa kachkan hanaq pachapi ñawpa kawsasqanmantaqa. Mana wañuq hinaspa atiyllapi Taytanwan mana kaqlla kasqanraykum imatapas Taytanpa kamachisqantaqa rurayta atinmanmi. Jesustakamam Jehová Diosqa wañuqkunata kawsarichimunqa, hanaq pachapi kawsanankupaq hinaspa kay Pachapi kawsanankupaqpas. Kikinpunim nirqa: “Ñoqam kani kawsarichiqpas chaynataq kawsay qokuqpas”, nispa (Juan 5:25; 11:25). Churinta kawsarichimusqanwanmi Jehová Diosqa sonqo serviqninkunata segurarqa wañuqkuna kawsarimunankumanta.

9. ¿Imaynatam Biblia qawachin wañuqkunapa kawsarimusqan cheqap kasqanta?

⁹ Wañuqkuna kawsarimusqankutaqa runakunam rikurqaku hinaspapas Bibliapim qellqasqa kachkan. Bibliapim willakun imaynam pusaq runakuna kay Pachapi hinalla kawsanankupaq wañuymanta kawsarichisqa karqaku, chay milagrokunaqa manam pakasqachu rurakurqa aswanqa runakunapa qayllankupim. Jesusmi Lazarota tawa punchaw wañusqanmantaña kawsarichirqa llakisqallaña runakunapa, ayllunkunapa, amigonkunapa hinaspa vecinonkunapa qayllanpi. Kay rurasqanmi qawachirqa Jesusta hanaq pachamanta Dios kachamusqan cheqap kasqanta, chaytam religioso enemigonkunapas mana negarqakuchu; aswanmi Jesustawan  Lazarota wañuchiyta munarqaku (Juan 11:17-44, 53; 12:9-11). Chaynaqa, wañuqkuna kawsarimunankumantaqa segurom kachwan. Diosmi Palabranpi kaykunamanta qellqachirqa hawkayachiwananchikpaq hinaspa iñiyninchikpas kallpanchakunanpaq.

Wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuypi hawkayayta tarisun

10. ¿Imatam rurachwan hawkayayta tarinanchikpaq wañuqkuna kawsarimusqankumanta Bibliapi leespanchik?

¹⁰ Qonqayta wañuy llakichiwaptinchik, ¿manachu munachwan pipas consuelawananchikta? Wañuqkuna kawsarimusqankumanta Bibliapi willakusqanpim hawkayayta tarichwan. Chaykunamanta leeyninchik, yuyaymanayninchik hinaspa piensariyninchikpas yanapawanchikmanmi kawsarimuymanta suyakuyninchikta allintapuni takyachinapaq (Romanos 15:4). Manam cuento hina yanqa rimayllachu. Chay wañuqkuna kawsarimuqkunaqa ñoqanchik hina cheqap runakunam karqaku, huk tiempokunapi hinaspa huk llaqtakunapim kawsarqaku. Yuyaymanasun Bibliapa willakusqanman hina wañuymanta punta kawsarimuq runamanta.

11, 12. (a) ¿Ima hatun llakipim Sarepta llaqtapi viudaqa tarikurqa, hinaspa imatam chay hatun llakikuyninmanta nirqa? (b) ¿Imatam Jehová Dios viudapaq rurarqa Elias siervontakama?

¹¹ Qawarisun imayna kasqanta. Achka semanañam Diosmanta willakuq Eliasqa samachkan Sarepta llaqta viudapa wasinpa altos cuartonpi. Mana allin tiempokunam kachkan. Mana para kasqanraykum chay llaqtapiqa muchuyllaña kachkan. Achkam wañuchkanku. Eliastakamam Jehová Diosqa kay humilde viudataqa iñisqanrayku yanapaykurqaña. Wawanpiwanmi payqa yarqaymanta ñakarichkarqaku, huk mikuyllapaqñam mikunankupas karqa, chaymi Eliasqa viudapa harinantawan aceitenta masyarachirqa Jehová Diospa atiyninwan. Chaymantañataqmi, aswan hatun llakipiña tarikun. Qonqaymantam qari wawan onqoruspan chaylla wañururqa. Viudaqa hatun llakipim tarikun. Mana qosayoqña kawsachkaspanpas, chullalla wawanraqmi wañukunpas. Wawan wañusqanmanta llumpay llakisqa kasqanraykum Eliasmanwan Jehová Diosman tumpaykun. ¿Imatam rurarqa Eliasqa?

¹² Eliasqa manam chayraykuqa qaqcharqachu, aswanmi nirqa: “Apamuy  wawaykita”, nispa. Altospi samasqan cuartoman aparuspanmi achka kutita Jehová Diosta mañakurqa kawsarichimunanpaq. Hinaptinmi Jehová Diosqa mañakusqanta uyariykurqa. ¡Piensariy Eliaspa uyan imayna kasqanpi warmacha samariyta qallarispan ñawinpas kicharikuruptin! Eliasmi chay wawata mamanman qospan kaynata nirqa: “Kayqaya wawaykiqa kawsarirun”, nispa. Viuda warmi kusikuymanta manaña ima rurayta atispanmi, nirqa: “Kunanqa yachaniñam cheqap Diospa runan kasqaykita, yachanitaqmi Tayta Diospa palabran rimasqaykipas cheqap kasqanta”, nispa (1 Reyes 17:8-24). Chaymi Jehová Diospi hinaspa Eliaspi iñiynin astawan kallpanchakurqa.

13. ¿Imanasqam hawkayachiwanchik viudapa wawan kawsarimusqan?

¹³ Hawkayachiwanchikmá kay willakuypi yuyaymanayqa. Cheqaptapunimá Jehová Diosqa chinkachinqa kay enemigonchik wañuytaqa. Piensariy imaynachá kanqa Jehová Diospa munaynin cumplikuptin hinaspa Allpantinpi wañuqkuna kawsarimunankupaq Churinta kamachimuptin. Millonninpi runakunam chay viuda hina kusikunqaku hinaspa hanaq pachapipas kusikuyqa hatunmi kanqa (Juan 5:28, 29). ¿Wañururqachu kuyasqa aylluyki? ¡Jehová Dios wañuqkunata kawsarichimunanmanta yachayqa mayna kusikunapaqmi!

Kawsarimuymanta sukuyninchukpiwan kawsayninchik

14. ¿Imaynatam yanapasunki wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuyniki?

¹⁴ ¿Imaynatam kawsaynikipi yanapasunki wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuy? Kallpanchawanchikmanmi imaymana sasachakuykunata hinaspa qatikachasqa kaytapas atipananchikpaq. Satanasqa munanmi llumpayta wañuyta manchakunaykita chaynapi Diospaq sonqo kaynikita saqenaykipaq yanqa promesakunapi hapipakuspayki. Yuyarisun Jehová Diosman Diablo nisqanta: “Vidanraykum runaqa; tukuy ima kapuqnintapas qonman” (Job 2:4). Chaynata rimaspanqa qanmantawan lliw runakunamantam llullakunata rimarqa. ¿Cheqaptachu Dios servisqaykita saqewaq sasachakuykunapi tarikuspayki? Wañuqkuna kawsarimunankumanta yuyaymanariptikiqa, Diospa munayniyta ruranaykipaqmi aswan kallpanchasqa kanki.

15. ¿Imaynatam hawkayachiwanchik Mateo 10:28 nisqan peligrokunapi tarikuptinchik?

 ¹⁵ Jesusmi nirqa: “Amayá manchakuychikchu runa wañuchiqkunataqa, manam almantaqa wañuchinmankuchu, manchakuychikqa almantin cuerpontinta wiñaypaq castigoman wischuqtayá”, nispa (Mateo 10:28). Manam manchakunanchikchu Satanasta otaq qatiqnin runankunatapas. Arí, wakinqa atiyniyoqmi kanku mana allinkunata rurawananchikpaq, wañuchiwananchikpaqpas, chayna kaptinpas manayá wiñaypaqchu. Jehová Diosmi premianqa sonqo serviqninkunata mana allinkunawan ñakarisqankumanta, wañuymanta kawsarichimunan kaptinpas. Payllatam manchakunanchik, yupaychananchik hinaspapas anchatam respetananchik. Payllataqmi atiyniyoq vidanchiktawan hamuq tiempopi wiñay kawsanapaq suyakuyninchiktapas qechuruwananchikpaq. Ichaqa manam Jehová Diosqa munanchu chaynapi tukurunanchikta (2 Pedro 3:9). Wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuyninchikraykum Jehová Diospa serviqninkunaqa hawkalla tarikuchwan. Wiñay kawsayqa sonqo kaqkunallapaqmi, manam imatapas Satanaswan qatiqnin runankunapas rurayta atinmankuchu chayta harkakunankupaqqa (Salmo 118:6; Hebreos 13:6).

16. ¿Imayna kawsananchikpaqmi yanapawanchik wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuyninchik?

¹⁶ Wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuyninchik cheqap kaptinqa, yanapawasunmi Diospa munayninman hina kawsananchikpaq. Entiendesunchikmi imaynam “wañuspapas kawsaspapas Señorninchikpam kanchik” (Romanos 14:7, 8). Chaynaqa imatapas puntata rurananchikpaqqa apostol Pablopa nisqantam kasukusunchik: “Amayá runakunapa imaynam kunan tiempopi kawsasqallantaqa qatipakuychikchu aswanqa imam piensasqaykichiktayá allinmanña tikraychik chaynapi vidaykichik aswanraq mosoqyananpaq. Chaynata kawsaspam yachankichik Diospa munasqanta, imam allin rurayta, imam agradonpaq kasqanta hinaspa imam allinpuni kasqanta” (Romanos 12:2). Achka runakunam afanasqallaña kawsanku munayninkuta hinaspa imakunapas munapayasqankuta haypanankupaq. Kawsayninkuta pisillata hina qawaspankum afanasqallaña tarikunku munasqankunata maskaspanku, Diospi iñiptinkupas iñiyninkuqa manam ‘Diospa munayninwanqa’ tupanchu.

17, 18. (a) ¿Imaynatam Diospa Palabran qawachiwanchik pisi kawsayniyoqlla runa kasqanta, ichaqa imatam Dios munan ñoqanchikpaqqa? (b) ¿Imaraykum Jehová Diosta sapa punchaw yupaychayta munanchik?

 ¹⁷ Cheqapmi, pisi tiempollapaqmi kawsayqa, “chayllam pasarun”. Qanchis chunka otaq pusaq chunka watallatam kawsanchik (Salmo 90:10). Vidanchikqa qora hinallam, chinkaruq waspiy hinallam, chinkaruq llantuy hinallam, kunan kachkanchik paqarinqa manañapas (Salmo 103:15; 144:3, 4). Ichaqa Diosninchikqa manam munarqachu pisi tiempolla kawsananchikta, yachaytawan yuyayta hayparuspa, onqostin pisi pisillamanta machuyaruspa wañurunanchikta. Jehová Diosqa runataqa unancharqa wiñay kawsay munayniyoqtam. Bibliam niwanchik, Diosmi “runakunaman qorqa wiña-wiñaypaq kaqkunamanta piensanankupaq”, nispa (Eclesiastes 3:11). ¿Mana allin Dioschu kanman chayna wiñay kawsay munayniyoqta unancharuwaspanchik chaynata mana kawsachiwananchikpaq? Manapunim, “Diosqariki kuyakuqllañam” (1 Juan 4:8). Paymi wañuqkuna kawsarichimusqantakama wiñay kawsaypaq suyakuyta qonqa.

¹⁸ Wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuyninchik cheqap kasqanraykum hamuq tiempopi sumaq kawsakuyta haypachwan. Chayraykum afanasqallañaqa mana kawsananchikchu munasqanchikkunata haypayta munaspanchik. Manam kay pachapi kaqkunataraqchu llumpaytaqa ‘servichikunanchik’ (1 Corintios 7:29-31; 1 Juan 2:17). Mana suyakuyniyoq kaq runakunamantaqa, ñoqanchikpaqqa kapuwanchikmi sumaq suyakuyninchik: Diosman sonqo kaspanchikqa wiñay kawsayniyoqchá kasunchik Diosta yupaychananchikpaq hinaspa kusisqa kawsanapaqpas. Chaynaqa, sapa punchawyá Jehová Diosta yupaychasunchik, paymi cheqaptapuniqa wañuqkunata kawsarichimunqa.

¿Imaynatam kutichichwan?

• ¿Imaynam sientekunanchik wañuqkuna kawsarimunankumanta yachaspa?

• ¿Imakunataq qawachiwanchik wañuqkuna kawsarimunankumanta cheqap kasqanta?

• ¿Imaynatataq hawkayayta tariwaq wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuypi?

• ¿Imaynatataq kawsayninchikpi yanapawanchikman wañuqkuna kawsarimunankumanta suyakuyninchik?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]