Pacienciawan Jehová Diospa punchawninta suyasunchik

“Iñispaqa [. . .] pacienciakuychik.” (2 PEDRO 1:5, 6.)

1, 2. ¿Ima ninantaq pacienciakuyqa, hinaspa imanasqataq cristianokunaqa pacienciakuyta necesitanchik?

CHAYAYKAMUCHKANÑAM Jehová Diospa castiganan hatun punchawninqa (Joel 1:15; Sofonias 1:14). Cristianokunaqa suyachkanchikmi Jehová Diospa kamachikunanpaq derechon yanqachasqa kasqanmanta qallariypi hina allin kasqanman kutinanta, chay punchaw manaraq chayamuchkaptinmi tukuy sonqonchikwan munanchik Diospaq sonqo kayta, runakuna cheqniwaptinchikpas, contranchikpi rimaptinkupas, qatikachawaptinchikpas otaq iñiyninchikrayku wañunanchikña kaptinpas (Mateo 5:10-12; 10:22; Apocalipsis 2:10). Chayraykum pacienciata necesitanchik, chay ninanqa ima ñakariykunatapas aguantanapaq kallpanchakuymi. Apostol Pedrom kaynata kallpanchawanchik: “Iñispaqa [. . .] pacienciakuychik”, nispa (2 Pedro 1:5, 6). Cheqaptapunim necesitanchik aguantayta, Jesusmi nirqa: “kay pachapa tukupayninkama ñoqapi takyaqtam Diosqa salvanqa”, nispa (Mateo 24:13).

² Hinaspapas onqochkanchikmi, kuyasqanchikkunapas wañukuchkankum, ñakarinchiktaqmi tukuy imaymana sasachakuykunawanpas. ¡Maynatachá Satanasqa kusikunman iñiyninchik pisiyaruptinqa! (Lucas 22:31, 32.) Jehová Diospa yanapakuyninwanmi ichaqa atichwanpuni ima sasachakuytapas aguantaytaqa (1 Pedro 5:6-11). Qawasunchik ejemplokunata imaynam wawqe-paninchikkunapas hinaspa ñoqanchikpas atichwanmi pacienciawan hinaspa iñiyninchikpi allinta takyaspa Jehová Diospa punchawninta suyakuytaqa.

Onqoypas manam harkakurqachu

3, 4. Willariy huk ejemplota, onqochkaspanchikpas Jehová Diosta tukuy sonqowan imayna serviy atisqanchikmanta.

³ Kay tiempopiqa Diosqa manañam milagrowan sanacionkunataqa ruranñachu, ichaqa kallpanchawanchikmi onqoykunata aguantananchikpaq (Salmo 41:1-3). Sharon sutiyoq paninchikmi nirqa: “Yuyarisqaymantapacham silla de ruedas nisqaqa ñoqamanta mana rakikuq compañeray karqa. Nacesqaymantapacham parálisis cerebral nisqawan onqorqani, chaymi mana wakin kusisqa warmachakuna hinachu karqani”, nispa. Jehová Dios reqsiyninmi hinaspa mana onqospaña kawsakuymanta yachayninmi kallpancharqa, sasachakuywan rimaptinpas chaynataq sasachakuywan purispanpas Diosmanta willakusqanqa kusichiqmi.  1993 kaq watapim Sharon nirqa: “Ichapas astawanraq onqochkani ichaqa Jehová Diospi confiakusqaymi hinaspa paywan amistadniymi hinalla kallpanchawanqa. ¡Mayna kusisqam tarikuni sapakuti Jehová Dios yanapawasqanmanta hinaspa llaqtanpi kasqaymantapas!”, nispa.

⁴ Apostol Pablom Tesalonica llaqtapi cristianokunata kallpancharqa ‘hukmanyasqakunatapas kallpanchaychik’, nispa (1 Tesalonicenses 5:14). Llumpay ñakarisqanmi pitapas sinchita llakichinman. 1993 kaq watapim Sharon qellqarqa: “Mana imapaq veleqñam tarikurqani [. . .], chayraykum kimsa watantin sinchi llakisqa karqani. [. . .] Ancianokunam consuelawarqa hinaspa kallpanchawarqapas. [. . .] La Atalaya revistatakamam Jehová Diosqa kuyakuywan yanapawarqa kay sinchi llakisqallaña kasqayta entiendespay imayna atipanaypaq. Payqa llaqtanmantam cheqaptapuni nanachikun hinaspa yachanmi imayna tarikusqanchiktapas”, nispa (1 Pedro 5:6, 7). Kay paninchikqa hinallam Jehová Diosta tukuy sonqonwan servikuchkan chaynataq Diospa hatun punchawnin chayamunantapas suyachkan.

5. ¿Imanasqataq nichwan cristianokunaqa atichwanmi llumpay ñakariykunata aguantaytaqa, nispa?

⁵ Ñawpa tiempopi imakunapas manchakuyllapaqña pasasqankum wakin wawqe-paninchikkunataqa llumpayta ñakarichin. Ejemplopaq, Harley sutiyoq runam Allpantinpi Iskay kaq Guerrapi sinchi wañuchinakuypi yawarllataña qawarqa, chaymi mana allinta puñuspan manchakuyllapaqña mosqorqa. Puñusqanpim qaparirqa: “¡Suchuychik! ¡Suchuychik!” nispa, hinaspanmi yakuta hina sudaruspan puñuyninmanta rikcharirqa. Ichaqa tiempo risqanman hinam manaña chaynatañachu nitaq sapakutitañachu chaynataqa mosqokurqa, aswanqa Diospa palabranpa nisqanman hinañam kawsakurqa.

6. ¿Imaynatataq huk wawqenchik sasachaqnin onqoyninta atipaq?

⁶ Huk wawqenchikmi onqorqa trastorno bipolar nisqa onqoywan, chaywan sasachakuspanmi wasin-wasin ancha predicaytaqa mana atiqchu. Chaywanpas manam predicaytaqa saqerqachu, predicayninwan salvakunanta yachasqanrayku chaynataq uyariqnin runakunatapas (1 Timoteo 4:16). Wakin kutipim wasiyoqta qayaytapas manchakurqa. Paymi nin: “Onqoyniytaqa chay ratollam atipaq kani, hinaspam huknin kaq wasipi predicanaypaqmi mosoqmanta kallpanchakuq kani. Diospa palabranmanta atisqayman hina predicayniymi yanapawarqa iñiyniypi qaqa hina takyanaypaq”, nispa. Sasachakuqmi huñunakuykunaman rinanpaqpas. Ichaqa wawqe-paninchikkunawan kuska tarikuynin kallpanchananta yachasqanraykum kallpanchakurqa hinalla huñunakunanpaq (Hebreos 10:24, 25).

7. ¿Imatam yachachiwanchik wakin wawqe-paninchikkuna runakunapa qayllanpi rimayta hinaspa huñunakuyman hamuyta manchakuspankupas hinalla kallpanchakuyninku?

⁷ Wakin wawqe-paninchikkunañataqmi fobia nisqa onqoywan ñakarinku, chaywanqa anchallatañam imatapas manchakunku, runakunapa qayllanpi rimayta otaq huñunakuypi kaytapas. Yuyaymanasunchik mayna sasachá huñunakuyninchikkunapi paykunapa rimayninkuqa otaq Diosmanta Willakunapaq Yachachiq Escuelapi discursota qoyninkupas. Chayna kaspanpas hinallam kallpanchakunku,  chayna rurasqankutam llapallanchik anchata chaninchanchik.

8. ¿Imataq allintapuni yanapawanchik hukmanyachiwaqninchik onqoykunata atipananchikpaq?

⁸ Chayna onqoykunawan sasachakuq wawqe-paninchikkunatam yanapanman allin samariyninku hinaspapas cabal puñuyninku. Ichapas allin kanman doctorkunapa nisqanman hina rurayninku. Ichaqa Diospi hapipakuymi hinaspa Diosta tukuy tiempopi mañakuymi aswan allinpuniqa. Salmo 55:22 nin: “Tayta Diosmanyá qoykuy preocupasqa kasqaykitaqa. Payñam cuentallikunqa qanmantaqa”, nispa. Chaynaqa Jehová ‘Diosllapiyá confiakusun tukuy sonqonchikwan’ (Proverbios 3:5, 6).

Kuyasqanchikkuna wañukuptinku

9-11. a) ¿Imakunam yanapawasunchik pipas kuyasqanchik wañukuptin mana llumpay llakisqa tarikunanchikpaq? b) ¿Imaynatataq yanapawanchik Anapa rurasqan?

⁹ Ayllunchikpi pipas wañukuptinqa sinchi llakipim tarikunchik. Abrahanmi waqarqa Sara sutiyoq warmin wañukuptin (Genesis 23:2). Mana huchayoq runa kachkaspanpas Jesusqa ‘waqarqam’ Lazaro amigon wañukuptin (Juan 11:35). Chaymiki llapallanchik llumpay llakisqa tarikunchik pipas kuyasqanchik wañukuptinqa. Ichaqa cheqap cristianokunam yachanchik wañuqkuna kawsarimunankumanta (Hechos 24:15). Chayraykum mana confianzayoqkuna hinaqa llumpaytaqa llakikunchikchu (1 Tesalonicenses 4:13).

¹⁰ ¿Imataq yanapawanchikman mana llumpay llakisqa tarikunanchikpaq pipas kuyasqanchik wañukuptinqa? Ichapas kay tupanachikuy yanapawanchikman. Amigonchik illaruptinqa kaqllamanta kutimunanta yachasqanchikraykum mana llakisqallañachu tarikunchik. Chayna kaqlla piensayninchikmi yanapawanchikman sonqo kaq iñiqmasinchik wañukuptin, kawsarimunanmanta yachaspanchik mana llumpay llakisqa tarikunanchikpaq (Eclesiastes 7:1).

¹¹ Tukuy sonqonchikwan ‘kallpanchawaqninchik Diospi’ hapipakuyninchikmi yanapawasun chay llakinchikta atipananchikpaq (2 Corintios 1:3, 4). Yanapawasuntaqmi Ana sutiyoq viudamanta Bibliapa willakusqanpi yuyaymanayninchik. Paypa qosanmi wañukurqa qanchis watallaraq casarasqa kachkaptinku. Ichaqa 84 watanpiña kachkaspanpas hinallam temploman rirqa Diosta yupaychananpaq (Lucas 2:36-38). Tukuy sonqowan yupaychasqanmi yanaparqapuni sapallan hinaspa llakipi kaptinpas hawkalla tarikunanpaq. Chaynallataqmi Diospa Munaychakusqanmanta sapa kuti willakuyninchikpas yanapawasunmi pipas kuyasqanchik wañukuptin mana llumpay llakisqallaña tarikunanchikpaq.

Huk sasachakuykunatapas atipanapaq yanapakuy

12. ¿Ima sasachakuykunapim wakin wawqe-paninchikkunaqa ayllunku ukupi tarikunku?

¹² Wakin wawqe-paninchikkunam ayllunku ukupi sasachakuykunapi tarikunku. Ejemplopaq, sichu ayllu ukupi qosa otaq warmi hukwan pierdekuptinqa, hatu-hatun sasachakuypim familiaqa tarikunqa. Engañarusqanmanta llumpay llakiwan tarikusqanraykum mana huchayoq qari otaq warmiqa, ichapas mana samarispa sinchita waqaspan manaña puñuytapas atinqachu. Ima rurayllapas  hukmanyarachinmanmi, imapipas pantarunmanmi otaq imanakurunmanpas. Chaynataq manaña mikuytapas munanqachu, llasayninpipas pisiyarunqam hinaspam imamantapas onqorunman. Sasachakunqam Diosta serviyninpipas. ¡Maynatachá wawankunapas ñakarinqa!

13, 14. a) ¿Imaynatataq yanapawanchik templo hatarichisqanta dedicananpaq Salomonpa oracionnin? b) ¿Imanasqataq mañakunanchik Diospa chuya espiritunta?

¹³ Chayna sasachakuykunapi tarikuptinchikpas Jehová Diosqa yanapawanchikmi (Salmo 94:19). Oracionninchikkunata Dios uyarisqantaqa astawanraqmi musyanchik Templo hatarichisqanta dedicananpaq Salomon oracion rurasqanpi: “Sonqonpi llakikuspa mayqen runapas otaq Israel casta llapallan runapas kay templo lawman makinkunata hoqarimuspa mañakuptinqa otaq ruegakuptinqa, hanaq pacha yachasqaykimantayá uyariykamuy, paykunataqa pampachaykuspayá sapakamaman pagapuy kawsasqankuman hina hinaspa sonqonku reqsisqaykiman hina. Qamllamiki llapa runakunapa sonqontaqa reqsinki. Chaynapim paykunaqa respetasunki abueloykuman qosqayki allpapi kawsananku punchawkama”, nispa (1 Reyes 8:38-40).

¹⁴ Manapunim saqenanchikchu Jehová Diospa chuya espiritunta mañakuytaqa (Mateo 7:7-11). Chuya espirituqa kusisqallatam hinaspa hawkallatam kawsachiwanchik (Galatas 5:22, 23). Chayraykum oracionpi mañakusqanchikman hina hanaq pachapi kaq Taytanchik chuya espiritunta qomuwaptinchik hawkayayta tarinchik; chaymi llakikuymantaqa kusikuypiña kanchik, hukmanyasqa kaymantañataq hawkayaypiña kanchik.

15. ¿Bibliapa mayqan kaq textonkunapi nisqantaq yanapawanchikman mana llumpay llakisqa tarikunanchikpaq?

¹⁵ Imañapas hukmanyarachiwaptinchikqa yaqa lliwmi ancha preocupasqallaña tarikunchik. Ichaqa manam llumpay llakisqachu tarikusun sichu Jesuspa kayna niwasqanchikta yuyarispanchikqa: “Amayá afanakuychikchu mikunaykichikmantaqa, tomanaykichikmantaqa hinaspa pachakunaykichikmantaqa. [. . .] Puntataqa maskaychik Diospa munaychakusqantawan paypa munasqan allin ruraytayá hinaptinqa qosunkichikmi tukuy ima pisipusuqnikichikta”, nispa (Mateo 6:25, 33, 34). Apostol Pedrom kallpanchawanchik “tukuy afannikichiktaqa Diosmanyá qoychik, paymi qamkunamanta nanachikuqqa”, nispa (1 Pedro 5:6, 7). Ichaqa kallpanchakunanchikmi sasachakuyninchikkunata allichananchikpaqqa. Chaywanpas tukuytaña ruraptinchikpas manaña allichakuptinqa, manam llakikuychu yanapawasunqa aswanqa Diosta mañakuymi yanapawasun. “Qamtaqyá Tayta Diosmanqa vidallaykita entregaykuy. Paypiyá confiakuy qamqa. Payqa ruraykullanqam lliwta”, nispam salmista takirqa (Salmo 37:5).

16, 17. a) ¿Imaynanpitaq lliw llakinchikkunamantaqa mana librakuchwanchu? b) ¿Imaynam tarikusunchik Filipenses 4:6, 7 nisqanta ruraspanchikqa?

¹⁶ Pablom qellqarqa: “Amayá imamantapas afanakuychikchu, aswanqa orakuspaykichikyá lliwta Diosman willaychik hinaspayá payman graciasta qoychik. Hinaptinqa Diosninchikmi hawkayachisunkichik runakunapa mana entiendey atinan hawkayaywan. Chaynapim imamantapas mana preocupakunkichikchu nitaq llakikunkichikchu Jesucristowan huklla kasqaykichikrayku”, nispa (Filipenses  4:6, 7). Ichaqa manam qalaypaqqa llakiyninchikkunamantaqa librakuchwanchu Adanpa huchayoq miraynin kasqanchikrayku (Romanos 5:12). Ejemplopaq, Diosman sonqo ‘Isaacpawan Rebecapa sonqontam nanachirqa’ het casta warmikunawan churin Esau casarakurusqan (Genesis 26:34, 35). Timoteowan Trofimo cristianokunapas llakikurqakuchá onqoyninkuwanqa (1 Timoteo 5:23; 2 Timoteo 4:20). Pabloqa sinchitam preocupakurqa iñiqmasinkunamantaqa (2 Corintios 11:28). Ichaqa “pipapas mañakusqanta uyariykuqmi” munachkanpuni kuyasqankunapa mañakusqanta uyariytaqa (Salmo 65:2).

¹⁷ “Waqaychawaqninchik Diosmi” consuelawanchik hatun punchawninta suyananchikkama (Filipenses 4:9). Payqa “llakipayakuq Tayta Diosmi”, “sumaq sonqo Diosmi”, “hucha pampachaykuq allin sonqom” hinaspapas payqa “yuyanmi allpamanta rurasqa kasqanchikta” (Exodo 34:6; Salmo 86:5; 103:13, 14). Chaynaqa, ‘orakuspanchikyá lliwta Diosman willakusunchik’, chaymi “Diosninchikqa hawkayachiwasunchik”: runakunapa mana entiendey atinan hawkayaywan.

18. Job 42:5 nisqanman hina, ¿imaynatataq Diosta ‘qawachwan’?

¹⁸ Jehová Dios mañakusqanchikta uyarimuwaptinchikmi musyakunchik pay waqaychawasqanchikta. Pruebakunata aguantaruspanmi Job nirqa: “Taytáy, ñoqaqa uyayllam uyarirqani qanmanta. Kunanmi ichaqa ñawiywanpuni qawaykullayki qamtaqa”, nispa (Job 42:5). Mana haykapipas qawasqanchikta hinam Jehová Diostaqa ‘qawayta’ atinchik sichu waqaychawasqanchikpi agradecekuywan, iñiywan hinaspa paymanta tukuy yachasqanchikwan yuyaymanaspanchikqa. Sumaqllaña paywan amigo kasqanchikmi kallpanchawasunchik hawkayaypi tarikunapaq.

19. ¿Imaynataq tarikusunchik ‘tukuy afanninchikta Diosman qoptinchikqa’?

¹⁹ Sichum ‘tukuy afanninchikta Diosman qosun’ hinaptinqa sonqonchikpiwan yuyayninchikpipas hawkayaywanmi sasachakuykunata atipasun. Librakusunchikmá manchakuykunamantawan llakikuykunamantapas. Hinaspapas yuyayninchikpim hawkalla tarikusunchik.

20, 21. a) Qatikachasqa kachkaspapas, ¿ima ejemplotam hawkayaymanta Esteban yachachiwanchik? b) Willarimuy experienciata kunan tiempopi huk wawqenchik wañunanpaqña kachkaspanpas hawkalla tarikusqanmanta.

²⁰ Kayna hawkayaypim Jesuspa qatiqnin Esteban tarikurqa iñiyninpi llumpay pruebasqa kaspan. Manaraq wañukuchkaptinmi Diosmanta hinalla willakuchkaptin Cortepi llapallan kaqkuna “angelpa uyan hina uyayoqta rikururqaku” (Hechos 6:15). Hawkallam uyanpas karqa Diosmanta willakuq angelpa  hina. Jesus wañuchisqankumanta chay cortepi kaq juezkunata mana manchakuspa rimaptinmi paykunaqa “llumpay rabiawan Estebanpa contranpi kachupakurqaku”. Estebanñataqmi, “chuya espiritupa huntasqan, cielota qawarispa rikururqa Diospa kanchayninta, rikururqataqmi Jesucristotapas Diospa alleq lawninpi sayachkaqta”. Revelacionninpi chay qawasqanwanmi kallpanchakurqa sonqo runa wañunankama kananpaq (Hechos 7:52-60). Revelacionkunata manaña qawaspanchikpas, Diospa hawkayaynintam chaskichwan qatikachasqa kaspanchikpas.

²¹ Yuyaymanasunchik imayna wakin wawqe-paninchikkuna sientekusqankupi Allpantinpi Iskay kaq Guerrapi nazis nisqa tropakunapa makinpi wañusqankupi. Cortepi kaq juezkunapa qayllanpi rimasqanmanta willakuspanmi huk kaqnin wawqenchik nirqa: “Wañunaypaqmi sentenciaykuwarqaku. Chayta uyariruspaymi rimarirqani wañunaykikama ‘qaqa hina sayay’ Jesuspa nisqanta, chaynataq huk rimasqankunatapas rimaruptiymi lliw tukururqa. [. . .] Ichaqa amaña llakikuychikchu, hawkallam kachkani runakunapa mana entiendey atina hawkayaywan”, nispa. Qawasunchiktaqyá huk mozo wawqenchik manaraq umanta qoruruchkaptinku tayta-mamanman qellqasqanmanta: “Chawpi tuta pasayñam. Cambiaruymanraqmi imayna piensasqaytaqa. Ichaqa, ¿kusisqachu kay pachapi kayman Señorninchik Jesucristota negaruspay? ¡Manapunim! Ichaqa segurom kawaqchik kusisqalla hinaspa hawkalla kay allpa pacha saqesqaymantaqa”. Kay ejemplokunam qawachiwanchik siervonkunata Jehová Dios kallpanchasqanmanta.

Pruebakunata aguantaytaqa qamqa atiwaqmi

22, 23. ¿Imamantataq segurollaña kawaq Jehová Diospa chayamunan punchawninta pacienciakuspa suyaspaykiqa?

²² Manapaschá qamqa kayna qawasqanchik pruebakunapichu tarikunki. Jobmi ichaqa cheqaptapuni nirqa: “Warmimanta naceq runapa vidanqa pisi tiempollapaqmi. Warmimanta naceq runapa vidanqa llumpay amirunallapaqmi”, nispa (Job 14:1). Ichapas qam kanki huk tayta-mama churi-wawaykikunarayku Diospa Palabranmanta yachachiypi ancha kallpanchakuq. Ichapas escuelapi paykuna pruebakunata aguantananku, Jehová Diospa kamachikuyninkunata kasukusqankuñataqmi qamta anchata kusichisunki. Icha qampas llamkaynikipi sasachakuykunatawan tentacionkunatapas aguantachkanki. Imayna kaptinpas atichwanmi kayna kaq hinaspa imaymana sasachakuykunatapas aguantaytaqa, Jehová Dios ‘sapa punchaw qepillanchikta apaysiwasqanchikrayku’ (Salmo 68:19).

²³ Ichapas qamqa ninki comun runa hinalla kasqaykita, ichaqa yuyariy Jehová Diosqa manam kuyasqaykitaqa qonqanqachu nitaq paypaq llamkasqaykitapas (Hebreos 6:10). Jehová Diospa yanapakuyninwanmi aguantaytaqa atinki iñiynikipi sasachakuykunawan pruebasqa kaptiki. Chaynaqa Jehová Diostayá mañakuy yanapakuyninwan Munayninta ruranaykipaq, chaynallataq tukuy ima rurasqaykipipas paypi confiakuy. Chaynata ruraspaykiqa chaskinkipunim Jehová Diospa yanapakuynintawan bendicionnintapas chayamunan punchawninta pacienciakuspa suyaspaykiqa.

¿Imaynatam kutichiwaq?

• ¿Imanasqataq cristianokunaqa pacienciakuyta necesitanchik?

• ¿Imataq yanapawasunchik onqoykunata aguantananchikpaq hinaspa pipas kuyasqanchik wañukuptin mana llumpayta llakikunanchikpaq?

• ¿Imaynatam yanapawanchik Diosta mañakuyninchik sasachakuyninchikkunata atipananchikpaq?

• ¿Imaynanpitaq atichwan Jehová Diospa punchawninta pacienciakuspa suyaytaqa?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]